زندگی امیرالمؤمنین یعسوب الدین ؛سیدالبشر...حضرت علی بن ابیطالب (

زندگی امیرالمؤمنین یعسوب الدین ؛سیدالبشر...حضرت علی بن ابیطالب (ع)از لحاظ اقتصادی « قال امیرالمؤمنین » : « ارقو اقلامکم و قاربوا بین سطورکم و احذفوا انی فضولکم و اقصدوا قصد المعانی و ایاکم و الاکسار فان اموال المسلمین لا تحتمل الاضوار ». موضوع جلسه بسیار بحث ارزشمند ـ ابتکار قابل تقدیر چه سازمان امور اقتصادی ـ استان و بقیه مجموعه استان این برنامه را گذاشته اید انشاء الله بقیه استان که در تمام موارد اسوه می باشد در حفظ حقوق بیت المال نیز اسوه باشد به هر کیفیت بسیار مهم است که ما نسبت به بیت المال با حساسیت و توجه برخورد کنیم.......

زندگی امیرالمؤمنین یعسوب الدین ؛سیدالبشر...حضرت علی بن ابیطالب (ع)از لحاظ اقتصادی « قال امیرالمؤمنین » : « ارقو اقلامکم و قاربوا بین سطورکم و احذفوا انی فضولکم و اقصدوا قصد المعانی و ایاکم و الاکسار فان اموال المسلمین لا تحتمل الاضوار ». موضوع جلسه بسیار بحث ارزشمند ـ ابتکار قابل تقدیر چه سازمان امور اقتصادی ـ استان و بقیه مجموعه استان این برنامه را گذاشته اید انشاء الله بقیه استان که در تمام موارد اسوه می باشد در حفظ حقوق بیت المال نیز اسوه باشد به هر کیفیت بسیار مهم است که ما نسبت به بیت المال با حساسیت و توجه برخورد کنیم. اول مسئله که این زندگی امیرالمؤمنین را کمی ارزیابی کنیم چه بیانات و چه رفتار امیرالمؤمنین چه سیاست گذاری و چه تدابیر امیرالمؤمنین شخصش با عنوان امیرالمؤمنین در تمام طول حیاتش و چه در زمان خلافتش چگونه زیسته است ،چه در زمان پیغمبر ـ در زمان خلافا ـ چه درزمان خلافت خودش ـ چگونه سیاست گذاری کرده می توانیم زندگی ایشان را از لحاظ اقتصادی به چهارقسمت تقسیم کنیم : یک : قبل از هجرت حدود 23 سال فصل دوم : از هجرت پیغمبر تا وفات پیغمبر حدود 10 سال که عمر امیرالمؤمنین حدود 33 سال است . فصل سوم : دوران خلافا که 25 سال که در این دوران چکار کردند و فصل چهارم : دوران زمامداری خود حضرت امیرالمؤمنین دوران امامت ولایت و حاکمیت امیرالمؤمنین شاید ما که بحث بیت المال را می کنیم و امیرالمؤمنین بیشتر به این زوایه و فصل توجه می کنیم یعنی فصل دوران چهار سال و نه ماه زمامداری امیرالمؤمنین البته این مهمترین فصل از زندگی امیرالمؤمنین است حتی در سیاستگذاری ـ بودجه ـ و غیره اما معنای آن این است که از فصول دیگر غفلت می کنم . و بررسی هر چند ناقص و محدود نسبت به آن دوره های قبل هم یک ضرورت است دوران مکی را خیلی خبر نداریم که دوران بسیارسختی بودو سه سال در شعب ابی طالب در محاصره سنگین تنها امکانات ، امکانات حضرت خدیجه بود و احیاناً بعضی از انسانهای دیگر ـ نیکوکار بود . این دوره از سخترین دوره ها است که شرایط زندگی از حداقل ترین ها هم سختر بود مخصوصاً با محاصره بود واین دوران با اموال حضرت خدیجه کبری فریادرس بود آنهم نه به اندازه کفاف در حدی که احیاناً اگر امکانی بود واگر نبود که خداوند می داند که چگونه باید رفتار