راهیان ولایت معرفت سرا(علوی)

تشریحی ...عرفان فی الله علوی

راهیان ولایت معرفت سرا(علوی)

تشریحی ...عرفان فی الله علوی

مقاله مربوط به اساس نقش مشاور ه در دانش آموزان شامل 12 عنوان ذیل

مقاله مربوط به اساس نقش مشاور ه در دانش آموزان شامل 12 عنوان ذیل   

1-ضرورت راهنمایی و مشاوره2-تنظیم پرونده مشاوره ای دانش آموزان3-مذهب درونی چیست؟4-کلید سلامت روانی5-تعریف و علائم سلامت روان6-تعریف سلامت روان7-برنامه ریزی درسی8-بررسی نیازها و انتخاب هدفها9-حافظه10-نقش حافظه در یادگیری11-تقویت حافظه12- به حافظه خود کمک کنید

ضرورت راهنمایی و مشاوره

اساس کار مشاور بر ایجاد رابطه ی توام بااعتماد با دانش اموز ، اولیاء ، مدیر ، معلم و سایر عوامل موثر در رشد و بالندگی دانش آموز استوار است . لذا فرد مشاور علاوه بر دانش تخصصی ، باید از ویژگیهای شخصیتی نظیر : گرم و صمیمی بودن، علاقه مندی به کمک و یاری دیگران ، ثبات روانی و عاطفی ، استقلال فکری ، تعهد ، رازداری ، نظم و انظباط کاری برخوردار باشد.

مشاور سعی می کند با جمع آوری اطلاعات فردی و محیطی مرتبط با دانش آموز طی یک برنامه ی منظم ،خدمات راهنمایی و مشاوره را با رعایت اصول و معیارهای علمی در ابعاد سازگاری عاطفی و روانی ، تحصیلی و شغلی ، ارائه کند . در این رابطه ارائه خدمات متنوع راهنمایی و مشاوره به صورت فردی و گروهی و اطلاع رسانی به هنگام در زمینه ی نیاز های دانش آموز به عنوان یک فعالیت پیشگیرانه مورد تاکید است .

ضرورت راهنمایی و مشاوره

1-تامین و ارتقای بهداشت روان دانش آموزان و ایجاد زمینه برای تسهیل رشد همه جانبه ی دانش آموز

2-وجود  تفاوتهای فردی دردانش آموزان وضرورت شناخت و توجه به این تفاوتها درامر تعلیم و تربیت.

3-شناخت استعدادهای عمومی و اختصاصی دانش آموزان با ابزارها و روشهای علمی و کمک به آنان جهت هدایت و پرورش این استعدادها(استفاده از آزمونها )

4-اطلاع رسانی و راهنمایی دانش آموزاندرزمینه ی انتخاب و ادامه تحصیل در رشته ی تحصیلی مناسب با توجه به توانمندیها و علایق ایشان بر مبنای تغییرات جدید رشته های تحصیلی

5-راهنمایی دانش آموزان در زمینه ی ویژگیها و نیازهای دوره ی سنی آنان به ویژه ی دوران بلوغ

6-کمک به هویت یابی دانش آموزان

7-آموزش مهارت های زندگی

وظایف اجرایی در مدرسه

تدریس واحدهای درسی شامل برنامه ریزی و مهارتهای زندگی که بر اساس ظوابط بر عهده ی مشاور است.

تنظیم پرونده مشاوره ای دانش آموزان

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره ای به دانش آموزان به صورت فردی ، گروهی  و در صورت نیاز با خانواده

ارائه خدمات راهنمای یو مشاوره ای در خصوص شغل ها و انتخاب شغل با استفاده از روشها و ابزار مناسب

شناسایی دانش آموزان در معرض خطر و آسیب و انجام مداخلا روانشناختی ارجاع دانش ا»وزان به مراکز ذیصلاح به منظور استفاده از خدمات تخصصی و حمایتی شرکت در جلسات شورای دبیران و ارائه راه حلهای ویژه به همکاران در خصوص دانش آموزان مشاهده هر روزه دانش آموزان و برقراری ارتباط کنترل شده با آنان کنترل صندوق مشاوره و توضیح چگونگی ارتباط با مشاور به دانش آموزان در اوایل هر سال انجام وظایف بر اساس کتابچه ی موجود در زمان های مشخص آماده سازی مدرسه برای برگذاری برنامه های ویژه برای هفته ی بهداشت روان و هفته مشاغلنقش ایمان در سلامت روان دانش آموزان  روان‌شناسی دینی چیست و چه تفاوت‌هایی با روان‌شناسی دین دارد؟

بهتر است سه واژه را که کنار هم معنای دقیقی‌تری پیدا می‌کنند، با هم تعریف کنیم. روان‌شناسی دینی یعنی روان‌شناسی‌ای که مبتنی بر مفاهیم و آموزه‌های دینی تدوین و ارایه شده و مفاهیم الهی، روحانی و حیاتی را مبنای نظریه‌ها و توصیه‌های خود قرار دهد، در حالی که روان‌شناسی دین به معنی مطالعه رفتارهای دینی انسان‌های متدین، محافل و سنت‌های دینی و باورهای دینی و الهی به وسیله علم روان‌شناسی است. اولی وقتی از عشق مرد به زن صحبت می‌کند، آن را الهام گرفته از عشق الهی می‌داند اما دومی بررسی می‌کند فردی که ایمان دارد، عشقش به همسرش چگونه است و چه تفاوتی با دیگر عشق‌ها دارد.

واژه سوم روان‌شناسی و دین است که مطالعه و حوزه‌ای تطبیقی است.

