عرفان اسلامی (13) خوف از مقام خدا

عرفان اسلامی (13) خوف از مقام خدا

عرفان اسلامی (13) خوف از مقام خدا

نویسنده : استاد حسین انصاریان
شرح کتاب مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقة

3 ـ خوف از مقام خدا

از دورترین ایام حیات ، براى پیشگیرى از وقوع جرم ، جریمه وضع شده ، و همیشه با اعلام جریمه جرم به مردم ، در دل آنان نسبت به ارتکاب جرم ایجاد وحشت شده ، و از این راه براى تقلیل جرم موفّق شده اند .

آئین الهى که حاوى تمام مقررات لازم براى انسان است ، و قوانین آن براى جلب مصلحت و دفع مفسده به نفع بشر وضع شده ، معمولاً براى جرم ها و گناهان دو جریمه قائل است ، جریمه دنیایى که مولود خود گناه است ، و جریمه آخرتى که آن نیز زائیده از گناه است .

کتب آسمانى و انبیا و ائمه ، تمام مواضع جرم وجریمه را بیان کرده ، و در این زمینه چیزى فروگذار نکرده اند .

مؤمنین به خدا و روز جزا تربیت شدگان مکتب انبیا و امامان ، بر اثر خوف از مقام خدا ، که همان قرار دادن جریمه براى حرام است دامن به گناه آلوده نمى کنند ، زیرا به این حقیقت واقفند که گناه علت دور ماندن از رحمت و عنایت حق است .............

  عرفان اسلامی (13) خوف از مقام خدا

عرفان اسلامی (13) خوف از مقام خدا

نویسنده : استاد حسین انصاریان

شرح کتاب مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقة

3 ـ خوف از مقام خدا

از دورترین ایام حیات ، براى پیشگیرى از وقوع جرم ، جریمه وضع شده ، و همیشه با اعلام جریمه جرم به مردم ، در دل آنان نسبت به ارتکاب جرم ایجاد وحشت شده ، و از این راه براى تقلیل جرم موفّق شده اند .
آئین الهى که حاوى تمام مقررات لازم براى انسان است ، و قوانین آن براى جلب مصلحت و دفع مفسده به نفع بشر وضع شده ، معمولاً براى جرم ها و گناهان دو جریمه قائل است ، جریمه دنیایى که مولود خود گناه است ، و جریمه آخرتى که آن نیز زائیده از گناه است .
کتب آسمانى و انبیا و ائمه ، تمام مواضع جرم وجریمه را بیان کرده ، و در این زمینه چیزى فروگذار نکرده اند .
مؤمنین به خدا و روز جزا تربیت شدگان مکتب انبیا و امامان ، بر اثر خوف از مقام خدا ، که همان قرار دادن جریمه براى حرام است دامن به گناه آلوده نمى کنند ، زیرا به این حقیقت واقفند که گناه علت دور ماندن از رحمت و عنایت حق است .
دل عاشقان دوست هرگز از چنین خوفى خالى نمى ماند ، و به خاطر همین خوف است که زندگى را از ابتداى شروع به پاکى ابتدا کرده و به پاکى به پایان مى برند .
قرآن و روایات و اخبارى براى چنین خوفى ارزش فوق العاده قائلند ، و صاحبان این خوف را بندگانى حقیقى دانسته ، و آنان را از پاک ترین عباد شایسته حق به حساب آورده اند .
آرى علت رشد و کمال ، و سبب طهارت و پاکى جان و دل چنین خوفى است ، و بدون آن رسیدن به مقام قرب امرى است محال .
در این قسمت لازم است به بخشى از آیات مربوط به خوف و حالات خائفین اشاره شود، تا ارزش این خوف و موقفى که در پاک نگاه داشتن حیات از آلودگیها دارد ، روشن گردد و معلوم شود که خوف از عذاب و از مقام خدا بهترین علّت براى ایجاد امنیّت در حیات دنیا و آخرت است .