می کردند دوران بعد که به مدینه منوره آمدند تأسیس حکومت اسلامی و پایه گذاری حکومت اسلامی شروع شد خوب شرایط فرق می کرد یک تحول بوجود آمد ـ خصوصاً با جنگ بدر که اموالشان در اختیار مسملین قرار گرفت و کفار 70 نفر کشته دادند . اینجا بحث انفال مطرح شد بعد آیه خمس که دست مسلمانان تازه یک مقدار باز شد و تازه قبل از این مرحله حکومتی نبود زندگی آنها زندگی مخفیانه بود استثنائاً در ایام حج اجازه می دادند پیغمبر می آمد مکه می رفتند حج و زیارت حجر اسماعیل و یک مقدار در امان بودند و گرنه امنیت نداشند از نظر نان و امکانات تحریم مطلق بودند بعضی اگر می خواستند شتری چیزی بار می کردند و می بردند نزدیک شعب ابیطالب رها می کردند آبی بود امکانات بود سبوس یا نانی بود که غذای آن روز بود با این کیفیت بسیار شداید سخت و شرائط سخت در دوران مدینه یک فرصتی پیش آمد خوب این فرصت چه غنائم جنگی و چه میدان جدید کار و تلاش فعالیت از هر فرصتی وجود نورانی امیرالمؤمین استفاده می کرد باری روز زحمت و فداکاری، خوب عمدتاً امکانات مدینه یک مقدار برای اوس و خزرج بود و بقیه اقوام مسلمانی ه تازه آمده بودند که یکی باید خودشان جمع و جور می کرد و خودشان را تربیت کند و یک مسکنی و مسجد پیغمبر که تازه تأیسس شده بود آنهم سامان دهی کنند در مساحتی در حدود 600 مر مربع و جنگ و فعالیتهای دیگر تعلیم و تعلم که بروند کارگری کنند آب کشی کنند بجای شتر در نخلستانهای اهل مدینه و بنی نضیر و دیگران آب کشی کنند و درختان را آب بدهند در برابر این زحمت چند دانه خرما بدهند و این وسیله زنگی ایشان بشود در این مجال وجود مبارک امیرالمؤمنین خیلی بودند احداث نخلستانهای اطراف مدینه نخلستانهایی هست که امیرالمؤمنین آباد کرده اند که اگر همین الان هم بروند قنوات چاه ها ـ نخلستانهاو غیره که ایشان آباد کرده اند با نخلهای درخت خرما که در آن شراط خیلی مهم بود آن زمان هر کس که 10 تا درخت خرما داشت خیلی مهم بود و کشت سایر محصولات مثلاً که در تاریخ هست امیرالمؤمنین وارد قنات شد حفاری می کردند آب مانند گلوی شتر از قنات بیرون می برد امیرالمؤمنین در حالی که عرق ریزان خارج شده فرمود آن کدویی را که پخته اید بیاورند تا تناول کنیم این دوره شاید دوره 25 سال بعد هم یکی از فرصتهایی بود که امیرالمؤمنین این سیاست را دنبال می کرد پارسال که ما مدینه منوره بودیم بعد از 1250 سال مدینه منطقه آباد شده آنجا یک دره هست که این دره در حقیقت احداث قنوات و چاه هایی هست که سعودیها یک بندر در آن زدند تا دریای سرخ خیلی فاصله نداره شاید 50 ـ 60 کیلومتر که پیشنهادی هم با آن شد که لوله آبی از دریای سرخ بشکنند که آنجا آباد شود آنجا ما سراغ چاهها و قناتهایی که در زمان امیرالمؤمنین احداث شده رفتم آنجا کشت و زرعی داشتند و امیرالمؤمنین یکی از شاخصهایی بوده که در این امر در دوران 25 ساله این اقدام را انجام می داده هم برای خودش هم برای دیگران راهنما بوده و هدایت گر خوب این دوره های قبلی تا به دوره حکومت امیرالمؤمنین البته