این روان‌شناسی چه فاکتورهایی دارد و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

به نظر من، در حوزه روان‌شناسی دینی کاری انجام نشده است. منابع زیادی هم در دست نداریم و اظهار نظر کردن درباره آن مشکل است. روان‌شناسی دین بیشتر به جای روان‌شناسی دینی به کار می‌رود. تحقیقات زیادی نشان داده است که انسان به جز جسم و روان دارای اعتقادات، ایمان، معنویت و صفت دینداری است. این ویژگی فطری یا ارثی است و جایگاه ژنی ماندگار و انتقا‌ل‌یابنده به فرزندان و دیگر نسل‌ها را دارد. این فاکتور انسان به راحتی قابل اندازه‌گیری، تقویت، هدایت و آموزش است.

انسان خدایی و دینی در آزمایشگاه و به وسیله ابزارهای گوناگون قابل آزمون و سنجش است. فاکتورهای دینی عامل مهمی در رشد، تعالی، موفقیت و آرامش انسان است و روان‌شناسی دینی به راحتی می‌تواند رسالت حل بحران‌های اجتماعی، خانوادگی و معنوی بشری را برعهده گرفته و راه‌ حل‌های منطقی برای نابسامانی‌های جنسی، اخلاقی و سوء مصرف مواد ارایه دهد. هدف روان‌شناسی دینی شناخت این پدیده‌ها و بهره‌گیری از آنها در هدایت و تعالی انسان است.

مذهب درونی چیست؟

در روان‌شناسی و به تعریف آلپورت مذهب درونی، مذهب خالص، درونی، بی‌ریا و بی‌تظاهر است و رابطه عمیق فرد با خداوند و ارزش‌های معنوی است. در برابر آن، مذهب بیرونی مطرح است که تظاهر به مذهب یا به دنبال نفع بیرونی بودن از مذهب است. مذهب بیرونی مذهبی است برای دیگران، برای همسایه‌، دوستان، اداره و برای تایید سایرین.

تحقیقات زیادی نشان داده است که مذهب درونی همیشه با سلامتی و آرامش همبسته است و مذهب بیرونی چندان موجب سلامت نمی‌شود.

چگونه دین به ارتقای سلامت روانی انسان کمک می‌کند؟

دین با مکانیسم‌های گوناگون موجب سلامت جسمی و روانی و ارتقای بهداشت روانی می‌شود. نمونه هایی ا ز سلامت روانی ناشی از دین عبارتند از: وجود امید، انگیزه و مثبت‌نگری در دین، ایجاد شبکه حمایتی عاطفی و اجتماعی، دادن پاسخ روشن و قاطع به مفهوم خلقت، جهان و زندگی، تبیین و تعریف لذت‌بخش و معقول از رنج، درد و محرومیت و مکانیسم‌های بسیار دیگر.

آیا معنویت روی سیستم ایمنی بدن انسان تاثیرگذار است؟

تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که دینداری، ایمان و عبادت موجب تقویت سیستم ایمنی در سطح ایمونوگلوبولین و کیلرسل‌ها و سایر مکانیسم‌های ایمنی می‌شود.

روی آرامش فرد چطور؟

تحقیقات زیادی نیز در این مورد وجود دارد که اثر دینداری را بر کاهش اضطراب، کاهش واکنش منفی به استرس، مقابله ایمنی موثر با عوامل استرس‌زا، کاهش بیماری‌های روان‌تنی و احساس آرامش فکری و امنیت روانی نشان می‌دهد.

لطفا درباره تاثیر آن در جلوگیری از ابتلا به افسردگی و کاهش استرس و آمار خودکشی توضیح دهید:

ثابت شده که همه آموزه‌های دینی و فرایض و رفتارهای دینی نقش موثری در تامین بهداشت روانی فردی، خانوادگی و اجتماعی دارد. روان‌شناسی دین و بهره‌گیری از روش‌های علمی در تامین بهداشت روان در جوامع مسلمان، مظلوم مانده و آموزش‌های روان‌شناسی به دور از بهره دینی و یا آموزش دینی عامیانه بوده است و دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقات وابسته به سلامت و به ویژه مطالعات مرتبط با سلامت روان کشور اسلامی ما در محاصره سخت بودجه‌ای، سیاست‌گذاری و حمایتی در پرداختن به مطالعات بهداشت روان در دین هستند.

در خصوص روان‌شناسی دین در جوامع مسلمان چه پیشنهاداتی دارید؟

به‌نظر من اگر به سلامت واقعی و به نقش سلامت معنوی در تامین سلامت فردی، روانی، خانوادگی و اجتماعی می‌اندیشیم، باید به این بحث تا سر حد بیدار شدن برنامه‌ریزان سلامت ادامه دهیم، تا جایی که تنها یک هزارم بودجه سلامت را در جهت تحقیقات معنوی سلامت اختصاص دهند.

دکتر جعفر بوالهری- رییس انستیتو روان‌پزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران

چه کسانی از سلامت روانی برخوردارند؟

1. قابلیت و توانایی برقراری ارتباط با دیگران را در جامعه دارند.

2. از آرامش خاطر برخوردار بوده و فاقد اضطراب و ترس دایمی هستند.

3. احساس کفایت و اعتماد به نفس می کنند.

4. توانایی پذیرش مقررات اجتماعی را دارند.

5. در حالیکه دیگران را دوست دارند به آنها وابستگی و اتکای افراطی ندارند.

6. می توانند فشارها و شرایط بحرانی زندگی را تحمل کنند.

7. انعطاف پذیرند.

8. به اندازه ی توانایی های خویش از خودشان توقع دارند.