آیات وارده در خوف از عذاب

به پیامبر بزرگ مى فرماید به امّت چنین بگو :
( قُلْ إِنِّی أَخَافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذَابَ یَوْم عَظِیم ) .
من از اینکه خداوند را نافرمانى کنم از عذاب روز بزرگ مى ترسم ، روى این حساب هرگز تسلیم خواسته هاى شما و خواسته هاى بدون منطق هواى نفس نمى گردم .
به مردم مؤمن مى گوید :
( إِنَّمَا ذلِکُمُ الشَّیْطَانُ یُخَوِّفُ أَوْلِیَاءَهُ فَلاَ تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِن کُنْتُم مُؤْمِنِینَ ) .
این شیطان است که دوستان خود را در برابر امور واهى مى ترساند ، و اینان هم چون اربابشان شیطان ، با سخنهاى دور از حقیقت مى خواهند شما را بترسانند ، و در نتیجه شما را از محور ایمان و عمل صالح خارج کنند ، و دامن پاک شما را به معصیت آلوده سازند . امّا شما اى مردم با ایمان از اینان وحشت نکنید و تنها از من بترسید ، که ترس از خدا بهترین علّت براى پاک ماندن از هر گناهى است .
قرآن مجید درباره اهل بیت پیامبر چنین مى فرماید :
( یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَیَخَافُونَ یَوْماً کَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً * وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى
حُبِّهِ مِسْکِیناً وَیَتِیماً وَأَسِیراً * إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاءً وَلاَ شُکُوراً * إِنَّا نَخَافُ مِن رَبِّنَا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَرِیراً * فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذلِکَ الْیَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُوراً ) .
آنان به نذرى که براى خدا بسته بودند وفا کردند ، و مى ترسند از روزى که شرّش پر زنان هر خطاکارى را مى گیرد ، آنان در راه عشق به خدا غذاى مورد نیاز خود را به از کار افتاده ، و یتیم و اسیر خوراندند و به آنان گفتند ما براى خدا به شما محبّت کردیم و توقّع هیچ گونه مزدى از شما نداریم ، ما خدا را از روز دژم خوى و آشفته روى که روز سختى است مى ترسیم ، و این خداست که به مزد ترس آنان از آن روز ، در کنار محبّت و لطفش پناه داده و بدیشان در روز قیامت خرّمى و شادمانى ارزانى مى دارد .
ترس از روز جزا و خوف از مقام خدا بهترین زمینه ساز براى قبول احکام و فرمانهاى الهى است . به همین خاطر خداوند بزرگ در قرآن مجید به پیامبر بزرگش مى فرماید :
( فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَن یَخَافُ وَعِیدِ ) .
با آیات قرآن مجید به کسانى که از بیم دادن من نسبت به عذاب فردا مى ترسند تذکر بده .
آرى آنان که از روز حشر و دقت و حساب آن مى ترسند ، و مى دانند که در آن روز دوست و شفیعى جز خدا نیست ، هماره در راه رشد وتکاملند ، و حرکتشان حرکت به سوى مقام قرب است ، و همینانند که در کمال شوق وعشق به قبول قرآن حاضر شده ، و تمام شئون حیات خویش را به آیات قرآن آراسته اند ، درباره چنین مردمى که از چنان خوف ممدوحى بهرهورند قرآن مى فرماید :
( وَأَنْذِرْ بِهِ الَّذِینَ یَخَافُونَ أَن یُحْشَرُوا إِلَى رَبِّهِمْ لَیْسَ لَهُم مِن دُونِهِ وَلِیٌّ وَلاَ شَفِیعٌ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ) .
به وسیله وحى و اصول عالى آن کسانى را که از جمع شدن در پیشگاه حق به فرداى قیامت مى ترسند انذار نماى ، و آن روز براى آنان دوست و شفیعى جز خدا نیست ، امید است با این انذار به تقوا و خویشتن دارى آراسته گردند .