امیرالمؤمنین هر چقدر چاهها وقنوات احداث کرد کتاب وقف مبنی براقدامات اساسی وجود نورانی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب است یعنی هر چه کتاب وقف داریم اساس کتاب وقف کارهای امیرالمؤمنین است . روایتی است که می فرمایند: « بشر الوارث صدقه لا تواع و لا توهب» به وارث بشارت بدهید اینجا صدقه است و خرید و فروش می شود و نه هدیه و این وقف در راه خداست روایتی هم هست که در زمان حکومت امیرالمؤمنین ایشان از گندمی یا امکاناتی که در سرزمین مدینه منوره داشته اند می آمد و ایشان استفاده می کردند و این باغستانها و نخلستانها و غیره الان هم است و نزدیک مسجد شجره و نزدیک مدینه بود و نزدیک مسجد قبا از همان آبهایی که آب نسبتاً شیرینی هم که در منطقه بوده که چاهها به دست با کفایت امیرالمؤمنین حفر شده تا می رویم به دوران امامت ایشان که احتیاج به برسی های عمیق تر دارد . من می خواستم اشاره کرده باشم و جا دارد واقعاً هرچه می توانم ازاین دوره استفاده کنیم به هر کیفیت نکات بسیار ارزشمندی در اختیارمان قرار می گیرد می رویم تا زمانی رهبری و زمامداری امیرالمؤمنین اینجاست که ایشان زمامدار امت اسلام شدند و امت اسلامی به ایشان بیعت کردند و ایشان در جایگاه اصلی خودشان قرار گرفتند اینجا یک نگاه به گذشته داریم یک نگاه داریم به وضع موجود و یک نگاه داریم به آینده هر سه نگاه را باید داشته باشیم ایشان یک نگاه به گذشته داشته خیلی عقب است بعضی ها صاحب همه چیز شدند قانون از کجا آورده انید باید در حقشان اجرابشود و: « والله قولوا وجدته قد تزوجه به نسا ملکت به الاماء لقدته الی بیت المال» به خدا قسم اگر اینها بیت المال مرا در مهریه زنشان کرده باشند و املاک و اموال و غیره آن بیت المال است حق ایشان نبود همه اینها را از حلقومشان در می آوریم سه چهار تا کار اساسی امیرالمؤمنین کرد یکی از کارهای اساسی استانداران مختلف را عزل کرد گفت یک مقدار ملاحظه کنید اینها فردا اینها یاغی ی شوندفرمود « من نمی توانم افراد ناباب را بر مسلمانان مسلط ببینم و دست آنها را بر خون و مال و جان مسلمانان آزاد بگذارم و دستور دیگر بر گرداندن اموال غارت شده به بیت المال است شاید اگر امیرالمؤمنین این تصمیمات حاد را نمی گرفتند آنقدر با عکس العمل شدید و خشن مواجه نمی شود دستور دیگر مسوات بین افراد است و چراغ بیت المال روشن است تا آنجا که امر بیت المال است روشن است و اگر امر بیت المال نبود دیگر نباید روشن باشد خوب این خیلی مهم و حساب دیگران حساب کار خودشان را می کنند به طلحه و زیبر و دیگران هم از دم سه دینار باید بدهد بعنوان به همه یکی سه دینار بدهید بعضی ها آمده بودند طبقه بندی کرده بودند بدریون جدا، حواریون جدا و انصار جدا ـ مهاجر جدا ـ قریشی جدا و غیره و همه را تقسیم بندی کرده بودند و یک مبنای غیر عادلانه، فرمودند در زمان پیغمبر چطوری بوده چطوری که در زمان ایشان بوده حالا هم انجام می شود اگر کسی امتیازی بیشتر دارد امتیازش با خداست اینجا جای امتیاز دادن نیست آن امتیاز