9. از فضایل اخلاقی مانند خیرخواهی، دلسوزی، و تواضع برخوردارند.

10. در زمان حال زندگی می کنند.

11. رضایت و نگرانی منطقی دارند.

12. می توانند ترس، خشم، اضطراب و غمگینی خودشان را کنترل کنند.

کلید سلامت روانی

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل اشخاص بستگی دارد. به طور کلی افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند، نسبت به زندگی نگرش مثبت دارند. آماده برخورد با مشکلات زندگی هستند.

سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل اشخاص بستگی دارد. به طور کلی افرادی که از سلامت روانی برخوردار هستند، نسبت به زندگی نگرش مثبت دارند. آماده برخورد با مشکلات زندگی هستند. در مورد خود و دیگران احساس خوبی دارند. در محیط کار و روابطشان مسئولیت پذیر می باشند. زیرا وقتی از سلامت روانی برخوردار باشیم انتظار بهترین چیزها را در زندگی داریم و آماده برخورد با هر حادثه ای هستیم.

ممکـن اسـت این سئوال در ذهن شما متبادر شود که چرا باید در مورد سلامت روانی بدانیم؟ بدون تأمل می توان گفت ما با آموختن ویژگی های سلامـت روانی بهتر می توانیم به روح و روان متعادل و شاد دست یابیم. سلامت روانی در بسیاری از موارد مانند سلامت جسمی است و باید به آن توجه کافی داشت. بسیاری از مردم برخی اوقات احساس افسردگی می کنـند همـان طـور که بسیـاری از آن ها دچار سرماخوردگی می شوند. از همین رو، نمی توان از همه ناراحتی های روحی جلوگیری کرد، همان طور که از بروز همه بیماری های جسمی نیز نمی توان ایمن بود.

سلامت روانی و جسمی هر دو برای خوشبختی انسان ضروری اند. رسیدن به سلامت روانی به هیچ وجه تصادفی نیست، نیل به این هدف با صرف زمان و زحمت محقق می شود. همچنین نباید فراموش کرد که اعتماد به نفس، کلید سلامت روانی است. وقتی که اعتماد به نفس بالا باشد از زندگی رضایت دارید، هدف های زندگی را مشخص می کنید و به آنها می رسید، برای حل مشکلات به خود اتکا می کنید، روابط سالم و قوی ایجاد می نمائید، ناملایمات و پستی و بلندی های زندگی را می پذیرید. بر عکس هنگامی که اعتماد به نفس پایین باشد احساس می کنید زندگی از کنترل شما خارج شده است و استرس برایتان طااقت فرساست.درانتظارشکست هستیدونهایتاًشکست می خورید و از مشکلات زندگی فرار می نمائید.

برای رسیدن به تعادل روحی می توانید" اعتمادبه نفس " خود را بسازید. راه صد ساله را در یک شب نمی توان پیمود ولی شما با پشتکار می توانید به نتیجه برسید. برای این منظور تمایل به پیشرفت داشته باشید، اهداف خود را معین کنید، با خودتان صادق باشید. استرس یکی از واقعیت های زندگی است و برخورد مناسب با آن به شما کمک می کند سالم بمانید. میزان استرس طبیعی است و باعث یک واکنش فیزیکی می شود که تپش قلب و تنفس سریعتر، تعریق بیشتر، انقباض عضلات، به هم فشرده شدن دندان ها، پیدایش دلشوره و نگرانی را در پی خواهد داشت. استرس بیش از حد می تواند زیانبار باشد و در صورتی که استرس به هر دلیلی طولانی شود می تواند موجب فرسایش بدن گردد که به زیان های جسمی مانند مشکلات قلبی و سردردها. زیان های روانی مانند افسردگی و اضطراب منجر می شود.

 حال ممکن است بپرسید که چگونه می توان با استرس کنار آمد؟ روانکاوان برای مقابله با استرس و پیشگیری از ایجاد آن توصیه می کنند موقعیت های پراسترس را محدود کنید. وقت خود را تنظیم نمائید و با دیگران صحبت کنید. تکنیک های آرامسازی را بیاموزید. جمله "عقل سالم در بدن سالم است" را همواره به خاطر داشته باشید. "عقل سالم" و "بدن سالم" در یک سیستم کار می کنند، برای حفظ این تعادل وارد عمل شوید. برای کاهش استرس هرگز به مصرف مواد مخدر یا الکل متوسل نشوید که تبعات نامطلوب آن در طویل المدت جسم و روان را تخریب می نماید. برای رهایی از استرس و ایجاد تعادل مجدد در خود به طور منظم ورزش کنید. استراحت کافی داشته باشند. از مواد غذایی مناسب استفاده نمائید، وزن خود را کنترل کنید و در صورت سیگاری بودن این عادت نه چندان مفید را کنار بگذارید و در غایت با انسانهایی که دارای انرژی مثبت و روحیه ای شاد می باشند معاشرت نمائید.

تعریف و علائم سلامت روان

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

 طبق تحقیقات انجام شده، عامل پیدایش بسیاری ازنا سازگاری ها و نابهنجاری های روانی ناشی از تضادهای ارزشی و عدم استقرار یک نظام ارزشی سازمان یافته در فرد ذکر شده است.

اسلام ویژگی های شخصیت نابهنجار و بیمار و به تعبیر اسلامی «فی قلوبهم مرض» را در بعد عقیدتی ، عاطفی ، عقلانی، شناختی و خصوصیات بدنی بیان کرده است.

یکی از شرایط لازم جهت دست یابی به سلامت روان، برخورداری از یک نظام ارزشی منسجم می باشد.