قرآن مجید درباره ى عمل کنندگان به دستورات حق ، و آنان که از مقام پروردگار مى ترسند ، و از سوء حساب در قیامت وحشت دارند چنین مى فرماید :
( الَّذِینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلاَ یَنقُضُونَ الْمِیثَاقَ * وَالَّذِینَ یَصِلُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن یُوصَلَ وَیَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ وَیَخَافُونَ سُوءَ الْحِسَابِ * وَالَّذِینَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرّاً وَعَلاَنِیَةً وَیَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ ) .
آنان که به عهد خدا وفا مى کنند ، و پیوند با حق را نمى شکنند ، و آنچه را خدا نسبت به آن دستور پیوند داده به آن متّصل مى شوند ، و نسبت به حق دلى همراه ترس دارند ، و از سوء حساب در روز قیامت به وحشت اند ، و در راه خدا در برابر پیشامدها استقامت مى کنند ، و در آشکار و نهان از آنچه خدا به آن داده به مستحق مى پردازند ، و بدى را با عمل شایسته و اخلاق پسندیده دفع مى کنند ، در آن جهان داراى عاقبت نیکى هستند .
آرى آنان که از خدا مى ترسند ، و از سوء حساب وحشت دارند ، سعى مى کنند آلوده به گناه نشوند ، و به خاطر جریمه هاى سنگینى که براى جرم ها مقرر شده مى کوشند از آلودگیها برکنار بمانند .
درباره ى بندگان پاک و شایسته اش مى فرماید :
( رِجَالٌ لاَّ تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَلاَ بَیْعٌ عَن ذِکْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلاَةِ وَإِیتَاءِ الزَّکَاةِ یَخَافُونَ یَوْماً تَتَقَلَّبُ فِیهِ الْقُلُوبُ وَالأَبْصَارُ ) .
مردانى هستند که تجارت و کسب آنان را از یاد خدا جدا نکند و در سرگرمى نسبت به مال و فرزند فرو نبرد ، و به پا دارندگان نماز و ادا کنندگان زکاتند ، و از روزى که دلها و چشم ها در آن روز بگردند در ترس و وحشت اند .
قرآن مجید با در اختیار گذاردن اوضاع قیامت نسبت به عاصیان ، زمینه ایجاد خوف را در دل عاشقان فراهم کرده ، و از این راه آنان را به میدان هدایت و پاکى سوق مى دهد آنجا که مى فرماید :
( فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُم مِن دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوْا أَنفُسَهُمْ
وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَلاَ ذلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ * لَهُم مِن فَوْقِهِمْ ضُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَمِن تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذلِکَ یُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ یَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ ) هان اى گمراهان ، آنچه را غیر خدا مى خواهید پرستش کنید ، به اینان بگو زیانکار کسى است که به خود و اهلش زیان برساند ، و نتیجه این زیان در قیامت آشکار خواهد شد واین است زیان روشن ومعلوم، براى اینان در قیامت پوشش هایى از آتش از بالاى سر واز زیرشان وجود دارد، وبا این برنامه هاست که خدا بندگانش مى ترساند ، اى بندگان من خویشتن دارى پیشه کنید .
و نیز در قرآن مى فرماید :
( وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى * فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوَى ) .
آن کس که از مقام خدا بترسد ، و به خاطر این ترس نفس را از خواسته هاى غلط بازدارد ، جایگاه او بهشت است .

روایات خوف

عَنْ حَمْزَةَ بن حَمْرانَ ، قالَ : سَمِعْتُ أَبا عَبْدِاللهِ (علیه السلام) یَقُول : إِنَّ مِمّا حُفِظَ مِنْ خُطَبِ رَسُولِ الله . قالَ : أَیُّهَا النّاسُ إِنَّ لَکُمْ مَعالِمَ فَانْتَهُوا إِلى مَعالِمِکُمْ وَإِنَّ لَکُمْ نَهایَةً فَانْتَهُوا إِلى نَهایَتِکُمْ ، أَلا إِنَّ الْمُؤْمِنَ یَعْمَل بَیْنَ مَخافَتَیْنَ : بَیْنَ أَجَل قَدْ مَضى لا یَدْری مَا اللهُ صانِعٌ فیهِ ، وَبَیْنَ أَجَل قَدْ بَقِیَ لا یَدْری مَا اللهُ قاض فِیه فَلْیَأخُذِ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ مِنْ نَفْسِهِ لِنَفْسِهِ وَمِنْ دُنْیا لآخِرَتِهِ ، وَفی الشَیْبَةِ قَبْلَ الْکِبَرِ وَفی الْحَیاتِ قَبْلَ الْمَماتِ فَوَ الَّذی نَفْسُ مَحَمَّد بِیَدِهِ مَا بَعْدَ الدُّنْیا مِنْ مُسْتَعْتَب وَمَا بَعْدَها مِنْ دار إِلاّ الْجَنَّةَ وَالنَّارَ .
امام ششم فرمود : از جمله سخنرانیهایى که از پیامبر بزرگ ضبط شده این است که فرمود : اى مردم براى شما نسبت به برنامه هاى الهى نشانه هایى قرار داده شده ، به آن نشانه ها برسید ، و براى شما پایانى از خیر مقرّر شده خود را به آن پایان برسانید، مؤمن بین دو ترس است : ترس از عمر گذشته که نمى داند خدا با آن چه مى کند ؟ و ترس از عمر باقیمانده که نمى داند براى آن چه مقرّر شده ؟ مؤمن از وجود خود براى خود ، از دنیایش براى آخرتش ، از جوانى اش براى پیریش و از حیاتش براى مرگش بهره مى گیرد . به خدایى که جانم در دست اوست ، پس از دنیا جاى عذرى نیست ، و از پس دنیا جز بهشت وجهنم براى مردم چیزى وجود ندارد .
عَنْ أَبِی عَبْدِاللهِ (علیه السلام) فی قَوْلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ ( وَلِمَنْ خَافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ) قالَ : مَنْ عَلِمَ أَنَّ اللهَ یَراهُ وَیَسْمَعُ مَایَقُولُ وَیَعْلَمُ مَا یَعْمَلُهُ «یَفْعَلُهُ» مِنْ خیر أَوْ شَرّ فَیَحْجُزُهُ ذلِکَ عَنِ الْقَبِیحِ مِنَ الاَْعْمَالِ فَذلِکَ الَّذی خَافَ مَقامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى .
امام ششم در ترجمه آیه «ولمن خاف مقام ربّه جنّتان» فرمود : کسى که مى داند خدا او را مى بیند ، و آنچه مى گوید مى شنود ، و هرچه از خیر و شر انجام مى دهد آگاه است ، و این نحو اطلاع از خدا او را از اجراى برنامه هاى خلاف حق بازمى دارد ، کسى است که از مقام خدا ترسیده و نفس را از خواسته هاى غلط بازداشته .
عَنِ الْهِیْثَمِ بْنِ واقِدِ قالَ : سَمِعْتُ أَبا عَبْدِاللهِ (علیه السلام) یَقُولُ : مَنْ خافَ اللهَ أَخافُ اللهُ مِنْهُ کُلِّ شَیء ، وَمَنْ لَمْ یَخَفِ اللهَ أَخافَهُ اللهُ مِنْ کُلِّ شَیْء .
امام ششم فرمود : هرکس از خدا بترسد ، خداوند هر چیزى را از او مى ترساند ، و هرکس از خدا نترسد ، از همه چیز بترسد .
عَنْ أَبی حَمْزَةِ قالَ : قالَ أَبُو عَبْدِاللهِ مَنْ عَرَفَ اللهَ خافَ اللهَ وَمَنْ خافَ اللهَ سَخَتْ نَفْسُهُ عَنِ الدُّنْی .
امام ششم فرمود : هرکس خدا را بشناسد ، خدا ترس مى گردد ، و هرکس از خدا بترسد دل از دنیاى نامطلوب بردارد .
قالَ أَبُو عَبْدِاللهِ یَا إِسْحاقَ خِفِ اللهَ کَأَنَّکَ تَراهُ وَإِنْ کُنْتَ لا تَراهُ فَإِنَّهُ یَراکَ ، فَإِنْ کُنْتَ تَرَى أَنَّهُ لا یَراکَ فَقَدْ کَفَرْتَ وَاِنْ کُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّهُ یَراکَ ثُمَّ بَرزْتَ لَهُ بِالْمَعْصِیَةِ فَقَدْ جَعَلْتَهُ مِنْ أَهْوَنِ النّاظِرینَ عَلَیْکَ .
امام صادق به اسحاق بن عمّار فرمود : آن چنان از خدا بترس که گویا او را مى بینى ، اگر تو او را نمى بینى او تو را به طور مسلّم مى بیند ، و اگر تصوّر کنى تو را نمى بیند کافر شدى ، در حالى که یقین دارى تو را مى بیند اگر گناه کنى او را از سبک ترین بینندگان به حساب آورده اى !!
عَنْ جَعْفَرِ بنِ مُحَمَّد عَنْ آبائِهِ فی وَصِیَّةِ النَّبیِّ (صلى الله علیه وآله وسلم) لِعَلِیٍّ (علیه السلام) : یا عَلِیُّ ثَلاثٌ مُنْجِیَاتٌ ; خَوْفُ اللهِ فی السِّرّ وَالْعَلانِیَةِ ، وَالْقَصْدُ فی الْغِنى وَالْفَقْرِ ، وَکَلِمَةُ الْعَدْلِ فی الرّضا وَالْغَضَبِ .
امام ششم مى گوید : پیامبر این چنین به على وصیّت داشت : سه چیز باعث نجات است : ترس از خدا در آشکار و نهان ، میانه روى در زمان داشتن و نداشتن ، به عدل سخن گفتن به وقت خوشنودى و خشم .
عَنْ أَبی عَبْدِالله (علیه السلام) قالَ : قُلْتُ لَهُ : قَوْمٌ یَعْمَلُونَ بِالْمَعاصی وَیَقُولُونَ نَرْجُوا فَلا یَزالُونَ کَذلِکَ حَتّى یَأْتِیَهُمُ الْمَوْتُ فَقالَ : هؤلاءِ قَوْمٌ یَتَرجَّحُونَ فی الأَمانِیّ کَذِبُوا لیْسُوا بِراجینَ ، إِنَّ مَنْ رَجا شَیْئاً طَلَبَهُ وَمَنْ خافَ مِنْ شَیء هَرَبَ مِنْهُ .
مردى به امام ششم گفت گروهى آلوده به گناهند و مى گویند امیدوار به رحمت حقّیم ، و این آلودگى تا هنگام مرگ آنان ادامه دارد ، فرمود اینان به آرزوى بیجا دل خوش کرده اند ، اینکه مى گویند ما امیدواریم دروغ است ، کسى که امید به رحمت دارد از طریق عمل صالح رحمت مى جوید ، و هرکه ترس از عذاب دارد از گناه باز مى ایستد .
عن أَبی عَبْدِاللهِ (علیه السلام) قالَ : الْمُؤْمِنُ بَیْنَ مَخافَتَیْنِ : ذَنْبٌ قَدْ مَضى لا یَدْری ما صَنَعَ اللهُ فِیهِ وَعُمْرٌ قَدْ بَقِیَ لا یَدْری ما یَکْتَسِبُ فِیهِ مِنَ الْمَهالِکَ فَهُوَ لا یَصْبَحُ إِلاّ خائِفاً وَلا یُصْلِحُهُ إِلاَّ الْخَوْفَ .
امام ششم فرمود : مؤمن بین دو ترس زندگى مى کند : اوّل ترس از گناهى که در عمر گذشته انجام داده و نمى داند خدا به خاطر آن با او چه خواهد کرد ، دوّم ترس از آینده به اینکه نمى داند چه برنامه اى از مهالک خواهد داشت ؟ او زندگى نمى کند ، مگر با ترس ، و چیزى هم جز خوف از حق عامل اصلاح او نیست .
قالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) : مَنْ خَلا بِذَنْب فَراقَبَ اللهَ تَعالى فیه وَاسْتَحْیی مِنَ الْحَفَظَةِ غَفَر اللهُ عَزَّ وَجَل لَهُ جَمیعُ ذُنُوبِهِ وَإِنْ کانَتْ مَثْلَ ذُنُوبِ الثَّقَلَیْنِ .
امام صادق فرمود : کسى که در خلوت با گناهى روبرو گردد ، خدا را ناظر بر خود بیند ، و از حافظان عمل شرم کند ، خداوند تمام گناهان او را ببخشد ، گرچه مانند گناه ثقلین باشد .
عَن أَمیرالمُؤْمِنینَ قالَ : إِنَّ الْمُؤْمِنَ لا یَصْبَحُ إِلاّ خائِفاً وَإِنْ کانَ مُحْسِناً ، وَلا یَمْسى إِلاّ خائِفاً وَإِنْ کانَ مُحْسِناً لاَِنَّهُ بَیْنَ أَمْرَیْنِ : بَیْنَ وَقْت قَدْ مَضى لا یَدْری مَاللهُ صانِعٌ بِهِ ، وَبَیْنَ أَجَل قَدْ اِقْتَرَبَ لا یَدْری ما یُصیبُهُ مِنَ الْهَلَکاتِ أَلا وَقُولُوا خَیْراً تَعْرِفُوا بِهِ وَاعْمَلُوا بِهِ تَکُونُوا مِنْ أَهْلِهِ ، صِلُوا أَرْحامَکُمْ وَإِن قَطَعُوکُمْ وَعُودُوا بِالْفَضْلِ عَلى مَنْ حَرَمَکَ وَأدُّوا الأَمانَةَ إِلى مَنِ ائْتَمَنَکُمْ وَأَوْفُوا بِعَهْدِ مَنْ عاهَدْتُمْ وَإِذا حَکَمْتُمْ فَاعْدِلُو .
امیرالمؤمنین فرمود : مؤمن شبش را روز نمى کند مگر در حال ترس ، گرچه همه ساعات شبش را به نیکى گذرانده باشد ، و روزش را سپرى نمى نماید مگر در حال وحشت ، گرچه به خوبى روزش گذشته باشد ، مؤمن بین دو امر است : زمانى که بر او گذشته و نمى داند خداوند با او چه معامله مى کند ، و زمانى که بر او نیامده و نمى داند دچار چه بلا و مهلکه اى خواهد شد ؟!
اى مردم زبان خود را فقط به خیر باز کنید ، به نحوى که شما را جز به گفتار نیک نشناسند ، و خوبى کنید تا خداوند شما را در شمار نیکان آورد ، صله رحم نمائید گرچه رحم با شما قطع رابطه کرده ، و به آن کس که روز نیاز شما از شما دریغ کرد آنچه لازم دارد بپردازید ، امانت آنان که شما را امین دانسته اند برگردانید ، و به عهد خود وفادار باشید ، و به هنگام حکم کردن عدالت را مراعات نمائید .
فی مَناهِی النَّبیِّ (صلى الله علیه وآله) مَنْ عَرَضَتْ لَهُ فَاحِشَةٌ أَوْ شَهْوَةٌ فَاجْتَنَبَها مِنْ مَخافَةِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ حَرَّمَ اللهُ عَلَیْهِ النَّارَ وَآمَنَهُ مِنْ فَزَعِ الأَکْبَرِ ، وَأَنْجَزَ لَهُ وَعْدَهُ فی کِتابِهِ فی قَوْلِهِ عَزَّ وَجَلَّ وَلِمَنْ خَافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ .
پیامبر بزرگ فرمود : کسى که در معرض فعل قبیح یا شهوت نابه جایى قرار گیرد ، و به خاطر ترس از خدا خوددارى کند ، پروردگار آتش جهنم را بر او حرام کرده ، و از هول بزرگ او را امان داده ، و به وعده اى که در قرآن درباره ى کناره گیران از گناه داده عمل مى کند . و آن عطاى دو بهشت به اهل ترس از خداست .
در حدیث قدسى آمده :
یا موسى خِفْنی فی سَرائِرَکَ أَحْفَظُکَ فی عَوْراتِکَ .
اى موسى در خلوت هایت از من بترس تا در شرمگاهایت ازتو محافظت کنم.
على (علیه السلام) درباره ى ترس از معاد و روز حساب ، که یکى از بهترین عوامل بازدارنده از گناه است ، و از جمله اوصاف پاک باختگان شناخته شده ، در پایان نامه اى که به عثمان بن حنیف نوشته چنین مى گوید :
فی مَعْشَر أَسْهَرَ عُیُونُهُمْ خَوْفَ مَعادِهِم .
باید در گروهى قرار گرفت که ترس از معاد چشمهایشان را بیدار نگاه داشته .
و نیز در وصف عاشقان مى گوید :
وَأَراقَ دُمُوعُهُمْ خَوْفَ الْمَحْشَرِ .
از ترس اوضاع قیامت اشکشان جارى است .
در عهدنامه اى به محمّد بن ابى بکر مردم را نصیحت مى کند ، و در ضمن گفتار با ارزش خود مى فرماید :
وَإِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ یَشْتَدَّ خَوْفَکُمْ .
همواره در کوشش باشید که ترس شما از خدا شدید شود .
و در قسمت دیگرى از آن نامه مى فرماید :
وَإِنَّ أَحْسَنَ النّاسِ ظَنّاً بِاللهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً للهِِ .
بهترین مردم از نظر گمان به عنایت خدا خوفناکترین آنها از اوست .
منبع:http://erfan.ir