هم اگر برای خدا بوده خداوند پس می دهد . خود این اقدامات هم روشن گر است و هم بیدارگر است و هم تکان دهنده روشن و غیره امیرالمؤمنین است هم احیاء گر سیره رسول اکرم است مسیر آینده اینگونه ترسیم می شود از همینجا که چه بسا موضع گیرییها شروع شد ناکسین، مارقین، و غیره که شروع کردند طلحه و زبیر و جنگ جمل اینها به بررسی و تحقیقات بیشتری هم لازم دارد حالا بیاید ببینیم امیرالمؤمنین در این مرحله اقداماتش چگونه است اینجا بعد خود زندگی امیرالمؤمنین است حالا که امیرالمؤمنین زمامدار دنیای اسلامی است و زمان امیرالمؤمنین از شرق عالم تا غرب عالم آن روز حاکم است و از شمال آفریقا تا مرزهای مثلاً هند و سیحون و جیجون امثال و ذالک همه جا از سیطره ایشان است ببینیم امیرالمؤمنین از نظر زندگی شخصی چکار می کنند و خیلی مهم است یک باب که در اصول شریف کافی است تحت عنوان باب «سیره امام فی مأکله و الملبسه سیره» امام در غذا و خوراک و پوشاک وقتی به خلافت و امامت مرسد چطور زندگی می کند و چطور زندگی می کرد این زندگی امیرالمؤمنین زندگی شخصی و خانوادگی امیرالمؤمنین در برابر زندگی دیگران بعضی ها که وقتی از دنیا رفتند طلا هایشان را با تبر تقسیم کردند اینجا آن روایت بسیار با عظمت و با ارزش که « ان الله فرض علی اشتمه العدل ان یقدروا انفسهم بضعفه الناس لا یتبیغ بالفنجبر فقره » . زندگی در سطح متوسط مردم بلکه متوسط رو به پایین این زندگی رهبران جامعه اسلامی درسطح توده مستضعف جامعه تا توده مستضعف رنج نبرند تا توده مستضعف و مرحوم جامعه وقتی می بیند رهبران آنها ساده زندگی می کنند آنها در برابر سختیها و شدائد تحمل می کنند اما اگر ببیند یک عده ای از امکانات بیت المال سوء استفاده می کنند آنها در برابر این ریخت و پاش ها چطور جدی تر بودند طبیعتا آزرده می شود در کتاب حجت یک باب در این رابطه است در نهج البلاغه کلمات بسیاری داریم . حالا زندگی شخصی به جای خود ؟ اداره جامعه و سیاستهای عمومی امیرالمؤمنین؛ خودشان پس هیچ چشم داشتنی به بیت المال ندارند به کسی از فرزندان و وابستگانشان اجازه ندادند از بیت المال مالی بخورند حاشیه پردازی در رابطه با بیت المال نکردند احدی حاشیه امنی در امر بیت المال نداشتند حالا شما مکرر شنیده اید که امام حسن مجتبی مثلاً اگر عسلشان را زودتر گرفته باشد حضرت برخورد می فرمودند یا وقتی امیرالمؤمنین از دنیا رفتند اما مجتبی ؟ کردند فرمودند بهترین خلق خدا بعد از پیغمبر وقتی از دنیا رفت نه سیمی نه زری از خودشان بجا گذاشت الی چهارصد درهم یا چهل دیناربرای اینکه که نوکری یا کلفتی تهیه کند که در زندگی کمک شان باشد که حالا این مانده و باقی مانده است این مقدار ارث امیرالمؤمنین است مابقی هم وقف در راه خدا است دیگر چیز دیگری نداشته است از وجود حضرت زهرا نیز اگر6 تا 7 تا باغچه چیزی باقی مانده همه وقف است ایشان در فرمانش به عثمان بن حنیف انصاری نامه 45 پنجم نهج البلاغه فرمودند: « قفنا کنات فی عین دینا فدک و نامص فدک و رأی فدک » چرا دست ما فدک بود ما با آن ها چکار می خواهیم بکنیم در حالی که ؟ می خواهیم به قبر ببریم و این هم یک عده ای بخل ورزیدند حق علی و زهرا را غصب کردند و ایشان گفتند که فدک را، بخشیدیم آن فدک هم نشانه عمارت و حکومت بود در اختیار حاکم اسلامی برای ایتام آل پیغمبر علی این جهت گیری درآن بود در هر صورت این زندگی خود امیرالمؤمنین است اما قسمت دوم سیاستگزاریها و برنامه ریزیهای امیرالمؤمنین در زمان حکومت و امارتش بود شاید بیشتر این بخش باید مورد توجه قرار بگیرد اهمیت این بخش از دو زاویه یک زاویه استفاده نبود از مجموعه امکانات بیت المال به مفهوم عام الکلمه در آبادانی عمران اصلاح امور توسعه ـ رسیدگی به فقرا ـ گسترش عدالت و مسئله دیگر و امیرالمؤمنین از مجموعه امکانات همینطور استفاه کردند با اینکه امیرالمؤمنین در چهار سال نه ماه همواره گرفتار جنگ جمل ـ صفین ـ نهروان و غیره بودند اما در تمام عراق یک نفر نبود که نان گندم نداشته آب گوارا و یا سر پناه نداشته باشد یعنی تمام مردم عراق از نان گندم و آب گورا استفاده می کردند نهر کشیها ـ قتوات ـ نهرها از رودخانه و غیره رودخانه دجله و فرات و مناطق دیگر آب گوارا ـ نان گندم و همچنین سرپناه در حد امکانات آن روزگار برای همه سرپناه تأسیس شده بود ضمن اینکه امیرالمؤمنین درگیر جنگ بود خودکوفه دهها کیلومتر توسعه پیدا کرد،شد پایتخت و امپراطوری اسلام آن روز . بخشهای مختلف در کوفه تشکیل و توسعه پیداکرد و اول بصورت 7 محل ورفته رفته گسترش پیدا کرد به هر کیفیت امیرالمؤمنین حدود 100 هزار نفر نیرو را بسیج کرد برای جنگ با معاویه کم نیست این تعداد داوطلبانه بود نه اجباری بعد تدارک و تغذیه اینها کار بسیار عظیمی بود یکی از بخشدارها به امیرالمؤمنین نوشتند در این منطقه قنات بودو قنات ویران شده و الآن مردم دچار مشکل هستند نهر خراب شده حضرت فرمود: همه را دعوت کن بیار وقتی آمدند بگو این نهر خراب شده بیابد کمک بدهد و خودتان بعنوان کارگر بیایید اقدام کنید و نهر را احیا بکنید یا پول بدهید کارگر بگیرد نهر را احیا بکنید هر کس در احیای نهر مجدداً سهمی شد فردا که نهرراه اندازی شد او در بهر برداری از آب قنات سهم خواهد برد اما کسانی که نیایند فردا سهم نخواهند داشت این مطلب را ژرژداغ مسیحی در کتاب صوت عدالت انسانیه که بسیار کتاب ارزشمند و 5 جلد است و برنده جایزه شده این داستان را آورده است . و فرمود که یک عده ای کار نکنند فردا مدعی باشند وسربار جامعه باشند من دلم می خواهم همه کار کنند و همه قنات را احیا کنند و همه را درسهم آب قنات بهره مند شوند خود مردم می آیند کار کنند و احیا کنند و سرانجام از آن استفاده کنند حالا یک قسمتی بسیار مهم که خیلی آموزنده است همین فرمان نورانی امیرالمؤمنین به مالک اشتر است البه نه تنها این نامه بلکه تمام بخش نامه ها از جمله بخش نامه های مالیاتی و یکی از نامه های نهج البلاغه که بسیار تلخ است که فرمود: « والله لو ان الحسن والحسین فعلی مافعلت ما کانت لهما عندی هوادهه » این تغلب که کرده ای در بیت