دراین مقاله به تعریف سلامت روانی و به7 ملاک داشتن روانی سالم از نظر ونتیز اشاره می کنیم.

در آستانه قرن بیست و یکم، انسان مضطرب، افسرده و بحران زده ی عصر حاضر، بیش از هر زمان دیگری خود را درگیر سؤال هایی اساسی می یابد. می توان بر این نکته تأکید کرد که ارزش ها ،اساس و بنیان یکپارچگی شخصیت سالمند. در حقیقت، ارزش ها، سازمان دهنده های اصلی اعمال و رفتارهای شخصیت رشدیافته به شمار می روند و سلامت روان، بی تردید، محصول چنین شخصیتی است. با توجه به روابط موجود بین ارزش ها و سلامت روان، معیارهای سلامت و بیماری روانی از دیدگاه اسلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. اما پیش از این، تعریفی از سلامت روانی ضروری به نظر می رسد:

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

تعریف سلامت روان

تاکنون تعاریف متعددی از «سلامت روان» ارائه شده که همگی بر اهمیت تمامیت و یکپارچگی شخصیت تاکید ورزیده اند. گلدشتاین GOLDSTEIN K، سلامت روانی را تعادل بین اعضا و محیط در رسیدن به خود شکوفایی می داند.چاهن (CHAUHANSS 1991) نیز سلامت روانی را وضعیتی از بلوغ روان شناختی تعبیر می کند که عبارت است از حداکثر اثربخشی و رضایت به دست آمده از تقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت نسبت به خود و دیگران می شود. در سال های اخیر، انجمن کانادایی بهداشت روانی، «سلامت روانی» را در سه بخش تعریف کرده است:

بخش اول: بازخوردهای مربوط به «خود» شامل:

الف. تسلط بر هیجان های خود؛

ب. آگاهی از ضعف های خود؛

ج. رضایت از خوشی های خود.

بخش دوم: بازخوردهای مربوط به دیگران شامل:

الف. علاقه به دوستی های طولانی و صمیمی؛

ب. احساس تعلق به یک گروه؛

ج. احساس مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی.

بخش سوم: بازخوردهای مربوط به زندگی شامل:

الف. پذیرش مسئولیت ها؛

ب. ذوق توسعه امکانات و علایق خود؛

ج. توانایی اخذ تصمیم های شخصی؛

د. ذوق خوب کار کردن.

چاهن به ذکر پنج الگوی رفتاری در ارتباط با سلامت روان مبادرت ورزیده است:

1- حس مسئولیت پذیری: کسی که دارای سلامت روان است، نسبت به نیازهای دیگران حساس بوده و در جهت ارضای خواسته ها و ایجاد آسایش آنان می کوشد.

2- حس اعتماد به خود: کسی که واجد سلامت روانی است، به خود و توانایی هایش اعتماد دارد و مشکلات را پدیده ای مقطعی می انگارد که حل شدنی است. از این رو، موانع، خدشه ای به روحیه او وارد نمی سازد.

3- هدف مداری: به فردی اشاره دارد که واجد مفهوم روشنی از آرمان های زندگی است و از این رو، تمامی نیرو و خلاقیتش را در جهت دست یابی به این اهداف هدایت می کند.

4- ارزش های شخصی: چنین فردی در زندگی خود، از فلسفه ای خاص مبتنی بر اعتقادات، باورها و اهدافی برخوردار است که به سعادت و شادکامی خود یا اطرافیانش می انجامد و خواهان افزایش مشارکت اجتماعی است.

5- فردیت و یگانگی: کسی که دارای سلامت روان است، خود را جدا و متمایز از دیگران می شناسد و می کوشد بازخوردها و الگوهای رفتاری خود را توسعه دهد، به گونه ای که نه همنوایی کور و ناهشیارانه با خواسته ها و تمایلات دیگران دارد و نه توسط دیگران مطرود و متروک می شود.

ملاک های سلامت روان

ونتیز (.VENTIS LW 5991) سلامت روان را وابسته به هفت ملاک می داند که عبارتند از:

1- رفتار اجتماعی مناسب؛

2- رهایی از نگرانی و گناه؛

3 - فقدان بیماری روانی؛

4 - کفایت فردی و خودمهارگری؛

5 - خویشتن پذیری و خودشکوفایی؛

6 - توحیدیافتگی و سازماندهی شخصیت؛

7 -گشاده نگری و انعطاف پذیری

 اعتیاد و  اعتماد به نفس در نو جوانان

 آیا جوانان به دلیل فرار از رنج از دست دادن اعتماد به به نفس به مصرف مواد مخدر رو می آورند ؟ یا اینکه به دلیل مصرف مواد مخدر یا الکل اعتماد به نفس خود را از دست می دهند ؟ پاسخ هر دو سوال ((مثبت)) است . مصرف مواد و اعتیاد می تواند هم علت و هم معلول از دست دادن اعتماد به نفس باشد. بنا بر این کلید اصلی جلو گیری یا در مان مصرف مواد و اعتیاد . کمک به فرزند است تا حس اعتماد به نفس نیرو مندی را در خود به وجود آورده و حفظ کند .

اعتماد به نفس چیست ؟ منظور از اعتماد به نفس دقیقا چیست ؟ از آنجا که اعتماد به نفس مفهوم روانشناختی بسیار عام و در عین حال بسیار مهمی است . والدین معمولا تشویق و تقویت آن را دشوار می یابند .

اعتماد به نفس همیشه از قوت ثابتی برخوردار نیست . بنا بر این می تواند بسته به شرایط جسمی (سلامت یا بیماری ). تجربه های زندگی ( موفقیت یا شکست ) و حالات روحی ( شاد یاغمگین ). بین قوی و ضعیف نوسان داشته باشد . در طول زمان اکثر افراد تضعیف و تقویت هایی را در اعتماد به نفس خود تجربه می کنند و دوره های متفاوتی را که در آنها احساس بسیار بد یا خوبی نسبت به خود داشته اند . بهیاد می آورند . اگر چه این افراد به این موضوع هم به اشتباه با ((قانون همه یا هیچ)) نگاه می کنند و به خود می گویند اعتماد به نفس ندارم نه اینکه اعتماد به نفس من ضعیف شده است .

بنا براین اگر پسر یا دختری دوره کاهش اعتماد به نفس را تجربه می کند .به این معنا نیست که دچار مشکلی خاصشده است / مشکل اصلی باز گرداندن ارزیابی مثبت نسبت به خویش است که از طریق تغییر رفتار ( مثلا نمرات بهتر در مدرسه ) یا تغییر معیارهای ارزیابی خود ( مثلا قضاوت های کمتر سخت گیرانه یا کلی نگر نسبت به خود  ) حاصل می شود . بزرگترین اشتباه این است که با رفتار خود.موجب کاهش اعتماد به نفس یا بد تر شدن شرایط شویم . در این شرایط پناه بردن به مواد مخدر تصمیمی غلط است .زیرا اگر چه در کوتاه مدت احساس بهتری در فرد به وجود می آید . اما معمولا پیامدهای آن در دراز مدت مسئله را وخیم تر می کند .

برنامه ریزی درسی

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

 بررسی نیازها و انتخاب هدفها

  برای پیشرفت و توسعه در هر کاری ایجاد تغییر و تحول در آن سیستم ضروری است .ایجاد تغییر و تحول نیز مستلزم تغییر نگرش و استفاده از روشها و ابزار نو است.

لازمه چنین نگرشی در امر آموزش و پرورش کودکان کم توان ذهنی نیز تغییر نگرش نسبت به برنامه ریزی آموزشی آنان را در پی دارد  این به آن معناست که در انتخاب اهداف جدید ،نیاز سنجی و باز نگری گرددو با توجه به نیاز های موجود برای این کودکان ،تغییراتی در هدفها بوجود آید ودر نتیجه وسایل ،رشها و محتوای تازه و نو برای آنان تدارک دیده شود.سپس ارزشیابیهای جدیدی انجام گردد. با تجه به پیشرفت دنیا از نظر علم  تکنولوژی که خد اهداف جدیدی را به دنبال دارد ،لزوم تغییرات اساسی در محتوای کتابهای در سی نظام آموزشی و به تبع آن کتابهای درسی کودکان استثنایی به چشم می خوردو این معضلی بود که سالها تمامی دست اندر کاران آموزش استثنایی را رنج می داد، هر روز لزوم این تغییرات بیشتر نمایان می شد زیرا در جامعه امرز با توجه به پیشرفت علوم روانشناختی و تکنولوژی جدید و راهکارهای گوناگون در امر یادگیری و با توجه به اهمیت تواناییهای فردی ،کتابهای قدیم دیگر جوابگوی نیازهای علمی و اجتماعی کودکان استثنایی نیست. امروزه رشد همه جانبه دانش اموز ،مهمترین هدف تعلیم  تربیت محسوب می شود و تربیت جامع  همه جانبه کودک زمانی تحقق می یابد که تمام تواناییها و ابعاد وجودی او اعم از ذهنی ،بدنی ،عاطفی ،شخصیت فردی و اجتماعی و رشد اخلاقی و معن.ی کودک در کانون توجه قرار گیرد.

   تجربه های طولانی در نظام آموزشی نشان می دهند که این اهداف با آموزش علوم صرف و شیوه های آموزش مستقیم تحقق نمی یابد. اکنن دنیای تعلیم و تربیت به سرعت متحول شده و کلیت  جامعیت تربیت آدمی مد نظر است نه صرفا افزایش دانش  حجم اطلاعات واز طرف دیگر آموزش و پرورش فرایندی است که تا آخر عمر ادامه دارد.  

این مسأله در گزارش کمیسیون بین المللی تعلیم وتربیت چنین آمده است:

"در این زمان حیاتی ترین موضوع این است که آموزش وپرورش به مثابه روشی همه شمول و جامع پنداشته شودو چنین دید گاهی باید خط مشی ها وتغییرات آموزشی را در دو زمینه محتوا و روش هدایت کند آگاهیهای لازم را بدهد". آیا زمان آن نرسیده است که برای دوری از شیوه های آموزش مستقیم و غیر فعال به منظور تربیت جامع و کامل کودکان به خصوص کودکان استثنایی ،نگرشها ،اهداف ،محتوا و روشهای آموزشی خود را بر این اساس باز نگری کنیم ؟

اغلب ما به رسومات و محفوظات کلیشه ای که ابزارهای زندگی روزمره ما هستند عادت کرده ایم و بسیار مشکل است اگر بخواهیم از مرز بدیهیات و عادات آموخته شده فراتر رویم. غالبا در مقابل ن آوریها و ایده های نو مقاومتهای بسیاری وجود دارد در حالیکه معلوم شده است ،حل مسأله، کا شگری و درک عمیق مفهوم ،به تفکر خلاق و اندیشه  سیال نیاز دارد که دستیابی به آن محتاج تمرین و هدایتهای منسجم است.

در دهه گذشته  علاقه و توجه به کتابهای کودکان جان تازه ای گرفته است.متخصصان تعلیم  تربیت چنین استنباط کرده اند  که نه تنها  معلمان  همسالان بلکه  متن کتاب کودکان نیز در آنها تأثیر می گذارد.