المال اگر امام حسن یا حسین می کردند ملاحظه آنها را نمی کردم البته شماره نامه را نمی دانیم شماره 54 و 52 نمی دانیم خیلی شاید جز شدید ترین نامه های امیرالمؤمنین است یا استاندار امیرالمؤمنین عثمان بن حنیف انصاری پیرمرد 70 ـ 80 ساله وقتی در مراسم پذیرایی و ولیمه شرکت می کند و آن مراسم پذیرای اعیان و اشراف هستند و فقرا و محرومین نیستند و خبر امیرالمؤمنین می رسد داد علی در می آید باورم نمی آمد تو در مراسمی شرکت کنی که اغنیاء دعوت شده اند و فقرا شکمهایشان تو خالی است آن هم بعضی از سفره هایی که انواع غذاها ریخت و پاش و بعد اضافه آن را در چاهها می ریختند . فرمود: باور نمی آمد که در سر یک سفره شرکت کنی که « اغنیت مدعو و فقها مخوف » دقیقه 38 اگر من امام شما هستم از دنیا دو تا لباس دارم یک پیراهن و یک شلوار البته فرمود انتظار ندارم شما مثل علی رفتار بکنید حالا به مالک اشتر دستور می دهد به نظرم این برنامه برای جمهوری اسلامی خیلی مهم و خوب است خطوط کلی را ترسیم نموده همین نامه 53 نهج البلاغه خطوط کلی برای جامعه ما تا قیامت ترسیم نموده است اول این خطبه این است « جبایه خراجها و جهاد عدوّها و استصلاح اهلها و عماره بلادها » وقتی می خواهد مالک اشتر را اعزم کند برای چهار هدف کلان که این چهار هدف می توان زیر مجموعه تعداد بیشتری باشد: 1ـ جمع آوری مالیات و بیت المال است مواظبت و تدبیر راجع به جمع آوری منابع است . هر حکومتی هر دولتی و هر انسانی و هر قلبی به خون نیاز دارد و اقتصاد و بودجه خون پیکر جامعه است این خون و پیکر نباید درست جمع آوری بشود و درست تنظیم بشود درست تزریق بشود درست مدیریت و نظارت بشود تا بتوانیم به تمام مویرگهای بودن سرویس لازم را بدهد اگر دقت لازم در جمع آوری ـ هزینه و مصرف نشود این خون پیکر ممکن است به بعضی از اعضای اصلی هم نرسد و عده ای دچار کسالتهای شدید فقر و محرومیت بشوند اگر استانها بودجه برسد و به روستاهای دور نرسد حالا ما چگونه مدیریت کنیم تا آن مویرگهای دور افتاده کشور آن ها محروم نشود تدبیر ایجابی و نه سلبی برنامه بدهیم این در همه مسائل جامعه مثل ازدواج هم هست مثلاً به همه می گویم به همه بد نگاه نکنند این کار را نکنند ولی امکانات ازدواج را فراهم نکنیم خوب این نمی شود در امر اقتصاد هم همینطور است باید ظرفیتها را شناخت به اندازه این ظرفیتها برنامه ریزی کرد خوب امیرالمؤمنین در فرمان نورانیشان به مالک ده ها فراز را گوشرد می کند ولی از همه مهمتر این است که کارها را به دست کاردان بسپاریم برای کارهای کلان مرد آب دیده اعزام کنید اینطور نباشد که کار بدست افراد غیره کاردان واگذار شود اولین اولویت این باید باشد که ما در همه مدیریتهای گشور در مدیریتهای عالی ـ دوم و سوم ـ ـ اجرایی تا آنجایی که کار را به دست کاردان بسپاریم افراد لایق مدیر و مدبّر ـ خودشان تعمد دارند اینجا شما ببینید امیرالمؤمنین چقدر سفارش می کند فرماندهان نظامی چه کسانی باشند ، دبیران، مشاوران چه کسانی باشند، قضات چه کسانی باشند« افضل رعیتک فی نفسک»،«استعملوا اختباراً لا تحول مهاواتاً »و... » امتحانشان کن و مرد آب دیده بانشد مبدا رابطه بازی و سیاستگزاری برای مسئولیت روابط سیاسی و حزبی و تشکیلاتی این مدیر چون رفیق من هست و باند من هست خدا شاهد است هر کلمه آن« یک گنج بزرگ این یک تابلوی هست با عظمت برای همه تا قیامت قیامت من گاهی متأثر می شوم و گاهی که افرادی را می بینم که می گویند این فرمایشات مال 1400 قبل است این برنامه ای که دارای ما زوایه مختلف است دها سرفصل را دارد بودجه ـ برنامه ریزی شده تعمدات ـ حقوق ایتام ـ فقرا ـ مسائل بین المللی دارد ـ مصالحه بین المللی را دارد همه این امور در این نامه هست اگر گدا کاهل بود تقصیر صاحبخانه چییست؟ اگر ما با نهج البلاغه آشنا نیستیم و خوب تفسیر نمی کنند تقصیر امیرالمؤمنین چیست؟ همین بحث خصوصی سازی که حدود 25 سال قبل در اصفهان گذاشته بودند که من رفته بودم من شروع سخنرانی بنده با این جمله نهج البلاغه «ثم استوص بالتجّار و ذوی الصّناعات و اوص بهم خیراً» امیرالمؤمنین نسبت به تجار و صنعتکاران توسعه می کند که به آنها به رحمت برخورد کنید واز آنها حمایت کنید منظور این است که تجار دولت نیست بلکه ملت هست و تحت پوشش دولت هستند امیرالمؤمنین به دولت اسلامی می گویند تجار ـ کشاورزان ـ و روستائیان و مناطق محروم را فراموش مکن ـ بله می گویند مواظف باشد اگر کسی هم احتکار می کند با او برخورد کن چنان شلاقش بزن که داغ ننگنش و هم او هم دیگران را بیاموزد . هم اقتصاد کلان و هم اقتصاد خرد هم ابعاد اقتصادی دارد پیش بینی می کند هم نظام مالیاتی هم مدیریت منابع هزینه ای می گوید سراغ کشاورزان قبل از اینکه زمین آباد نشده است نرو، زمانی سراغ آنها برو که آنها درآمد داشته باشند . اگر درآمد ندارد چطوری می خواهی . « من طلب لخراج بغیر عماره اخرب البلاد و اهلک العباد » . هر که مالیات بخواهد بدون اینکه بلاد را آباد کرده باشد هم شهرها و احزاب می کند هم عباد را ؟ می کند از چه چیزی مالیات می خواهی وقتی ندارد چکار بکند یک مالیات یک پنجم درآمد است یک سوم درآمد است باید درآمدی باشد تا مالیات بدهد لذا باید برای توانمند سازی جامعه همین لازم و در لازم و میدان کار و تلاش برایشان باز باشد البته تا قاطعیت مالیات حقه دولت را دریافت کرده اما پس از اینکه زمینهای لازم را فراهم کنیم یا اگر احیاناً کسانی که سوء استفاده می کنند قطعاً با آنها با قاطعیت برخورد بشود فردای روز قیامت ما برابر است با مالیات اما مصادق میفرمایند آسان ترین چیزی که باعث می شود وارد جهنم بشوی مال یتیم است بنابراین دقت لازم نظرت لازم بسیار مسئولیت خطیر است البته باید تلاش کرد قرآن کریم هم سوء استفاده از مالیات و بیت المال و ایتام را خیلی با تعبیری بسیار تندی بیان می کند . « یعللو ان فنی مطلون نارا ً آتش می خورند کسانی که مال یتیمی را می خورند باید رعایت کرد اینها امانت است باید رعایت کرد . http://dorri.ir

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگرد قضائی می باشد.