کتابهای دوره ابتدایی نقش اجتماعی  کننده مهمی بر عهده دارند .بسیاری از نگرشها و ارزشهای فرهنگی که با حرکتی کند طی سالهای دبستان ظاهر می شوند مستقیما از طریق محتوا و موضوع این کتابها شکل می گیرد .بعلاوه این کتابها در تعیین برداشت های  کودک از عمل خواند ن نقش مهمی  ایفا می کند . کتا بهای  فارسی دوره ابتدا یی با ید  به ویژه برای  کود کا ن استثنا یی که قبل از ورود  به ا نگیزه ها یی برای خوا ند ن نداشته ا ند ود ر نتیجه نمی توانند  ارزش کتاب و مزیتهای  خواندن را درک کنند ،دارای محتوای  نشاط  انگیز ،جالب توجه و مربوط به موضوع و دارای پیش زمینه نزد آنان  باشد تا علاقه کودکان را به کتاب و خواندن جلب کنند .

اکثر کسانی که دست اندر کار آموزش و پرورش کودکان استثنایی هستند با ارزیابی کتابهای درسی قدیم محتوای آنها را مناسب نمی دانستند و نظرات آنها در مورد کتابهای درسی قدیم چنین است:

کتابها ی فارسی ابتدایی از نظر جلب علاقه مناسب نبود. در آن واقعیت زندگی نه فقط مسایل  مشکلات ،بلکه بسیاری از شادیها و هیجانهای آن نادیده گرفته می شده است . این کتابها به طور کلی با تجربه های روزمره کودکان مغایرت داشت . در آنها به نیازهای زندگی کودکان به میزان کافی تجه نشده و تواناییهای کودکان استثنایی نادیده گرفته می شد. بدین ترتیب این کتابها به تربیت اجتماعی و رفتارهای سازشی کودکان در کل به تربیت جامع و همه جانبه کودکان استثنایی به دلیل نیازهای ویژه آنان نپرداخته است.

اگر محتوای کتاب درسی به سابقه علاقه و تجربه شخصی کودکان مربوط شود ،کودکان انگیزه و دلگرمی بیشتری خواهند داشت.

احتمالا بسیاری از کودکان با بی ربط دانستن مدرسه ،آنگونه که در کتابهای ابتدایی فوق آمده ، ممکن ا ست از هما ن سا لها ی اولیه به را حتی از " هماهنگ شدن "  با تحصیل ومد رسه خود داری کنند .(آشر،هایمل،ویگفیلد 1976)

باید آگاه بود که دنیای واقعی از آنچه در کتابهای ابتدایی آمده است متنوعتراست.پسران و دختران ،مردان و زنان ،چاق و لاغر ،کوتاه قد و بلند قامت هستند ،پسران و مردان گاه خوش طینت و گاه پرخاشگر هستند. هنرنندان ،پزشکان و معلمان ممکن است مادر نیز باشند.

کتابهای فارسی دوره ابتدایی باید با استفاده از امکانات وسیعتر و نمایش انواع مدلها و فعالیتها ،رشد فردی و عزت نفس دانش آموزان را به حد اکثر برسانن.(ساریو و دیگران1973)

بطور کلی کتابهای درسی در یادگیری و تقویت نگرشها و ارزشهای اجتماعی ابزارهای مهمی به شمار می آیند و متأسفانه برخی از کتابهای درسی بسیار نارسا بودند . آنها به جای ارا ئه تصویر واقعی از زندگی امروز ،اغلب نوعی تصویر غیر واقعی را به نمایش می گذاشتند . شواهد آزمایشی نشان داد با قرار دادن کتابهای جالب و واقعی تر در دسترس کودکان بخصوص کودکان استثنایی در سنجش های زبانی و پیشرفت د ر رفتارهای سازشی نمرات بالاتری گرفتند و کتابهای درسی جدید تأکیدی زیاد در "نگاه تازه "دارد.

یکی از ابعاد مهم تربیتی در کتابهای جدید کودکان استثنایی که مد نظر است ،پرورش اجتماعی کودکان است .پرورش اجتماعی فرایندی است که در طی آن معیارها ،مهارتها،انگیزه ها ،نگرشها و رفتارهای شخصی شکل می گیرند ،تا با آنچه برای نقش فعلی یا آتی او در جامعه ،مقتضی و مطلوب تشخیص دده شود هماهنگ شوند.

پرورش اجتماعی را می توان به منزله فرایندی دانست که از طریق آن به اعضای جدید  جامعه "قوانین شرکت در آن"آموخته می شود.( هتر نیگتون وموریس 1978)

بخشی از وظیفه آموزش و پرورش در قبال تربیت اجتماعی کدکان  ،آموزش قوانین به آنهاست و بخش دیگری یاری کردن آنها در توفیقی است که از طریق رعایت قوانین  جامعه حاصل می شود.

بعلاوه حائز اهمیت است که کودکان بیاموزند افرادی با کفایت و مفید هستند که قادرند وقایع  مردم دنیای اطرافشان را تحت تأثیر قرار دهند ،این متکی بر اساس یک رابطه مثبت  متقابل مبنی بر احترام  پاسخدهی می باشد و مستلزم آن است که قوانین بوضح ارائه شوند و بطور همسان به اجرا در آیند.و از طریق کنترل درونی تشویق شوند.  سخن دیگر آنکه معلمان باید  به کودکان اجازه دهند تا ابتکار عمل داشته باشند و مسئولیتهای متناسب با سن و توانشان را به عهده بگیرند .. کودکان احتیاج به حمایت و آزادی عمل دارند تا مهارتها و قوانین اجتماع را به کار بسته ،آزمایش و تمرین کنند . آنها از طریق عمل کردن می آموزند.

دانش آموزان مبتلا به مشکلات و ناتوانی های یادگیری اغلب دچار نقایص مهارت اجتماعی اند .(گرشام ،الیوت1989،کورالینک1989،مادن و اسلاوین 1983)

آنها ممکن است فاقد  مهارتهای اجتماعی لازم جهت تعامل با همسالان و سایرین بوده و مرحله اساسی در کار بستن مهارت را ندانن. یا شاید توانایی لازم برای مهارتهای اجتماعی را داشته باشند ، ولی آن را در سطوح قابل قبول یا موقعیت های مناسب به کا ر نگیرند . برای  دانش آموزانی  که به چنین مشکلاتی دچارند ،استفاده از آموزش صریح در مهارتهای اجتماعی  توصیه می شود . بخش عمده ای از مهارتهای اجتماعی از طریق  یادگیری  مشاهده ای کسب می شوند  و با استفاده از روش مدلسازی در محتوای کتابهای درسی  می توان این نوع مهارت را در کدکان و بخصوص کودکان  کم توان پرورش داد ،زیرا آنان نیازمند آموزش سیستماتیک صریح در این مهارتها می باشند.

کتابهای درسی در یادگیری و تقویت نگرشها و ارزشهای اجتماعی ابزارهای مهمی به شمار می آیند . نقش کتاب درسی این نیست که به افراد تعلیم دهد که در آینده چه باید بکنند تا برای اجتماع سودمند باشند ،بلکه آنها را بیدارو هشیار می سازد تا به مسایل اجتماع توجه کنند واز این که در این مسایل اظهار نظر کنند به خود ببالند واز این گذشته میتواند در شخص این اعتماد را پرورش دهد که او نیز قادر است در تصمیمات مهم مؤثر باشد .

از ویژگیهای بارز کتابهای جدید دانش آموزان کم توان ذهنی ،گذشته از آموزشهای  دانش  علوم مختلف،اهمیت دادن به پرورش اجتماعی کودکان است ،که این بعد از مهمترین و ضروری ترین ابعاد مسائل تربیتی برای کودکان با نیازهای خاص است.

زیرا در کتابهای جدید ایجاد نقشها و نمایش  مدلهای گوناگون به کودکان می آموزد که :

1-  اعتماد و احترام به نفس داشته باشند و این اعتماد را پرورش می دهد که کوششهایش،وی را به هدف خواهند رساند و اگر شکست بخورد نیز چیزی را از دست نخواهد داد. این اعتماد و احترام به قابلیت خویشتن پیوسته تکامل  می یابد و دانش آموز با موفقیت در کار  می فهمد که از توانایی غلبه بر مشکلات درسی بهره مند است ،زیرا محتوای کتابهای جدید برابر با تواناییهای او طراحی شده است

2-  ایجاد ارتباط مؤثر با دیگران . کسی که در ارتباط با دیگران کار آمد است،به آنان اعتماد دارد و احترام می گذارد و این از مواردی است که در کتابهای جدید درسی به آن توجه مخصوص شده است و در اغلب متنها به طور غیر مستقیم این ارتباط و احترام آموزش داده شده است.

3-  داشتن هد فها و رغبتها. داشتن هدف و رغبت د رزندگی به کود کا ن شوروا شتیاق می بخشد و او را در دشواریها به پایداری و پیشروی  بر می انگیزد.

این کتابها با استفاده از معلمین قابل ستایش به عنوان سرمشق و با معرفی مدلهای مطلوب و با ایجاد احساس قابلیت و اعتماد به نفس  به دانش آموزان  رغبتهای سود مند را تعلیم  می دهد . پرورش رغبتهاو سرگرمیهای سودمند ،لذت بردن از خواندن و احساس رضایت از بر آورده شدن نیازها از اجزای این روش در کتابهای درسی جدید است . قبول مسئولیتهای  اجتماعی ،کاردانی ،پاکیزگی ،کوشش در تحصیل واحترام به دیگران ،همکاری و دوست داشتن دیگران از دیگر ویژگیهای تربیت اجتماعی در کتابهای جدید است . کتابهای درسی جدید با نگاهی تازه به تربیت همه جانبه و روشهای جدید تعلیم و تربیت تألیف گردیده است و حاصل سالها تجربه دست اندر کاران آموزش و پرورش کدکان استثنایی و معلمان آنان می باشد.

قوی ترین انگیزه برای این تغییر ،استفاده هر چه بیشتر از توانایی ا ین دسته از کودکان و کاهش مشکلات آموزشی آنان می باشد . همچنین ایجاد رغبت و انگیزه ،فعال کردن آنان برای یادگیری و کاربردی کردن مطالب آموخته شده نیز مرد توجه قرار گرفته است.

امید است که با تلاش و کوشش معلمان دلسوز کودکان استثنایی  این جریان راه تکامل را بپیماید.

 منابع:

-  دکتر بهرنگی .محمد رضا ،مدیریت آموزشی و آموزشگاهی ،کمال تربیت ،تهران . 1374.

-  شعبانی. حسن،مهارتهای آموزشی و پرورشی . تهران،1374.

-  کله. پیتر ،چان. اورنا،کودکان استثنایی،ترجمه فرهاد ماهر،قومس،تهران،1372.

-  گرانباخ. لی .جی،روانشناسی تربیتی ،ترجمه مسعود رضوی ،دهخدا،تهران،1351.

-  دکتر میلانی فر.بهروز،روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی،قومس ،تهران،1369.

-  هترینگتون.ای میویس،پارک. راس دی ،روانشناسی کودک از دیدگاه معاصر ،ترجمه جواد طهوریان و همکاران ،آستان قدس رضوی ،مشهد .1373.

حافظه

حافظه یکی از پیچیده ترین حالات نفسانی است که اعمال  و رفتار ما را که در نتیجه بازتابها  و تأثیراتی که از گذشته تا اکنون  در خود نگه داشته است هدایت می کند.ثبت و ضبط وقایع به طور ارادی یا غیر ارادی صورت می گیرد.

 نقش حافظه در یادگیری

حافظه برای عادات و بازتابها و برای اساس و شالوده روح و فکر ما حائز اهمیت است و در تمام زندگی نقش حساسی ایفا می کند. انبار و مخزن وسیع ذهن است که هر روز سیلابی از ماجراها و هیجانات و... بر آن هجوم می آورند، قسمت اعظم حافظه علیرغم تمایل ما ایجاد می شود، مغز به طور اتوماتیک و بدون توقف در حال ثبت  وقایع است، افرادی که حواس جمع و فکری باز و روشن دارند از حافظه ای تیز و پرقدرت برخوردارند.

 تقویت حافظه

برای تقویت حافظه نیاز به دو عنصر دقت و علاقه داریم، حال اگر دقت خود را بر یک موضوع هدایت کرده و هر آنچه را که حول و حوش آن موضوع قرار دارد حذف کنبم تمرکز نام دارد که برای تقویت حافظه مؤثر و مفید است. طبقه بندی مطالب و موضوعات در مغز زمان دسترسی به آنها و تمرکز و یادآوری آنها را تسهیل می کند. رابطه بر قرار کردن بین مطالب در حال یاد گرفتن و مطالب قبلی را که تداعی نام دارد روشی دیگر برای تقویت حافظه است. مواد غذایی مقوی که سرشار از کلسیم و فسفر است مانند شیر، ماهی، جوانه گندم، بادام، گردو و فندق و مواد سرشار از منیزیوم مثل سبزی و میوه ها و ویتامینها در سوخت و ساز مغز بسیار اهمیت دارند.

استرس و اضطراب باعث رکود حافظه و عدم تمرکز ذهنی و دقت می شود. آرام سازی و نرمش های تن آرامی نیز به مدت ده دقیقه در روز حافظه را تقویت می کند.

 به حافظه خود کمک کنید

تجربه نشان داده  که یک مغز بی هدف همان حافظه بی هدف است. افراد دارای حافظه خراب ومعیوب غالباً هدفی در زندگی خود ندارند. داشتن هدف انگیزه ای قوی برای ادامه راه است. اصل مهم در ایجاد هدف و تلاش و جدیت برای نیل به آن احساس رضایت و علاقه باطنی به کاری است که انجام می دهید. ایجاد علاقه و انگیزه در یادگیری مطلب مورد نظر نقش مهمی دارد . محرکات دیگری چون تصمیم به موفق شدن  و تمایل به تحت تأثیر قرار دادن و پیشرفت کردن و... می تواند در غلبه بر مشکلات کمک کند. 

http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389

 تکرار

تکرار در بازسازی حافظه نقش مهمی دارد اما نه تکرار طوطی وار بلکه تکرار از روی تعقل .

اگر دقت خود را تحت سلطه نیاورید تمرین فایده ای ندارد.حفظ کردن مطالب  بدون ادراک آنها  فقط تلمبار کردن و انباشتن مطالب است.

 بدون طرحریزی قبلی اقدام به حفظ مطلب نکنید.

برای هر کلمه مفهوم خاصی بدهید و بین مطالب ارتباطی منطقی برقرار سازید.

از حفظ کردن یکنواخت  و متوالی مطالب خودداری کنید .

تقسیم بندی و تعیین وقت برای حفظ کردن مطالب و فاصله کوتاهی برای استراحت کردن از اهمیت فراوانی بر خوردار است.دادن تمرینهای ذهنی مثل( تکرار اعداد از صد به طور معکوس و یا یکی در میان یا دوتا دوتا یا سه تا سه تا، دیدن اشیا یا کلمات و یادآوری آنها پس از چند لحظه و....) به طور منظم  درهر روز به مدت ده دقیقه به طور خارق العاده ای در تنظیم و فعالیت ذهن کمک می کند.

 چگونه مطالعه کنید

 مطالعه یکی از کار افزار های حافظه به شمار می رود. اما چگونه باید  مطالعه کرد تا سریع خواند و دچار خستگی نشد.خواندن کلمه کلمه بدون ترکیب و تلفیق کلمات و مفاهیم خستگی می آورد.

خواندن جمله با گروه کلمات برای صرفه جویی در وقت و انرژی بدون توجه به معنای کامل حمله نیز خستگی حافظه را در پی دارد.

خط کشیدن زیر جاهای مهم، نکته برداری، خلاصه برداری و ارتباط مطالب با همدیگر فنون مهمی در یادگیری است.

سریع خواندن و جلوگیری از حرکات و توجه بی مورد و بی دلیل چشم بر روی کلمات قبلی یادگیری را بالا می برد http://mobtaker.iranblog.comوبلاگ،زیرمجموعه مدرسه راهنمائی تحصیلی شهید(ره)رجائی سردرودبتاریخ23/9/1389 .

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگردقضائی قضائی می باشد. برای اعتلای دیانت و فرهنگ امت اسلامی همکاری و یاری برادرانه با زحمتکشان واقعی این عرصه داشته باشیم.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد