حضرت امام علی( علیه السلام) و حضرت امام صادق( علیه السلام) و عید

حضرت امام علی( علیه السلام) و حضرت امام صادق( علیه السلام) و عید نوروز:

پخش زنده

پخش زنده حرم امام حسین(ع)

پخش زنده حرم امام رضا(ع)

پخش زنده حرم حضرت ابوالفضل العباس(ع)

روز عید نوروز نعمان بن مرز بان، جد ابو حنیفه پالوده ای را برای امام علی( علیه السلام) هدیه آورد و علی بن ابی طالب( علیه اسلام) به او فرمودند : نوروز ما هر روز است .این سخن امام علی علیه السلام می رساند که امام علی( علیه السلام )، عید نوروز را نفی نکرده اند، بلکه اصل عید نوروز را به دلیل خوبی های آن پذیرفته اند و آن را به تمام روز های سال گسترش داده اند . در فرهنگ اسلامی علوی احوال پرسی و دید و بازدید ، صله رحم ، نشاط ، سرور و شادی ، تبریک گویی ، ورها کردن کینه ها ، از بین بردن دشمنی ها ، تبدیل قهر ها به آشتی ، اطعام یکدیگر ، جشن ، شیرینی خوری ، خبر گیری از هم ، سر سبزی و رشد ، دست دادن و مصافحه ، معانقه و دیده بوسی ، خوشحال نمودن افراد ، از بین بردن غم و غصه ها ، دستگیری از ضعیفان ، پر کردن شکم گرسنگان ، هدیه و عیدی دادن و گرفتن ، همه وهمه در هر روز خوب و زیباست و همواره سفارش شده است .

حضرت امام صادق( علیه السلام) و عید نوروز :

عید بزرگ و مشهور ایرانیان دارای ریشه ی دینی بوده و در اسلام نیز تایید گردیده است .اهل بیت علیهم السلام در این عید بزرگ مسلمانان ایرانی جشن می گرفته و در مجالس این عید حضور یافته و آدابی برای این روز بیان نموده اند . معلی بن خنیس گفته در نوروز خدمت حضرت امام صادق علیه السلام رسیدم . حضرت امام پرسیدند : این روز را می شناسی ؟ گفتم : فدایت شوم این روزی است که عجم آن را بزرگ می دارد و مبارک می شمارد و در آن روز به هم تبریک می گویند و هدیه می دهند .امام فرمودند : ای معلی ! روز«عید نوروز» روزی است که خداوند در آن از بندگان پیمان گرفت که او را عبادت و بندگی نمایند و چیزی را شریک او قرار ندهند و به پیامبران و حجت های خدا و به امامان( علیهم السلام)ایمان آورند ! در ادامه حضرت امام صادق( علیه السلام) سایر حوادث بزرگ دینی ارزشمندی را که در عید نوروز روی داده است بر می شمارند و می فرمایند: نوروز روزی است که در آن جبرئیل بر پیامبر نازل شد، و روزی است که در آن رسول الل(صلی الله علیه وآله و سلم) ، امیرالمؤمنین را بر شانه خویش حمل نمود تا بت های قریش را از بالای بیت الحرام پرت کرده و خرد کند ...

و روزی است که حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به اصحاب خویش فرمان داد با حضرت علی( علیه السلام )به عنوان حضرت امیر مؤمنان بیعت نماید ، و روزی است که پیامبر( صلی الله علیه و آله وسلم)حضرت علی (علیه السلام )را به وادی جن فرستاد تا برای او از آنان بیعت بگیرد .

حضرت امام صادق علیه السلام در پایان این حدیث خبر از ظهور قائم آل محمد( علیه السلام) در عید نوروز داده و سر انجام می فرمایند : هیچ عید نوروزی نیست مگر اینکه ما در آن در انتظار فرج به سر می بریم ، زیرا عید نوروز از روز های ما و روز های شیعیان ماست ، ایرانی ها آن را حفظ نموده و شما عرب ها ضایع و تباه کردید!.

در حدیث دیگر حضرت امام صادق (علیه السلام) به معلی بن خنیس آداب و مستحبات عید نوروز را آموزش داده و ضمن آن فرموده اند : زمانی که عید نوروز فرا رسد،پس غسل کن و پاکیزه ترین لباسهایت را بپوش و بهترین عطر ها و بوی خوش را استفاده کن !

حضرت امام صادق (علیه السلام )در ادامه همین حدیث ، کیفیت چهار رکعت نماز ویژه عید نوروز به مرا علی بن خنیس آموزش داده و سپس دعایی را که مستحب است در نوروز خوانده شود به وی یاد داده اند .

مطابق این دو حدیث از اهل بیت علیهم السلام ، روز عید نوروز روز ارزشمند و مقدس الهی است . ایرانیان این روز الهی را عید گرفته اند. « عید نوروز» در آغاز روز پیمان گرفتن خداوند در عالم ذر بوده است که خداوند از انسانها برای توحید و نبوت و امامت پیمان گرفت و سر انجام نیز با ظهور حضرت امام زمان علیه السلام و انقلاب مهدوی ارتباط خواهد داشت.عید نوروز ایرانیان روزانتظارفرج در جهان اسلام است.

روز اهل بیت (علیهم السلام) است . روزشیعیان است.بسیار شگفت انگیز وتکان دهنده است که حضرت امام صادق (علیه السلام )عید نوروز را «روز اهل بیت »و «روز شیعیان اهل بیت » می شمارند و تلاش ایرانیان در حفاظت از عید نوروز را ستایش می کنند . ودر بیان امام شیعیان به افتخار شیعه اهل بیت رسیده اند . جایگاه عالی عید نوروزدر نزد امامان( علیهم السلام )روشنگر مناسبات و ارتباطات تنگاتنگ فرهنگ ایرانی با فرهنگ اسلامی است .

با توجه به چرخش نوروز در سال شمسی ، در برابر با رویدادهای دینی بر اساس سال قمری ، وقوع این حوادث بزرگ در نوروز امکان پذیر است . حضرت امام معصوم( علیه السلام) در پرتو علم غیب الهی خویش از رویداد های الهی در نوروز در تاریخ آفرینش و تاریخ ادیان و اسلام و تاریخ حجازو ایران و جهان ، توانسته اند این حوادث را برای اصحاب خویش بر شمارند و با یاد آوری حوادث بزرگ اتفاق افتاده در نوروز ، جایگاه و اهمیت بالای این روز را نشان دهند . بنابراین نوروز ایرانیان روز ارزشمندی در تاریخ بشریت و دنیاست و گزینش این روز برای عید اصلی در طول سال ، نشان دهنده هوشیاری و تدبیر درست ایرانیان است.

آذربایجان شرقی در کاروانسرای خانات تهران به جشن نوروزی(عیدنوروز))

آذربایجان شرقی در کاروانسرای خانات تهران به جشن نوروزی نشست

تبریز - خبرگزاری مهر: نمایشگاه گردشگری آذربایجان شرقی در کاروانسرای خانات تهران به مناسبت جشن ملی نوروز و معرفی آیین های نوروزی استان آغاز به کار کرد.

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، رئیس سازمان گردشگری آذربایجان شرقی در حاشیه مراسم افتتاحیه جشنواره نوروزی با اشاره به حضور نمایندگان استان آذربایجان شرقی و معرفی آیین های نوروزی استان گفت: اشکال مختلف و متنوع آیین های نوروزی که در جای جای استان برگزار می شود، نمونه های منحصر به فرد و گنجینه ای از تاریخ و فرهنگ هستند.

تراب محمدی در مورد حضور استان در این نمایشگاه گفت: آذربایجان شرقی با توجه به موقعیت جغرافیایی و اهمیت تاریخی خود، همواره پذیرای افراد مختلفی با اندیشه ها و آداب و روسوم متنوع بوده و می توانیم این اشکال مختلف را در جای جای استان ببینیم.

به گفته وی، آیین هایی همچون نوروز خوانی، تکم خوانی، حضور سایاچی ها و بهره گیری از خوردنی های مخصوص به هر مراسم در خانه های مردم آذربایجان، جاذبه مهمی برای گردشگران محسوب می شود و در این نمایشگاه سعی داریم با ارائه کتابچه ها و بروشور ها و لوح های فشرده و نمایش زنده اقلام فرهنگی و هنری، بازدیدکنندگان را با گوشه ای از این مراسم و دیگر جاذبه های آذربایجان آشنا سازیم.

محمدی تصریح کرد: در غرفه های استان آذربایجان شرقی در این نمایشگاه، علاوه بر عرضه صنایع دستی و هنرهای سنتی و نمایش زنده اجرای این هنرها، مراسم و سنن آیینی استان نیز به بازدیدکنندگان معرفی می شود.

محمدی از عموم هموطنان دعوت کرد در مدت تعطیلات نوروز امسال، با حضور در استان زیبا و چهارفصل آذربایجان شرقی ضمن لذت بردن از بهار دلپذیر این استان، با این جاذبه های نوروزی از نزدیک دیده و با فرهنگ و هنر و آیین های مردمان این دیار ‌آشنا شوند.

جشن ملی نوروز و آیین های نوروزی اقوام ایران زمین با حضور نمایندگانی از آذربایجان شرقی و سایر استانهای کشور در کاروانسرای خانات تهران آغاز به کار کرد.

در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه، حمید بقایی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور،ئاسفندیار رحیم مشایی رئیس دفتر رئیس جمهور، تراب محمدی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، و مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سایر استانهای کشور و علاقمندان به تاریخ و فرهنگ کشور حضور یافنتد.

 امانت داری و اخلاق مداری

استفاده از این خبر فقط با ذکر منبع  "خبرگزاری مهر"  مجاز است.

درهمین زمینه بخوانید ...

  آذربایجان شرقی در کاروانسرای خانات تهران به جشن نوروزی نشست

  "نود در ارس" به استقبال نوروز می رود

  بزرگان طنز تبریز در "آخرین مهلت" گرد هم می آیند

  شبکه سهند به استقبال نوروز می رود

تواناییهای مورد نیاز مدیران از نظر قرآن و نهج البلاغه

تواناییهای مورد نیاز مدیران از نظر قرآن و نهج البلاغه

تواناییهای مورد نیاز مدیران از نظر قرآن و نهج البلاغه

قران کریم مسئولیت را امانت الهی تعریف می نماید و در کنار صفت تخصص و توانایی لازم برای انجام کار، شرط امانت داری را برای تصدی مقام لازم می داند . این موضوع در آیات 58 سورد نساء ، آیه 39 سوره نحل، آیه 26 سوره قصص و آیه 55 سوره یوسف مورد تاکید قرار گرفته است .

گزینش و انتخاب مدیران در قرآن نیز مورد توجه قرار گرفته است ، تا آنجا که طی تحقیقات به عمل آمده در سالهای اخیر ، 10 شرط و ویژگی برای مدیران از دیدگاه قران کریم شمرده شده است که ذیلا به آن اشاره می گردد: 

          

ردیف	عنوان	تعداد آیه های قران کریم در رابطه با عنوان
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10	اهل ایجاد و ابداع دوری از اسراف و تبذیر حلیم و بردبار اهل عدل و حکم از روی انصاف عدم جبن و ترس اهل ثبات و مداومت اهل عفو و اغماض خداترس اهل ملایمت  و ملاطفت اهل تعاون و یاری کردن	29 آیه 5  آیه 28 آیه 5  آیه 11 آیه 5 آیه 8 آیه 7 آیه 5 آیه 3 آیه

  

 

مولای متقیان حضرت علی بن ابیطالب (ع) نیز در نامه ای به نماینده و فرماندار آذربایجان (اشعث بن قیس ) می فرمایند :"مدیریت و حکمروایی برای تو طعمه نیست ، ولی آن مسئولیت در گردن تو امانت است و کسی که از تو بالاتر است ، از تو خواسته است که نگهبان آن باشی .

و نیز سایر ویژگی ها و توانایی های مورد نیاز مدیران از دیدگاه حضرت علی (ع) در فرمان معروف ایشان به مالک اشتر قید گردیده است که شاید بتوان گفت دقیق ترین شرح شغل و شرایط احراز شغل از منظر مدیریت دینی است . در این فرمان حضرت علی (ع) خطاب به مالک اشتر می فرمایند:

" افرادی با تجربه و باحیا را جستجو کن که از خاندان صالح و پیشگامان در اسلام باشد، زیرا ایشان از نظر اخلاقی برجسته ترین و ازجنبه حیثیت قابل اعتماد ترین و کمتر به فکر طمع کاری بوده و در عواقب کارها باریک بین ترند.

اعجاز و شگفتیهای ریاضی در قرآن

اعجاز و شگفتیهای ریاضی در قرآن

اعجاز و شگفتیهای ریاضی در قرآن

1- اولین آیه قرآن « بسم الله الرحمن الرحیم » دارای 19 حرف عربی است. 

2- قرآن مجید از 114 سوره تشکیل شده است و این عدد به 19 قابل قسمت است. (19* 6) 

3- اولین سوره ای که نازل شده است سوره علق (شماره 96) نوزدهمین سوره از آخر قرآن است. 

 4- سوره علق 19 آیه دارد 

5- سوره علق 285 حرف (19* 15) دارد.

 6- اولین بار که جبرئیل امین با قرآن فرود آمد، 5 آیه اول سوره علق را آورد که شامل 19 کلمه است.

 7- این 19 کلمه 76 حرف (19* 4) دارد که به تعداد حروف « بسم الله الرحمن الرحیم » است.

 8- دومین باری که جبرئیل فرود آمد 19 آیه اولی سوره قلم (شماره 68) را آورد که شامل 38 کلمه است.(19* 2)

 9- سومین باری که جبرئیل فرود آمد 10 آیه اولی سوره مزمل (شماره 73) را آورد که شامل 57 کلمه (19* 3) است.

 10- چهارمین بار که جبرئیل فرود آمد 30 آیه اولی سوره مدثر (شماره 74) را آورد که آخرین آیه آن  «بر دوزخ 19 فرشته موکلند» می باشد.

 11- پنجمین باری که جبرئیل فرود آمد اولین سوره کامل « فاتحة الکتاب » را آورد که با اولین بیانیه قرآن بسم الله الرحمن الرحیم (19 حرف) آغاز می شود.

 12- آفریننده ذوالجلال و عظیم الشأن با آیه 31 سوره مدثر به ما یاد می دهد که چرا عدد 19 را انتخاب کرده است. پنج دلیل زیر را بیان می نماید:

 الف - بی ایمانان را آشفته سازد.

 ب - به خوبان یهود و نصارا اطمینان دهد که قرآن کتابی آسمانی است.

 ج - ایمان مؤمنان را تقویت نماید.

 د - تا هرگونه اثر شک و تردید را از دل مسلمانان و خوبان یهود و مسیحیت بزداید.

 ه - تا منافقین و کفار را که سیستم اعدادی قرآن را قبول ندارند رسوا سازد.

 13- آفریننده به ما می آموزد که این نظم اعدادی قرآن تذکری به تمام جهانیان است. (آیه 31 سوره مدثر) و یکی از معجزات عظیم قرآن است. (آیه 53)

 14- هر کلمه از جمله آغازیه قرآن « بسم الله الرحمن الرحیم » در تمام قرآن به نحوی تکرار شده که به عدد 19 قابل قسمت است. بدین ترتیب که کلمه « اسم » 19 بار، کلمه « الله » 2698 (19* 42) بار، کلمه « الرحمن » 57 بار (19* 3 )، و کلمه « الرحیم » 114 بار ( 19* 6 ) دیده می شود.

 15- قرآن مجید شامل اعداد بیشماری است. مثلاً ما موسی را برای چهل شب احضار کردیم، ما هفت آسمان را آفریدیم و... . شمار این اعداد در تمام قرآن 285 (19* 15) خواهد بود.

 16- اگر 285 عدد فوق را با هم جمع کنیم حاصل جمع 174591 (19* 9181) خواهد بود.

 17- حتی اگر اعداد تکراری را از عدد فوق حذف نماییم حاصل جمع 162146 (19* 8534) خواهد بود.

 18- سوره قاف که با حرف ق شروع می شود (شماره 50) شامل 57 (19* 3) حرف ق است.

 19- تنها سوره ای که در قرآن با حرف «ن» آغاز می شود، سوره قلم است. (شماره 6) این سوره 133 «ن» دارد که به 19 قابل قسمت است. (19* 7)

ثواب و خواص قرائت سوره های قرآن کریم

ثواب و خواص  قرائت سوره های قرآن کریم

1) سوره حمد : شفاى همه امراض است مگر مرگ ؛ باید گفته شود که خواندن با ایمان و عمل کردن با علم و یقین به قرآن ، این آثار را دارد.

2) سوره بقره : هر کس سوره بقره را تلاوت کند، روز قیامت عمامه اى از نور بر سر او مى گذارند.

3) سوره مبارکه آل عمران : هر کس سوره آل عمران را بخواند، روز قیامت پوششى از نور او را زینت مى دهد.

4) سوره مبارکه نساء: هر کس سوره نساء را تلاوت کند، از عذاب قبر مصون و از آفات دنیا نیز در امان است ، تا به بهشت برسد.

5) سوره مبارکه مائده : هر کس روزهاى پنج شنبه سوره مائده را قرائت کند، ایمانش ، به ظلم آلوده نمى شود.

6) سوره مبارکه انعام : در این سوره 70 بار نام خدا برده شده و 70 هزار فرشته با آن به زمین آمدند ؛ هر کس آن را بخواند، از خوف و ترس در امان است .

7) سوره مبارکه اعراف : هر کس سوره اعراف را مخصوصاً روزهاى جمعه بخواند از خوف و ترس مصون است و روز قیامت بى حساب وارد بهشت مى شود.

8) سوره مبارکه توبه : هر کس سوره توبه را بخواند ، پیغمبر صل الله علیه و آله شفیع او باشد و نفاق در او راه نیابد.

9) سوره مبارکه انفال : تلاوت سوره انفال در هر ماه ، انسان را از نفاق ، بیمه مى کند و از شیعیان راستین امیرالمؤ منین علیه السلام قرار مى دهد.

10)سوره مبارکه یونس : هر کس سوره یونس را بخواند، در صف جهال قرار نمى گیرد و روز قیامت هم از مقربین است .

11)سوره مبارکه هود: خواندن سوره هود، خوف و حزن را از دل مى زداید.

12)سوره مبارکه یوسف : هر کس هر روز و هر شب سوره یوسف را بخواند، روز قیامت ، با جمال یوسف محشور و از برگزیدگان بندگان محسوب مى گردد.

13)سوره مبارکه رعد: هر کس سوره رعد را قرائت کند، به صاعقه و سوختن مبتلا نمى گردد و روز قیامت ، بدون حساب وارد بهشت مى شود.

14)سوره مبارکه ابراهیم : هر کس سوره ابراهیم را در رکعت نماز جمعه بخواند، به فقر و جنون و بلوى مبتلا نمى شود.

15)سوره مبارکه حجر: هر کس سوره حجر را بخواند، حق تعالى به عدد مهاجر و انصار و استهزاء کنندگان پیغمبر صل الله علیه و آله ، براى او ده حسنه بنویسد.

16)سوره مبارکه نحل : امام محمد باقر علیه السلام فرمود: هر کس سوره نحل را بخواند، از هفتاد بلا، مانند جنون و جذام مصون مى ماند و محل او بهشت است .

17)سوره مبارکه اسراء: هر کس این سوره را بخواند، در هر شب جمعه ، در اصحاب حضرت قائم خواهد بود و روز قیامت با شهدا محشور مى شود.

18)سوره مبارکه کهف : هر کس هر شب جمعه سوره کهف را تلاوت کند، در آخرت با شهدا محشور مى گردد.

19)سوره مبارکه مریم : هر کس سوره مریم را ادامه دهد، در مال و اولاد بى نیاز مى گردد و در آخرت هم ، ملک سلیمان به او عطا مى شود.

20)سوره مبارکه طه : هر کس سوره طه را قرائت کند، خداوند او را دوست دارد و او نیز خداوند را دوست دارد.

21)سوره مبارکه انبیاء: هر کس سوره انبیاء را بخواند، به شرط دوستى آنها (انبیاء) در بهشت با آنها محشور مى گردد.

22)سوره مبارکه حج : هر کس سوره حج را در سه روز متوالى بخواند، خداوند در آن سال ، او را به حج مى فرستد و اگر در راه بمیرد، به بهشت مى رود.

23)سوره مبارکه مؤمنون : هر کس هر صبح جمعه سوره مؤمنون را بخواند، خداوند، عاقبت او را به خیر و سعادت مقرون مى کند و با پیغمبران محشور سازد.

24)سوره مبارکه نور: هر کس سوره نور را تلاوت کند، اموال ، فروج و زنان خود را در پناه خدا حفظ نموده ، از خاندان او هیچکس زنا نکند و شیعه آل محمد بمیرد. هفتاد هزار ملک نیز براى او استغفار کنند.

25)سوره مبارکه فرقان : هر کس قرائت این سوره را همیشه و هر روز ادامه دهد، خداوند او را عذاب نکند تا او را در بهشت جا دهد.

26)سوره مبارکه شعراء: از امام صادق علیه السلام منقول است که هر کس ‍ این سوره را براى برآمدن حاجت بخواند، حاجتش برآورده گردد؛ به شرط اینکه تا چهل روز ، هر روز یک بار بخواند و چنانچه یک روز قرائت نشود ختم را دوباره از سر بگیرد.

27)سوره مبارکه نمل : هر کس این سوره را بخواند، حق تعالى براى او ده حسنه نویسد و بى نیاز گردد. در قیامت نیز با انبیاء و شهدا محشور شود.

28)سوره مبارکه قصص : هر کس این سوره بخواند، حق تعالى به عدد کسانى که تصدیق موسى و تکذیب او را کرده ، ده حسنه براى او بنویسد.

29)سوره مبارکه عنکبوت : پاداش و ثواب قرائت این سوره ، بهشت برین است .

30)سوره مبارکه روم : امام صادق علیه السلام سوگند یاد فرمود که هر کس ‍ این سوره را در ماه رمضان بخواند، اهل بهشت است .

31)سوره مبارکه لقمان : هر کس این سوره را هر شب تلاوت کند، خداوند او را از شر شیطان حفظ مى کند.

32)سوره مبارکه سجده : قرائت سوره سجده ، سبب مى شود که روز قیامت نامه اعمال او را به دست راستش بدهند.

33)سوره مبارکه احزاب : هر کس سوره احزاب را بسیار بخواند، روز قیامت در جوار پیغمبر صل الله علیه و آله محشور مى گردد.

34)سوره مبارکه سباء: هر کس این سوره و سوره فاطر را هر شب بخواند، از مصائب مصون مى ماند و خیر دنیا و آخرت نصیب او مى گردد.

35)سوره مبارکه فاطر: هر کس این سوره و سوره سباء را هنگام شب بخواند، در آن شب ، در امان خداوند خواهد بود. اگر هنگام روز بخواند، در آن روز، مکروه و ناراحتى به او نمى رسد.

36)سوره مبارکه یس : هر کس سوره یس را تلاوت کند، مانند کسى است که 12 بار قرآن را خوانده باشد، همچنین خیر دنیا و آخرت نصیب او مى شود و از سکرات مرگ مصون مى ماند.

37)سوره مبارکه صافات : خواندن این سوره در روز جمعه ، بنابر آنچه از امام صادق علیه السلام نقل شده است ، موجب دفع انواع بلاها و مرض هاست .

38)سوره مبارکه ص : هر کس این سوره را در شب جمعه بخواند، خیر دنیا و آخرت به او عطا مى شود، آنچه که به کسى از مردم عطا نشده جز نبى مرسل یا ملک مقرب ، و خداوند او را داخل بهشت مى کند.

39)سوره مبارکه زمر: هر کس این سوره را بخواند، در دنیا و آخرت عزیز و شریف مى گردد و بدنش بر آتش حرام مى شود.

40)سوره مبارکه مؤمن : هر کس در هر شب سوره مؤمن را بخواند، گناهان او آمرزیده و خیر دنیا و آخرت نصیب او مى گردد.

41)سوره مبارکه فصلت : هر که این سوره را قرائت کند، در دنیا به سرورى ، عیش و عزت زندگى کرده و در آخرت به نورانیت محشور گردد.

42)سوره مبارکه شورى : هر کس این سوره را بخواند، روز قیامت صورتش ‍ مانند ماه شب چهارده مى درخشد.

43)سوره مبارکه زخرف : هر کس این سوره را بخواند، از گزندگان قبر تا وقتى که وارد قیامت شود، مصون است .

44)سوره مبارکه دخان : هر کس در نمازهاى واجب و مستحب خود، مخصوصاً بیست و سوم ماه رمضان این سوره را بخواند، روز قیامت در سایه عرش خواهد بود.

45)سوره مبارکه جاثیه : هر کس این سوره را بخواند، آتش ، بدن او را فرا نمى گیرد و همواره با پیغمبر صل الله علیه و آله خواهد بود.

46)سوره مبارکه احقاف : هر کس شب و روز جمعه ، سوره احقاف را بخواند، در دنیا و قیامت ، در امان است .

47)سوره مبارکه محمد صل الله علیه و آله : هر کس سوره محمد (ص) را تلاوت کند، شک به دلش راه نمى یابد.

48)سوره مبارکه فتح : هر کس این سوره را بخواند، مال ، جان ، زن و فرزندش مصونیت از اتلاف ، پیدا خواهند کرد.

49)سوره مبارکه حجرات : هر کس سوره حجرات را قرائت کند، از زوار پیغمبر صل الله علیه و آله محسوب مى گردد.

50)سوره مبارکه ق : هر کس این سوره را در نمازهاى واجب و مستحب خود بخواند، خداوند رزق او را وسعت مى دهد.

51)سوره مبارکه الذاریات : هر کس این سوره را شب یا روز بخواند، در دنیا رزقش وسیع و هنگام مردن ، قبرش نورانى مى گردد.

52)سوره مبارکه طور: هر کس سوره طور را بخواند، خداوند خیر دنیا و آخرت را به او عنایت فرماید.

53)سوره مبارکه نجم : هر کس این سوره را قرائت کند، میان مردم به محبوبیت زندگى کند.

54)سوره مبارکه قمر: هر کس این سوره را قرائت کند، روز قیامت سوار ناقه نور، وارد بهشت مى گردد.

55)سوره مبارکه الرحمن : هر کس این سوره را در هر جمعه و سوره واقعه را در هر شب بخواند، روز قیامت به صورت انسانى کامل و نورانى محشور مى گردد.

56)سوره مبارکه واقعه : هر کس این سوره را براى وسعت روزى خود بخواند، اثر عجیبى دارد. باید از شب شنبه شروع کرده تا شب جمعه ، سه بار و در شب جمعه هشت بار بخواند و تا مدت پنج هفته این کار را ادامه دهد.

57)سوره مبارکه حدید: هر کس این سوره را جهت برآمدن حاجت ، در شب جمعه ، هفت بار بدون فاصله و پشت سر هم بخواند، اثر عجیبى دارد.

58)سوره مبارکه مجادله : هر کس این سوره را تلاوت کند، در نامه عملش او را از حزب خدا ثبت کنند. کسى بر او فائق نشود و با او نتواند مجادله کند و در چشم مردم نیز معتبر و موقر باشد.

59)سوره مبارکه حشر: هر کس این سوره را بخواند، تا وقتى که از دنیا برود عرش ، کرسى ، آسمانها، زمین ، فرشتگان و حیوانات برى و بحرى و جوى بر او دعا کنند.

60)سوره مبارکه ممتحنه : هر کس سوره ممتحنه را در فرایض و نوافل بخواند، خداوند قلب او را به ایمان امتحان نموده نورانى مى فرماید و فقیر نمى گردد.

61)سوره مبارکه صف : هر کس این سوره را در نمازهاى واجب و مستحب بخواند، در صف فرشتگان قرار مى گیرد.

62)سوره مبارکه جمعه : هر کس این سوره را در شب جمعه و در نماز جمعه بخواند، خداوند او را به تعداد روزهاى سال ، ده حسنه به او عنایت مى فرماید و به بهشت مى فرستد.

63)سوره مبارکه منافقون : در مصباح است که قرائت کردن این سوره ، انسان را از شر شرک و نفاق حفظ مى نماید.

64)سوره مبارکه تغابن : هر کس این سوره را در نماز خود بخواند، در قیامت قرآن ، شفیع او مى شود.

65)سوره مبارکه طلاق : هر کس این سوره را در فریضه (نماز واجب ) بخواند، حق تعالى او را از ترس قیامت در پناه خود گیرد و از آتش دوزخ نگهدارد و در بهشتش داخل نماید.

66)سوره مبارکه تحریم : هر کس این سوره را بخواند، حق تعالى او را توبه نصوح کرامت فرماید. اگر در نمازهاى واجب خود بخواند، روز قیامت از حزن و اندوه مصون باشد.

67)سوره مبارکه ملک : هر کس این سوره را قرائت کند، مانند کسى است که شب قدر را احیاء داشته و از عذاب قبر نیز محفوظ است .

68)سوره مبارکه قلم : هر کس این سوره را در نمازهاى خود بخواند، خداوند او را از فقر و عذاب ایمن مى فرماید.

69)سوره مبارکه الحاقه : هر کس این سوره را در فرایض و نوافل بخواند، ایمان او کامل مى گردد، تا خدا را ملاقات کند.

70)سوره مبارکه معارج : هر کس سوره معارج را تلاوت کند، در قیامت از گناه او پرسش نمى شود و با پیغمبر صل الله علیه و آله به بهشت مى رود ان شاء اللّه . 

71)سوره مبارکه نوح : هر کس این سوره را با ایمان به خدا بخواند، خداوند او را با ابرار محشور فرماید.

72)سوره مبارکه جن : هر کس سوره جن را بخواند، خداوند او را از شر جن و سحر و کید آنها مصون دارد و با پیغمبر صل الله علیه و آله محشور مى فرماید.

73)سوره مبارکه مزمل : هر کس این سوره را در نماز عشاء تلاوت کند، خداوند او را سعادت دنیا و آخرت عنایت کند.

74)سوره مبارکه مدثر: هر کس سوره مدثر را بخواند، در دنیا شقى نگردد و خداوند او را با پیغمبر صل الله علیه و آله محشور فرماید.

75)سوره مبارکه قیامت : هر کس این سوره را قرائت کند، از صراط و میزان با موفقیت بگذرد و در قبر نیز بهترین صورت پیدا کند.

76)سوره مبارکه دهر: هر کس این سوره را هر صبح پنج شنبه بخواند، خداوند او را حورالعین بهشت عنایت مى کند.

77)سوره مبارکه مرسلات : هر کس سوره مرسلات را با معرفت بخواند، میان او و پیغمبر صل الله علیه و آله خدا، معارفه رخ دهد.

78)سوره مبارکه نباء: هر کس این سوره را قرائت کند، خداوند او را از شراب بهشتى سیراب گرداند و هر کس یک سال ، هر روز، این سوره را بخواند؛ به مکه مشرف مى گردد.

79)سوره مبارکه نازعات : هر کس این سوره را بخواند، جوان و شاداب از دنیا مى گذرد، جوان مبعوث مى گردد و جوان به بهشت مى رود.

80)سوره مبارکه عبس : هر کس این سوره را تلاوت کند، روز قیامت ، شاد و خندان باشد و زیر سایه عرش خدا قرار گیرد.

81)سوره مبارکه تکویر: هر کس این سوره را تلاوت کند، حق تعالى او را از رسوایى قیامت ، در پناه خود گیرد.

82)سوره مبارکه انفطار: کسى که این سوره و سوره انشقاق را بخواند، خداوند عزوجل ، او را از حاجتى محجوب نمى فرماید و مانعى او را از خداوند عظم الشأنه منع نمى نماید.

83)سوره مبارکه مطففین : هر کس این سوره را در نماز فریضه خود بخواند، از آتش دوزخ ایمن گشته آتش او را نبیند، او آتش را نبیند، بر پل جهنم نگذرد و روز قیامت او را حسابرسى نکنند.

84)سوره مبارکه انشقاق : هر کس این سوره را بخواند، حق تعالى او را در پناه خود گیرد و نامه او را به دست راستش داده و از اصحاب یمین باشد.

85)سوره مبارکه بروج : هر کس این سوره را در نمازهاى واجب تلاوت کند، با پیغمبران محشور مى گردد.

86)سوره مبارکه طارق : هر کس این سوره را در فرایض خود بخواند، در بهشت ، در صف اصحاب پیغمبران باشد.

87)سوره مبارکه اعلى : هر کس سوره اعلى را تلاوت کند، به تعداد هر حرفى که بر ابراهیم و موسى و محمد صل الله علیه و آله نازل شده است ، خداوند به او اجر دهد.

88)سوره مبارکه غاشیه : هر کس این سوره را در نماز واجب و مستحب خود بخواند، به رحمت دنیا و آخرت پوشیده گردد.

89)سوره مبارکه فجر: هر کس این سوره را در نمازهاى واجب بخواند، چون متعلق به حضرت سیدالشهداء علیه السلام مى باشد، در قیامت با آن حضرت علیه السلام محشور گردد.

90)سوره مبارکه بلد: هر کس این سوره را در نمازها بخواند، در دنیا، در زمره صالحین و در آخرت با شهدا و نبیین محشور گردد.

91)سوره مبارکه الشمس : هر کس این سوره را تلاوت کند، گویا بر آنچه خورشید تابیده تصدیق کرده و بهشت جاى او باشد.

92)سوره مبارکه اللیل : هر کس این سوره را تا چهل شب، هر شب، چهل مرتبه بخواند، و وقتى به آیه « و ما لأحد عنده من نعمة تجزى » رسید، سه بار تکرار کند و جهت برآمدن حاجت و وسعت روزى اثر عجیب دارد، به گونه اى که عقل حیران بماند.

93)سوره مبارکه الضحى : هر کس این سوره را بخواند، حق تعالى او را از جمله کسانى گرداند که به سعادت شفاعت پیغمبر صل الله علیه و آله رسیده به آن خشنود گشته به بهشت درآید و به شمار هر یتیمى و هر سائلى او را ده حسنه باشد.

94)سوره مبارکه انشراح : ابى بن کعب از رسول خدا صل الله علیه و آله روایت کرده است که هر کس آن را بخواند، چون مزد کسى باشد که مرا ملاقات کرده ، مرا از غم شاد کرده و شفاعت او بر من است .

95)سوره مبارکه تین : هر کس این سوره را به شرط ایمان در نمازها بخواند، خداوند از او راضى شود و او را به بهشت مى برد.

96)سوره مبارکه علق : هر کس این سوره را تا موقعى که از دنیا برود، قرائت کند، شهید از دنیا رفته و در صف مجاهدین فى سبیل اللّه محسوب مى گردد.

97)سوره مبارکه قدر: هر کس این سوره را بلند بخواند، از مجاهدین است و هر کس ده بار تلاوت کند، خداوند هزار گناه او را مى آمرزد.

98)سوره مبارکه البینه : هر کس این سوره را بخواند، از شرک ، برى است و در دین محمد صل الله علیه و آله محشور مى گردد.

99)سوره مبارکه زلزله : هر کس سوره زلزله را تلاوت کند، به زلزله دنیا و آخرت گرفتار نمى شود.

100) سوره مبارکه عادیات : هر کس این سوره را قرائت کند، ثواب همه کسانى را دارد که در مزدلفه براى حج جمع شده اند و با امیرالمؤ منین محشور گردد.

101) سوره مبارکه قارعه : هر کس این سوره را بخواند، از عذاب و فتنه دجال و جهنم ایمن مى گردد.

102) سوره مبارکه تکاثر: هر کس این سوره را در نماز واجب قرائت کند، ثواب صد شهید دارد و در نماز مستحب ، ثواب پنجاه شهید دارد.

103) سوره مبارکه عصر: هر کس این سوره را در نوافل بخواند، روز قیامت ، خندان محشور گردد، تا وارد بهشت شود.

104) سوره مبارکه همزه : هر کس این سوره را در نمازها بخواند، خداوند او را از فقر دور و رزق او را وسیع گرداند.

105) سوره مبارکه فیل : هر کس این سوره را تلاوت کند، روز قیامت ، همه موجودات شهادت دهند که او صالح است .

106) سوره مبارکه قریش : هر کس این سوره را قرائت کند، خداوند روز قیامت ، او را سواره و نورانى وارد محشر کند.

107) سوره مبارکه ماعون : هر کس این سوره را چهل و یک بار بخواند، فقر از خانه او برود، فرزندان او محتاج نشوند و خواننده آن در حفظ حمایت خدا تا روز دیگر باشد.

108) سوره مبارکه کوثر: جهت حصول توانگرى و بى نیازى از خلق ، روز چهارشنبه دو رکعت نماز حاجت خوانده پس از سلام ، چهل بار سوره کوثر بخواند. در حدیثى آمده است که هر کس این سوره را در نمازهاى واجب و مستحب خودش بخواند، خداوند در روز قیامت از آب کوثر به او مى دهد تا بیاشامد.

109) سوره مبارکه کافرون : هر کس این سوره را در نمازها بخواند، مانند کسى است که ربع قرآن را خوانده باشد و خداوند گناهان او و والدین او را بیامرزد.

110) سوره مبارکه نصر: هر کس این سوره را در نمازها قرائت کند، خداوند او را در همه جا یارى فرماید.

111) سوره مبارکه تبت : هر کس این سوره را بخواند، ثواب ایمان به کتب آسمانى و پیغمبران را دارد.

112) سوره مبارکه توحید: هر کس این سوره را در نمازها بخواند، مانند آن است که ثلث قرآن را خوانده باشد و به تعداد مؤ منین ثواب دارد و خدا جمیع خیر دنیا و آخرت را به او عنایت فرماید.

113) سوره مبارکه فلق : هر کس این سوره و سوره ناس را بخواند، خداوند به او بشارت بهشت عنایت کند و از بلیات دنیا و آخرت مصون بماند. در حدیثى آمده است که هر کس سوره فلق و ناس را بخواند، گویا تمام کتاب هایى را که خداوند آنها را بر انبیاء نازل کرده خوانده است .

114) سوره مبارکه ناس : هر کس این سوره را جهت مال دنیا، هلاکت دشمن و دفع بلیات دنیا بخواند، به مراد رسد .

حدیثی از حضرت امام علی (ع) درباره سوره حضرت یوسف(ع) و نگاهی گذرا

حدیثی از حضرت امام علی (ع) درباره سوره حضرت یوسف(ع) و نگاهی گذرا به  داستان زندگی حضرت یوسف (ع) در قران آسمانی و اتفاقات ... (زیباترین عکسها در تاریکترین محل ها تصویر می شود، هر وقت خدا تو را در جایی تاریک قرار داد بدان می خواهد زیباترین تصویر را از تو بوجود آورد) )نگاهی گذرا به  داستان زندگی حضرت یوسف (ع) در قران آسمانی و اتفاقات ...  قصه از آنجا شروع مى شود که یوسف در خواب مى بیند که یازده ستاره به اضافه آفتاب و ماه به او سجده مى کنند. وقتى او این خواب را به پدرش یعقوب تعریف مى کند، پدر به او مى گوید که خواب خود را به برادرانت تعریف نکن که به تو آسیب مى رسانند و به او مى گوید که این خواب تعبیر خوشى دارد و خداوند تو را برگزیده خود خواهد کرد و به تو تأویل احادیث را یاد خواهد داد و نعمتش را بر تو تمام خواهد کرد همانگونه که بر پدرانت تمام کرده است.    با این مقدمه، داستان شروع مى شود و از کینه و حسد برادران یوسف نسبت به او خبر مى دهد که باعث شد او را با خود به صحرا ببرند و در صحرا به چاه اندازند و پیش پدر خود به دروغ بگویند که یوسف را گرگ خورده است.    در این میان کاروانى از راه مى رسد و یوسف را از چاه بیرون مى آورد و او را با خود به مصر مى برد و به قیمت ناچیزى به پادشاه مصر مى فروشد و این زمینه اى براى رشد یوسف مى شود و خداوند به این وسیله او را قدرت مى بخشد و به او نبوت و علم عطا مى کند.    همسر پادشاه مصر عاشق یوسف مى شود و او را به سوى خود مى خواند ولى یوسف عفت و پاکدامنى خود را حفظ مى کند. همسر پادشاه مورد ملامت زنان شهر قرار مى گیرد و او در یک مجلسى که زنان را دعوت کرده بود، یوسف را به آنها نشان مى دهد وقتى آنها زیبایى خیره کننده یوسف را مى بینند با چاقوهایى که براى خوردن میوه در دست داشتند، دستهاى خود را مى برند و اظهار مى دارند که او از جنس بشر نیست بلکه او فرشته اى بزرگوار است.    مقاومت یوسف در برابر خواسته نامشروع همسر پادشاه سبب مى شود که یوسف به زندان بیفتد. دو نفر دیگر را نیز به زندان مى برند و با یوسف هم بند مى شوند آن دو نفر هر کدام خوابى مى بینند و یوسف خواب آنها را تعبیر مى کند و در همان زندان آنها را به سوى خداوند یکتا دعوت مى کند و یوسف سالها در زندان مى ماند. از طرف دیگر روزى پادشاه مصر خوابى مى بیند و اطرافیان او از تعبیر خواب او ناتوان مى شوند و به او خبر مى دهند که یوسف مى تواند خواب او را تعبیر کند. یوسف را از زندان بیرون مى آورند و تعبیر خواب پاشاه را از او مى پرسند و او چنین تعبیر مى کند که هفت سال خشکسالى و قحطى خواهد شد و آنها را راهنمایى مى کند که براى مقابله با قحطى چه کار بکنند. یوسف نزد پادشاه موقعیت خوبى پیدا مى کند و همسر پادشاه اعتراف مى کند که یوسف بى گناه است و من از او کام دل خواستم. به هر حال پادشاه، یوسف را خزانه دار خود مى کند.    قحطى شروع مى شود و برادران یوسف براى گرفتن غلّه پیش یوسف مى آیند و او را نمى شناسند ولى یوسف آنها را مى شناسد یوسف به آنها مى گوید: شما برادرى در خانه دارید او را نیز نزد من بیاورید و اگر او را نیاورید به شما چیزى داده نخواهد شد، برادران پیش یعقوب برمى گردند و اظهار مى دارند که به ما غله ندادند و تو باید برادرمان را به همراه ما بفرستى تا به ما غله دهند و ما او را حفظ خواهیم کرد. یعقوب مى گوید: چگونه او را به شما بسپارم در حالى که پیش از این برادرش (یوسف) را نیز به شما سپرده بودم، خداوند خود حافظ او باشد و شما باید با خدا پیمان ببندید که او را نزد من مى آورید و اى فرزندان من! از یک در وارد نشوید بلکه از چند در وارد شوید،حکم از آنِ خداوند است بر او توکل کردم و همه باید به او توکل کنند.    برادران به سوى مصر حرکت مى کنند و بر یوسف وارد مى شوند، یوسف برادر کوچک خود را کنار خود جاى مى دهد ولى خود را معرفى نمى کند و به هنگام دادن غلّه، به مأموران دستور مى دهد که مخفیانه پیمانه پادشاه را در بار برادر کوچکش بگذارند و اعلام مى شود که پیمانه پادشاه گم شده و از بار هر کس که پیدا شود او باید بازداشت شود. بارها را مى گردند و از بار برادر کوچک یوسف پیدا مى شود، برادران به ناچار او را در مصر رها مى کنند و به کنعان پیش یعقوب برمى گردند و با نهایت شرمندگى جریان دزدى پیمانه پادشاه و بازداشت برادر کوچک را تعریف مى کنند، یعقوب از صبر جمیل سخن مى گوید و امید خود را به خدا مى بندد ولى آنچنان درفراق پسران خود گریه مى کند که بینایى خود را از دست مى دهد و شکایت پیش خدا مى برد.    یعقوب که از بازگشت یوسف و برادر کوچکش ناامید نشده بود، به فرزندان دستور مى دهد که یوسف و برادرش را جستجو کنند و ناامید نباشند که فقط کافران از رحمت خدا ناامید مى شوند. آنان بار دیگر پیش یوسف مى آیند و از وضع اسفبارى که براى آنها و خانواده یعقوب پیش آمده سخن مى گویند. یوسف به آنها مى گوید: آیایادتان هست که به یوسف چه کردید؟ آنها فریاد مى زنند که آیا تو یوسف هستى؟ و یوسف مى گوید: آرى و این برادر من است، خدا بر من منت گذاشته و خدا پاداش نیکوکاران را تباه نمى کند. آنهابا شرمندگى، به خطاى خود اعتراف مى کنند ولى یوسف آنها را مى بخشد و پیراهن خود را به آنان مى دهد و مى گوید: این پیراهن را ببرید و به روى پدرم بیندازید که بینایى خود را باز مى یابد و همگى پیش من آیید. یعقوب، بوى پیراهن یوسف را از فرسنگهاى دور مى شنود و آن را اظهار مى دارد ولى اطرافیان، او را به گمراهى دیرینه متهم مى کنند اما وقتى قافله مى رسد پیراهن را به روى او مى اندازند و او بینا مى شود و مى گوید: آیا به شما نگفتم که من از خدا چیزى را مى دانم که شما نمى دانید؟ و فرزندانش پیش او نیز به خطاى خود اعتراف مى کنند و از او مى خواهند از خدا براى آنان طلب آمرزش کند و او چنین مى کند.    برادران یوسف همانگونه که او گفته بود همگى به همراه پدر و مادر یوسف به مصر رهسپار مى شوند و یوسف از آنان استقبال مى کند و پدر و مادر خود را بر تخت مى نشاند و آنان همگى در برابر یوسف تعظیم و سجده مى کنند و بدینگونه یعقوب به یوسف مى رسد و یوسف از نعمتهایى که خداوند به او داده یاد مى کند. در اینجا داستان حضرت یوسف تمام مى شود و خداوند خطاب به پیامبر اسلام مى فرماید که این از خبرهاى غیبى بود که بر تو وحى کردیم و تو از آن آگاهى نداشتى و به دنبال این سخن حقایقى را بیان مى کند و در پایان اظهار مى دارد که در این قصه ها که گفته شد، عبرتهایى براى اندیشمندان وجود دارد و این یک سخن دروغ نیست بلکه تصدیق کننده کتابهاى آسمانى پیشین و تفصیل همه چیز و هدایت و رحمت براى مؤمنان است.» حدیثی از حضرت امام علی (ع) درباره سوره یوسف(ع) قال:یعسوب الدین,سیدالبشر,فخرکائنات,اسدالله غالی؛حضرت علی بن ابیطالب (ع) "به زنان خود سوره یوسف را یاد ندهید و آن را بر آنان نخوانید که در آن آزمایشهاست بلکه به آنان سوره نور را یاد بدهید که در آن پندهاست."(!!!) و بعد از این موضوع تحلیلی که خود این سایت دارد این است که : "این سخن بدین معناست که اگر قرار باشد یک سوره از سوره هاى قرآن را به زنان خود یاد بدهید، آن سوره سوره یوسف نباشد چون در آن شرح عشق بازیهاى همسر عزیز مصر آمده است. این احتمال از آنجا تقویت مى شود که در آن روایت گفته شده که به زنان خود سوره یوسف را یاد ندهید بلکه سوره نور را یاد بدهید " منبع ای که در پاورقی این نوشته ذکر شده بود، جلد 5 کافی صفحه 516 بود.  در مورد این حدیث اولا کلی در اینترنت گشتم تا منبع آن را بیابم ولی انگار اصول کافی 4 تا جلد بیشتر ندارد و من نمی دانم این حدیث از کدام ویرایش کافی بوده و از دوستان می خواهم اگر حدیثو دیدند به من هم اطلاع بدند ،ثانیا فکر نکنم چنین حدیثی از حضرت علی(ع) با این مضمون سند معتبری داشته باشد ، ثالثا به نظر من اگر خدا  چنین منظوری داشت ،اول سوره مثلا می نوشت که این سوره برای خواندن مردان است و زنان نباید آنرا بخوانند! و بیان چنین حدیثهایی، اونهم از کسانی مانند حضرت علی (ع) کمی دور از ذهن می باشد. http://www.ghadir.ca/forum/index.php?topic=111.0;prev_next=next#new



تغییرات جدید در تقویم سال۱۳۹۰

تغییرات تقویم براساس مصوبات شورای فرهنگ عمومی در تقویم سال جدید که حاضر منتشر شده و در بازار به فروش می رسد اعمال شده است….

مهر: براساس مصوبه شورای فرهنگ عمومی در تقویم سال آینده مناسبتها و روزهای خاصی درج شده است، ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی، میلاد امام محمد باقر(ع) به روایتی و روز بزرگداشت حضرت صالح بن موسی کاظم از جمله مناسبتهای جدید هستند .مریم زارع کارشناس امور نامگذاری شورای فرهنگ عمومی اظهار داشت: تغییرات تقویم براساس مصوبات شورای فرهنگ عمومی در تقویم سال جدید که حاضر منتشر شده و در بازار به فروش می رسد اعمال شده است.وی افزود: مصوبات شورای تقویم و شورای انقلاب فرهنگی در اختیار ناشران قرار می گیرد تا آنها بر این اساس اقدام به انتشار تقویم کنند، نظارت بر درج صحیح مناسبتها و رعایت تمام مصوبات جدید برعهده بخش امور چاپ غیر کتاب در دفتر امور چاپ اداره کل چاپ و نشر است.تقویم سال ۹۰ دربرگیرنده تغییرات مختلفی است که در آن میان می توان به گنجانده شدن روز غزه، روز مبارزه با استعمار انگلیس، روز بصیریت و میثاق امت با ولایت، روز بسیج اساتید، روز هنر انقلاب اسلامی و روز مقاومت و پایداری و گنجانده شدن چند مناسبت در ضمیمه تقویم رسمی کشور اشاره کرد.روز ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) مصادف با ۴ ربیع الاول ، روز میلاد امام محمد باقر (ع) به روایتی در سوم صفر و روز بزرگداشت حضرت صالح بن موسی کاظم در ۴ ذی القعده از جمله این مناسبتها است.

بطور معمول ضوابط چاپ تقویم و مصوبات شورای فرهنگ عمومی به مؤسسات انتشار تقویم اعلام می شود و در فرمی که بعنوان مجوز در اختیار ناشران تقویم قرار می گیرد قید شده است:” متقاضی مسئول و ملزم به رعایت هرگونه تغییراعلام شده از سوی شورای فرهنگ عمومی است.” این جمله بدین معنا است که انتشارت باید فرم را با روزهای تقویم تطابق داده و طبق همان، تقویم سال جدید را منتشر کند.

اداره کل چاپ و نشر مجوز این ناشران را پس از ارائه پنج نمونه تقویم منتشر شده و تطبیق آن در اداره کل چاپ و نشر صادر می کند .

شنونده خوبی باشیم ارتباط غیر کلامی تحسین وحمایت توصیه های لازم آ

شنونده خوبی باشیم

در روابط انسانی موضاعات به ظاهر کوچکی وجود دارند که در تحکیم و استمرار ارتباط با دیگران تکیه گاههای مهمی را تشکیل می دهند .

زیرا تفاهم و ملاقات میان انسانها معمولا با موضوعات ساده و کوچک شروع می شود و سپس این رابطه تکامل می یابد . پس این امور کوچک همان خشتهای اولیه بنا هستند که باید در بکار بستن آنها توجه و اهتمام نشان داد .

یکی از این مسائل «گوش دادن» است که درظاهر یک مساله عادی و متداول و روزمره میان مردم است اما تنها شمار اندکی از ما از آن به خوبی استفاده می کنیم در حالی که یکی از هنرهای کوچک ولی پراثر  روابط میان انسانهاست .

در روابط انسانی موضاعات به ظاهر کوچکی وجود دارند که در تحکیم و استمرار ارتباط با دیگران تکیه گاههای مهمی را تشکیل می دهند .

زیرا تفاهم و ملاقات میان انسانها معمولا با موضوعات ساده و کوچک شروع می شود و سپس این رابطه تکامل می یابد . پس این امور کوچک همان خشتهای اولیه بنا هستند که باید در بکار بستن آنها توجه و اهتمام نشان داد .

یکی از این مسائل «گوش دادن» است که درظاهر یک مساله عادی و متداول و روزمره میان مردم است اما تنها شمار اندکی از ما از آن به خوبی استفاده می کنیم در حالی که یکی از هنرهای کوچک ولی پراثر  روابط میان انسانهاست .

ما در کودکی آموخته ایم که چگونه صحبت کنیم اما هیچ کس « هنر گوش دادن » را به ما نیاموخته است به همین دلیل گاه وارد مجلسی می شویم و همه را مشغول حرف زدن می بینیم و نمی دانیم شنونده کیست ! در حالی که «هنر گوش دادن » آن است که طوری به دیگران گوش دهیم که احساس کنند داریم از آنها حمایت می کنیم. با گوش دادن دقیق و مناسب به دیگران می فهمانیم که در پی درک آنها هستیم ودر عوض آنها هم ما را مورد اعتماد و دوست داشتنی می دانند .

هنر گوش دادن به این معناست که نباید فقط با گوش سخنان را شنید و به عبارتی دیگر نباید « شبیه گوش دادن » به خود گرفت بلکه باید با چشم ،حس لامسه ، قلب ، فکر وتخیل خویش هم به مخاطب گوش داد به بیانی دیگر باید بوسیله تلازم و پاسخ دهی و ارتباط غیر کلامی گوش داد . (1)

مارسیا « یکی از دانشحویان » در این زمینه اظهار می کند : همیشه فکر می کردم شنونده خوبی هستم تا اینکه دوسال در ژاپن زندگی کردم. در فرهنگ ژاپن گوش دادن مفهموم بسیار عمیق تری دارد ، آن وفت بود که فهمیدم من تا به حال ، بیشتر حرفهای دیگران را می شنیده ام ، دراغلب موارد وقتی آنها مشغول صحبت کردن بودند من داشتم به این فکر می کردم که چه پاسخی دهم . درهمان سالها بود که فهمیدم انسان باید با جان ودل به حرفهای دیگران گوش بدهد . (2)

الف ) ارتباط غیر کلامی : (3)

◄ تصدیق و تایید :

تصدیق و تایید یکی از روشهای ابراز علاقه واعلام موافقت با اعمال و گفتار طرف مقابل است . وقتی به گفته فردی گوش می دهیم می توانیم با کلماتی چون « خیر، بله ، درسته ، خیلی خوب ، می فهمم : همین طور ، و .... احساس علاقه خود را به گفته های وی ابراز نماییم .

◄ تحسین وحمایت :                                                             

تحسین ، واکنش فراتر از تصدیق یا تایید ساده و در واقع ، نوعی اعلام توافق با گفتار و رفتار طرف مقابل است . برخی کلماتی که تحسین وحمایت فرد را از دیگران نشان می دهند عبارتند از : عالیه ، آفرین ، احسنت ، تایید و تحسین تنها از طریق کلامی صورت نمی گیرد ، بلکه لبخندهای گرم ، سرتکان دادنهای مشتاقانه و ارتباط چشمی از بهترین روشهای ابراز تایید و تحسین به حساب می آید .

گلدمن در تحقیقات خود ( 1980 م ) نشان داد که وقتی تشویق کلامی را با ارتباط چشمی همراه می کنیم نشان دهنده علاقه بیشتری به دیگران است. اما این راهم باید بگویم که گاهی استفاده بیش ازحدازنگاه یا نگاه های خیره حمل برتهدید می شود و دیگران را ناراحت می کند . (4)

ب ) توصیه های لازم :

توصیه های لازم در جریان گوش سپردن به سخن دیگران : 

₪ در آن لحظات ذهن خود را از هر گونه فکر ، عقیده ، برنامه ونگرانی خالی کنید .

₪ حواس خود را روی شخصی که در برابر او هستید متمرکز کنید .

₪ هر گاه احساس کردید مشغول تدوین پاسخ هستید جلوی آن را بگیرید چون مانع تمرکز شما برسخنان طرف مقابل است.

بسیاری از مردم وفتی برای اولین بار با کسی برخورد می کنند نمی توانند توجه او را به خود جلب نمایند . دلیلش آن است که به سخنان طرف مقابل به دقت گوش نمی دهند ! آنها تمام هم خود را متوجه سخنی می کنند که می خواهند به طرف مقابل بگویند .

₪ اگر احساس کردید حواستان پرت شده است خودتان را به باد انتقاد نگیرید .

₪ با پاسخهای غیر کلامی خویش ( سرتکان دادن وحالت چهره ) به دیگران بفهمانید که با دقت به سخنانش گوش می دهید.

₪ پس از اتمام سخن طرف مقابل دقت خود را در گوش دادن ارزیابی کنید آیا افکار و احساسات طرف مقابل را گوش کرده اید ؟ نتیجه آن که با گوش دادن و توجه کردن به آنها بفهمانیم که برای آنها ارزش قائلیم تا دیگران هم ما رافردی با ارزش و دوست داشتنی قلمداد کنند. اگر نتوانستیم در این مورد به طورصحیح برخورد کنیم پس نباید به فکر محبوب بودن باشیم و به فکر آن باشیم که دیگران به ما روی آورند چرا که ما در نظر آنها فردی مثبت وقابل اعتماد نیستیم .

ج ) آیات و روایات :

قران کریم می فرماید : و چون قران قرائت شود همه گوش به آن فرادهید و سکوت کنید باشد که مورد لطف و رحمت حق شوید. (5)

این ایه بیانگر آن است که کسی که هنگام تلاوت قران صحبت می کند در واقع به آن احترام نمی گذارد لذا خواسته شده برای آن که این آیات و مطالب در ما اثر ببخشد و مورد لطف و رحمت الهی واقع شویم هم باید ساکت بود وهم با دقت گوش داد .

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) می فرمایند : از جوانمردی است که اگر برادرت سخن گفت به  سخنش گوش بسپاری و نیک همراهی آن است که اگر بند کفش برادرت بازشد برای او بایستی تا بند کفش را ببندد .  

درزندگی پیامبراکرم (صلی الله علیه و اله) می خوانیم که کفارپیامبرخدا (صلی الله علیه و اله) را به سبب گوش دادن زیادسرزش می کردند و در این راه تا آنجا پیش رفتند که آن حضرت را «گوش » خواندند. قران در پاسخ آنان می فرماید :

« وَیقولونَ هو اُذنٌ قُل اَذْنُ خیرٍِ لکم »

می گویند که او به سخن هر کس گوش می دهد . بگو او برای شما شنونده سخن خیراست . (6)

آن حضرت برای گرفتن سخنان خوب مردم «گوش» بود به همین دلیل ازهمه پیام آوران روی زمین موفقتر بود ودر تاثیر گذاشتن بر دیگران بیشترین توانایی را داشت و قلبهای مومنان و حتی کفار را هم به سوی خود جذب کرده بود .

هدیه وسیله بقاء دوستی و مودّت:

هدیه سمبل محبت است و هرچه بیشتر افزایش یابد محبت قلبی انسانها افزایش بیشتری می یابد و شاید از همین جهت است که خداوند متعال صدقه را بر پیامبرش حرام کرده اما هدیه را برای او مستحب شمرده است . زیرا هدیه به پیامبر محکم کردن پیوند خود با رسول خدا (صلی الله علیه و اله) و اسلام است . بنابراین هدیه راز تداوم و بقاء دوستیها و ارتباطات اجتماعی ماست . چرا که آثاری همچون :

الف ) هدیه نشانه احترام است :

هرگاه به کسی هدیه ای می دهیم پیش ازآنکه قیمت مادی آن را در نظر آورد ، احساس خواهد کرد که او را احترام کرده ایم و مقامش را بالا بوده ایم . لذا اصلا ارزش مادی هدیه مهم نمی باشد بلکه آنچه مهم است ارزش معنوی آن می باشد . و در روایات زیادی بیان شده که یکی از حقوق برادر بر برادر مومنش آن است که هدیه برادرمومن خود را قبول کند و با آنچه که دراختیار دارد به او هدیه بدهد .

ب) هدیه کوتاهترین راه به قلب مردم است :

یکی دیگر از ارزشهای معنوی هدیه آن است که بوسیله آن می توانیم ازکوتاهترین راه به قلب دیگران راه یابیم زیرا بوسیله آن دوستی ومحبت رامیان خودوایشان گره می زنیم وآنچه ازهدیه به یادگارمی ماندمحبت ومهربانی ودوستی است .(7)

ج ) هدیه رابطه با دوستان را تجدید می کند :   

ممکن است فعالیتهای زیاد و مشکلات مانع از ارتباط همیشگی و دائمی ما با دیگران باشد و گاهی موجب جدایی و فاصله ما با آنها برای مدتی کوتاه می گردد . اما با دادن یک هدیه کوچک محبتها و دوستیها را می توان شکوفا ساخت . چنانکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) نیز در فرمایشات خود هدیه را وسیله ای برای تجدید دوستیها و برادری ها و از میان برداشتن کینه ها معرفی کرده اند .

د ) هدیه کینه های دیرین را می زداید :

اگر در ارتباط هایمان با دیگران دچار مشکل و اختلافاتی بشویم بهترین راه از میان بردن این اختلافها دادن هدیه به آنهاست. چرا که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) هدیه را وسیله ای برای گشایش درهای محکم می دانند . پس اگر هدیه می تواند درهای محکم رابگشاید آیا نخواهد توانست قلب دوستان ما را باز کند ؟ (8)

نکته ای که لازم است بیان شود این است که هدیه حتما نباید جنبه مادی داشته باشد بلکه هدیه می تواند سخن پسندیده یا هدایت یک گمراه یا کلام نیکویی باشد که ارزش این هدایای معنوی از هدایای مادی بالاتر و بیشتر است .

قران کریم می فرماید : گفتار نیکو بخشایشی ، بهتر از صدقه ای است که  آزاری به دنبال داشته باشد . (9)

دعا در حق دیگران :

در اسلام ارتباط بین مسلمانان یک امر ظاهری نیست بلکه پیوندی واقعی میان افراد جامعه اسلامی است به همین خاطر یکی از حقوق برادر دینی ، دعا کردن برای اوست و دوستی در اسلام تنها جنبه آشکار ندارد بلکه در پنهان و خلوت نیز جریان دارد . بطوری که سفارش شده در شب هنگام در خلوت و تنهایی خود با خدای مهربان چهل مومن را در نماز شب دعا کند و برای آنها طلب رحمت و بخشش از پروردگارش نماید و یکی از شروط استجابت دعایش را همراه کردن دوستان و برادران مومن خود در آن درخواست بیان کرده است .

بنابراین درجامعه اسلامی مسلمانان همان طورکه آشکارا یکدیگررا دوست دارند، در پنهان نیز یکدیگر را فراموش نمی کنند این عمل موجب می شود محبت میان آنها رشد کرده و عمیق شود .

آن هنگام که دستانمان را به سوی آسمان بلند می کنیم و برای دوست خود طلب آمرزش می کنیم بدون تردید محبت دوستِ خویش را به خودمان می باورانیم و همان گونه که در حضورش او را عزیز داشته ایم در غیبتش نیز عزت او را از خداوند طلبیده ایم . و از این طریق از خود گذشته و به دیگران می اندیشیم و منیت و خود خواهی ، خودبینی و خودستایی ، خود دوستی ، خود پرستی و بسیاری دیگر از این «خودها »را که به عنوان سد راه نفوذ در دلها و یافتن پایگاهی در قلبهاست را از خود دور کرده و کنار گذاشته ایم.واز خدای عزیز عزت خود و دیگران را طلب می کنیم که همانا عزت از آن خداست .

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) در این زمینه می فرماید : هنگامی که مردی برادر مومنش را در پشت سر دعا می کند  فرشته ای همان دعا را درحق او می کند

گردآوری : انسیه توسلی 

---

پاورقی:

1 - بخشنده بالی- عباس- مجله حدیث زندگی- ص 60

2 - همان

3 - شجاعی- محمد صادقی- مجله حدیث زندگی- ص 31  .

4 - همان

5 - سوره اعراف- ایه 204

6 - سوره توبه- ایه 61 ، فصلت 24

7 - مدرسی- سیدهادی- دوستی و دوستان - ص 170

8 - مدرسی- سیدهادی- دوستی و دوستان- ص 283

9 - سوره بقره- ایه 263http://www.ommatandreyhane.mihanblog.com/post/576

نظری کوتاه بر زندگی حضرت معصومه (س)

نظری کوتاه بر زندگی حضرت معصومه (س)

 حضرت فاطمه معصومه (س) دخت گرامی امام موسی کاظم (ع) و خواهر امام رضا (ع) و عمه امام جواد (ع) است و از بانوان والا مقام و نمونه تاریخ اسلام محسوب می شود.

وی در اول ذیقعده سال 173 ق (به روایتی سال 183ق) در مدینه منوره چشم به جهان گشود. مادر پارسای وی نجمه و به روایتی خیزران نام داشت. او بزرگترین دختر امام هفتم (ع) و برجسته ترین آنها بود. دانشمند فرزانه حاج شیخ عباس قمی در این باره می نویسد:افضل آنها سیده جلیله معظمهء فاطمه بنت امام موسی (ع) معروف به معصومه است.

نام او فاطمه و مشهور ترین لقب ایشان معصومه است. این لقب را امام هشتم (ع) به وی عطا فرمود اگر چه روزگار با حبس های پی در پی و شهادت زود هنگام امام هشتم (ع) از همان اوان کودکی مهر و محبت پدرانه را از این بانوی فرزانه دریغ نمود. لیکن دستان نوازشگر برادر بزرگوارش نگذاشت غبار غم بر آیینه دل او بنشیند آن حضرت (ع) از دوران کودکی به برادر بزرگوارش سخت انس گرفت و در دامن پر مهر وی پرورش یافت و از کشتزار دانش ، حکمت، عصمت و عفاف امامتش خوشه ها چید. القاب متعددی همچون طاهره ، عابده، رضیه، تقیه، عالمه، محدثه، حمیده، و رشیده گوشه ای از فضیلتها و سجایای اخلاقی آن بانوی گرامی را بازگو می کند. روزی گروهی از شیعیان از راه دور به دیدار امام موسی بن جعفر (ع) آمدند ولی ایشان به مسافرت رفته بود. آنان پرسشهایی داشتند که آن را نوشته و به دست بانو معصومه (س) دادند. حضرت پاسخ آن پرسشها را نوشته فردای آنروز به آنان رساند. آن گروه هنگام بازگشت در بین راه با امام کاظم (ع) برخورد کردند و ماجرا را شرح دادند. امام فرمود: پاسخها را به من نشان دهید. وقتی پاسخها را دیدند فرمودند: ابوها فداها. یعنی پدرش به قربان چنین دختری!

در پی عزیمت اجباری حضرت رضا (ع) از مدینه به مرودر سال 200 ق و یک سال بی خبری؟ خاندان پیامبر (ص) از وی این بانوی گرامی تاب دوری نیاورد و برای آگاهی از حال برادر سختی سفر را به جان خرید و در سال 201 ق از مدینه به قصد مرو راهی ایران شد . از چگونگی این سفر و همراهان وی اطلاع دقیقی در دست نیست. اما نوشته اند چون به ساوه رسید سخت بیمار شدو از همراهان خواست وی را به قم برسانند.

هنگامی که خبر آمدن ایشان به خاندان سعد اشعری رسید تصمیم گرفتند به پیشواز آن حضرت بروند ولی یکی از آنان به نام موسی بن خزرج بر دیگران پیشی گرفت و شبانه به استقبال وی شتافت. پس از شرفیابی مهار ناقه آن حضرت را گرفت و به سوی قم حرکت داد.

استقبال گرم شیعیان قم از حضرت معصومه (س)

علامه مجلسی از تاریخ قدیم (تألیف فاضل دانشمند حسن بن محمد که در سال 378 ق نوشته شده) نقل می کند که گفت: قول صحیح تر این است : هنگامی که خبر ورود حضرت معصومه (س) به ساوه و خبر بیماری او به آل سعد (شیعیان عرب اشعری) رسید آل سعد به اتفاق تصمیم گرفتند به ساوه بروند و آن حضرت را دعوت کرده و به قم بیاورند. در میان آنها موسی بن خزرج بن سعد اشعری وقتی که به کاروان حضرت معصومه (س) رسید مهار شتر او را (که آن حضرت در این هنگام در میان محمل سوار بر شتر بود) گرفت و او را به قم آورد و در خانه خود مهمان نمود . حضرت معصومه (س) شانزده یا هفده روز در خانه موسی بستری بود تا از دنیا رفت.

نظر به این که حضرت معصومه (س) دهم یا دوازدهم ربیع الثانی از دنیا رفت و شانزده روز در قم زیست نتیجه می گیریم که ورود آن حضرت به قم تقریباً در روز 23 ربیع الاول سال 201 قمری بوده است. مردم قم که اکثریت قاطع آنها شیعه بودند از ورود حضرت معصومه (س) به قم بسیار شادمان شدند.

در این چند روزی که حضرت معصومه (س) در قم بود از فراق برادر می گریست و بسیار غمگین بود. در سرای موسی بن خزرج عبادتگاهی داشت که هنوز باقی است و هم اکنون آن مکان مقدس با بنایی با شکوه مشخص است و در کنار آن مسجد مجلل و چند حجره وجود دارد که به عنوان مدرسه علمیه ستیه (در محله میدان میر قم) خوانده می شود. سرانجام آن حضرت پس از هفده یا شانزده روز از دنیا رفت. مردم قم با خبر رحلت او بسیار محزون و سوگوار شدند به خصوص خاندان اشعری در سوگ و غم فرو رفتند.

ماجرای دفن جنازه مطهر حضرت معصومه (س)

زمینی که هم اکنون مرقد مطهر حضرت معصومه (س) و صحن و سرای آن حضرت در آن جای دارد در عصر ورود حضرت معصومه (س) به قم با نام بابلان خوانده می شد و از باغهای ساحلی موسی بن خزرج اشعری بود. پس از وفات حضرت معصومه (س) جنازه مطهر او را غسل داده و کفن کردند. و به همین زمین آوردند تا به خاک بسپارند . آل سعد سردابی حفر کردند در این وقت بین آل سعد اختلاف شد که چه کسی جنازه آن حضرت را در آن سرداب به خاک بسپارد؟ سرانجام اتفاق کردند که سیدی پرهیزکار و پیرمردی پارسا که به نام قادر معروف بود وارد سرداب شود و آن گوهر پاک را دفن کند. وقتی که به سراغ آن پیرمرد رفتند ناگاه از جانب صحرا دو نفر سوار نقابدار پیدا شدند وقتی به نزدیک رسیدند از مرکب خود پیاده شده و بر جنازه حضرت معصومه (س) نماز خواندند سپس داخل سرداب شده و جنازه را دفن کردند آنگاه بیرون آمدند و رفتند و کسی نفهمید که آنها چه کسی بودند. آن گاه موسی بن خزرج سقف وسایبانی از بوریا بر سر قبر مطهر برافراشت تا هنگامی که زینب دختر امام جواد (ع) وارد قم شد و قبه ای بر روی ان مرقد مطهر بنا کرد.

بعضی احتمال داده اند که نقابدار حضرت رضا (ع) و امام جواد (ع) بوده اند . این موضوع نیز در جای خود بسیار مورد توجه است از این رو که در مورد امامان (ع) دستور داده شده که جنازه آنها را امام دفن کند. بعضی از خواص نیز دارای چنین امتیازی هستند مانند حضرت عباس (ع) که جنازه مطهرش را امام سجاد (ع) دفن کرد وقتی بنی اسد برای کمک پیش آمدند امام سجاد (ع) به آنها فرمود : ان معی من یعیننی ؛کسانی ( از فرشتگان و ملکوتیان) همراه من هستند و مرا در دفن جنازه حضرت عباس کمک می کنند.

. توصیه و نصیحت به ساکنان قم

با ورود حضرت معصومه (س) به قم این شهر وضع جدیدی پیدا کرد با آن که مقدس بود بسیار مقدس تر شد قم حرم امامان (ع) و آشیانه و پناه گاه و پایگاه امامان (ع) و شیعیان آنهاست. حرم یعنی مکان مورد احترام، بنابراین مردم قم و زائران باید نسبت به قم با دیده معنوی و قداست خاصی بنگرند.

کیفر گناه و تظاهر به گناه در قم بسیار شدیدتر از کیفر گناه و تظاهر به آن در سایر جاهاست، حتی سرزمین مشهد به عنوان حرم امامان (ع) خوانده نشده ولی سرزمین قم به عنوان حرم امامان (ع) خوانده شده است ، چنانکه در حدیث پیشگویی امام صادق (ع) در فصل اول خاطر نشان گردید. بنابراین حریم قداست قم را حفظ کنید به خصوص بانوان با حفظ کامل حجاب و عفت روح حضرت معصومه (ع) را شاد کنند.

باید توجه داشت که با ورود حضرت معصومه (س) به قم بسیاری از سادات علوی و امامزادگان به قم آمدند هیچ شهری در ایران مانند قم امامزاده ندارد که معروف است 444 امامزاده در قم است. ورود آنها به قم مایه افتخار این سرزمین است و باعث تحول عظیم معنوی در قم می باشد گرچه جسمشان در میان ما نیست ولی روحشان حاضر و ناظر اعمال ماست بنابراین ما که از دوستداران خاندان رسالت هستیم باید کاملاً مراقب باشیم مبادا قلب مطهر آنها را با کارهای نامناسب خود جریحه دار کنیم به ویژه در مورد مسایل اخلاقی کمال دقت را داشته باشیم قم باید الگو باشد وقتی که زائران به قم می آیند باید کوله باری از عفت ، علم ، کمالات و اخلاق نیک را با خود به سوغات ببرند.

جشن نیکوکاری در مدرسه شهید رجائی "سردرود"

جشن نیکوکاری در مدرسه شهید رجائی "سردرود" باعنایت باینکه در دین مبین اسلام و سیره نبوی و علوی و روایات و احادیث متعدد در مورد احسان و نیکوکاری وارد شده است این بنده در نظر دارد جریان واقعی در مورد نیکوکاری توسط یک هنرمند ایرانی که بوقوع پیوسته است برای آغاز و حسن کلام  مقاله بعرض برسانم  . از هنرمند و بازیگر رادیو تلویزیون جمهوری اسلامی ایران جناب آقای اکبر عبدی که اکثر مردم ایران  ایشانرا میشناسند نقل شده است که روزی شادروان حسین پناهی (هنرمند)یک کاپشن شیک و قشنگی پوشیده بود که بایشان تبریک گفته و اوصاف قشنگی کاپشن فوقرا برایش عرض کردم و آن شادروان در جواب گفت که بلی خودم هم دوست دارم . فردای آنروز که آقای پناهی تشریف آوردند کاپشن بر تنشان نبود .علت را سؤال کردم وگفتم کاپشن قشنگی بود خیلی برات میآمد دوست داشتنی بود .چرا نپوشیدی؟گفت بلی منهم دوست داشتم و قشنگ بود .منتهی یک نفر بود که هم دوست داشت و هم مورد نیازش بود که به آن هدیه دادم.اینک با ملاحظه مراتب بالا خود بخوان مابقی حدیث مفصل را.مراتب در هفته اول اسفند ماه سال 89 در شبکه سهند برنامه "قیش گئجه لری "توسط آقای خیری مجری برنامه نقل شده است. لذا از آنجائیکه توسط  امور مالی پتروشیمی تبریز بنمایندگی آقای مقبولی هرساله تعدادی بن بارزش هر کدام مبلغ بیستهزارتومان در مدارس سردرود با معرفی و شناسائی مدیران مدرسه و مسئولین معرفی و ارائه میگردد . در این راستا تعداد 53 نفر توسط مدیریریت و مسئولین از دانش آموزان طبق سالهای قبل شناسائی و با نضمام آن با پیگیری مدیریت مدر توسط برادر دهقانپور توسط خیرین کفش به دانش آموزان مورد نیاز در هفته آخر اسفندماه ارائه گردید . که از خیرین سردرود انتظار میرود انجمن اولیا و مربیان و مدیریت مدرسه را بیش از پیش در این امر خیر و خدا پسندانه یاری و همراهی نموده و دانش آموزان مورد نیاز را نیز فرزندان خود بدانیم و بنا به مثل معروف(بیائیم شادیهایمان را تقسیم کنیم) در خاتمه به تمامی دست اندر کارانی که صادقانه وبرای خدا کار میکنند و در خدمت دولت و ملت اسلامی هستند آرزوی توفیق و موفقیت و کامیابی مینمائیم. .رئیس انجمن و اولیاء ومربیان مدرسه شهید رجائی "سردرود"

اسوه‌های تربیتی و اخلاقی در نهضت حسینی.تربیت چیست؟مسلم سفیر امام

اسوه‌های تربیتی و اخلاقی در نهضت حسینی.تربیت چیست؟مسلم سفیر امام حسین(ع)

بازتاب شهادت مسلم.وصیتنامه ابا عبدالله الحسین (ع)جلوه هایی از حقیقت اسلام.شب عاشورا.روز عاشورا.خطبه های امام حسین (ع)روحیه اصحاب حسین (ع)ارزش های اخلاقی در حادثه کربلا.مروت.ایثار.

اسوه‌های تربیتی و اخلاقی در نهضت حسینی

چکیده

ایرانیان همچون دیگر ملت ها دین اسلام را به این دلیل پذیرفتند که دینی آسمانی است و فرامین آن خدایی و پیام آن با پیام فطرت سازگار است.در این مکتب است که ارزش هایی نظیر شهادت و جهاد معنی می دهد و شهید قداست و عظمت خاصی می یابد و شهادت به کام مجاهد شیرین تر از عسل می گردد و به کوشش کنندگان راه حق مژده هدایت داده می شود : الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا و مظاهر این مکتب ارج می یابند و شایسته ترین خوی های آسمانی ، ایثار ، بیدار دلی ، ثبات بر طریق حق ، فداکاری ، مروت ، وظیفه شناسی تجلی می نماید.نظر به این که در این مقال سخن از اسوه های تربیتی و اخلاقی است ، نخست تربیت و اخلاق را به اجمال تعریف می کنیم سپس به معرفی مظاهر و نمونه های تربیت و اخلاق در نهضت حسینی می پردازیم. در این نوشتار بر آنیم تا اسوه های تربیتی و اخلاقی در نهضت حسینی را بررسی نماییم..............

نقش پررنگ زن در نهضت عاشورا

نقش پررنگ زن در نهضت عاشورا

 

یا دهر اف لک من خلیل. کم لک بالاشراق و الاصیل. من صاحب او طالب قتیل. و الدهر لا یقنع بالبدیل. و انما الامر الی الجلیل. و کل حی سالک ارسبیلی... .

ابومخنف از حارث بن کعب از امام علی‌ بن الحسین علیه‌السلام روایت کرده که فرمود: در آن شب (یعنی شب عاشورا) مرض بر من مستولی گردیده بود و عمه‌ام زینب سلام الله علیها به پرستاری من مشغول بود. پدر بزرگوارم در خیمه دیگر بود، آن حضرت اسلحه حرب را ترتیب می‌داد، در مقام یأس و حب لقای حق تعالی این شعر را گفت. چون من این شعر محنت‌بار را از پدر بزرگوار خود شنیدم دانستم که بلیه نازل شده و آن سرور تن به شهادت داده است. حال من متغیر شد لیکن برای اضطراب زنان صبر کردم. چون زینب این سخنان را شنید بی‌تاب شد. برجست پای برهنه پیش برادر رفت و شیون آورد: الیوم ماتت امی فاطمه الزهرا و ابی‌علی و اخی الحسن یا خلیفه الماضی و ثمال الباقی؛ کاش امروز شربت حیات مرگ را می‌نوشیدم و این حالت را در تو نمی‌دیدم، پدرم امیرالمومنین علیه‌السلام شهید شد و مادرم فاطمه زهرا(س) از دنیا مفارقت کرد و برادرم حسن مجتبی علیه‌السلام به زهر اهل جفا هلاک شد و تو اکنون یادگار رفتگان و پشت و پناه بازماندگانی و ما را از خود ناامید می‌گردانی...............

قمه زنی ، سنت یا بدعت. اهمیت عزاداری : قمه زنی از منظر تاریخ............

قمه زنی ، سنت یا بدعت. اهمیت عزاداری : قمه زنی از منظر تاریخ و فرمایش  شیخ صدوق و....

دلایل قمه زنی :

اهمیت عزاداری :

قیام امام حسین ( ع ) در هر عصر و زمان و برای هر ملت و مردمی پیامی دارد، پیامی که هیچ گاه کهنه نمی شود . اما در شرایطی که همواره ستم پیشگان و استعمارگران خون آشام در تلاش بوده اند تا نقش عاشورا را کمرنگ نموده و بنیانش را براندازند ، موثرترین عاملی که می تواند آن را برای نسلهای آینده حفظ نماید ، مراسم سوگواری امام حسین ( ع ) می باشد . برپا داشتن مراسمی به یاد سید الشهداء در ایام مختلف بویژه ، دهه محرم و روز عاشورا می تواند روشی برای احیاء خط ائمه و تبیین مظلومیت آنان باشد . تاکیدهای فراوان پیامبر و ائمه به برپائی مراسم سوگواری نیز هماهنگ با این اهداف عالیه بوده است . روایت است از امام صادق ( ع ) که فرمودند : " خداوند شیعیان ما را مشمول رحمت خویش سازد . به خدا قسم شیعیان ما همان مومنین اند ، آنان به خدا قسم با حزن و حسرت طولانی خویش ]در عزای ما[ شریک و همــدرد مصیبت های ما خاندانند . "( بحار الانوار ، ج 43 ، ص 222)........................

تعزیه، برشی از هویت ایرانی

تعزیه، برشی از هویت ایرانی

دکتر سیدرضا شاکری

پدیده‌های مذهبی را می‌توان از دیدگاه‌های گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار داد. تعزیه در ایران فی‌نفسه یک فعالیت مذهبی (شیعی) است، اما در مراحل و لایه‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی، ادبی و حتی اسطوره‌ای ایران در پیچیده است.

این امر را می‌توان در نوع زبان و ادبیات حاکم بر تعزیه، (به ویژه شعر حماسی)، شخصیت‌ها و قهرمانان آن، نمادها و نشانه‌ها‌ و لباس و پوشش و حتی تزیین و نحوه‌ی آذین بندی‌ها و... مشاهده کرد..................

.

مناجات حضرت امام علی علیه السلام در دل شب

مناجات حضرت امام علی علیه السلام در دل شب

 

عُروة بن زبیر می گوید:

با گروهی در مسجد رسول خدا نشسته بودیم که سخن از بدر و بیعت رضوان به میان آمد.

ابودرداء گفت:« آیا می خواهید کسی را نام ببرم که ثروتش از همگان کمتر، ولی تقوا و تلاشش در عبادت خدا بیش از همه است؟ »

گفتند:«آری. بگو.»

گفت:« امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب »

در این هنگام تمام افراد حاضر در مجلس با ناراحتی از ابودرداء رو گرداندند. ابودرداء گفت:« ای مردم، من آنچه را دیدم می گویم، و هر یک از شما آنچه را که دیده است بگوید. من، خودم علی ابن ابی طالب را در لابه لای درختان نخل دیدم که نیمه‌های شب با صدایی حزن آلود چنین مناجات می کرد:« خدای من، چه بسیار گناهانی که تو به دلیل شکیبایی‌ات، آنها را مایه انتقام از من قرار ندادی، و چه بسیار رسوایی‌هایی که تو از سر بزرگواری، آنها را آشکار نساختی. خدایا، اگر عمرم را مدتی طولانی در معصیت تو گذراندم و در نامه‌ی اعمالم گناهانم بزرگ است، جز آمرزش تو آرزوی دیگری ندارم و جز رضایتت به چیز دیگری امیدوار نیستم.».............

نظر علما در مورد شفاعت امام حسین(علیه‎السلام)

نظر علما در مورد شفاعت امام حسین(علیه‎السلام)

استاد شهید مرتضى مطهرى مى‎نویسد:

«... بسیارى از عوام مردم... مى‎پندارند که پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و امیرالمومنین(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) و ائمه اطهار خصوصا امام حسین(علیه‎السلام) متنفذهایى هستند که در دستگاه خدا اعمال نفوذ مى‎کنند، اراده خدا را تغییر مى‎دهند و قانون را [نعوذبالله] نقض مى‎کنند...»(1) ایشان در ادامه مى‎افزاید: «اگر کسى گمان کند که تحصیل رضا و خشنودى خداى متعال راهى دارد و تحصیل رضا و خشنودى فرضا امام حسین(علیه‎السلام) راهى دیگر دارد و هر یک از این دو جداگانه ممکن است سعادت انسان را تامین کنند دچار ضلالت بزرگى شده است، در این پندار غلط چنین گفته مى‎شود که خدا با چیزهایى راضى مى‎شود و امام حسین(علیه‎السلام) با چیزهاى دیگر، خدا با انجام دادن واجبات مانند نماز، روزه، حج، جهاد، راستى، درستى و ...

سیره تبلیغی و پیام‌رسانی حضرت زینب(ع) پس از عاشورا

سیره تبلیغی و پیام‌رسانی حضرت زینب(ع) پس از عاشورا

مقدمه

زندگی و شهادت امام حسین علیه‌السلام در نام‌های گوناگون از قبیل حماسه، انقلاب، قیام نهضت و... در تاریخ بویژه تاریخ (اسلام) ایران آمده و تاثیرات شگرفی بر فرهنگ مردم این سرزمین داشته و به نوعی در فرهنگ و هویت ایران جایگاه خاصی پیدا کرده است. تاکنون مطالعات زیادی در این زمینه بویژه از حیث تاریخی و ادبی صورت گرفته و آثار زیادی نگاشته شده‌ است. با این اوصاف، این واقعه مهم تاریخی هنوز هم جای کند و کاو دارد. به دلیل نقش واقعه و محتوای آن و نیز به دلیل ضرورت‌های ناشی از اثرگذاری‌های اجتماعی، فرهنگی و دینی کشور ایران در آینده هم اهمیت پژوهش و مطالعه را خواهد داشت.............

عزاداری معصومین بر امام حسین(ع)

عزاداری معصومین بر امام حسین(ع)

عزاداری و اقامه عزا و گریه کردن بر عزیزان از دست رفته، از جانب معصومین(ع) رایج بوده است، چنانکه حضرت فاطمه زهرا(س) به خاطر گریه شبانه روزی برای پدربزرگوارش، مورد اعتراض قرار گرفت و به ناچار بیت الاحزان را به وجود آورده، دست حسن و حسین(ع) را می گرفت و برای عزاداری و گریه به آنجا می رفت. ائمه اطهار(ع) نیز برای امام حسین(ع) عزاداری و سوگواری می کردند.

اما درباره چگونگی عزاداری آنها و این که آیا این عزاداری در ایام محرم بوده است یا خیر، لازم است در سیره ائمه معصومین(ع) و چگونگی سوگواری آنها تحقیق و بررسی لازم انجام گیرد. در این زمینه، سیره امام سجاد(ع) و امامان پس از او را به اجمال بررسی خواهیم کرد:.............

چند حدیث منتخب و برگزیده ازحضرت امام حسین (ع)ثارالله(احادیث)

چند حدیث منتخب و برگزیده ازحضرت امام حسین (ع)ثارالله(احادیث)

حدیث شماره 1

حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام :

چگونه‌ با چیزى‌ که‌ خود در وجودش‌ نیازمند توست‌، براى‌ وجود تو دلیل‌ آورده‌ شود؟

آیا چیزى‌ هست‌ که‌ آشکارتر از تو باشد تا وسیله‌ آشکار کردن‌ تو باشد؟ کى‌ پنهانى‌ تا

نیازمند دلیلى‌ باشى‌ که‌ بر تو دلالت‌ کند؟ و کى‌ دورى‌ تا آثارت‌ وسیله‌ رسیدن‌ به‌ تو

باشند؟ کور باد آن‌ چشمى‌ که‌ تو را مراقب‌ و نگهبان‌ خود نبیند.

( دعاى‌ عرفه‌، بحار الانوار، ج‌ 98، ص‌ 226)..............

اندرزهای امام حسین (علیه‌السلام) در مسیر کربلا:سرودن شعر در سوگ

اندرزهای امام حسین (علیه‌السلام) در مسیر کربلا:سرودن شعر در سوگ امام حسین(علیه‌السلام)فضیلت گریستن بر امام حسین (علیه‌السلام)عاشورا.ستودن نوحه‌گری بر امام حسین (علیه‌السلام)زیارت امام حسین (علیه‌السلام)سجده بر تربت امام حسین (علیه‌السلام)تصریح به امامت امام حسین (علیه‌السلام)محرم همیشه تازه، همیشه ماندگار

محرم همیشه تازه، همیشه ماندگار

 

تصریح به امامت امام حسین (علیه‌السلام)

امام حسن (علیه‌السلام): همانا بعد از وفات من و جدا شدن روح از بدنم حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام) امام است. وراثت او از پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) نزد خدا در کتاب (لوح محفوظ یا قرآن) ثبت است که خدای عزوجل این وارثت را به وراثت از پدر و مادرش افزوده است. زیرا خدا دانست که شما بهترین خلق او هستید. از این رو، از میان همه، محمد (صلی‌الله علیه و آله) را برگزید و محمد، علی (علیه‌السلام) را و علی مرا به امامت انتخاب کرد و من حسین (علیه‌السلام) را برگزیدم............

هفت گفتار از امام هادی علیه‏السلام؛طلیعه؛عظمت باری تعالی؛شکوه بن

هفت گفتار از امام هادی علیه‏السلام؛طلیعه؛عظمت باری تعالی؛شکوه بندگی؛ریشه‏ها و نتایج تکبرِِِِِِِِِِ ارزش علم و دانش؛موقعیت ممتاز مکانهای مقدس؛روزگار ناسازگار؛شیوه حفظ دوستان هفت گفتار از امام هادی علیه‏السلام ۱ آذر ۱۳۸۹ - ۸:۳۹          کد خبر : 28094 طلیعه حضرت امام علی النقی علیه‏السلام در نیمه دوم ماه ذی الحجه، سال 212 ق در اطراف مدینه و در منطقه «صریا» چشم به جهان گشود. پدر گرامی‏اش حضرت جواد علیه‏السلام و مادر ارجمندش سمانه مغربیه از بانوان با فضیلت تاریخ می‏باشد. مشهورترین القاب آن گرامی نجیب، مرتضی، هادی، نقی، عالم، فقیه، امین، مؤتمن، طیب، متوکل و عسکری است و در برخی منابع «ابوالحسن الثالث» و «فقیه عسکری» نیز گفته‏اند. آن بزرگوار در سال 220 و در هشت سالگی به مقام خطیر امامت نائل گردید و به مدت 33 سال رهبری اهل ایمان را عهده‏دار بود. امام هادی علیه‏السلام دوران امامت خویش را با خلفاء ستمگر عباسی همچون معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز سپری کرد. به مناسبت ولادت آن رهبر والای شیعیان جهان به فرازهایی از گفتارهای هدایتگرش گوش جان می‏سپاریم. عظمت باری تعالی شناخت وجود خداوند و اوصاف جلال و جمال باری تعالی در حد شایستگی هر انسانی، به غیر از طریق اهل بیت علیهم‏السلام امری ناممکن است؛ گرچه هر کسی نسبت به فراخور استعدادش خداوند را می‏شناسد و به او ایمان می‏آورد؛ اما بیان عظمت حق از زبان اهل بیت علیهم‏السلام جلوه‏ای دیگر دارد و آنان کامل‏ترین و مطمئن‏ترین منبع وحی و سرچشمه توحیدند. امام هادی علیه‏السلام در تبیین صفات خداوند می‏فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَا یُوصَفُ إِلَّا بِمَا وَصَفَ بِهِ نَفْسَهُ وَ أَنَّی یُوصَفُ الَّذِی تَعْجِزُ الْحَوَاسُّ أَنْ تُدْرِکَهُ وَ الاْءَوْهَامُ أَنْ تَنَالَهُ وَ الْخَطَرَاتُ أَنْ تَحُدَّهُ وَ الاْءَبْصَارُ عَنِ الاْءِحَاطَةِ بِهِ نَأَی فِی قُرْبِهِ وَ قَرُبَ فِی نَأْیِهِ کَیَّفَ الْکَیْفَ بِغَیْرِ أَنْ یُقَالَ کَیْفَ وَ أَیَّنَ الاْءَیْنَ بِلَا أَنْ یُقَالَ أَیْنَ هُوَ مُنْقَطِعُ الْکَیْفِیَّةِ وَ الاْءَیْنِیَّةِ الْوَاحِدُ الاْءَحَدُ جَلَّ جَلَالُهُ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ؛(1) خداوند متعال توصیف نشود، جز بدانچه خود وصف کرده است و چگونه توصیف می‏شود آن وجودی که حواس مخلوقات از درکش ناتوان است و اوهام و خیالات به آن نمی‏رسند و تصور و اندیشه‏ها به حقیقتش آگاه نمی‏گردند و در افق نگاه چشمها نگنجد! او با همه نزدیکی دور است و با همه دوری‏اش نزدیک. چگونگی را پدید آورد و خودش چگونه نیست. مکان را آفرید، ولی خود مکانی ندارد و از چگونگی و مکان داشتن جداست. یگانه است و بی‏همتا. با شکوه است و نامها و اسمائش همه مقدس‏اند و پاک.» سعدی در بوستان در توضیح این معنا سروده است: جهان متفق بر الهیتش فرو مانده از کنه ماهیتش نه ادراک بر کنه ذاتش رسد نه فکرت به غور صفاتش رسد بشر ماورای جلالش نیافت بصر منتهای جمالش نیافت نه هر جای مرکب توان تاختن که جاها سپر باید انداختن نه بر اوج ذاتش پرد مرغ وهم نه در ذیل وصفش رسد دست فهم در این بحر جز مرد داعی نرفت گمان شد که دنبال راعی نرفت چه شبها نشستم در این سیر گم که دهشت گرفت آستینم که قُم شکوه بندگی از منظر فرهنگ متعالی توحید، عبودیت و بندگی حضرت حق تعالی است که بالاتر از آن مقامی برای مخلوق متصور نیست: بلندی بایدت افکندگی کن خدا را باش و کار بندگی کن امام دهم علیه‏السلام در تبیین مقام بندگی می‏فرماید: «مَنِ اتَّقَی اللَّهَ یُتَّقَی وَ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ یُطَاعُ وَ مَنْ أَطَاعَ الْخَالِقَ لَمْ یُبَالِ سَخَطَ الْمَخْلُوقِینَ وَ مَنْ أَسْخَطَ الْخَالِقَ فَلْیَیْقِنْ أَنْ یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ الْمَخْلُوقِین؛(2) هر که از نافرمانی خدا بپرهیزد، [مردم] از نافرمانی او پرهیز کنند و هر کس خدا را اطاعت کند، [دیگران] از او اطاعت می‏کنند و کسی که از دستورات خالق فرمان برد، هیچ باکی از خشم مخلوقین نخواهد داشت و هر کس خالق را به خشم آورد، او باید بداند که از خشم مردم در امان نخواهد بود.» گرت این بندگی تمام شود چرخ و انجم ترا غلام شود مقام عبودیت و بندگی آن چنان اهمیت دارد که امیر مؤمنان علی علیه‏السلام در این زمینه به بندگی خود در برابر خداوند متعال افتخار می‏کرد و می‏فرمود: «إِلَهِی کَفَی بِی عِزّا أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْدا وَ کَفَی بِی فَخْرا أَنْ تَکُونَ لِی رَبّا أَنْتَ کَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی کَمَا تُحِبُّ؛(3) پروردگارا! این عزت برای من بس است که بنده تو باشم و بالاترین افتخار برای من آن است که تو پروردگار من باشی. تو همان گونه‏ای که دوست دارم. پس مرا آن طوری که دوست داری، قرار ده!» ریشه‏ها و نتایج تکبر در سیره تربیتی امام هادی علیه‏السلام برای تربیت نفوس و زدودن صفات ناپسند از وجود آدمی به زمینه‏ها و ریشه‏های خودپسندی اشاره شده است. آن حضرت می‏فرماید: «مَنْ اَمِنَ مَکْرَ اللَّهِ وَ أَلِیمَ أَخْذِهِ تَکَبَّرَ حَتَّی یَحِلَّ بِهِ قَضَاوُهُ وَ نَافِذُ أَمْرِهِ وَ مَنْ کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ هَانَتْ عَلَیْهِ مَصَائِبُ الدُّنْیَا وَلَوْ قُرِضَ وَ نُشِرَ؛(4) هر کس از مکر و مؤاخذه دردناک خداوند، خود را در امان احساس کند، تکبر می‏ورزد تا اینکه با قضا و تقدیر خداوند مواجه گردد؛ اما انسانی که بر دلیل روشنی از پروردگارش دست یافته است، مصیبتهای دنیا بر او سخت نخواهد بود؛ گرچه قطعه قطعه شده و [اجزاء بدنش] پراکنده شود.» طبق این رهنمودِ ارزشمند، هر شخصی در راه رسیدن به تکامل و مقام والای انسانیت لازم است که هرگز از وجود خداوند متعال و محاسبه و مؤاخذه‏اش غفلت نکند. غفلت از خداوند و روز معاد، انسان را به انواع مفاسد دچار می‏کند و در حقیقت از خدا فراموشی به خود فراموشی تنزل یافته، هدف خود را در زندگی گم می‏کند. چنین فرد غافلی از خود هرگز نمی‏پرسد که: از کجا آمده‏ام آمدنم بهر چه بود به کجا می‏روم آخر ننمایی وطنم اما اگر انسان خود را در پرتو نور الهی قرار دهد و از نسیم رحمت حق بهره‏ور گردد، هرگز در مقابل حوادث و مصائب دنیوی مغلوب نمی‏گردد؛ چرا که به پشتوانه‏ای قوی همچون نیروی حق تکیه زده و در حصاری محکم پناه گرفته است. بنابراین، ریشه مهم لغزشها، خطاها و آلوده شدن به صفات ناپسند، همان غفلت از خداوند و خود فراموشی است که اشخاص را از رسیدن به اهداف والای انسانی باز می‏دارد. امام دهم علیه‏السلام در روایتی دیگر به عواقب زیانبار صفت ناپسند تکبر اشاره کرده و در این مورد هشدار داده و فرموده است: «مَنْ رَضِیَ عَنْ نَفْسِهِ کَثُرَ السَّاخِطُونَ عَلَیْهِ؛(5) هر کس از خود راضی باشد، غضب کنندگان بر او بسیار خواهند شد.» صفت تکبر انسان را نه تنها در معرض خشم مردم، بلکه مورد غضب خداوند نیز قرار می‏دهد که در قرآن فرمود: «إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبِرِینَ»؛(6) «خداوند گردنکشان [و متکبران] را دوست ندارد.» عذاب جهنم و محرومیت از الطاف الهی از دیگر رهاوردهای تکبر است. خویشتن را بزرگ می‏بینی؟ راست گفتند یک دو بیند لوچ در روایت آمده است که روزی حضرت سلیمان بن داود علیهماالسلام امر کرد که تمام پرندگان و انس و جن به همراه او بیرون آمده، در بساط شگفت انگیز سلیمان علیه‏السلام جای گیرند. دویست هزار نفر از بنی آدم و دویست هزار نفر از جنیان با او بودند. بساط او به قدری بلند شد که صدای تسبیح ملائکه را در آسمانها شنید. سپس بساط او آن قدر پایین آمد که کف پایش به دریا رسید. در آن حال، ندایی آسمانی به اصحاب سلیمان علیه‏السلام گفت: اگر در دل فرمانروای شما (سلیمان علیه‏السلام ) ذره‏ای تکبر بود، بیشتر از آنچه بلند کرده‏اند، او را به زمین فرو می‏بردند.(7) ز خاک آفریدت خداوند پاک پس ای بنده افتادگی کن چو خاک تواضع سر رفعت افرازدت تکبر به خاک اندر اندازدت ارزش علم و دانش کسب علم و دانش از مهم‏ترین شیوه‏های رسیدن به قله کمال است و انسان بدون علم ره به جایی نمی‏برد. امام دهم علیه‏السلام بر این باور بود که برای نیل به مقاصد عالی انسانی لازم است که افراد به دنبال دانش و معرفت باشند؛ چرا که بدون آگاهی هیچ رهروی به مقصد نرسد. آن رهبر فرزانه در گفتاری ارزشمند می‏فرماید: «إِنَّ الْعَالِمَ وَ الْمُتَعَلِّمَ شَرِیکَانِ فِی الرُّشْدِ؛(8) دانشمند و دانشجو هر دو در رشد و هدایت شریک‏اند.» اگر علماء و متفکران جامعه تلاش نکنند و عموم مردم نیز به دنبال آموزش نباشند، سطح افکار مردم رشد نمی‏یابد و پیشرفت صورت نمی‏گیرد. شرف و قیمت و قدر تو به فضل هنر و است نه به دیدار و به دینار و به سود و به زیان اساسا برای تهذیب نفس و پیمودن راه کمال، علماء اخلاق، معرفت و کسب آگاهی را از عوامل مؤثر در روح و روان آدمی می‏دانند. آری، دانش انسان را به خطرات راه آگاه می‏کند و عظمت و عزت خداوندی را به یاد می‏آورد و انسان شایسته هر قدر علم و دانشش بالاتر باشد، تواضع و صفات حمیده در وجودش بیشتر شکوفا می‏گردد. انسان کمال خواه با معرفت به ناتوانی و مقام پایین خود و اطلاع از عظمت حق و شکوه و جلال کبریایی‏اش در راه رشد و تهذیب گام برمی‏دارد. امام هادی علیه‏السلام ارزش دانشمندان را بالاتر از خود علم و دانش می‏دانست و می‏فرمود: «أَرْجَحُ مِنَ الْعِلْمِ حَامِلُهُ؛(9) دانشمند از دانش برتر است.» البته علم و دانش بعد از غلبه صفات زشت و فساد افراد تأثیرگذاری اندکی دارد؛ چنان که حضرت علی النقی علیه‏السلام فرمود: «اَلْحِکْمَةُ لَا تَنْجَعُ فِی الطِّبَاعِ الْفَاسِدَةِ؛(10) حکمت در طبیعتهای فاسد سودی نمی‏بخشد.» موقعیت ممتاز مکانهای مقدس در بینش توحیدی اسلام، انسان هر لحظه و در هر زمان و مکان در محضر خداست؛ اما خداوند متعال برای تقرب بیشتر بندگانش و برای آسایش و آرامش آنان، زمانها و مکانهایی را معین کرده است که ویژگی خاصی دارند. امام علی النقی علیه‏السلام با اشاره به موقعیت ممتاز اماکن مقدس فرمود: «اِنَّ لِلَّهِ بُقَاعا یُحِبُّ اَنْ یُدْعَی فِیهَا فَیَسْتَجِیبُ لِمَنْ دَعَاهُ وَ الْحَیْرُ مِنْهَا؛(11) خداوند مکانهای مقدسی دارد که دعا در آن جاها را دوست می‏دارد. پس هر کس در آن مکانها او را بخواند، اجابتش می‏کند و حائر حسینی علیه‏السلام یکی از آنهاست.» در این سخن، پیشوای دهم نکات مهمی را مورد توجه قرار داده و به مشتاقان فرهنگ اهل بیت علیهم‏السلام گوشزد کرده است: نخست به ارزش این مکانهای شریف پرداخته و آنها را بقعه‏های خدایی نامیده، سپس اهمیت دعا و استجابت آن را در این مکانها مورد تأکید قرار داده و در آخر، مزار دلربای حضرت سید الشهداء علیه‏السلام ، را از مصادیق بارز بقاع الهی و محل استجابت دعای بندگان شمرده است. امام هادی علیه‏السلام در کلام دیگری عظمت بارگاه امام حسین علیه‏السلام را این گونه بیان می‏کند: «هر کس از منزل خود به قصد زیارت بارگاه حضرت حسین علیه‏السلام حرکت کند و به نزد فرات برسد و در آنجا غسل کند، از رستگاران نوشته می‏شود و هر گاه به امام حسین علیه‏السلام سلام کند، از سعادتمندان محسوب می‏گردد و اگر از نماز زیارت فارغ شد، فرشته‏ای از سوی خداوند متعال به او می‏گوید: رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به تو سلام می‏رساند و می‏گوید: تمام گناهانت بخشوده شد، اعمال را از نو شروع کن!»(12) روزگار ناسازگار گاهی این نکته به ذهن می‏آید که آیا واقعا برخی زمانها، مکانها و یا عوامل و حوادث طبیعی در زندگی انسان دخالت دارند؟ آیا بدی و خوبی و شوم بودن را می‏توان به روزها و روزگاران نسبت داد؟ امام هادی علیه‏السلام پاسخ این پرسش را به یکی از یارانش توضیح داد. حسن به مسعود می‏گوید: به محضر مولایم حضرت ابوالحسن الهادی علیه‏السلام رسیدم. در آن روز چند حادثه ناگوار و تلخ برایم رخ داده بود؛ انگشتم زخمی شده و شانه‏ام در اثر تصادف با اسب سواری صدمه دیده و در یک نزاع غیر مترقبه لباسهایم پاره شده بود. به این خاطر، با ناراحتی تمام در حضور آن گرامی گفتم: عجب روز شومی برایم بود! خدا شرّ این روز را از من باز دارد! امام هادی علیه‏السلام فرمود: «یَا حَسَنُ هَذَا وَ أَنْتَ تَغْشَانَا تَرْمِی بِذَنْبِکَ مَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ؛ ای حسن! این [چه سخنی است که می‏گویی] با اینکه تو با ما هستی، گناهت را به گردن بی‏گناهی می‏اندازی! [روزگار چه گناهی دارد!]» حسن بن مسعود می‏گوید: با شنیدن سخن امام علیه‏السلام به خود آمدم و به اشتباهم پی بردم. گفتم: آقای من! اشتباه کردم و از خداوند طلب بخشش دارم. امام فرمود: ای حسن! روزها چه گناهی دارند که شما هر وقت به خاطر خطاها و اعمال نادرست خود مجازات می‏شوید، به ایام بدبین می‏شوید و به روز بد و بیراه می‏گویید! حسن گفت: ای پسر رسول خدا!، برای همیشه توبه می‏کنم و دیگر عکس العمل رفتارهایم را به روزگار نسبت نمی‏دهم. امام در ادامه فرمود: «یَا حَسَنُ اِنَّ اللَّهَ هُوَ الْمُثِیبُ وَ الْمُعَاقِبُ وَ الْمُجَازِی بِالاْءَعْمَالِ عَاجِلاً وَ آجِلاً؛ ای حسن! به طور یقین خداوند متعال پاداش می‏دهد و عقاب می‏کند و در مقابل رفتارها در دنیا و آخرت مجازات می‏کند.»(13) شیوه حفظ دوستان از منظر امام دهم علیه‏السلام یکی از ویژگیهای اولیاء خدا و انسانهای صالح عفو و گذشت و پذیرش عذر دیگران است. ایوب بن نوح می‏گوید: آن حضرت طی نامه‏ای به یکی از یاران ما که موجب ناراحتی شخصی شده بود، توصیه کرد که برو از فلانی عذر خواهی کن و بگو: «إِنَّ اللَّهَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ خَیْرا إِذَا عُوتِبَ قَبِلَ؛(14) اگر خداوند خیر بنده‏ای را بخواهد، [او را حالتی عطا می‏کند که] هرگاه از او عذر خواسته شد، می‏پذیرد.» تو نیز عذر ما را بپذیر! برای پاسداری از حریم دوستان نیک نباید در باره آنان سخت‏گیری کرد، بلکه باید در موارد لغزش و خطایشان عفو و گذشت پیشه کرد و عذرشان را پذیرفت؛ زیرا اگر به بهانه‏های ساده، انسان دوستان خود را طرد کند و از خود دور سازد، به مرور زمان غریب و تنها خواهد ماند و مخالفانش افزایش می‏یابند؛ در حالی که دوستان خوب بازوی نیرومندی در زندگی افراد به شمار می‏آیند. لقمان حکیم به فرزندش سفارش می‏کرد که: «یَا بُنَیَّ اتَّخِذْ أَلْفَ صَدِیقٍ وَ أَلْفٌ قَلِیلٌ وَ لَا تَتَّخِذْ عَدُوّا وَاحِدا وَ الْوَاحِدُ کَثِیرٌ؛(15) فرزندم هزار دوست بگیر و البته هزار کم است و یک دشمن برای خودت درست نکن که یکی هم زیاد است.» بنابراین، برای رسیدن به سعادت و توفیق در زندگی، انسان باید از دوستان خوب محافظت کند و با اختلاف کوچک و جزئی و لغزشهای ساده نباید آنان را از دست بدهد، بلکه شیوه اهل بیت علیهم‏السلام را در نظر بگیرد و از گناهانشان بگذرد. اگر عذر خواهی کردند، بپذیرد و عفو و گذشت پیشه کند. سعدی گفته: با مردم سهل‏گوی دشوار مگوی با آن که درِ صلح زند جنگ مجوی پی نوشت: 1. تحف العقول، ص 482؛ الکافی، ج 1، ص 138. 2. تحف العقول، ص 482. 3. بحارالانوار، ج 74، ص 402. 4. تحف العقول، ص 483. 5. بحارالانوار، ج 69، ص 316. 6. نحل / 23. 7. معراج السعاده، ص 270؛ محجة البیضاء، ج 6، ص 213. 8. کشف الغمه، ج 2، ص 386. 9. اعلام الدین، ص 311. 10. همان. 11. تحف العقول، ص 482. 12. کامل الزیارات، ص344. 13. بحارالانوار، ج 56، ص 2. 14. مستدرک الوسائل، ج 8، ص 329. 15. وسائل الشیعه، ج12، ص 16. منبع: ماهنامه مبلغان؛ نویسنده: عبدالکریم تبریزی

مناجات امام علی علیه السلام در دل شب

مناجات امام علی علیه السلام در دل شب عُروة بن زبیر می گوید: با گروهی در مسجد رسول خدا نشسته بودیم که سخن از بدر و بیعت رضوان به میان آمد. ابودرداء گفت:« آیا می خواهید کسی را نام ببرم که ثروتش از همگان کمتر، ولی تقوا و تلاشش در عبادت خدا بیش از همه است؟ » گفتند:«آری. بگو.» گفت:« امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب » در این هنگام تمام افراد حاضر در مجلس با ناراحتی از ابودرداء رو گرداندند. ابودرداء گفت:« ای مردم، من آنچه را دیدم می گویم، و هر یک از شما آنچه را که دیده است بگوید. من، خودم علی ابن ابی طالب را در لابه لای درختان نخل دیدم که نیمه‌های شب با صدایی حزن آلود چنین مناجات می کرد:« خدای من، چه بسیار گناهانی که تو به دلیل شکیبایی‌ات، آنها را مایه انتقام از من قرار ندادی، و چه بسیار رسوایی‌هایی که تو از سر بزرگواری، آنها را آشکار نساختی. خدایا، اگر عمرم را مدتی طولانی در معصیت تو گذراندم و در نامه‌ی اعمالم گناهانم بزرگ است، جز آمرزش تو آرزوی دیگری ندارم و جز رضایتت به چیز دیگری امیدوار نیستم.» صدای علی بن ابی اطالب مرا به خود مشغول ساخت. من دنبال صدا رفتم و به علی بن ابی طالب رسیدم. بدون حرکت در گوشه ای ایستادم و دیدم علی در دل تاریک شب چند رکعت نماز گزارد. آن گاه به دعا و گریه و مناجات مشغول شد و در ضمن مناجات هایش چنین گفت:« خدای من، به عفو تو می اندیشم و گناهانم بر من سبک می‌شود؛ و گاه مؤاخذه و مجازات هول‌انگیز تو را یاد می کنم و گناهانم بر من بزرگ و سخت می‌گردد. آه، اگر تو در نامه‌ی اعمالم گناهی را بخوانی که من فراموش کرده ام، و تو آن را ثبت کرده‌ای. آن گاه فرمان دهی که او را بگیرید. پس وای بر اسیری که خاندانش نتواند او را رهایی بخشد و قبیله‌اش سودی برایش نداشته باشد. آه از آتشی که جگرها و کلیه‌ها را می سوزاند...» پس آن قدر گریست که بدون حرکت افتاد. من پیش خودم گفتم از شدت شب‌زنده داری، خوابش برده، و گفتم او را برای نماز صبح بیدار می کنم. جلو رفتم و او را تکان دادم، ولی تکانی نخورد. گفتم:« انالله و انا الیه راجعون. علی بن ابی طالب مُرد!» با شتاب به منزلش رفتم و خبر مرگ او را به همسرش دادم. حضرت زهرا سلام الله علیها ماجرا را پرسید و من تعریف کردم. او فرمود:«ای ابودرداء، به خدا سوگند این حالتی است که از ترس خدا به علی دست می‌‌دهد.» صبح که شد مردم به صورت علی آب زدند و علی به هوش آمد. برخاست و مرا دید که می‌گریم. فرمود:« چرا گریه می کنی؟» گفتم:« به خاطر کاری که تو با خودت می‌کنی.» فرمود:« ای ابودرداء، چه می‌گویی اگر مرا ببینی که برای حساب فرا خوانده‌اند، فرشتگان عذاب مرا گرفته‌اند و در پیشگاه خداوند جبار ایستاده‌ام، در حالی که دوستانم رهایم ساخته‌اند. در این هنگام تو بیشتر از اکنون به من رحم می‌کنی و برایم دل می‌سوزانی.» به خدا سوگند، این صحنه را در زندگی هیچ یک از اصحاب رسول خدا ندیدم. منابع:     * بحارالانوار، ‌ج 41، ص 11، حدیث 1 ------ امالی صدوق

در مورد رابطه حروف مقطعه با اسم اعظم بیشتر بدانیم( حروف مقطعه ی

در مورد رابطه حروف مقطعه با اسم اعظم بیشتر بدانیم( حروف مقطعه ی قرآن 73 حرف هستند)

با عنایت باینکه در مورد حروف مقطعه و ارتباطشان با اعجاز عددی قرآن  و خود اعداد و مقدس بودن برخی از آنان سخن های زیادی گفته شده است بحثی وجود ندارد .اما آنجا که سخن از معنای حروف مقطعه به میان می آید بهترین سخنی که گفته شده است و اکثر مفسران بر آن اجماع دارند بر این است که این حروف تنبه بر این مطلب هستند که قرآنی که معجزه ی حضرت ختمی مرتبت پیامبر(ص) است از همین حروف تشکیل شده است. لذا در این نوشتار غرض آن است که از اعجازهای برخی دیگر از اعداد و پرده برداری در خور توان  از مطالب عددی حروف مقطعه  ؛بارتباط این حروف  با اسم اعظم پرداخته شود.

 «درکتاب معتبر  بصائر به سند  خود از جابر از ابی جعفر(ع) روایت کرده که فرمود اسم اعظم از 73 حرف تشکیل شده که یک حرف آن نزد آصف برخیا بود.... در حالی که از آن 73 حرف 72 حرفش نزد ماست و یک حرف آن تنها نزد خداست...» (المیزان ج15 ص574)

آنچه که مسلم است حروف مقطعه ی قرآن 73 حرف هستند که همگی تکرار 14 حرف هستند. و همانطور که دانستن یک حرف از اسم اعظم به معنای داشتن چنین توانایی عظیمی(شکافتن مکان و جابجایی تخت بالقیس از سبا به اورشلیم) است در مورد حروف مقطعه ی کهیعص نقل نموده اند که اگر کسی معنای آن را بداند می تواند بر آب راه برود.

لهذا با عنایت بعرایض معروضه به نظر می رسد (علاوه بر اینکه بین 73 حرف بودن حروف مقطعه و 73 حرف بودن اسم اعظم رابطه ای است) 73حرف بودن اسم اعظم به معنای وجود 73 توانایی شگفت در عالم آفرینش است. توانایی هایی مثل تسلط بر زمان و مکان آگاه شدن از غیب، استجابت دعا، تغییر قضا و قدر و سایر توانایی هایی که باعث سر زدن وقایعی می شود که خارق عادت هستند.

و از طرفی در تهذیب از حضرت امام صادق علیه السلام و در  کتب عیون و تفسیر عیاشی از حضرت  امام رضا علیه السلام  نقل شده که جمله ی «بسم الله الرحمن الرحیم»که عدد آن 19 بوده و خود بحث جداگانه ائی را درپی دارد؛ به اسم اعظم نزدیک تر از سیاهی چشم به سفیدی آن (همان منبع ج1 ص25). شایان ذکراست دقت در این نکته حساس الزامیست که سیاهی و سفیدی چشم کاملا به هم پیوسته هستند  بنابراین پس اگر بسم الله الرحمن الرحیم و اسم اعظم از این هم به یکدیگر نزدیکتر باشند معنایش این است که از اسم اعظم در بسم الله وجود دارد. و آنکه چه مسلم میباشد اینکه  تمام حروف بسم الله(به جز ب ) جزء 14 حرفی است که حروف مقطعه ی قرآن هستند. (حروف بسم الله تکرار 9 حرف از 14 حرفِ مقطعه هستند. )

ارتباط حروف مقطعه با اسم اعظم و عدد14 که خود از اعداد مقدس است  .خودش نیز کاملا در خور تامل است. آیاتِ حروف مقطعه، تکرار 14 آیه هستند و حروف این 14 آیه تکرار 14 حرف است. بر کسانی که با معرفت ائمه اطهار علیهم السلام اجمعین در مقام نورانیشان بنوعی مانوس بوده و پیرو و عاشق فنای معرفت فی الله (عشق و عرفان حقیقی اسلامی؛امامی یعنی نبوی و ولائی) پوشیده نیست که اسم اعظم همان حقیقت محمدیه(ص)و ولایت سید البشر یعسوب الدین حضرت علی ابن ابی طالب اسدالله غالب ... است که 14 معصوم همگی در آن مقام نور واحدرا هستند.

کلیاتی در مورد حروف مقطعه

بطوریکه در بالا نیز مورد اشاره قرار گرفت حروف مقطعه ی به کار رفته در قرآن آسمانی 73 حرف هستند که حاصل تکرار 14 حرف هستند. حروف «بسم الله الرحمن الرحیم» غیر از حرفِ «ب»، همگی جزء این حروف هستند و 9 حرف از این 14 حرف را تشکیل می دهند.

29 سوره از قرآن (یعنی به تعداد حروف زبان عربی به اضافه ی همزه) با حروف مقطعه آغاز می شوند. آیات حروف مقطعه در بسیاری از سوره ها مشابه هم می باشد. ولی با توجه باین مطلب در مجموع، آیاتِ حروف مقطعه که 30 آیه هستند (در سوره ی شوری حروف مقطعه دو آیه را به خود اختصاص داده اند) تکرار 14 آیه هستند درست همانطور که این 14 آیه، تکرار 14 حرف هستند .چنانچه مشخص است  این 14 آیه و اینکه هر کدام از این آیات در آغاز کدام سوره ها آمده اند کاملا مشهود است. در 6 آیه این 14 حرف همگی آمده اند بی آنکه حرفی تکرار شود: الر- کهیعص- طس - حم - ق- ن.

در «بسم الله...» 5 حرف از حروف مقطعه نیامده است که عبارتند از «ک ع ص ط ق» که این حروف در سه آیه از پنج آیه ی مذکور آمده اند: «کهیعص طس ق». سوره ی شوری تنها سوره ای است که در آن، حروف مقطعه دو آیه را به خود اختصاص داده اند. آیه ی دوم این سوره که «عسق» است نیز حروفش در همین سه آیه ای که ذکر شد (کهیعص طس ق) آمده است.

الم: بقره (286)، آل عمران(200)، عنکبوت(69)، روم (60)، لقمان(34)، سجده (30)المص: اعراف (164)

الر: یونس(109)، هود(123)، یوسف (111)، ابراهیم(52)، حجر(99)

المر: رعد(43)

کهیعص: مریم(98)

طه: طه(135)

طسم: شعرا(227)، قصص(88)

طس: نمل(93)

یس: یس(83)

ص: ص(88)

حم: غافر(85)، فصلت(54)، زخرف(89)، دخان(59)، جاثیه(37)، احقاف(35)

حم عسق: شوری(53)

ق: ق(45)

ن: قلم(52)

دسته بندی حروف مقطعه مشابه و جایگاه آنها: سوره هایی که حروف مقطعه ی مشابه دارند در قرآن پشت سر هم هستند 4 دسته هستند و در میان هر دسته از انها یک سوره است که یک یا سه حرف مقطعه کم یا زیاد دارد.

در میان این سور حروف مقطعه ی سوره ی رعد یک «م» بیشتر و سوره ی نمل یک «م» کمتر دارد. رعد سوره ی 13 و نمل سوره ی 27 در قرآن است جمع این دو عدد 40 می شود که مقدار عددی حرف م در حروف ابجد است. حروف مقطعه ی سوره ی اعراف یک «ص» بیشتر از گروه «الم» که در میان آن واقع شده اند دارند. اعراف سوره ی هفتم و سوره ی صاد سوره ی 38 قران است: 7+38 مساوی با 45 می شود که برابر با نصف مقدار عددی حرف «ص» است. حرف «ص» در حروف مقطعه ی سوره ی مریم نیز آمده است. مریم سوره ی 19 قران است که شماره ی آن نصف شماره ی سوره ی «ص» است.

از خداوند متعال همواره خواهانیم که طعم و لذت  مفاهیم عامل بقران شدن را بکام ما رسانده تا قران را کتاب دستور زندگی خویش همواره قرار داده و همیشه با قران مانوس و مشهور باشیم.آمین یارب العالمین."شاکر سردرود"

شعرترکی هر عاشق اولان عشقه گرفتار اولابیلمز/هر خورما ساتان میثم

شعرترکی

هر عاشق اولان عشقه گرفتار اولابیلمز/هر خورما ساتان میثم تمار اولابیلمز

هر عاشق اولان عشقه گرفتار اولابیلمز/هر خورما ساتان میثم تمار اولابیلمز

مخلوق خداوند اوزونه اولمیان عاشیق/حق عاشقه تک صاحب ایثار اولابیلمز

دونیا مالونا شهرتینه وورقون اولانلار/انفاق ایلهمز طالب دیدار اولابیلمز

ماموره اگر رشوه یماخ اولماسا عادات/مظلوملارین قاننه ظالم سورا بیمزا

میمون تکین هر سوزه تقلید ایلینلر/اندیشه ادیب صاحب افکار اولابلمز

صابر یمه غم هر گونین ئوز قصه سه واردور/مفرق پاراسه گوهر شهوار اولابیلمز

×××××

گوللریمیزسارالماسین سولماسین/اوره ک لره دردوکدردولماسین

بوندان بئله آیریلیقادوزمه رم/سن اولماسون ایکی دونیااولماسین

نئچه ترکی شعر (فضولی؛صائب)(نباتی؛نوایی)؛واحید

نئچه ترکی شعر (فضولی؛صائب)(نباتی؛نوایی)؛واحید گؤرسن من نییه یارب بئله نالان اولدوم ؟ غلط ائدیم کی سنه واله و حئیران اولدوم! اودا یاخدین من بیچاره نی پروانه کیمی آجیغین گدی مگر عاشیق انسان اولدوم ؟ سود و سرمایه می مجموع الیمدن آلدین نییه کیم زاهد اولوب مسجیده دربان اولدوم ! شیخ صنعان کیمی من بوینوما سالدیم زنار ایندی گل گؤر کی کیلیسالارا رهبان اولدوم ائتدیم اول دیلبر ترسایا بو گون بیر سجده ایندی بیلدیم کی یقین منده مسلمان اولدوم شکر اللله کی من کوفرده بولدوم ایمان کئچن ایامه نه حاصیل کی پشیمان اولدوم گل نباتی، دولانیم باشینا، به!به! نه گؤزل جان وئریب یاره، وفا راهینا قوربان اولدوم ائی ییخان کونلوم ائوین، قیل حذر افغانیمدان! ائوین آباد اولا، ال چک دیلی ویرانیمدان منی مجنون ایله فرهاده برابر توتما من اولاردان دا هنرلر کئچنم جانیمدان بیرجه گل گور نه جفالار چکیرم زولفوندن خبرین یوخدو سنین، حالی پریشانیمدان طعن ائدیر ائل منه : ((یارین نه وفاسیز چیخدیی ؟ )) ای وفاسیز، دئمیرم من بونو اوز یانیمدان سانکی باشدان-باشا بیر شعله ئ-عشقم گئجه لر شمع لر اودلانیر آهئ- دیلی-سوزانیمدان نئیلرم من گولو، یا لاله نی انصافیم وار اونلارین هانسی گوزلدیر رخ جانانیمدان! واحیدم، عصریمیزین ایندیکی فرهادی منم کیم منی آیری سالار خسروئ خوبانیمدان - دلا منت چکینجه سن وفاسیز آشنالردن یاخینلاش درگهئ - حقه اوزاقلاش بی وفالردن هر آهو گوزلونون زنجیری - زولفون موشک ظن ائتمه اسیری اولمامیش، جهد ائت، قوتار جانین خطالردن آیاق توتدوقجا وار قاچ، هر دنی خصلتله یار اولما صداقت مرحمت اوما بو مسلک سیز گدالردن زمانه اولسا رایینجه، سنینله یار اولور عالم یامان گونده اوز دونده ررلر بی نوالردن خطادیر ایندی هر نا اهله دیل وئرمک، رفیق اولماق گدالیق دیر، دیانت گوزلمک هر بی ادالردن بوتون اوضاعئ عالم خالق اوچون بیر درسئ عبرت دیر گره کدیر امتحان اولماق توکنمز ماجرالردن اگر جنت اولا عالم صفا و ذوق دن واحید! بیزی طالع آیرماز بیر زمان محنت سرالردن. - باتما ای، آی، بوردا بیر عاشیق پریشاندیر هله گلمه ای آیدین سحر یار بیزده مهماندیر هله گل پریشانی، پریشان ائیله مه، احسان ائله ائی سخاوت کانی جان موشتاقی احساندیر هله گل مریضی عئشقدن کسمه کرامت کولگه سین اوز پرستاریم منه مشغولی درماندیر هله دان یئرین، دان اولدوزون۷ بیرده سنی گوزلر گوزوم مورگولو گوز کیپریک اویناتماز نیگهباندیر هله قوی غیربلر حلقه سینده منده بیر مجلیس قوروم سنده اول شاهید کی شام، شامی غریباندیر هله باتما ای،آی، گل یوبان پوزما نیاز عالمرین گلمه ای آیدین سحر یار بیزده مهماندیر هله - صبح چئکمیش،چرخه چالمیش داشه تیغین آفیتاب *** ظاهر ائتمیش اول مهِ دللاکه عین اینتیساب(فضولی ) عاشیقین گؤز یاشینا رحم ائیلمز اول آفیتاب *** آغلاماق ایلن آپارماز اود الیندن جان کباب (صائب) ای ساچین آشفته سی یوز خیل سوداسی مزاج *** گؤرمه دیک زنجیر هم سئوادایا باعث هم علاج (نوایی) منحرقدیر ساقیا اندوه دونیادان مزاج *** باده توت کیم علّت اندوهه غفلتدیر علاج (فضولی) بر رخ ممکن بود پیوسته گردِ احتیاج *** لازمِ این نشئه،افتادست دردِ احتیاج (صائب) خرّم اولدو باغ و یئر گولدن،ایچیمده غم هنوز *** گولدو هریان غنچه و کؤنلوم ایشی ماتم هنوز (نوایی) عالم اولدو شاد سندن، بن اسیری غم هنوز *** عالم ائتدی ترکی غم ، بنده غمی عالم هنوز (فضولی) از سرشک گرم زرین است مژگانم هنوز *** میچکد آتش چو شمع از رشتة جانم هنوز (صائب)

باغذاهای تقویت کننده حافظه بیشتر آشناشویم

باغذاهای تقویت کننده حافظه بیشتر آشناشویم هر یک از ما با افزایش سن، بخشی از حافظه کوتاه مدت خود را از دست می دهیم. تغذیه مناسب بر روی حافظه موثر است. بررسی ها نشان داده، مصرف کربوهیدرات قدرت یادآوری مطالب را بهبود می بخشد. اخیراً در یک مطالعه اثر پروتئین و چربی را بر روی سطح ادراک و آگاهی افراد بررسی کردند. 22 زن و مرد مسن، در سنین 61 تا 79 سال، بعد از مصرف 4 نوشیدنی زیر، سه آزمایش بررسی هوش را انجام دادند. چهار نوشیدنی شامل: 1- فاقد ماده مغذی 2- کربوهیدرات 3- چربی 4- پروتئین ؛ بود و هر روز بعد از مصرف این چهار نوشیدنی در چهار روز جداگانه بررسی شد. آزمایش بررسی حافظه شامل یادآوری لغت و متن بود که بلافاصله یا یک ساعت بعد از مصرف موادمغذی صورت می گرفت. سه نوشیدنی که دارای ماده مغذی بودند، حافظه کوتاه مدت و بلندمدت را افزایش داده بودند و یک ساعت بعد از مصرف این افزایش، چشمگیرتر بود. ولی فقط پروتئین در یک آزمایش مجزا، زمینه فراموشی را کاهش داد. نوشیدنی که فاقد ماده مغذی بود، اثری بر روی عملکرد حافظه و ذهن نداشت و نشان می داد که دریافت موادمغذی برای کارآیی ذهن لازم است. بنابراین سعی کنید به طور منظم و با حجم کم، وعده های غذایی را مصرف کنید. مغز شما برای عملکرد بهتر به غذای کافی و مغذی نیاز دارد. برای جلوگیری از اختلال در حافظه بلندمدت، رژیم غذایی متعادل و مناسبی را داشته باشید و هر روز مکمل مولتی ویتامین مصرف کنید. کولین، ماده ای است که به طور طبیعی در غذاهای چرب وجود دارد و حافظه را تقویت می کند. پزشکی از دانشگاه کارولینای شمالی بیان کرد، اگر در دوران بارداری مادر، به رژیم غذایی او کولین اضافه شود، قدرت حافظه جنین در حال رشد را برای مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد.  در دوران بارداری و شیردهی، ذخایر کولین بدن مادر تخلیه می شود، در نتیجه کولین کافی برای رشد طبیعی مغز در دسترس نخواهد بود. کولین برای حفظ سلامتی افراد، موردنیاز است. کولین یک ترکیب فسفولیپیدی است که در بدن، مواد محلول در چربی را حمل و چربی ها را امولسیه* می کند. این ماده مستقیماً روی پیام های عصبی موثر است و قدرت ساخت و آزادسازی استیل کولین را سرعت می بخشد. استیل کولین یک ناقل عصبی است که در کنترل عضلات و قدرت حافظه دخالت دارد. منابع غذایی کولین عبارت اند از: شیر، جگر، تخم مرغ و بادام زمینی. در بدن نیز از اسید آمینه متیونین ساخته می شود. کولین به صورت مکمل های خوراکی نیز وجود دارد و مقدار مورد نیاز آن برای مردان 550 میلی گرم در روز و برای زنان بالغ 425 میلی گرم در روز است. * امولسیه: به شکل ذرات ریز و پایدار درآوردن جسمی در یک محلول. منبع :www.nutrition.about.com مترجم : کارشناس تغذیه تبیان

19 فرشته خداازنظرعددابجدی،فرشته ای بنام اسماعیل،فرستاده قران به

19 فرشته خداازنظرعددابجدی،فرشته ای بنام اسماعیل،فرستاده قران به رسول الله بانگهبانی 4فرشته،مانع بصورت فرشته درآمدن شیطان، در آسمان فرشته ها بحال سجده یا ایستاده(رکوع و سجود) تا قیامت،ناله آسمان،دو فرشته کاتب  و از مردى از بنى تمیم، گفت ما نزد ابى عوام بودیم، این آیه را خواند عَلَیْها تِسْعَةَ عَشَرَ بر آنست نوزده 21- المدثر» الفا؟ گفتم: نه بلکه 19 فرشته، گفت تو کجا این را دانستى؟ گفتم: چون خدا میفرماید: «و نساختیم شماره آنها را جز آزمایش براى آنان که کافر شدند» گفت: راست گفتى آنها 19 فرشته‏اند و بدست هر فرشته عمودیست از آهن که دو پره دارد، و با هر ضربت 70 هزار را فرو برد، میانه دو شانه هر فرشته چنین و چنان است. از ابى سعید خدرى که رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله براى آنها از شب معراج باز گفت، فرمود من و جبرئیل بآسمان دنیا برآمدیم و بناگاه فرشته‏اى بنام اسماعیل که سرپرست آنست دیدم که برابرش 70 هزار فرشته بودند و با هر فرشته 100 هزار سپاه و این آیه را خواند «و نداند سپاههاى پروردگارت را جز او 32- المدثر» (ج 1 ص 284 درّ منثور). (ج 6 ص 275- درّ منثور) و از ابن عباس که نفرستاده خدا بر پیغمبرش چیزى از قرآن جز بهمراه چهار فرشته نگهبان که آن را حفظ کردند تا به‏پیغمبر رساندند، سپس این را خواند «داناى نهانست و مطلع نکند بر نهان خود کسى را جز رسولى که به پسندد و البته براه اندازد از پیش و از پس او دیده به آنها، 28- الجن» یعنى چهار فرشته «تا بداند که رسالات پروردگارش را رسانده‏اند». و از سعید بن جبیر در قول خدا «البته او براه اندازد از پیش او و از پس او دیده‏بان» گفت: چهار نگهبان با جبرئیل تا بداند محمّد که رسالات پروردگارشان را رسانند، گفت: جبرئیل قرآن را نیاورد جز با او چهار فرشته نگهبان بودند  (.. ص 276) از ضحّاک بن مزاحم در قول خدا «جز رسولى که پسندد و البته براه اندازد از پیش او و از پس او دیده‏بان» گفت: چون نزد پیغمبر فرشته مى‏آمد فرشته‏هائى از پیش و پس او مى‏آمدند تا نگذارند شیطان بصورت فرشته درآید. (ج 5 ص 275 درّ منثور) از ابن عباس در تفسیر قول خدا «جز رسولى که پسندید و البته براه اندازد از پیش او و پس او دیده‏بان» گفت: فرشته‏هاى پى‏گیر بودند که پیغمبر را از شیاطین حفظ میکردند تا بر او روشن شود وضع آنکه بر او فرستاده شده. (.. ص 292): و از سعید بن جبیر «و نیست از ما جز آنکه مقام معلومى دارد، 145- الصافات» گفت: فرشته‏هایند، در آسمان جایى نیست جز آنکه در آن فرشته‏ایست بسجده یا ایستاده تا قیامت. از علاء بن سعد که روزى رسول خدا به همنشینانش فرمود: آسمان نالید و سزد که بنالد جاى پائى در آن نیست مگر آنکه فرشته‏اى در رکوع است یا سجود، سپس خواند وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ،  وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ- الصافات. از مجاهد، وَ إِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ  وَ إِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ گفت: نالید آسمان و سرزنش ندارد که بنالد بر آن یک وجب نیست جز فرشته‏اى پیشانى نهاده یا دوگام بر آن دارد. ترجمه آن در شماره 69 گذشت. (.. ص 293) از حکیم بن حزام که نزد رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم بودیم، فرمود میشنوید آنچه شنوم؟ گفتیم: یا رسول اللَّه چه شنوى؟ فرمود: ناله آسمان، و سرزنش ندارد که بنالد، در آن جاى پائى نیست جز فرشته‏اى راکع است یا ساجد. در فردوس الاخبار: از سعد بن معاذ که پیغمبر فرمود: با خلال دهان خود را پاک کنید که جاى دو فرشته نگهبان و نویسنده است و راستى مدادشان آب دهن است و قلمشان زبان، و چیزى سخت‏تر بر آنها نیست از مانده خوراک در میان دهن. در سعد السعود: پس از ذکر دو فرشته گماشته ببنده گفت: در روایتى است که بام و شام که میخواهند فرو آیند، اسرافیل کار بنده را از لوح محفوظ نسخه بردارد و بدانها دهد، و چون بام و شام برگردد بدفتر مربوط بهر بنده اسرافیل آن را مقابله کند با نسخه اصل تا روشن شود که برابر آنست‏. آسمان و جهان-ترجمه کتاب السماء و العالم بحار    ج‏3    171     تحقیق و تهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگرد قضائی می باشد.

معجونی موثر جهت کاهش فشار خون

معجونی موثر جهت کاهش فشار خون اگر فشار خون تان بالا است ، توصیه می کنیم از این معجون بنوشید تا کاهش فشار خون تان را مشاهده کنید و ... محققان در یک پژوهش جدید دریافته‌اند که آب لبو و چغندر به دلیل محتوای نیتراتی که دارد، ‌می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد. به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، محققان دانشگاه کوئین ماری در لندن دریافته‌اند؛ در افرادی که قرص‌های نیترات مصرف کرده بودند و کسانی که آب چغندر نوشیده بودند، ظرف 24 ساعت سطح فشار خون پایین آمد. این تحقیق هم اکنون خبر خوشی برای بیماران مبتلا به فشار خون بالا است؛ چرا که از این پس می‌توانند از یک ترکیب طبیعی برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی مثل سکته مغزی ‌و حملات قلبی که بزرگترین قاتل انسانها در جهان هستند، استفاده کنند. آمریتا آهلووالیا، پروفسور بیولوژی عروقی در دانشگاه کوئین ماری خاطرنشان کرد: تحقیقات نشان داده که نیترات موجود در آب چغندر اثرات سودمند و مفیدی برای حفظ سلامت قلب و عروق دارد؛ چرا که مقدار اکسید نیتریک را در خون افزایش داده و از این طریق اثر مثبت خود را بر جای می‌گذارد. به گزارش روزنامه دیلی اکسپرس، محققان دریافتند که تاثیر آب چغندر در کاهش فشار خون به اندازه کپسول‌های غیرآلی نیترات است. این تحقیق در مجله «فشار خون» انجمن قلب آمریکا منتشر شده است.

از فرمایشات درر و گهر بار مولای پاکان، نیکان ،افلاکیان خاک نشین

از فرمایشات درر و گهر بار مولای پاکان، نیکان ،افلاکیان خاک نشین ،عارفان الی الله و فی الله یعسوب الدین ؛فخر عرب و عجم؛لنگر زمین و زمان سید البشر ؛ولی الله ؛اسدالله غالب... حضرت امام علی بن ابیطالب علیه السلام در مورد مذمت دنیا، زهد وتفاوت دنیا، و آخرت ودعای حضرت ،خدایا مرا در حال فقر بمیران و تعجب مهمان ازخانه از کوچکترین تجملات عاری بوده و.....ازکتب منابع کهن دینی

این زندگانى دنیا که در اختیار شماست جز موهومات و اسباب بازى چیز دیگرى نیست و آنچه باقى و دائم است حیات و زندگى خانه آخرت است و اى کاش مى‏دانستند و پى به این معنى مى‏بردند. بیان: در تفسیر گفته شده که لو شرطیّه است بنا بر این، معنى چنین مى‏شود: اگر فرق و تفاوت بین دنیا و آخرت را مى‏دانستند سرگرم دنیا نمى‏شدند تا از آخرت بازمانند. و قال تعالى: اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ، وَ الْأَوْلادِ کَمَثَلِ غَیْثٍ أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطاماً وَ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِیدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ

بدانید به درستى که زندگى دنیا بازیچه و موهوم است و در نظر شما زینت داده شده و سبب شده است که با آن به یک دیگر فخر و مباهات مى‏کنید و مى‏کوشید تا در کثرت مال و اولاد از یک دیگر پیشى بگیرید..........

نگاهی کوتاه به فتنه ها و ریشه آن در آخر الزمان (حضرت مهدی قائم (

نگاهی کوتاه به فتنه ها و ریشه آن در آخر الزمان (حضرت مهدی قائم (عج ا...)وخروج سید خراسانی یا سید حسنی ونقش ایرانیان و...

در آ یین اسلام ظهور مصلح بزرگ در آخر الزمان و در شرایطی که بشر در آتش ظلم و فساد می سوزد، امری مسلّم است. در این میان مذهب شیعه از ظهور حضرت مهدی(عج) تفسیر روشنی ارائه داده و برای آن نشانه هایی را تحت عنوان "علائم ظهور" بیان کرده است.

تحقق هر یک از این نشانه ها نویدی برای نزدیکی ظهور حضرت قائم(عج) است، به گونه‌ای که با تحقق همة آن ها و به دنبال وقوع آخرین نشانه، حضرت مهدی(عج) ظهور خواهد کرد.

بنابراین پدیدار شدن یک یا چند نشانه، از مجموعة‌ نشانه های ظهور چیزی به جز نزدیک تر شدن ظهور را نمی رساند. ناگفته نماند که شناخت دقیق تمام علائم ظهور از جهت مصداقی مشکل است، پس هیچ گاه نمی توان ادعا کرد که تمام علائم ظهور تحقق یافته است اما به طور قطع در تاریخ معیّنی حضرت مهدی(عج) ظهور خواهد کرد.

بر اساس روایات علائم ظهور به دو دسته تقسیم می شوند:

الف) علائم حتمی؛ علامت هایی هستند که بدون تردید پیش از ظهور حضرت مهدی(عج) تحقق می یابد، همانند:فراگیر شدن ظلم و فساد و خروج سفیانی و دجال.

ب) علائم غیر حتمی، علامت هایی که ممکن است پیش از ظهور محقّق شوند و ممکن است محقّق نشوند؛ روایات در این موارد صراحت ندارد....................

آذربایجان و آیین‌های نوروزی

آذربایجان و آیین‌های نوروزی

عید نوروز ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است.

در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است. یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد.
هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد.
عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است.
آیین باستانی عید نوروز فراتر از تجدید خاطره یک تمدن است، حلقه پیوند گذشته و حال و آینده است به این سبب که پس از ظهور اسلام در این سرزمین فضیلت بیشتر می‌یابد و در بزرگداشت آیین و مراسم آن تاکید ورزیده می‌شود.
گفته شده است که آفرینش و هبوط آدم به زمین و همچنین بعثت پیامبر اکرم (ص) و خلافت حضرت علی (‌ع‌) نیز در این روز آغاز شد و ایرانیان باستان نیز عقیده داشتند که با حیات طبیعت روح رفتگانشان بازمی‌گردد و چند روزی را در سرای دنیویشان با بستگانشان می‌گذرانند.
مجموعه این عوامل باعث شد که با وجود گذر سالیان بسیار و سیر پرفراز و نشیب تاریخ، نوروز همچنان پایدار و استوار بماند و نه تنها در ایران بلکه هر آنجایی که فرهنگ تمدن کهن ایران اثری دارد و جای جای این کره خاکی حتی یک ایرانی وجود دارد این روز را پاس داشته و این رسم دیرینه را شادمانه جشن گیرند و خداوند متعال را به خاطر نعماتش شکر گویند.

‌*ارزش برجسته و شاخص نوروز
‌نوروز ارزش‌ها یا کارکردهای شاخص و برجسته متعددی دارد که می‌توان یکی از آنها را بارزتر از دیگرها به شمار آورد.
با وجود این، یکی از عمده‌ترین نقش‌های نوروز ایجاد وحدت و تقویت همبستگی‌ها و یگانگی‌هاست. این ارزش ناشی از دو ویژگی عمده نوروز است، یکی استمرار بدون انقطاع و در نتیجه این استمرار نوروز گسترده‌ترین و کهن‌ترین جشن و آیین مشترک همه سرزمین‌هایی شد که امروزه کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، بخشی از هندوستان، کشورهای آسیای میانه و قفقاز، مناطق کردنشین ترکیه، عراق و سوریه را در برمی‌گیرد و همچنین است در مورد مردمان بسیار دیگری در سایر نقاط جهان که ریشه و پیشینه مشترکی با حوزه جغرافیایی نوروز دارند.
‌استمرار ناگسسته و چند هزار ساله نوروز در پهنه وسیع سرزمین‌های یاد شده تعلق همگانی مردمان این مناطق را به نوروز سبب شده و آن را به نقطه اشتراک گروه‌های قومی و اعتقادی گوناگون تبدیل کرده است.
امروزه این نقطه اشتراک در محدوده کشور ایران، یک عامل مهم تحکیم وحدت ملی و در گستره سرزمین‌های حوزه نوروز، عامل همبستگی منطقه‌ای است.
ویژگی دوم که ارزش وفاقی نوروز را موجب می‌شود، خصلت وحدت‌آفرینی یک یک رسم‌ آن است.

*خصلت و کارکرد
وحدت‌آفرینی رسم‌های نوروزی یکی از کارکردهای عمده آیین‌ها، ایجاد وفاق و همبستگی در سطوح مختلف از خانواده تا روستا، محله، شهر و کشور تا حوزه‌های فرهنگی و جغرافیایی فراتر از آن است.
نوروز از جمله آیین‌هایی است که در اجزا و در کلیت خود دارای کارکرد نیرومند وفاقی است و این خصلت را در همه سطوح یاد شده داراست.
باورها و رفتارهای آیینی در سنت‌های نوروزی معمول در گوشه و کنار سرزمین‌های پهناور حوزه نوروز، همه سرشار از عناصری است که مهرآفرین و آشتی‌سازند و نوروز در کلیت خود، پرچم بلند و همبستگی است که در سرآغاز هر سال و هر بهار بر بلندای روابط دیرین سال مردمان این سرزمین‌های برافراشته می‌شود.
ببینیم خصلت وفاقی و وحدت‌آفرینی را با چه مشخصه‌هایی در مراسم نوروزی جستجو کنیم، پاسخ را در نگاه به خود نوروز و توصیف رسم‌های آن می‌جوییم.
از زبان شاه عباس صفوی نقل کرده‌اند که گفته بود در سال فقط یک شب با خیال راحت «پلو » می‌خورم و آن شب نوروز است که می‌دانم همه مردم کشور همین غذا را می‌خورند.
صرفنظر از درستی یا نادرستی این نقل، آنچه مهم است این است که پادشاه مقتدری مثل شاه عباس برای این که خود را به مردم نزدیک کند به این خصوصیت نوروز تکیه می‌کند و این امر حاکی از این واقعیت است که در شب نوروز در همه خانه‌ها در حد توان اجاق‌ها هم مثل چراغ‌ها روشن است و دل‌ها هم با گرد آمدن افراد خانواده، از گرمای محبت و با هم بودن شاد.
خانواده نخستین هسته اجتماعی است که در شمول کارکرد وفاقی نوروز قرار می‌گیرد. در نوروز همه مردم هر جا باشند به خانه و کاشانه خویش بازمی‌گردند تا در ساعت تحویل سال و صبح نوروز در جمع خانواده و کنار سفره عیدی باشند.
این حضور جمعی خانواده در پی فعالیت یک ماه استقبال از نوروز و تمیز کردن و آماده ساختن خانه و تدارک لوازم عید است و همراه با آدابی است که همه ملزم به رعایت آن هستند.
رعایت این آداب نقشی پویا در انسجام خانواده دارد، برای حضور در کنار سفره عیدی و لحظه تحویل سال که هر دو از بار تقدس برخورداند، باید پاکیزه بود، باید شست و شو کرد و آراسته به ادب و به آیین باید بر کنار سفره عید نشست.
آیینه و آب، چراغ روشن، کتاب و شمایل مقدس و سبزه نورسته و سکوت در انتظار آغاز سال، فضای رازآمیز و روحانی ایجاد می‌کند که برای همیشه در خاطره کودکان تصویری ماندگار و آمیخته باشادی و محبت است و بزرگ‌ترها را به فراموش کردن دل آزردگی‌ها می‌خواند. سپس کلام مبارک باد و شیرینی سفره عید همه را شیرین کام می‌کند و راهی دید و بازدیدهای نوروزی.

*فرهنگ عامه مردم آذربایجان
مردم آذربایجان مردمی اصیل هستند، آنها در دوستی ثابت قدم در برابر مشکلات شجاع و مقاوم و به غیرت شهره‌اند.
از جمله خصلت‌های این مردم مهمان‌نوازی، سلحشوری، آزادمنشی، راستگویی، مرزداری و پایبندی به اعتقادات مذهبی است.
یکتاپرستی و ایمان به پروردگار در اعماق دل و روح مردم این سامان ریشه دارد و احساسات وطن‌دوستی آنان در تمام ادوار تاریخ ضرب‌المثل بوده است.
قیام‌های مکرر اهالی تبریز در هنگام جنگ‌های عثمانی و دولت استبدادی روسیه تزاری سرشار از فداکاری‌ها و جانبازی‌های شگفت‌انگیزی است که در تاریخ جاودان خواهد ماند.
حسینقلی کاتبی در کتاب « آذربایجان و وحدت ملی» می‌نویسد: «طرز معاشرت، برخورد اجتماعی، تعارفات، طرز برگزاری جشن‌های ملی و مذهبی مثل مراسم نوروز و چهارشنبه‌سوری و سیزده به در، عید غدیرخم، میلاد مولی علی (ع)، رسوم مهمانی و عروسی، تعزیه و عزاداری و غیره در تمام سرزمین ایران یکسان اجرا می‌شود.
از دیگر ویژگی‌های ایرانی در اخلاق ملی مثل مهمان‌نوازی، ادب، احترام و خوش سلوکی و حسن معاشرت در میان عموم ایرانیان از خراسانی، آذربایجانی، کرمانی، کرد و بلوچ یکسان است.‌
آیین‌ها و سنت‌های قدیمی هر سرزمین و دیار یادگارهایی گرانسنگ از گذشته‌های دور مردم آن سرزمین هستند.
سنت‌ها و رسم‌هایی که سینه به سینه از دوردست‌های تاریخ به امروز رسیده‌اند و شاید بسیاری از آنها در تاریکی گذر زمان به فراموشی سپرده شده‌اند.
نوروز یکی از ماندگارترین این سنت‌هاست که مانند هزاران سال پیش همچنان پویا و زنده در زندگی ایرانیان متبلور است.
در این بین آذربایجانی‌ها هم نوروز باستان را با ده‌ها رسم و سنت قدیمی‌اش محفوظ نگاه داشته‌اند و هر سال با شکوه‌تر از سال پیش آن‌را برپا می‌دارند.
نوروز بزرگ‌ترین عید مردم آذربایجان محسوب می‌شود و در تمام مناطق این خطه از ایران‌ زمین برگزار می‌شود.
‌آذربایجانی‌ها از این عید با عنوان‌هایی چون «نوروز بایرامی» و «ایل بایرامی» یاد می‌کنند و گاه لفظ بایرام به معنای عید عموما به این عید بزرگ اختصاص داده می‌شود.
واژگانی چون ‌بایرام آخشامی (عصر عید)، بایرام آیی (ماه عید)، بایرام گونی (روز عید)، بایرام بازاری (بازار عید)، بایرام سفره‌سی (سفره‌ی عید)،‌ بایرام پالتاری (لباس عید)، بایرام یومورتاسی (تخم‌مرغ عید)، بایرام ایش‌لری (کارهای عید)، بایرامائق (عیدی) و ... همه و همه در ارتباط با عید نوروز استعمال می‌شوند.
در گذشته مردم این منطقه از واژه بایرام برای نامگذاری فرزندان خود نیز بهره می‌بردند. ممکن بود کودکی در روز عید نوروز متولد شود و نام‌هایی چون بایرام، بایرامعلی، بایرام خاتون، نوروز، نوروز علی و ... را به خود گیرد. تبریک‌هایی چون ‌بایرامئز مبارک اولسون (عیدتان مبارک‌باد)، یوز بئله بایراملار گوره سیز (صد سال به از این سال‌ها)، گلن گون لریز خیره قالئن (روزهای آینده‌تان به خیر و نیکی ختم شود)، نئچه بئله ایل لره یئتیشه سیز (سال‌هایی به همین خوبی در پیش رو داشته باشید) و ... از رایج‌ترین شادباش‌های مردم آذربایجان به مناسبت عید نوروز است.
نوروز مقدمه‌هایی را هم دارد، زنان کدبانوی آذری از چند روز مانده به عید دست به کار می‌شوند و کار خانه‌تکانی را آغاز می‌کنند.
شستن فرش‌ها، گردگیری، رنگ کردن خانه و تزیین اتاق مهمان (قوناق اتاقی) از جمله این کارهاست پخت انواع کلوچه‌های سنتی مانند دستانا، نزیک،‌ تهیه تخم‌مرغ رنگ‌شده، تهیه سبزه، سمنو و آماده کردن سفره عید از دیگر امور مقدماتی عید نوروز هستند. ایام عید آجیل مخصوص خود را دارد و تبریز و ‌آذربایجان در مرغوبیت و تنوع آجیل زبانزد خاص و عام هستند.

*چهارشنبه سوری
چهار آتش افروزی در چهار چهارشنبه به عدد رمزی چهار اشاره دارد.
فیثاغورث عدد چهار را اصل و ریشه طبیعت جاودان می‌داند. چهار طبع انسانی، چهار عنصر حیات، نشان از وجهی مهم و مثبت دارند که اگر چه به تدریج شکل گرفته، اما امر واحدی است.
بنابراین عدد چهار در این آیین، حکایت از چهار وجه طبیعت دارد که به تدریج عنصری واحد یعنی طبیعت، سال، مکان یا هر پدیده چهار وجهی را می‌سازند. به این ترتیب که نخستین چهارشنبه منسوب به باد است و در آن نیز باد می‌آید. دومی خاک، سومی آتش و سرانجام آب که در این زمان از یخ بستن خاک کاسته می‌شود و زمین نفس می‌کشد.
صبح آخرین چهارشنبه سال، مردم بر سر آب رفته و از روی آن می‌پرند و می‌خوانند: آتیل ماتیل چرشنبه (عاطل و باطل شود چهارشنبه) بختیم آچیل چرشنبه (بختم باز شود چهارشنبه)
اگر آب را نماد باروری بدانیم، آخرین چهارشنبه اسفند با باروری طبیعت همراه است. در روستاها معتقدند که چهارشنبه آخر سال، چرشنبه خاتون است. به همین دلیل زنان بالای اجاق خوراک‌پزی با آرد شکل زنی زیبا را می‌کشند و زیر آن یک آینه و شانه می‌گذارند تا وقتی چهارشنبه خاتون آمد سرش را شانه بزند.
چهارشنبه خاتون تأکیدی بر بارور شدن زمین در آخرین روزهای اسفند است.
در میان مردم آذربایجان شرقی هر یک از چهارشنبه‌ها نامی دارند. مفصل‌ترین مراسم متعلق به آخرین چهارشنبه سال است که در آن شب حتماً برنج سفید پخته و به همراه آجیل و شیرینی بر سفره می‌گذارند.
پسران جوان یا نوجوان شالی برداشته و از سوراخ بالای بام خانه (که عمدتاً برای تعویض هوا و خارج شدن دود تنور تعبیه شده) شال خود را پایین می‌اندازند. صاحبخانه نیز به فراخور حال خود، مقداری آجیل، شیرینی یا تخم‌مرغ در گوشه شال می‌بندد تا پسر آن را بالا بکشد. چنانچه پسر، خواهان دختر خانواده باشد، شال را بالا نمی‌کشد. چنانچه خانواده دختر راضی باشد، نشانه‌ای از دختر را به شال می‌بندند.
رسم شال‌اندازی در بیشتر نقاط آذربایجان رایج بوده و هنوز هم در بعضی از روستاها انجام می‌شود. صبح آخرین چهارشنبه، زنان بر سر رود یا چشمه رفته کوزه‌ها را پر از آب می‌کنند. آنها خود زودتر از همه از روی آب می‌پرند، گاه دام‌ها را برای گذشتن از آب به سرچشمه یا رود می‌برند. از آبی که از آنجا آورده شده برای خمیر کردن، روشن کردن سماور و یا پختن غذا استفاده می‌شود.
از جمله مراسم دیگری که در این روز معمول است فرستادن خوانچه‌ای از میوه و شیرینی برای عروس و خانواده اوست.
در شب چله نیز خوانچه‌ای نظیر همین فرستاده می‌شود. خوردن هفت دانه روغنی، شیرینی یا غله نیز از مراسم رایج مربوط به چهارشنبه‌سوری در آذربایجان شرقی است. درست کردن هفت نوع خوراکی شیرین (هفت لون)در این روز معمول است.
در بعضی نقاط، شیرینی گلابیه، گردو، بادام، پسته، میوه، سیب، پرتقال، نخود و کشمش ترکیب هفت لون را تشکیل می‌دهد. دو رسم جالب در آخرین چهارشنبه سال در آذربایجان شرقی دیده شده که حاوی نکات رمزی و نمادین بسیار است.
در روستای قوریجان، زنان داخل پوست گردو، شمع روشنی می‌گذارند و آن را روی آب به صورت شناور رها قرار می‌دهند، در همان حال پسرانی که نیت کرده‌اند صبح زود در آب شنا می‌کنند.
دومین رسم به عشایر کلیبر برمی‌گردد، آنها در چهارشنبه‌سوری، صبح زود در دو نقطه مقابل یکدیگر با فاصله‌ای نه چندان زیاد از هم آتش بزرگی برمی‌افروزند و دامهایشان را از میان دو آتش عبور می‌دهند، پس از آن از آبی که از نهر آورده‌اند به حیوان‌ها می دهند.

*سایاچی‌ها
سایاچی‌ها با قلب‌هایی مالامال از آرزوهای خوش و دعاهای خیر، روزشمار پایان سال را با شعر و ترانه زمزمه می‌کنند و خیر و برکت سال آینده را از درگاه بی‌همتای بخشنده طلب می‌کنند.
مراسم سنتی سایا از جمله زیباترین رسم‌های مردمان خطه آذربایجان به مناسبت روزهای پایانی سال و آغاز سال نو است که از چند ده روز مانده به عید نوروز در شهرها و روستاهای مختلف آذربایجان برگزار می‌شود، برپاکننده این مراسم شخصی به‌ نام سایاچی است.
‌وی در روزهای پایانی هر سال خانه به خانه می‌گردد و با خواندن شعرهایی مخصوص برای اهالی هر خانه‌، سالی پربرکت را آرزو می‌کند. او همچنین روزهای مانده به عید را شمارش می‌کند و به این دلیل می‌توان گفت به احتمال زیاد، واژه سایا‌ از مصدر ترکی سایماق به معنای ‌شمردن گرفته شده است.
سایاچی‌ها در مقابل دعاهای خیر و شعرهای دوست‌داشتنی خود از صاحب‌خانه‌ها هدیه و انعامی را دریافت می‌کنند. این هدیه ممکن است گندم، جو، شیرینی و آجیل باشد یا مبلغی پول به سایاچی هدیه داده شود.
سایاچی در شعرهای خود برای کسانی که با میل و رغبت و گشاده‌دستی به او هدیه و انعام داده‌اند، آرزوی تولد فرزند پسر در سال آینده را می‌کند و برای آن‌هایی که هدیه‌ای اندک و کم‌ارزش داده‌اند، دختردار شدن را می‌طلبد.
وصف حال احشام و گوسفندان از دیگر نکته‌های جالب توجه شعرهای سایا است مثل اینکه، سایا گلدی، گوردوزمی؟ سلامئنی، آلدئزمی؟ آننی قاشقا قوچ قوزونی سایاچی‌پا، وئردیزمی؟ ترجمه (سایا آمده او را دیدید؟ جواب سلام او را دادید؟ بره پیشانی قشقا را به ساپاچی دادید؟)
بوسایا کیمدن قالئب؟ حضرت آدم دن قالب حضرت آدم گلنده دونیا بونید اولاندا موسی چوپان اولاندا قئرمزی بوغدا بیننده شیشلیگیمیز اویشدی (این سایا از که به یادگار مانده است؟ از حضرت آدم (ع) بر جای مانده است در زمان آمدن حضرت آدم (ع) و زمانی‌که بنیاد دنیا نهاد شد و زمانی ‌که حضرت موسی (ع) چوپان بود و زمانی ‌که گندم سرخ‌رنگ بر کشتزارها می‌رویید کباب روی سیخمان بره سه ساله است.)
بو سایا یاخجی سایا هم چشمه ‌یه، هم چایا هم الودوزا، هم آیا هم یوخسولا هم وارا (این سایا، سایای خوبی بشود هم برای چشمه هم برای رود هم برای ستاره و هم برای ماه هم برای فقیر و هم برای غنی)
جانئم آلا باش قویون قارلی داغلار آش قویون یاغئندان پیلو اولار قورو دوندان آش قویون (ای جان من گوسفند آلا باش از کوه‌های پوشیده از برف بالا برو از روغن تو پلو به عمل می‌آید و از کشک تو آش طبخ می‌شود)
جانئم بوشیشک قویون یونی بیر دوشک قویون بولامانی بول ایله قئرئلدی اوشاق قویون (ای جان من، بره دو ساله که به اندازه پشم یک تشک پشم‌داری آغوزت را فراوان کن که بچه‌هایم تلف شدند)
جانئم بوز آلا قویون ایه‌ ن سنین سایاندان اوغلونا قئز آلا قویون (ای جان من گوسفند بوز آلا که در راه بی‌حال می‌شوی صاحبت در سایه تو برای پسرش زن اختیار کند)

*تکم‌گردان‌ها
‌تکم‌گردان‌های آذربایجان در آستانه عید نوروز باستانی، با عروسک‌های بز، «تکه» و ماجراهای شیرینش به استقبال بهار طبیعت و سال نو می‌روند.
تکم‌‌گردانی یکی از آیین‌ها و سنت‌های رایج در آذربایجان در آستانه عید نوروز و سال نو خورشیدی است.
«تکه » یا «تکم» واژه‌ای ترکی به معنای بز نر است و برگزارکننده این مراسم در حالی ‌که عروسکی به شکل بز نر را در دست دارد و سر این بز را به این سو و آن سو تکان می‌دهد، شعرهایی شنیدنی درباره تکه و ماجراهای او را می‌خواند.
تکم‌گردان در هر کوی و برزنی حاضر می‌شود و از مردم در قبال خواندن شعرهایش و بازی دادن «تکه» عروسکی‌اش هدیه و انعام می‌ستاند.
تکم‌گردان‌ها این گونه آواز سرمی‌دهند، بو تکه اویون ائدر قوردونان قول بویون ائدر یئغار ایرانئن دویوسون چه پیشینین تویون ائدر (این بز نر بازی می‌کند. با گرگ هم‌راهی می‌کند و دست برگردن او می‌اندازد. محصول برنج کل ایران را جمع‌آوری می‌کند و برای بزغاله‌اش جشن عروسی به پا می‌کند)
بو تکه آختاته بویونوندا وار نوختا تکه گاه قول اولار ساتئلار گاهدا چئخار تاختاتکه (این بز نر، بز نر اخته که طنابی بر گردنش بسته شده است گاه غلام و برده می‌شود و به فروش می‌رسد و گاه پادشاه می‌شود و بر تخت سلطنت تکیه می‌دهد.)

*بایراملئق
آغاز سال نو خورشیدی و فرارسیدن عید نوروز فرصتی است برای احیا بسیاری از سنت‌های قدیمی که از آن جمله می‌توان به دادن بایراملئق (عیدی) و ایل سیکه سی (سکه سال) اشاره داشت.
بایراملئق یا عیدی هدیه‌ای است که افراد به مناسبت فرا رسیدن عید به همدیگر می‌دهند و معمولا این هدیه از طرف بزرگ‌ترها به کوچک‌ترها داده می‌شود.
در آذربایجان این هدیه می‌تواند یک تخم مرغ رنگ شده عید باشد یا یک لباس و یا یک اسکناس تازه تا نخورده.
اسکناس نو و یا پول متداول‌ترین نوع بایراملئق است که افراد به همدیگر می‌دهند. در برخی خانواده‌ها پدر اسکناس‌های نویی را در میان صفحات قرآن کریم نگهداری می‌کند و بعد از لحظه تحویل سال نو به اعضای خانواده هدیه می‌دهد.
دادن عیدی به تازه عروس‌ها و تازه دامادها و نامزدهای جوان از اهمیت فراوانی برخوردار است.
اما دادن «ایل سیکه سی » یا «سکه سال» رسم دیگری است که در نزد مردم دیار آذربایجان به مناسبت عید نوروز متداول است. معمولا برخی افراد که به داشتن دستی با برکت و یا به اصطلاح آذری‌ها دستی سبک مشهورند با آغاز سال نو به دوستان و آشنایان «ایل سیکه سی » می‌دهند تا با دریافت نخستین پول سال از چنین دست مبارکی سالی پر رونق و خوب از لحاظ اقتصادی داشته باشند.
فردی که «ایل سیکه سی» می‌دهد ممکن است پیرمردی 80 ساله باشد و یا کودکی هفت ساله هیچ تفاوتی ندارد بلکه ملاک برکت دست است و بس.

*طبخ انواع غذاها و خوراکی‌های خوشمزه آذربایجانی‌ها
طبخ انواع غذاها و خوراکی‌های خوشمزه آذربایجانی‌ها از جمله اقوام ایرانی هستند که در طبخ انواع غذاها و خوراک‌های خوشمزه مهارت ویژه‌ای دارند و غذاهای سنتی این خطه شهره خاص و عام است.
در این بین آشپزی تبریزی‌ها چیز دیگری است و گفته می‌شود که خوشمره‌ترین غذاها و شیرینی‌های ایران در تبریز پخته می‌شود.
برخی از غذاهای سنتی علاوه بر طبخ در طول سال در روزهای به خصوصی نیز معمولا پخته می‌شوند و مردم آذربایجان و تبریز طبق سنت‌های قدیمی خود در ایام خاص سال غذاهای سنتی مخصوص آن ایام را آماده می‌کنند.
در این بین نوروز در آغازین روزش و در آخرین روز خود غذاهای ویژه‌ای را دارد. تبریزی‌ها و مردم برخی دیگر از نقاط آذربایجان اعتقاد دارند که پخت دلمه برگ مو «یرپاق دولماسی»در زمان تحویل سال نو خوش یمن و مبارک است و حتما باید در آن لحظه در قابلمه‌‌هایشان دلمه بپزد و عطر این غذای خوشمزه سنتی فضای خانه را پر کند. چرا که دلمه نمادی از صمیمیت و دورهم بودن است.
همچنان که در داخل یک برگ مو اجزای متعددی چون برنج، لپه، بلغور و انواع سبزیجات جمع می‌شوند و خوراک دلمه را پدید می‌آورند به این صورت نیز افراد خانواده در کنار همدیگر جمع شوند و کانون خانواده گرم‌تر از همیشه می‌شود، برای تهیه دلمه برگ مو کدبانوهای آذری از چند روز قبل از شروع عید نوروز وارد عمل می‌شوند نخستین کار در این راستا تهیه برگ مو است که معمولا در شور آب نگهداری می‌شود.
مغازه‌داران و دستفروشان نیز با نزدیکی به روزهای پایان سال به فروش برگ مو می‌پردازند. دیگر غذای سنتی نوروز تبریزی‌ها کوفته تبریزی است که در سیزده فروردین و روز سیزده‌ بدر تهیه می‌شود و خانواده‌ها بعد از سپری کردن ساعات اولیه روز به گردش و تفریح دردل طبیعت بر سر سفره‌ای می‌نشینند که کوفته خوشمزه تبریزی زینت بخش آن است.

*گفتگو با محقق و مورخ آذربایجانی در مورد آداب و رسوم نوروز
عید نوروز مراسمی است که به ایران باستان مربوط می‌شود و یادگار و سنتی چند هزار ساله دارد که حتی به دوران قبل از زرتشت برمی‌گردد.
به دنبال نو شدن سال همه برخود وظیفه می‌بینند تا سال جدید را با شادی و دلخوشی شروع کنند و کینه، کدورت، غم و غصه‌های سال قبل را به دور بریزند، در این رابطه با بهروز خاماچی محقق و مورخ آذربایجانی به گفتگو نشستیم که می‌خوانید.
بهروز خاماچی می‌گوید: قبل از هر سخنی فرارسیدن عید سعید نوروز را به تمام هموطنان و همشهریان عزیز تبریک عرض می‌کنم. امیدوارم سال جدید سالی توام با خیر و برکت برای همه عزیزان باشد و بتوانیم روزبه روز شاهد پیشرفت و توسعه کشورمان در تمام عرصه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی باشیم.
وی می‌افزاید: همان طور که می‌دانید قبل از شروع سال جدید مردم با انجام دادن مراسم خاص به استقبال سال نو می‌روند.
یکی از این مراسم آداب و رسوم مربوط به روز چهارشنبه آخر سال یا چهارشنبه‌سوری است.
خاماچی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه آذربایجان مرکز خشکبار در کشور بوده و انواع و اقسام خشکبار از این منطقه به خارج استان صادر می‌شود، در قدیم روز چهارشنبه‌سوری مغازه‌ها را آذین‌بندی می‌کردند و مجمع‌های بزرگ را به صورت طبقات درآورده و با آجیل مخصوص این روز پر کرده آنها را با انواع مجسمه‌ها، ساعت ها و ... تزئین می‌کردند و به فروش می‌رساندند طوری که تمام محصولات انبارها در این روز به فروش می‌رسید و این مراسم یک نوع شکرگزاری است که با وجود تمام شدن سال انبارهای ما از محصولات خالی نشده است.
وی می‌افزاید: در قدیم رسم براین بود که در چنین روزی مردم هر چه خریده‌اند درون مجمع بزرگ می‌ریختند و سهم افراد خانواده، عروس‌ها و مادر بزرگ‌ها و یا سهم بچه‌ها را کنار می‌گذاشتند.
همچنین چهارشنبه شب آخر سال هدیه تازه عروس، یمیش چهارشنبه‌سوری، غذاهای پخته تزئین شده و هدایای فامیل نزدیک داماد چون مادر، خواهر، برادر و پدر خود داماد را درون مجمع بزرگ گذاشته و به منزل دختر می‌فرستادند و کسی که آن مجمع را حمل می‌کرد از طرف خانواده داماد انعام می‌گرفت.
خاماچی ادامه می‌دهد: آن زمان حتی سهم میراب محله، شبگرد محله، پلیس محله و بابای مدرسه را که شامل پیراهنی، آجیل و... بوده کنار می‌گذاشتند.
بهترین غذای شب چهارشنبه‌سوری قورمه سبزی بود که همگی در حیاط منازل وروی اجاق می‌پختند و عطر و بوی برنج پخته و قورمه سبزی از همه منازل هوا را پر می‌کرد.
به گفته این محقق، از آداب خاص آذربایجانی‌ها در روز چهارشنبه آخر سال این بود که به سرچشمه می‌رفتند. آن زمان زنان کوزه‌ها و بشقاب‌های سفالی کهنه را کنار چشمه می‌شکستند و کوزه نو را از آب چشمه پر می‌کردند و آب آن را به چهارگوشه خانه می‌ریختند.

دعا می‌خواندند و جلوی درب ورودی را جارو می‌کردند
وی به فشفشه‌بازی و آتش‌بازی در روز چهارشنبه‌سوری اشاره کرده و می‌گوید: آنچه مایه تاسف است این است که اکنون آتش‌بازی و فشفشه جای خود را به آتش‌سوزی و ترقه و خطرات ناشی از آن داده است.
خاماچی می‌افزاید: در قدیم مردم و به خصوص جوان‌ها روی پشت بام‌ها آتش روشن می‌کردند و از بام شال می‌انداختند. همچنین در آن روزگار درون کوزه‌ای مواد آتش‌زا که خطر انفجار و آتش‌سوزی نداشت پر می‌کردند و زیر کوزه سوراخی بود و توی آن فتیله‌ای جاسازی شده بود که بعد از آتش زدن فتیله نور آن تا 30 – 40 متر هم در آسمان پیدا بود و مشاهده می‌شد و این کار نوعی شادی و نشاط در بین جوانان ایجاد می‌کرد.
وی ادامه می‌دهد: از روزگاران قدیم مردم آذربایجان به نوروز با دید خاصی می‌نگریستند که جنبه ملی، عاطفی و جنبه مذهبی دارد. نخستین مسئله در آذربایجان مسئله عاطفی است و شاید این امر بیشتر از هر جای دیگری در استان ما محسوس باشد، از جمله مراسمی که با تحویل سال نو در شهرها و روستاها و ایلات مرسوم است و پسندیده، دید و بازدید در روز اول فروردین است. این دید و بازدید از کسانی آغاز می‌شود که به هر نحوی در سال گذشته عزیزی را از دست داده و عزا دارند و احتیاج دارند از نظر روحی و فکری تقویت شوند.
خاماچی می‌افزاید: دومین مسئله جالب توجه در آذربایجان این است که با توجه به اینکه این منطقه یک منطقه سردسیری بوده و دود و خاکستر فراوانی به خود می دیده، زنان شهرها و به خصوص روستاها با ایجاد محیط تمیز، شاداب و به دورریختن خاکسترهای زمستان محل زندگی خود را برای رسیدن سال جدید آماده می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: از دیگر مراسم جالب ما آذربایجانی‌ها که الان هم در بعضی از خانه‌های روستاها مشاهده می‌شود مراسم چهل یاسین است.
خاماچی ادامه می‌دهد: این مراسم اغلب در مساجد اتفاق می‌افتد و روال آن به این صورت است که درون تشت تمیز یا ظرف بزرگی آب چشمه ریخته و همه دور آن جمع شده و هر کس یکبار( 40 نفر 40 تا) سوره یاسین را می‌خوانند و به آب فوت می‌کنند و با این نیت که سال نو را با برکت شروع کنند، هرکس مقداری از آن را می‌خورد و یا اینکه زعفران را در آب حل کرده و سوره یاسین را با آب زعفران 40 بار در کاغذ می‌نویسند بعد آن را درون آب می‌ریزند و بعد از کسانی که در محفل هستند هر کسی مقداری از آن را برده و برای برکت به آب مورد مصرفی خود می‌افزاید یا به آب مصرفی حیوانات و یا خمیر کردن آرد می‌افزاید، یا اگر مریضی داشته باشند به او می‌دهند تا شفا یابد.
محقق آذربایجانی ادامه می‌دهد: چند ساعت به تحویل سال مانده مردم در تدارک سفره هفت سین هستند و در خانواده سنتی آذربایجان درون سفره سوره یوسف را باز می‌کنند و لای آن مقداری پول تازه به عنوان تبرک می‌گذارند و به میهمانان با عنوان (‌ایل سفته سی) سفته سال می‌دهند که البته این سفته اغلب از جانب بزرگ خانواده داده می‌شود. همچنین رسم براین بود که سر سفره هفت سین همه اهل خانواده می‌نشستند و بعد از تحویل سال و پایان یافتن دید و بازدید به مسافرت می‌رفتند و مانند زمان کنونی نبود که حتی چند روز به نوروز مانده مردم خانه و کاشانه خود را ترک کرده و سال را در غربت تحویل کنند.
به نظر خاماچی این امر زیبنده هیچ ایرانی و آذربایجانی نیست چرا که با این کار سال از عظمت و روحانیت لحظه تحویل سال کاسته می‌شود.
وی می‌افزاید: روز اول فروردین در بین آذربایجانی‌ها نشانه فصل بهار است. دومین روز نشانه تابستان، سومین روز نشانه پاییز و چهارمین روز نشانه زمستان. همچنین خاماچی به ذکر روزهای ماه سال اشاره کرده و می‌گوید: در زبان آذری به فروردین «آغلار گوللر» می‌گفتند، به اردیبهشت «نیسان»، به خرداد و تیر «داری آلاغی»، به مرداد به خاطر گرمای بیش از حد «قوراپیشن»، به شهریور «روخ دولان»، به مهر و آبان «خزل آیی»، به آذر «قوس آیی»، به دی و بهمن «چیله لر»و به اسفند که باد آن نشانه فرارسیدن عید نوروز در آذربایجان است «بایرام» یا«جمله لر»می‌گویند.

پیش فرض نوروزخوانی، قدیمی‌ترین و زیباترین رسم مژده‌دهی بهار

نوروزخوانی، قدیمی‌ترین و زیباترین رسم مژده‌دهی بهار

---

نوروزخوانی، قدیمی‌ترین و زیباترین رسم مژده‌دهی بهار
نوروزخوان‌ها در جلوی هر خانه شعرهایی برای خوشامد صاحب‌خانه می‌خواندند. مثلاً دعا می‌کردند پسرهای خانه داماد شوند و روزی، سعادت و نیکبختی برای اهل خانه آرزو می‌کردند. مردم آمدن نوروزی‌ خوان‌ها را به خانه‌هایشان خوش‌ شگون می‌دانند و به آنان برنج، شیرینی، تخم ‌مرغ، پول و چیزهای دیگر می‌دهند.
نخستین روزهای اسفند ماه، نوروزخوان‌ها درحالی که خسته‌اند، ولی با چهره گشاد و روحیه بسیار خوب از رودبار، به‌ویژه جلگه سرسبز گیلان و مناطق کوهستانی دیلم به رسم مژده‌دهی بهار می‌پردازند.
به گزارش خبرگزاری مهر، نوروزخوان‌ها سراسر خاک سرزمین گیل و دیلم را زیر پا می‌گذارند و نیز نیمی از بخش‌های مناطق کوهستانی و جنگلی استان مازندران، از بخش‌های عمارلو تا مناطق کجور را که از لحاظ فرهنگی در یک خطه قرار گرفته‌اند درمی‌نوردند.
در نوروزخوانی که ترجیعش با "باد بهاران آمده" آغاز می‌شود، سطرهایی در ستایش یا نکوهش "صاحب‌خانه" می‌سرایند و گاه مقداری پول، برنج، چای یا تخم مرغی را که می‌خواهند در شعر قید می‌کنند و چنین می‌خوانند:
"بخوانم من امام اولین را شه کشور امیرالمؤمنین را
وصی جانشین یعنی علی را به یاسین و الف لام و به فیروز
دهید مژده که آمد عید نوروز امام دومین هم دسته گل
شفاعت می‌کند او بر سر پل اما سومین شاه جهان است
بود نامش حسین شاه یگانه و ... ."
آن‌ها این اشعار را تا امام دوازدهم تکرار می‌کنند.
"امام دوازدهم مهدی‌اش نام است تمامی کل عالم را امام است
بدانید حضرت صاحب الزمان است به یاسین و الف و لام و به فیروز
دهید مژده که آمد عید نوروز خدایا صاحب‌خانه را خوشحال گردان
جوانان را داماد گردان عروسش صاحب اولاد گردان
به یاسین و الف و لام و فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
هوا سرد است و بگرفته صدایم که چند تا تخم مرغ باشد دوایم
ایا همشیره فرخ لقایم بکش زحمت بیار عیدی برایم
جوانب خیر ببینید از دعایم و ... ."
نوروزخوان‌ها که در گذشته خبردهندگان و پیام‌آوران نوروز بودند، امروزه در بسیاری از مناطق روستایی و کوهستانی گیل و دیلم کار خود را ادامه می‌دهند.
نوروزخوان‌ها معمولاً در شب حرکت می‌کنند و فانوس و چماق همراه دارند. آنان از فانوس برای دیدن راه و از چماق برای زدن حیواناتی نظیر سگ‌ها و شغال‌ها استفاده می‌کردند و از محله‌ای به محله دیگر و از خانه‌ای به خانه دیگر سر می‌زدند.
بنابراین نوروزخوان‌ها در جلوی هر خانه شعرهایی برای خوشامد صاحب‌خانه می‌خواندند. مثلاً دعا می‌کردند پسرهای خانه داماد شوند و روزی، سعادت و نیکبختی برای اهل خانه آرزو می‌کردند. مردم آمدن نوروزی‌ خوان‌ها را به خانه‌هایشان خوش‌ شگون می‌دانند و به آنان برنج، شیرینی، تخم ‌مرغ، پول و چیزهای دیگر می‌دهند.
گروه نوروزی خوان‌ها معمولاً از سه نفر تشکیل می‌شود: یکی از آنان سرخوان است، شعر می‌خواند و بیشتر شعر نوروز و نوسال را که این‌طور شروع می‌شود می‌خواند: "فصل بهاران آمده گل در گلستان آمده مژده دهید ای دوستان نوروز سلطان آمده" و آن دو نفر دیگر هم این شعر را تکرار می‌کنند. یک‌نفرشان کوله‌باری هم بر دوش دارد که هدایای مردم را در آن جمع می‌کند. شاخه‌هایی از درخت شمشاد نیز به همراه دارند که به صاحب‌خانه‌ها می‌دهند و برایشان دعا می‌کنند.
بدین ترتیب، نوروزخوانی، آیینی مربوط به نوروز است که در نواحی مختلف به شکل‌های گوناگون اجرا می‌شود. این آیین در دو سوی البرز، به‌خصوص در مازندران، گیلان، کومش و طالقان به وفور یافت می‌شود و در حقیقت بخش مهمی از موسیقی آیینی ـ مذهبی دو سوی البرز را تشکیل می‌دهد.
نوروزخوانی در مناطق مختلف با نام‌های نوروز نو سال، امام خوانی، بهار خوانی، نوروز نامه و ... معروف است و پیشینه و ریشه این آیین تا دوران قبل از اسلام قابل ردیابی است.
کارشناسان و صاحب‌نظران از نحوه شرایط اجرای نوروزخوان‌ها و تطبیق آن‌ها با محیط می‌گویند: شاید بتوان گمان داشت که حرفه‌ای بودن این مراسم و ایجاد درآمدی برای بهار خوان‌ها از علل اصلی تطبیق آن‌ها با شرایط و خواست مذهبی مردم برای ادامه کار نوروز خوان‌هاست.
از آیین‌های موسیقایی غیرمذهبی کهن دیگر، همچون "آرش تیرانداز"، "تیرما سیزده" و "ستایش چراغ" در شامگاهان که توسط افراد هر خانواده اجرا می‌شد به دلیل غیرحرفه‌ای بودن و عدم وجود جنبه‌ها و انگیزه‌های مالی به فراموشی سپرده شد. اما در حقیقت، منع مذهبی دلیل مقبول‌تری برای فراموشی آیین‌های غیرمذهبی است و نوروزی‌ها به دلیل استفاده از روایات و نقل مذهبی ماندگار شدند.
مشحون نیز در کتاب "تاریخ موسیقی" خود، می‌نویسد: سرودهای نوروزی که با آهنگ مخصوص در گیلان، مازندران و گرگان در پیشواز سال نو و نوروز می‌خوانند، ظاهراً سابقه بسیار قدیمی دارد.
با این وصف، نوروزخوانی‌ها از نظر مضمون و نحوه اجرا به بخش‌های مختلفی همچون امام خوانی، توصیف خوانی، مدح خوانی، هجو خوانی، بداهه پردازی و ... قابل تقسیم است.
امام خوانی تقریباً در تمام نمونه‌های شنیده می‌شود. نوروزخوان از مدح معصومین و امامان کار خود را آغاز می‌کند. ذکر ۱۲ امام و خصوصیات آنان در اغلب نوروزی‌ها مشاهده می‌شود. در میان برخی از روایت‌ها، ذکر امام حسین(ع) و مصائب او و خاندانش مفصل‌تر تشریح شده است. در برخی مناطق، در پایان این بخش از برخی داستان‌ها و روایت‌ها نظیر قصه آدم و حوا، حضرت ابراهیم و ... نیز استفاده می‌شود.
توصیف‌خوانی، وصف بهار و طبیعت، رستاخیز زمین و ستایش پاکی و نیکی بخش دیگری از آیین نوروزخوانی است. معمولاً این بخش با تغییر ملودی همراه است، ستایش و توصیف بهار و طبیعت ممکن است توسط ترجیع‌خوان‌ها در میان بخش‌های دیگر نیز خوانده شود.
مدح‌خوانی و هجوخوانی از دیگر مراحل نوروزی‌خوانی است که به انعام و خلعت می‌انجامد و همچنین امکان ادامه طنز، هجو، ستایش و مدح را برای نوروزخوان فراهم می‌آورد. دریافت انعام، مدح و عدم آن، هجو و سخره را برای صاحب‌خانه به دنبال دارد.
بداهه‌پردازی، موقعیت اجرا، شرایط و مکان اجرای آیین و نحوه انعام صاحب‌خانه، نوروزخوان را در شرایطی قرار می‌دهد تا با توجه به موارد ذکرشده اجرای خود را با شرایط تطبیق دهد.
حافظه قوی، توان اجرایی و بداهه‌سرایی، به‌خصوص در زمینه خلق شعر مناسب، از ویژگی‌های مهم یک نوروزخوان است. همچنین گرفتن انعام، در برخی مناطق برای نوروزخوان امری نکوهیده بوده، پس به مهاجرت می‌پرداخت تا در منطقه‌ای دیگر به انجام آیین بپردازد.
تسلط نوروزخوانان کومش به زبان طبری و نوروزخوانان طالقان به گیلکی و طبری به حضور آنان در گیلان و مازندران می‌انجامید. این مسأله سبب انتقال بخشی از فرهنگ شفاهی و سنت‌های موسیقی در دو سوی البرز بوده است. همین‌طور مجالس نوروزخوانی مجموعه‌ای از عقاید، آداب و رسوم، شادی، انتقاد و اطلاع‌رسانی را در خود جای داده است.
توصیف و بازگویی احساسات مردم در بازنگری بهار و نوروز، تبلیغ افکار آیینی و اعتقادات مذهبی، بازگویی وقایع ناگوار سیاسی ـ اجتماعی به شیوه تمثیلی و کنایی و غالباً در قالب طنز و هجو به منظور انتقال اخبار و وقایع از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر، از دیگر مزیت‌های نوروزخوانی است.
گردش ملودی در نوروزی‌ها ساده و روان است. راویان این نوع موسیقی از میان مردم عادی برخاسته و موسیقی‌دان حرفه‌ای نبودند و این خود به سادگی اجرا انجامیده است. هر بخش از جمله‌ای کوتاه تشکیل شده که تکرار می‌شود و گاه به خاطر انطباق با شعر، گردش ملودی مختصر تغییری می‌یابد. در هر منطقه آوازهای نوروزخوان از آوازهای منطقه تأثیر پذیرفته است. دامنه صوتی کوتاه، آن را از سایر موسیقی‌های آوازی متمایز می‌کند، ضمن آن‌که در برخی مناطق فرم و ساختار اجرا به آن حالتی غیرملودیک می‌دهد.
با این حال، استفاده از هم‌خوانی، به صورت سئوال و جواب، ویژگی بسیاری از نوروزی‌هاست. نوروزخوانی کاملاً آوازی بوده و در اجرای آن از هیچ سازی استفاده نمی‌شود.

آیین کهن نوروز در باور آذربایجانی‌ها(سردرود)

آیین کهن نوروز در باور آذربایجانی‌ها

---

آیین کهن نوروز در باور آذربایجانی‌ها(سردرود)

خبرگزاری فارس: عید نوروز ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، در فرهنگ و سنن هر قوم و ملتی، روزهایی وجود دارد که ریشه تاریخی و فرهنگی داشته و جلوه‌ای از باورهایی است که حتی با مقدسات دینی و مذهبی آنها پیش رفته و هویت فرهنگی و تاریخی آن جامعه را به نمایش گذاشته است. یکی از این روزها مربوط به سال نو خورشیدی است که یکی از شایع‌ترین آیین‌های جهانی است و کم‌تر تمدنی را خواهیم یافت تا از آن تهی باشد.
هر قومی بر اساس تاریخ، فرهنگ و مذهب خود آغاز سال نو را در قالب برپایی مراسم و جشن‌های ملی و مذهبی پاس می‌دارد.
عید نوروز و جشن‌های سال نو ما ایرانیان با برخورداری از یک فرهنگ و تاریخ اصیل و طولانی همچنین مصادف بودن آن با حیات هستی و جان گرفتن مجدد زمین، از امتیاز خاصی برخوردار بوده و آن را از اعیاد مربوط به سال نوی اقوام و ملل دیگر متمایز ساخته است.
آیین باستانی عید نوروز فراتر از تجدید خاطره یک تمدن است، حلقه پیوند گذشته و حال و آینده است به این سبب که پس از ظهور اسلام در این سرزمین فضیلت بیشتر می‌یابد و در بزرگداشت آیین و مراسم آن تاکید ورزیده می‌شود.
گفته شده است که آفرینش و هبوط آدم به زمین و همچنین بعثت پیامبر اکرم (ص) و خلافت حضرت علی (‌ع‌) نیز در این روز آغاز شد و ایرانیان باستان نیز عقیده داشتند که با حیات طبیعت روح رفتگانشان بازمی‌گردد و چند روزی را در سرای دنیویشان با بستگانشان می‌گذرانند.
مجموعه این عوامل باعث شد که با وجود گذر سالیان بسیار و سیر پرفراز و نشیب تاریخ، نوروز همچنان پایدار و استوار بماند و نه تنها در ایران بلکه هر آنجایی که فرهنگ تمدن کهن ایران اثری دارد و جای جای این کره خاکی حتی یک ایرانی وجود دارد این روز را پاس داشته و این رسم دیرینه را شادمانه جشن گیرند و خداوند متعال را به خاطر نعماتش شکر گویند.

‌*ارزش برجسته و شاخص نوروز
‌نوروز ارزش‌ها یا کارکردهای شاخص و برجسته متعددی دارد که می‌توان یکی از آنها را بارزتر از دیگرها به شمار آورد.
با وجود این، یکی از عمده‌ترین نقش‌های نوروز ایجاد وحدت و تقویت همبستگی‌ها و یگانگی‌هاست. این ارزش ناشی از دو ویژگی عمده نوروز است، یکی استمرار بدون انقطاع و در نتیجه این استمرار نوروز گسترده‌ترین و کهن‌ترین جشن و آیین مشترک همه سرزمین‌هایی شد که امروزه کشورهای ایران، افغانستان، پاکستان، بخشی از هندوستان، کشورهای آسیای میانه و قفقاز، مناطق کردنشین ترکیه، عراق و سوریه را در برمی‌گیرد و همچنین است در مورد مردمان بسیار دیگری در سایر نقاط جهان که ریشه و پیشینه مشترکی با حوزه جغرافیایی نوروز دارند.
‌استمرار ناگسسته و چند هزار ساله نوروز در پهنه وسیع سرزمین‌های یاد شده تعلق همگانی مردمان این مناطق را به نوروز سبب شده و آن را به نقطه اشتراک گروه‌های قومی و اعتقادی گوناگون تبدیل کرده است.
امروزه این نقطه اشتراک در محدوده کشور ایران، یک عامل مهم تحکیم وحدت ملی و در گستره سرزمین‌های حوزه نوروز، عامل همبستگی منطقه‌ای است.
ویژگی دوم که ارزش وفاقی نوروز را موجب می‌شود، خصلت وحدت‌آفرینی یک یک رسم‌ آن است.

*خصلت و کارکرد
وحدت‌آفرینی رسم‌های نوروزی یکی از کارکردهای عمده آیین‌ها، ایجاد وفاق و همبستگی در سطوح مختلف از خانواده تا روستا، محله، شهر و کشور تا حوزه‌های فرهنگی و جغرافیایی فراتر از آن است.
نوروز از جمله آیین‌هایی است که در اجزا و در کلیت خود دارای کارکرد نیرومند وفاقی است و این خصلت را در همه سطوح یاد شده داراست.
باورها و رفتارهای آیینی در سنت‌های نوروزی معمول در گوشه و کنار سرزمین‌های پهناور حوزه نوروز، همه سرشار از عناصری است که مهرآفرین و آشتی‌سازند و نوروز در کلیت خود، پرچم بلند و همبستگی است که در سرآغاز هر سال و هر بهار بر بلندای روابط دیرین سال مردمان این سرزمین‌های برافراشته می‌شود.
ببینیم خصلت وفاقی و وحدت‌آفرینی را با چه مشخصه‌هایی در مراسم نوروزی جستجو کنیم، پاسخ را در نگاه به خود نوروز و توصیف رسم‌های آن می‌جوییم.
از زبان شاه عباس صفوی نقل کرده‌اند که گفته بود در سال فقط یک شب با خیال راحت «پلو » می‌خورم و آن شب نوروز است که می‌دانم همه مردم کشور همین غذا را می‌خورند.
صرفنظر از درستی یا نادرستی این نقل، آنچه مهم است این است که پادشاه مقتدری مثل شاه عباس برای این که خود را به مردم نزدیک کند به این خصوصیت نوروز تکیه می‌کند و این امر حاکی از این واقعیت است که در شب نوروز در همه خانه‌ها در حد توان اجاق‌ها هم مثل چراغ‌ها روشن است و دل‌ها هم با گرد آمدن افراد خانواده، از گرمای محبت و با هم بودن شاد.
خانواده نخستین هسته اجتماعی است که در شمول کارکرد وفاقی نوروز قرار می‌گیرد. در نوروز همه مردم هر جا باشند به خانه و کاشانه خویش بازمی‌گردند تا در ساعت تحویل سال و صبح نوروز در جمع خانواده و کنار سفره عیدی باشند.
این حضور جمعی خانواده در پی فعالیت یک ماه استقبال از نوروز و تمیز کردن و آماده ساختن خانه و تدارک لوازم عید است و همراه با آدابی است که همه ملزم به رعایت آن هستند.
رعایت این آداب نقشی پویا در انسجام خانواده دارد، برای حضور در کنار سفره عیدی و لحظه تحویل سال که هر دو از بار تقدس برخورداند، باید پاکیزه بود، باید شست و شو کرد و آراسته به ادب و به آیین باید بر کنار سفره عید نشست.
آیینه و آب، چراغ روشن، کتاب و شمایل مقدس و سبزه نورسته و سکوت در انتظار آغاز سال، فضای رازآمیز و روحانی ایجاد می‌کند که برای همیشه در خاطره کودکان تصویری ماندگار و آمیخته باشادی و محبت است و بزرگ‌ترها را به فراموش کردن دل آزردگی‌ها می‌خواند. سپس کلام مبارک باد و شیرینی سفره عید همه را شیرین کام می‌کند و راهی دید و بازدیدهای نوروزی.

*فرهنگ عامه مردم آذربایجان
مردم آذربایجان مردمی اصیل هستند، آنها در دوستی ثابت قدم در برابر مشکلات شجاع و مقاوم و به غیرت شهره‌اند.
از جمله خصلت‌های این مردم مهمان‌نوازی، سلحشوری، آزادمنشی، راستگویی، مرزداری و پایبندی به اعتقادات مذهبی است.
یکتاپرستی و ایمان به پروردگار در اعماق دل و روح مردم این سامان ریشه دارد و احساسات وطن‌دوستی آنان در تمام ادوار تاریخ ضرب‌المثل بوده است.
قیام‌های مکرر اهالی تبریز در هنگام جنگ‌های عثمانی و دولت استبدادی روسیه تزاری سرشار از فداکاری‌ها و جانبازی‌های شگفت‌انگیزی است که در تاریخ جاودان خواهد ماند.
حسینقلی کاتبی در کتاب « آذربایجان و وحدت ملی» می‌نویسد: «طرز معاشرت، برخورد اجتماعی، تعارفات، طرز برگزاری جشن‌های ملی و مذهبی مثل مراسم نوروز و چهارشنبه‌سوری و سیزده به در، عید غدیرخم، میلاد مولی علی (ع)، رسوم مهمانی و عروسی، تعزیه و عزاداری و غیره در تمام سرزمین ایران یکسان اجرا می‌شود.
از دیگر ویژگی‌های ایرانی در اخلاق ملی مثل مهمان‌نوازی، ادب، احترام و خوش سلوکی و حسن معاشرت در میان عموم ایرانیان از خراسانی، آذربایجانی، کرمانی، کرد و بلوچ یکسان است.‌
آیین‌ها و سنت‌های قدیمی هر سرزمین و دیار یادگارهایی گرانسنگ از گذشته‌های دور مردم آن سرزمین هستند.
سنت‌ها و رسم‌هایی که سینه به سینه از دوردست‌های تاریخ به امروز رسیده‌اند و شاید بسیاری از آنها در تاریکی گذر زمان به فراموشی سپرده شده‌اند.
نوروز یکی از ماندگارترین این سنت‌هاست که مانند هزاران سال پیش همچنان پویا و زنده در زندگی ایرانیان متبلور است.
در این بین آذربایجانی‌ها هم نوروز باستان را با ده‌ها رسم و سنت قدیمی‌اش محفوظ نگاه داشته‌اند و هر سال با شکوه‌تر از سال پیش آن‌را برپا می‌دارند.
نوروز بزرگ‌ترین عید مردم آذربایجان محسوب می‌شود و در تمام مناطق این خطه از ایران‌ زمین برگزار می‌شود.
‌آذربایجانی‌ها از این عید با عنوان‌هایی چون «نوروز بایرامی» و «ایل بایرامی» یاد می‌کنند و گاه لفظ بایرام به معنای عید عموما به این عید بزرگ اختصاص داده می‌شود.
واژگانی چون ‌بایرام آخشامی (عصر عید)، بایرام آیی (ماه عید)، بایرام گونی (روز عید)، بایرام بازاری (بازار عید)، بایرام سفره‌سی (سفره‌ی عید)،‌ بایرام پالتاری (لباس عید)، بایرام یومورتاسی (تخم‌مرغ عید)، بایرام ایش‌لری (کارهای عید)، بایرامائق (عیدی) و ... همه و همه در ارتباط با عید نوروز استعمال می‌شوند.
در گذشته مردم این منطقه از واژه بایرام برای نامگذاری فرزندان خود نیز بهره می‌بردند. ممکن بود کودکی در روز عید نوروز متولد شود و نام‌هایی چون بایرام، بایرامعلی، بایرام خاتون، نوروز، نوروز علی و ... را به خود گیرد. تبریک‌هایی چون ‌بایرامئز مبارک اولسون (عیدتان مبارک‌باد)، یوز بئله بایراملار گوره سیز (صد سال به از این سال‌ها)، گلن گون لریز خیره قالئن (روزهای آینده‌تان به خیر و نیکی ختم شود)، نئچه بئله ایل لره یئتیشه سیز (سال‌هایی به همین خوبی در پیش رو داشته باشید) و ... از رایج‌ترین شادباش‌های مردم آذربایجان به مناسبت عید نوروز است.
نوروز مقدمه‌هایی را هم دارد، زنان کدبانوی آذری از چند روز مانده به عید دست به کار می‌شوند و کار خانه‌تکانی را آغاز می‌کنند.
شستن فرش‌ها، گردگیری، رنگ کردن خانه و تزیین اتاق مهمان (قوناق اتاقی) از جمله این کارهاست پخت انواع کلوچه‌های سنتی مانند دستانا، نزیک،‌ تهیه تخم‌مرغ رنگ‌شده، تهیه سبزه، سمنو و آماده کردن سفره عید از دیگر امور مقدماتی عید نوروز هستند. ایام عید آجیل مخصوص خود را دارد و تبریز و ‌آذربایجان در مرغوبیت و تنوع آجیل زبانزد خاص و عام هستند.

*چهارشنبه سوری
چهار آتش افروزی در چهار چهارشنبه به عدد رمزی چهار اشاره دارد.
فیثاغورث عدد چهار را اصل و ریشه طبیعت جاودان می‌داند. چهار طبع انسانی، چهار عنصر حیات، نشان از وجهی مهم و مثبت دارند که اگر چه به تدریج شکل گرفته، اما امر واحدی است.
بنابراین عدد چهار در این آیین، حکایت از چهار وجه طبیعت دارد که به تدریج عنصری واحد یعنی طبیعت، سال، مکان یا هر پدیده چهار وجهی را می‌سازند. به این ترتیب که نخستین چهارشنبه منسوب به باد است و در آن نیز باد می‌آید. دومی خاک، سومی آتش و سرانجام آب که در این زمان از یخ بستن خاک کاسته می‌شود و زمین نفس می‌کشد.
صبح آخرین چهارشنبه سال، مردم بر سر آب رفته و از روی آن می‌پرند و می‌خوانند: آتیل ماتیل چرشنبه (عاطل و باطل شود چهارشنبه) بختیم آچیل چرشنبه (بختم باز شود چهارشنبه)
اگر آب را نماد باروری بدانیم، آخرین چهارشنبه اسفند با باروری طبیعت همراه است. در روستاها معتقدند که چهارشنبه آخر سال، چرشنبه خاتون است. به همین دلیل زنان بالای اجاق خوراک‌پزی با آرد شکل زنی زیبا را می‌کشند و زیر آن یک آینه و شانه می‌گذارند تا وقتی چهارشنبه خاتون آمد سرش را شانه بزند.
چهارشنبه خاتون تأکیدی بر بارور شدن زمین در آخرین روزهای اسفند است.
در میان مردم آذربایجان شرقی هر یک از چهارشنبه‌ها نامی دارند. مفصل‌ترین مراسم متعلق به آخرین چهارشنبه سال است که در آن شب حتماً برنج سفید پخته و به همراه آجیل و شیرینی بر سفره می‌گذارند.
پسران جوان یا نوجوان شالی برداشته و از سوراخ بالای بام خانه (که عمدتاً برای تعویض هوا و خارج شدن دود تنور تعبیه شده) شال خود را پایین می‌اندازند. صاحبخانه نیز به فراخور حال خود، مقداری آجیل، شیرینی یا تخم‌مرغ در گوشه شال می‌بندد تا پسر آن را بالا بکشد. چنانچه پسر، خواهان دختر خانواده باشد، شال را بالا نمی‌کشد. چنانچه خانواده دختر راضی باشد، نشانه‌ای از دختر را به شال می‌بندند.
رسم شال‌اندازی در بیشتر نقاط آذربایجان رایج بوده و هنوز هم در بعضی از روستاها انجام می‌شود. صبح آخرین چهارشنبه، زنان بر سر رود یا چشمه رفته کوزه‌ها را پر از آب می‌کنند. آنها خود زودتر از همه از روی آب می‌پرند، گاه دام‌ها را برای گذشتن از آب به سرچشمه یا رود می‌برند. از آبی که از آنجا آورده شده برای خمیر کردن، روشن کردن سماور و یا پختن غذا استفاده می‌شود.
از جمله مراسم دیگری که در این روز معمول است فرستادن خوانچه‌ای از میوه و شیرینی برای عروس و خانواده اوست.
در شب چله نیز خوانچه‌ای نظیر همین فرستاده می‌شود. خوردن هفت دانه روغنی، شیرینی یا غله نیز از مراسم رایج مربوط به چهارشنبه‌سوری در آذربایجان شرقی است. درست کردن هفت نوع خوراکی شیرین (هفت لون)در این روز معمول است.
در بعضی نقاط، شیرینی گلابیه، گردو، بادام، پسته، میوه، سیب، پرتقال، نخود و کشمش ترکیب هفت لون را تشکیل می‌دهد. دو رسم جالب در آخرین چهارشنبه سال در آذربایجان شرقی دیده شده که حاوی نکات رمزی و نمادین بسیار است.
در روستای قوریجان، زنان داخل پوست گردو، شمع روشنی می‌گذارند و آن را روی آب به صورت شناور رها قرار می‌دهند، در همان حال پسرانی که نیت کرده‌اند صبح زود در آب شنا می‌کنند.
دومین رسم به عشایر کلیبر برمی‌گردد، آنها در چهارشنبه‌سوری، صبح زود در دو نقطه مقابل یکدیگر با فاصله‌ای نه چندان زیاد از هم آتش بزرگی برمی‌افروزند و دامهایشان را از میان دو آتش عبور می‌دهند، پس از آن از آبی که از نهر آورده‌اند به حیوان‌ها می دهند.

*سایاچی‌ها
سایاچی‌ها با قلب‌هایی مالامال از آرزوهای خوش و دعاهای خیر، روزشمار پایان سال را با شعر و ترانه زمزمه می‌کنند و خیر و برکت سال آینده را از درگاه بی‌همتای بخشنده طلب می‌کنند.
مراسم سنتی سایا از جمله زیباترین رسم‌های مردمان خطه آذربایجان به مناسبت روزهای پایانی سال و آغاز سال نو است که از چند ده روز مانده به عید نوروز در شهرها و روستاهای مختلف آذربایجان برگزار می‌شود، برپاکننده این مراسم شخصی به‌ نام سایاچی است.
‌وی در روزهای پایانی هر سال خانه به خانه می‌گردد و با خواندن شعرهایی مخصوص برای اهالی هر خانه‌، سالی پربرکت را آرزو می‌کند. او همچنین روزهای مانده به عید را شمارش می‌کند و به این دلیل می‌توان گفت به احتمال زیاد، واژه سایا‌ از مصدر ترکی سایماق به معنای ‌شمردن گرفته شده است.
سایاچی‌ها در مقابل دعاهای خیر و شعرهای دوست‌داشتنی خود از صاحب‌خانه‌ها هدیه و انعامی را دریافت می‌کنند. این هدیه ممکن است گندم، جو، شیرینی و آجیل باشد یا مبلغی پول به سایاچی هدیه داده شود.
سایاچی در شعرهای خود برای کسانی که با میل و رغبت و گشاده‌دستی به او هدیه و انعام داده‌اند، آرزوی تولد فرزند پسر در سال آینده را می‌کند و برای آن‌هایی که هدیه‌ای اندک و کم‌ارزش داده‌اند، دختردار شدن را می‌طلبد.
وصف حال احشام و گوسفندان از دیگر نکته‌های جالب توجه شعرهای سایا است مثل اینکه، سایا گلدی، گوردوزمی؟ سلامئنی، آلدئزمی؟ آننی قاشقا قوچ قوزونی سایاچی‌پا، وئردیزمی؟ ترجمه (سایا آمده او را دیدید؟ جواب سلام او را دادید؟ بره پیشانی قشقا را به ساپاچی دادید؟)
بوسایا کیمدن قالئب؟ حضرت آدم دن قالب حضرت آدم گلنده دونیا بونید اولاندا موسی چوپان اولاندا قئرمزی بوغدا بیننده شیشلیگیمیز اویشدی (این سایا از که به یادگار مانده است؟ از حضرت آدم (ع) بر جای مانده است در زمان آمدن حضرت آدم (ع) و زمانی‌که بنیاد دنیا نهاد شد و زمانی ‌که حضرت موسی (ع) چوپان بود و زمانی ‌که گندم سرخ‌رنگ بر کشتزارها می‌رویید کباب روی سیخمان بره سه ساله است.)
بو سایا یاخجی سایا هم چشمه ‌یه، هم چایا هم الودوزا، هم آیا هم یوخسولا هم وارا (این سایا، سایای خوبی بشود هم برای چشمه هم برای رود هم برای ستاره و هم برای ماه هم برای فقیر و هم برای غنی)
جانئم آلا باش قویون قارلی داغلار آش قویون یاغئندان پیلو اولار قورو دوندان آش قویون (ای جان من گوسفند آلا باش از کوه‌های پوشیده از برف بالا برو از روغن تو پلو به عمل می‌آید و از کشک تو آش طبخ می‌شود)
جانئم بوشیشک قویون یونی بیر دوشک قویون بولامانی بول ایله قئرئلدی اوشاق قویون (ای جان من، بره دو ساله که به اندازه پشم یک تشک پشم‌داری آغوزت را فراوان کن که بچه‌هایم تلف شدند)
جانئم بوز آلا قویون ایه‌ ن سنین سایاندان اوغلونا قئز آلا قویون (ای جان من گوسفند بوز آلا که در راه بی‌حال می‌شوی صاحبت در سایه تو برای پسرش زن اختیار کند)

*تکم‌گردان‌ها
‌تکم‌گردان‌های آذربایجان در آستانه عید نوروز باستانی، با عروسک‌های بز، «تکه» و ماجراهای شیرینش به استقبال بهار طبیعت و سال نو می‌روند.
تکم‌‌گردانی یکی از آیین‌ها و سنت‌های رایج در آذربایجان در آستانه عید نوروز و سال نو خورشیدی است.
«تکه » یا «تکم» واژه‌ای ترکی به معنای بز نر است و برگزارکننده این مراسم در حالی ‌که عروسکی به شکل بز نر را در دست دارد و سر این بز را به این سو و آن سو تکان می‌دهد، شعرهایی شنیدنی درباره تکه و ماجراهای او را می‌خواند.
تکم‌گردان در هر کوی و برزنی حاضر می‌شود و از مردم در قبال خواندن شعرهایش و بازی دادن «تکه» عروسکی‌اش هدیه و انعام می‌ستاند.
تکم‌گردان‌ها این گونه آواز سرمی‌دهند، بو تکه اویون ائدر قوردونان قول بویون ائدر یئغار ایرانئن دویوسون چه پیشینین تویون ائدر (این بز نر بازی می‌کند. با گرگ هم‌راهی می‌کند و دست برگردن او می‌اندازد. محصول برنج کل ایران را جمع‌آوری می‌کند و برای بزغاله‌اش جشن عروسی به پا می‌کند)
بو تکه آختاته بویونوندا وار نوختا تکه گاه قول اولار ساتئلار گاهدا چئخار تاختاتکه (این بز نر، بز نر اخته که طنابی بر گردنش بسته شده است گاه غلام و برده می‌شود و به فروش می‌رسد و گاه پادشاه می‌شود و بر تخت سلطنت تکیه می‌دهد.)

*بایراملئق
آغاز سال نو خورشیدی و فرارسیدن عید نوروز فرصتی است برای احیا بسیاری از سنت‌های قدیمی که از آن جمله می‌توان به دادن بایراملئق (عیدی) و ایل سیکه سی (سکه سال) اشاره داشت.
بایراملئق یا عیدی هدیه‌ای است که افراد به مناسبت فرا رسیدن عید به همدیگر می‌دهند و معمولا این هدیه از طرف بزرگ‌ترها به کوچک‌ترها داده می‌شود.
در آذربایجان این هدیه می‌تواند یک تخم مرغ رنگ شده عید باشد یا یک لباس و یا یک اسکناس تازه تا نخورده.
اسکناس نو و یا پول متداول‌ترین نوع بایراملئق است که افراد به همدیگر می‌دهند. در برخی خانواده‌ها پدر اسکناس‌های نویی را در میان صفحات قرآن کریم نگهداری می‌کند و بعد از لحظه تحویل سال نو به اعضای خانواده هدیه می‌دهد.
دادن عیدی به تازه عروس‌ها و تازه دامادها و نامزدهای جوان از اهمیت فراوانی برخوردار است.
اما دادن «ایل سیکه سی » یا «سکه سال» رسم دیگری است که در نزد مردم دیار آذربایجان به مناسبت عید نوروز متداول است. معمولا برخی افراد که به داشتن دستی با برکت و یا به اصطلاح آذری‌ها دستی سبک مشهورند با آغاز سال نو به دوستان و آشنایان «ایل سیکه سی » می‌دهند تا با دریافت نخستین پول سال از چنین دست مبارکی سالی پر رونق و خوب از لحاظ اقتصادی داشته باشند.
فردی که «ایل سیکه سی» می‌دهد ممکن است پیرمردی 80 ساله باشد و یا کودکی هفت ساله هیچ تفاوتی ندارد بلکه ملاک برکت دست است و بس.

*طبخ انواع غذاها و خوراکی‌های خوشمزه آذربایجانی‌ها
طبخ انواع غذاها و خوراکی‌های خوشمزه آذربایجانی‌ها از جمله اقوام ایرانی هستند که در طبخ انواع غذاها و خوراک‌های خوشمزه مهارت ویژه‌ای دارند و غذاهای سنتی این خطه شهره خاص و عام است.
در این بین آشپزی تبریزی‌ها چیز دیگری است و گفته می‌شود که خوشمره‌ترین غذاها و شیرینی‌های ایران در تبریز پخته می‌شود.
برخی از غذاهای سنتی علاوه بر طبخ در طول سال در روزهای به خصوصی نیز معمولا پخته می‌شوند و مردم آذربایجان و تبریز طبق سنت‌های قدیمی خود در ایام خاص سال غذاهای سنتی مخصوص آن ایام را آماده می‌کنند.
در این بین نوروز در آغازین روزش و در آخرین روز خود غذاهای ویژه‌ای را دارد. تبریزی‌ها و مردم برخی دیگر از نقاط آذربایجان اعتقاد دارند که پخت دلمه برگ مو «یرپاق دولماسی»در زمان تحویل سال نو خوش یمن و مبارک است و حتما باید در آن لحظه در قابلمه‌‌هایشان دلمه بپزد و عطر این غذای خوشمزه سنتی فضای خانه را پر کند. چرا که دلمه نمادی از صمیمیت و دورهم بودن است.
همچنان که در داخل یک برگ مو اجزای متعددی چون برنج، لپه، بلغور و انواع سبزیجات جمع می‌شوند و خوراک دلمه را پدید می‌آورند به این صورت نیز افراد خانواده در کنار همدیگر جمع شوند و کانون خانواده گرم‌تر از همیشه می‌شود، برای تهیه دلمه برگ مو کدبانوهای آذری از چند روز قبل از شروع عید نوروز وارد عمل می‌شوند نخستین کار در این راستا تهیه برگ مو است که معمولا در شور آب نگهداری می‌شود.
مغازه‌داران و دستفروشان نیز با نزدیکی به روزهای پایان سال به فروش برگ مو می‌پردازند. دیگر غذای سنتی نوروز تبریزی‌ها کوفته تبریزی است که در سیزده فروردین و روز سیزده‌ بدر تهیه می‌شود و خانواده‌ها بعد از سپری کردن ساعات اولیه روز به گردش و تفریح دردل طبیعت بر سر سفره‌ای می‌نشینند که کوفته خوشمزه تبریزی زینت بخش آن است.

*گفتگو با محقق و مورخ آذربایجانی در مورد آداب و رسوم نوروز
عید نوروز مراسمی است که به ایران باستان مربوط می‌شود و یادگار و سنتی چند هزار ساله دارد که حتی به دوران قبل از زرتشت برمی‌گردد.
به دنبال نو شدن سال همه برخود وظیفه می‌بینند تا سال جدید را با شادی و دلخوشی شروع کنند و کینه، کدورت، غم و غصه‌های سال قبل را به دور بریزند، در این رابطه با بهروز خاماچی محقق و مورخ آذربایجانی به گفتگو نشستیم که می‌خوانید.
بهروز خاماچی می‌گوید: قبل از هر سخنی فرارسیدن عید سعید نوروز را به تمام هموطنان و همشهریان عزیز تبریک عرض می‌کنم. امیدوارم سال جدید سالی توام با خیر و برکت برای همه عزیزان باشد و بتوانیم روزبه روز شاهد پیشرفت و توسعه کشورمان در تمام عرصه‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی باشیم.
وی می‌افزاید: همان طور که می‌دانید قبل از شروع سال جدید مردم با انجام دادن مراسم خاص به استقبال سال نو می‌روند.
یکی از این مراسم آداب و رسوم مربوط به روز چهارشنبه آخر سال یا چهارشنبه‌سوری است.
خاماچی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه آذربایجان مرکز خشکبار در کشور بوده و انواع و اقسام خشکبار از این منطقه به خارج استان صادر می‌شود، در قدیم روز چهارشنبه‌سوری مغازه‌ها را آذین‌بندی می‌کردند و مجمع‌های بزرگ را به صورت طبقات درآورده و با آجیل مخصوص این روز پر کرده آنها را با انواع مجسمه‌ها، ساعت ها و ... تزئین می‌کردند و به فروش می‌رساندند طوری که تمام محصولات انبارها در این روز به فروش می‌رسید و این مراسم یک نوع شکرگزاری است که با وجود تمام شدن سال انبارهای ما از محصولات خالی نشده است.
وی می‌افزاید: در قدیم رسم براین بود که در چنین روزی مردم هر چه خریده‌اند درون مجمع بزرگ می‌ریختند و سهم افراد خانواده، عروس‌ها و مادر بزرگ‌ها و یا سهم بچه‌ها را کنار می‌گذاشتند.
همچنین چهارشنبه شب آخر سال هدیه تازه عروس، یمیش چهارشنبه‌سوری، غذاهای پخته تزئین شده و هدایای فامیل نزدیک داماد چون مادر، خواهر، برادر و پدر خود داماد را درون مجمع بزرگ گذاشته و به منزل دختر می‌فرستادند و کسی که آن مجمع را حمل می‌کرد از طرف خانواده داماد انعام می‌گرفت.
خاماچی ادامه می‌دهد: آن زمان حتی سهم میراب محله، شبگرد محله، پلیس محله و بابای مدرسه را که شامل پیراهنی، آجیل و... بوده کنار می‌گذاشتند.
بهترین غذای شب چهارشنبه‌سوری قورمه سبزی بود که همگی در حیاط منازل وروی اجاق می‌پختند و عطر و بوی برنج پخته و قورمه سبزی از همه منازل هوا را پر می‌کرد.
به گفته این محقق، از آداب خاص آذربایجانی‌ها در روز چهارشنبه آخر سال این بود که به سرچشمه می‌رفتند. آن زمان زنان کوزه‌ها و بشقاب‌های سفالی کهنه را کنار چشمه می‌شکستند و کوزه نو را از آب چشمه پر می‌کردند و آب آن را به چهارگوشه خانه می‌ریختند.

دعا می‌خواندند و جلوی درب ورودی را جارو می‌کردند
وی به فشفشه‌بازی و آتش‌بازی در روز چهارشنبه‌سوری اشاره کرده و می‌گوید: آنچه مایه تاسف است این است که اکنون آتش‌بازی و فشفشه جای خود را به آتش‌سوزی و ترقه و خطرات ناشی از آن داده است.
خاماچی می‌افزاید: در قدیم مردم و به خصوص جوان‌ها روی پشت بام‌ها آتش روشن می‌کردند و از بام شال می‌انداختند. همچنین در آن روزگار درون کوزه‌ای مواد آتش‌زا که خطر انفجار و آتش‌سوزی نداشت پر می‌کردند و زیر کوزه سوراخی بود و توی آن فتیله‌ای جاسازی شده بود که بعد از آتش زدن فتیله نور آن تا 30 – 40 متر هم در آسمان پیدا بود و مشاهده می‌شد و این کار نوعی شادی و نشاط در بین جوانان ایجاد می‌کرد.
وی ادامه می‌دهد: از روزگاران قدیم مردم آذربایجان به نوروز با دید خاصی می‌نگریستند که جنبه ملی، عاطفی و جنبه مذهبی دارد. نخستین مسئله در آذربایجان مسئله عاطفی است و شاید این امر بیشتر از هر جای دیگری در استان ما محسوس باشد، از جمله مراسمی که با تحویل سال نو در شهرها و روستاها و ایلات مرسوم است و پسندیده، دید و بازدید در روز اول فروردین است. این دید و بازدید از کسانی آغاز می‌شود که به هر نحوی در سال گذشته عزیزی را از دست داده و عزا دارند و احتیاج دارند از نظر روحی و فکری تقویت شوند.
خاماچی می‌افزاید: دومین مسئله جالب توجه در آذربایجان این است که با توجه به اینکه این منطقه یک منطقه سردسیری بوده و دود و خاکستر فراوانی به خود می دیده، زنان شهرها و به خصوص روستاها با ایجاد محیط تمیز، شاداب و به دورریختن خاکسترهای زمستان محل زندگی خود را برای رسیدن سال جدید آماده می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: از دیگر مراسم جالب ما آذربایجانی‌ها که الان هم در بعضی از خانه‌های روستاها مشاهده می‌شود مراسم چهل یاسین است.
خاماچی ادامه می‌دهد: این مراسم اغلب در مساجد اتفاق می‌افتد و روال آن به این صورت است که درون تشت تمیز یا ظرف بزرگی آب چشمه ریخته و همه دور آن جمع شده و هر کس یکبار( 40 نفر 40 تا) سوره یاسین را می‌خوانند و به آب فوت می‌کنند و با این نیت که سال نو را با برکت شروع کنند، هرکس مقداری از آن را می‌خورد و یا اینکه زعفران را در آب حل کرده و سوره یاسین را با آب زعفران 40 بار در کاغذ می‌نویسند بعد آن را درون آب می‌ریزند و بعد از کسانی که در محفل هستند هر کسی مقداری از آن را برده و برای برکت به آب مورد مصرفی خود می‌افزاید یا به آب مصرفی حیوانات و یا خمیر کردن آرد می‌افزاید، یا اگر مریضی داشته باشند به او می‌دهند تا شفا یابد.
محقق آذربایجانی ادامه می‌دهد: چند ساعت به تحویل سال مانده مردم در تدارک سفره هفت سین هستند و در خانواده سنتی آذربایجان درون سفره سوره یوسف را باز می‌کنند و لای آن مقداری پول تازه به عنوان تبرک می‌گذارند و به میهمانان با عنوان (‌ایل سفته سی) سفته سال می‌دهند که البته این سفته اغلب از جانب بزرگ خانواده داده می‌شود. همچنین رسم براین بود که سر سفره هفت سین همه اهل خانواده می‌نشستند و بعد از تحویل سال و پایان یافتن دید و بازدید به مسافرت می‌رفتند و مانند زمان کنونی نبود که حتی چند روز به نوروز مانده مردم خانه و کاشانه خود را ترک کرده و سال را در غربت تحویل کنند.
به نظر خاماچی این امر زیبنده هیچ ایرانی و آذربایجانی نیست چرا که با این کار سال از عظمت و روحانیت لحظه تحویل سال کاسته می‌شود.
وی می‌افزاید: روز اول فروردین در بین آذربایجانی‌ها نشانه فصل بهار است. دومین روز نشانه تابستان، سومین روز نشانه پاییز و چهارمین روز نشانه زمستان. همچنین خاماچی به ذکر روزهای ماه سال اشاره کرده و می‌گوید: در زبان آذری به فروردین «آغلار گوللر» می‌گفتند، به اردیبهشت «نیسان»، به خرداد و تیر «داری آلاغی»، به مرداد به خاطر گرمای بیش از حد «قوراپیشن»، به شهریور «روخ دولان»، به مهر و آبان «خزل آیی»، به آذر «قوس آیی»، به دی و بهمن «چیله لر»و به اسفند که باد آن نشانه فرارسیدن عید نوروز در آذربایجان است «بایرام» یا«جمله لر»می‌گویند.
____________________________
گزارش: وحید زینالی و مریم عباسی
خبرنگاران خبرگزاری فارس در تبریز

"نگاهی به معظلات چهارشنبه سوری در "سردرود"

"نگاهی به معظلات چهارشنبه سوری در "سردرود"

باعرض سلام وآرزوی توفیق وکامیابی ولحظات شاد وعرض تبریک وتهنیت فرا رسیدن عید سعید باستانی نوروز.

بنده عاصی درگاه خالق ازلی نیزبنوبه خود امیدوارم که برملت عزیز ایران اسلامی خصوصا برنوجوانان وجوانان مومن ومتعهد وغیرتمند نیز سالی پرباراز شادی ومعنویت وکامیابی و علم و معرفت اندوزی فی الله  درانجام کارهای خیروخداپسندانه ونهایتا بر وفق مراد آرزوهای شرعیتان درکنار خانواده صمیمیتان باشد.........

در مورد رابطه حروف مقطعه با اسم اعظم بیشتر بدانیم

در مورد رابطه حروف مقطعه با اسم اعظم بیشتر بدانیم

با عنایت باینکه در مورد حروف مقطعه و ارتباطشان با اعجاز عددی قرآن  و خود اعداد و مقدس بودن برخی از آنان سخن های زیادی گفته شده است بحثی وجود ندارد .اما آنجا که سخن از معنای حروف مقطعه به میان می آید بهترین سخنی که گفته شده است و اکثر مفسران بر آن اجماع دارند بر این است که این حروف تنبه بر این مطلب هستند که قرآنی که معجزه ی حضرت ختمی مرتبت پیامبر(ص) است از همین حروف تشکیل شده است. لذا در این نوشتار غرض آن است که از اعجازهای برخی دیگر از اعداد و پرده برداری در خور توان  از مطالب عددی حروف مقطعه  ؛بارتباط این حروف  با اسم اعظم پرداخته شود.

 «درکتاب معتبر  بصائر به سند  خود از جابر از ابی جعفر(ع) روایت کرده که فرمود اسم اعظم از 73 حرف تشکیل شده که یک حرف آن نزد آصف برخیا بود.... در حالی که از آن 73 حرف 72 حرفش نزد ماست و یک حرف آن تنها نزد خداست...» (المیزان ج15 ص574)

آنچه که مسلم است حروف مقطعه ی قرآن 73 حرف هستند که همگی تکرار 14 حرف هستند. و همانطور که دانستن یک حرف از اسم اعظم به معنای داشتن چنین توانایی عظیمی(شکافتن مکان و جابجایی تخت بالقیس از سبا به اورشلیم) است در مورد حروف مقطعه ی کهیعص نقل نموده اند که اگر کسی معنای آن را بداند می تواند بر آب راه برود.

لهذا با عنایت بعرایض معروضه به نظر می رسد (علاوه بر اینکه بین 73 حرف بودن حروف مقطعه و 73 حرف بودن اسم اعظم رابطه ای است) 73حرف بودن اسم اعظم به معنای وجود 73 توانایی شگفت در عالم آفرینش است. توانایی هایی مثل تسلط بر زمان و مکان آگاه شدن از غیب، استجابت دعا، تغییر قضا و قدر و سایر توانایی هایی که باعث سر زدن وقایعی می شود که خارق عادت هستند.

و از طرفی در تهذیب از حضرت امام صادق علیه السلام و در  کتب عیون و تفسیر عیاشی از حضرت  امام رضا علیه السلام  نقل شده که جمله ی «بسم الله الرحمن الرحیم»که عدد آن 19 بوده و خود بحث جداگانه ائی را درپی دارد؛ به اسم اعظم نزدیک تر از سیاهی چشم به سفیدی آن (همان منبع ج1 ص25). شایان ذکراست دقت در این نکته حساس الزامیست که سیاهی و سفیدی چشم کاملا به هم پیوسته هستند  بنابراین پس اگر بسم الله الرحمن الرحیم و اسم اعظم از این هم به یکدیگر نزدیکتر باشند معنایش این است که از اسم اعظم در بسم الله وجود دارد. و آنکه چه مسلم میباشد اینکه  تمام حروف بسم الله(به جز ب ) جزء 14 حرفی است که حروف مقطعه ی قرآن هستند. (حروف بسم الله تکرار 9 حرف از 14 حرفِ مقطعه هستند. )

ارتباط حروف مقطعه با اسم اعظم و عدد14 که خود از اعداد مقدس است  .خودش نیز کاملا در خور تامل است. آیاتِ حروف مقطعه، تکرار 14 آیه هستند و حروف این 14 آیه تکرار 14 حرف است. بر کسانی که با معرفت ائمه اطهار علیهم السلام اجمعین در مقام نورانیشان بنوعی مانوس بوده و پیرو و عاشق فنای معرفت فی الله (عشق و عرفان حقیقی اسلامی؛امامی یعنی نبوی و ولائی) پوشیده نیست که اسم اعظم همان حقیقت محمدیه(ص)و ولایت سید البشر یعسوب الدین حضرت علی ابن ابی طالب اسدالله غالب ... است که 14 معصوم همگی در آن مقام نور واحدرا هستند.

کلیاتی در مورد حروف مقطعه

بطوریکه در بالا نیز مورد اشاره قرار گرفت حروف مقطعه ی به کار رفته در قرآن آسمانی 73 حرف هستند که حاصل تکرار 14 حرف هستند. حروف «بسم الله الرحمن الرحیم» غیر از حرفِ «ب»، همگی جزء این حروف هستند و 9 حرف از این 14 حرف را تشکیل می دهند.

29 سوره از قرآن (یعنی به تعداد حروف زبان عربی به اضافه ی همزه) با حروف مقطعه آغاز می شوند. آیات حروف مقطعه در بسیاری از سوره ها مشابه هم می باشد. ولی با توجه باین مطلب در مجموع، آیاتِ حروف مقطعه که 30 آیه هستند (در سوره ی شوری حروف مقطعه دو آیه را به خود اختصاص داده اند) تکرار 14 آیه هستند درست همانطور که این 14 آیه، تکرار 14 حرف هستند .چنانچه مشخص است  این 14 آیه و اینکه هر کدام از این آیات در آغاز کدام سوره ها آمده اند کاملا مشهود است. در 6 آیه این 14 حرف همگی آمده اند بی آنکه حرفی تکرار شود: الر- کهیعص- طس - حم - ق- ن.

در «بسم الله...» 5 حرف از حروف مقطعه نیامده است که عبارتند از «ک ع ص ط ق» که این حروف در سه آیه از پنج آیه ی مذکور آمده اند: «کهیعص طس ق». سوره ی شوری تنها سوره ای است که در آن، حروف مقطعه دو آیه را به خود اختصاص داده اند. آیه ی دوم این سوره که «عسق» است نیز حروفش در همین سه آیه ای که ذکر شد (کهیعص طس ق) آمده است.

الم: بقره (286)، آل عمران(200)، عنکبوت(69)، روم (60)، لقمان(34)، سجده (30)المص: اعراف (164)

الر: یونس(109)، هود(123)، یوسف (111)، ابراهیم(52)، حجر(99)

المر: رعد(43)

کهیعص: مریم(98)

طه: طه(135)

طسم: شعرا(227)، قصص(88)

طس: نمل(93)

یس: یس(83)

ص: ص(88)

حم: غافر(85)، فصلت(54)، زخرف(89)، دخان(59)، جاثیه(37)، احقاف(35)

حم عسق: شوری(53)

ق: ق(45)

ن: قلم(52)

دسته بندی حروف مقطعه مشابه و جایگاه آنها: سوره هایی که حروف مقطعه ی مشابه دارند در قرآن پشت سر هم هستند 4 دسته هستند و در میان هر دسته از انها یک سوره است که یک یا سه حرف مقطعه کم یا زیاد دارد.

در میان این سور حروف مقطعه ی سوره ی رعد یک «م» بیشتر و سوره ی نمل یک «م» کمتر دارد. رعد سوره ی 13 و نمل سوره ی 27 در قرآن است جمع این دو عدد 40 می شود که مقدار عددی حرف م در حروف ابجد است. حروف مقطعه ی سوره ی اعراف یک «ص» بیشتر از گروه «الم» که در میان آن واقع شده اند دارند. اعراف سوره ی هفتم و سوره ی صاد سوره ی 38 قران است: 7+38 مساوی با 45 می شود که برابر با نصف مقدار عددی حرف «ص» است. حرف «ص» در حروف مقطعه ی سوره ی مریم نیز آمده است. مریم سوره ی 19 قران است که شماره ی آن نصف شماره ی سوره ی «ص» است.

از خداوند متعال همواره خواهانیم که طعم و لذت  مفاهیم عامل بقران شدن را بکام ما رسانده تا قران را کتاب دستور زندگی خویش همواره قرار داده و همیشه با قران مانوس و مشهور باشیم.آمین یارب العالمین."شاکر سردرود"

فضایل علم در نگاه سیدالبشر امام المتقین حضرت علی(ع)

فضایل علم در نگاه سیدالبشر امام المتقین حضرت علی(ع)

گفتاری از مرحوم آیت‌الله ‌العظمی فاضل لنکرانی

آنچه پیش روی دارید، گفتاری از فقیه وارسته و مرجع عالیقدر تشیع، مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی است که در پایان درس خارج اصول ایراد کرده‌اند. این گفتار، شرحی کوتاه بر بخشی از حدیث زیبا و طولانی و سرشار از حکمت امیرمومنان حضرت امام علی‌بن‌ابیطالب(ع) است که درباره جایگاه و ارزش و نقش علم و دانش بیان فرموده‌اند. این بخش کوتاه از روایت طولانی حضرت علی(ع) به چند موضوع اختصاص می‌یابد که مرجع ژرف اندیشه شیعه به خوبی آن‌ها را شرح و تبیین می‌کند.

 ● منبع: روزنامه - جمهوری اسلامی - تاریخ شمسی نشر 5/10/1389

  کان امیرالمومنین(ع) یقول: \"یا طالب العلم! ان العلم ذو فضائل کثیره. فراسه التواضع و عینه البراءه من الحسد و اذنه الفهم و لسانه الصدق و حفظه الفحص و قلبه حسن النیه و عقله معرفه الاشیاء و الامور و یده الرحمه و رجله زیاره العلماء و همته السلامه و حکمته الورع و مستقره النجاه و قائده العافیه و مرکبه الوفاء و سلاحه لین الکلمه و سیفه الرضا و قوسه المداراه و جیشه محاوره العلماء و ماله الادب و ذخیرته اجتناب الذنوب و زاده المعروف و ماوه الموادعه و دلیله الهدی و رفیقه محبه الاخیار\". (1)

امیرالمومنین(ع) می‌فرماید: ای دانش‌پژوه! همانا علم و دانش امتیازات بسیاری دارد، ‌که اگر آن را به انسان کاملی تشبیه کنیم، تواضع سر او است، بی‌رشکی و دوری از حسد چشم، فهمیدن گوش، راست گفتن زبان، کنجکاوی و بررسی حافظه، حسن نیت قلب، معرفت امور عقل و خرد، مهرورزی و رحمت دست، دیدار علما و دانشمندان پا، سلامت همت، ورع و پرهیزکاری حکمت، نجات و رستگاری قرارگاه، عافیت جلودار، وفا مرکب، نرمش سخن اسلحه، رضا شمشیر، مدارا کمان، گفتگوی با علما لشکر، ادب ثروت، دوری از گناهان پس‌انداز، احسان و نیکی توشه، سازگاری آشامیدنی، هدایت رهبر و رهنما و دوستی نیکان رفیق او می‌باشد.

این حدیث حقیقتا یک اعجاز وکرامت است، چنین معارفی باید از بیت مرتبط با وحی صادر شود وگرنه امکان ندارد افراد عادی بتوانند چنین مطالبی را به این زیبایی بیان کنند.

چند جمله از این روایت مفصل و جالب را توضیح می‌دهم:

از کلمه \"کان\"، حالت استمرار و تعدد استفاده می‌شود، از این رو معلوم می‌شود این مطلب مورد عنایت امیرالمومنین بوده که حضرت آن را مکرر بیان کرده‌اند.

حضرت می‌فرماید: جوینده علم با یاد گرفتن تعدادی اصطلاح به حقیقت آن دست پیدا نمی‌کند بلکه علم با فضیلتهای زیادی همراه است و زمانی که آن فضایل محقق شد می‌توان گفت که شخص با تلاش و کوشش آن را به دست آورده است.

حضرت امیر(ع) با لطافت خاصی، علم را به بدن انسان تشبیه کرده است و با تعبیرهای جالبی، سر، چشم، گوش، زبان، دست، پا و سایر اعضای این بدن را مشخص می‌کند.

انسان در جسم مادی از نعمتهای زیادی برخوردار است، به طوری که اگر در هر یک از این نعمتهای الهی کمی اختلال پیدا شود چه بسا زندگی او مختل شود و گاهی - خدای ناکرده - به دلیل از بین رفتن حتی یک عضو، خصوصا اعضای مهم و حساس، خطرات بزرگی او را تهدید خواهد کرد.

به همین دلیل نبی‌اکرم(ص) در دعای معروفی که منسوب به ایشان است می‌فرماید: خدایا! چشم و گوش من را - که اعضای مهم بدن من هستند - وارث من قرار بده!(2)

در آن دعا از خداوند می‌خواهد که خودش وارث چشمش نباشد، بلکه چشم وارث او باشد، مقصود حضرت آن است که تا من هستم، از این نعمتها محروم نشوم - به ویژه چشم - این نعمت بزرگ الهی که برای اهل علم، نقش حیاتی دارد تا انسان حیات دارد، وجود داشته باشد.

رسول اکرم(ص) در روایت معروفی می‌فرماید: \"من عرف نفسه فقد عرف ربه\". (3) لازم نیست که \"نفس\" به \"روح\" تفسیر شود که به وسیله روح، خداوند شناخته شود، بلکه هر کدام از این نعمتهای جسمی ظاهری، دلیل و راهنمای خوبی برای معرفت خداوند تبارک و تعالی است و انسان زمانی که این نعمتها را از دست داد ارزش آنها را درک می‌کند. (5)

امیرمومنان علی(ع) در این روایت می‌فرماید: علم همانند بدن انسان است، همان‌گونه که انسان اعضا و جوارحی دارد و هر کدام از آنها نقشی را ایفا می‌کند و نیازی از او را برطرف می‌کند، علم نیز ملزوماتی دارد که هر کدام از آنها برای وجود علم ضروری است.

\"فراسه التواضع\" سر علم تواضع است.

حضرت می‌فرماید: ارزش و حقیقت علم به این است که همراه با تواضع باشد. این نکته بسیار مهمی است، چرا که سر نسبت به بقیه اعضا از اهمیت بیشتری برخوردار است و رکن بدن محسوب می‌شود. در حقیقت اگر بدن سر نداشته باشد دیگر چه ارزشی می‌تواند داشته باشد؟!(6)

از این تعبیر مشخص می‌شود که علم بدون تواضع، مانند بدن بی‌سر ارزشی ندارد. کسانی که بهره‌ای از دانش برده‌اند ولی به جای تواضع، تکبر می‌ورزند و چون چند کلمه و اصطلاح یاد گرفته‌اند توهم می‌کنند که حسابشان از دیگران جدا شده و باید از خط ویژه عبور کنند نه از مسیر عمومی، بی‌شک تصور این افراد صحیح نیست، چرا که این تکبر باعث می‌شود که ارزش علم از دست برود و دارنده چنین علمی از دیده و احترام مردم بیافتد، چرا که تکبر موجب تنفر مردم می‌شود. (7) هیچ کس حاضر نیست زیربار متکبر برود اگر چه فضایل زیادی هم داشته باشد.

علم به تنهایی و به عنوان گنجینه‌ای در نهاد انسان ارزش چندانی ندارد. این علم، درست به آن می‌ماند که مبلغ زیادی اسکناس در گاوصندوق باشد و هرگز از آن استفاده نشود، در این صورت این علم و ثروت چه فایده‌ای خواهد داشت؟!

ارزش علم در به کارگیری آن و بهره‌برداری از آن است به طوری که در خدمت جامعه قرار گیرد، همان‌گونه که امیرالمومنین(ع) می‌فرماید: \"زکاه العلم نشره\" یعنی چیزی که علم را تزکیه کرده و آلودگی آن را می‌زداید انتشار آن در جامعه و بهره‌مند کردن مردم از آن است. و این زکات علم است.

به همین جهت علم را باید در اختیار جامعه گذاشت تا جامعه از آن استفاده کند. این استفاده مردم است که به علم ارزش می‌دهد. ار طرفی هم استحکام علم بر مبنای تواضع است و اگر عالم تواضع نداشته باشد جامعه زیر بار تکبر او نمی‌رود، به همین جهت از او بهره نمی‌برد و در نتیجه علم او ارزش خود را از دست می‌دهد.

حضرت در فراز بعد می‌فرماید: \"عینه البراءه من الحسد\"، چشم علم، دوری از حسد است.

یعنی اگر عالم بخواهد در مسیر علمش حرکت کند، به چشم نیاز دارد، چرا که انسان کور نمی‌تواند راه را از چاه تشخیص بدهد. اگر خدای ناکرده علم با حسد توام شد به گمراهی و انحطاط ختم می‌شود و برحسب روایات زیاد و با توجه به واقع، متاسفانه جایگاه حسد در میان علما - با این که مقام و رتبه علمی بالایی دارند ـ بیش از دیگران است!

این روایت به مطلب مهمی اشاره می‌کند که: اگر عالمی بخواهد بصیرت داشته باشد و واقعیات و حقایق را ببیند، باید از حسد دور باشد. در غیراینصورت این شخص چشم ندارد که واقعیات را ببیند از این رو دچار انحطاط و گمراهی می‌شود، چون نتوانسته حسد را از خودش دور کند و خالی از این رذیله اخلاقی نیست. تعبیراتی که درباب حسد وارد شده، ‌بسیار عجیب است:

عن ابی عبدالله(ع) قال: \"ان الحسد یاکل الایمان کما تاکل النار الحطب\"(11)

وقتی که آتش با چوب روبه رو می‌شود، چوب را می‌بلعد و چیزی باقی نمی‌گذارد، حضرت می‌فرماید: حسد همین کار را با ایمان می‌کند.

عنوان \"اکل\" در روایت آمده، نمی‌خواهد بگوید: اینها با هم ضدیت دارند بلکه آکل و ماکولند. حسد عنوان خورنده دارد و ایمان عنوان معدوم شونده، به طوری که بعد از تحقق اکل از ماکول - که ایمان است - اثری باقی نخواهد ماند.

این که از یک سو حسد، خورنده ایمان است و از سوی دیگر بیشترین جایگاه را در اهل علم دارد، به ما هشدار می‌دهد که باید سعی کنیم در کنار تحصیل علم هر چه بیشتر از این رذیله اخلاقی و این خورنده ایمان دور شویم، به ویژه افرادی که در مراتب و مدارج علمی بالایی هستند، چرا که اگر این رذیله اخلاقی را از خود دور نکنند به کارهای عجیب و غریبی دست می‌زنند که مسلما مورد نهی و تحریم الهی است.

حسد یکی از خطرات عظیم و مهلکات است. (12) حسد انسان را راحت نمی‌گذارد، همواره سعی می‌کند از راههای گوناگون موجبات سقوط و انحطاط رقیبش را فراهم کند. اهل علمی که حسد را از خودش دور نکرده باشد، نمی‌تواند موقعیت اجتماعی و علمی دیگران را تحمل کند. بر او گران می‌آید که مثلا در نظام جمهوری اسلامی افرادی به مقامهای شامخی رسیده‌اند، در حالی که واقعیت مساله چیز دیگری است و او به خاطر حسد نمی‌تواند واقعیت را ببیند.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته

پاورقی

1 - عده من اصحابنا عن احمدبن محمد عن نوح بن شعیب النیسابوری عن عبیدالله بن عبدالله الدهقان عن درست بن ابی منصور عن عروه ابن اخی شعیب العقر قوفی عن شعیب عن ابی بصیر قال: سمعت اباعبدالله(ع) یقول: کان امرالمومنین(ع) یقول:... (کافی، ج 1، باب النوادر، ص 48)

2 - عن الباقر(ع) قال: کان النبی(ص) اذا رمد هو، او احد من اهله، او من اصحابه، ‌دعا بهذه الدعوات: اللهم متعنی بسمعی، و بصری، و اجعلهما الوارثین منی، و انصرنی علی من ظلمنی، و ارنی فیه ثاری. (سنن النبی (ص)، ملحقات فی‌الاموات و ما یتعلق بها، ص 207) هنگامی که رسول خدا یا یکی از کسان یا اصحابش به درد چشم مبتلا می‌شد، آن حضرت برای استشفا این دعا را می‌‌خواندند: خدایا مرا از گوش و چشم بهره‌مند گردان و آن دو را وارث من قرار ده و مرا بر کسی که به من ستم کند نصرت ده و انتقامم را از او بگیر.

ابو حرب بن ابی الاسود الدولی عن ابیه قال: قدمت الربذه فدخلت علی ابی ذر جندب بن جناده فحدثنی ابوذر فقال: دخلت ذات یوم فی صدر نهاره علی رسول‌الله(ص) فی مسجده فلم ار فی المسجد احدا من الناس الا رسول‌الله و علی الی جانبه جالس فاغتنمت خلوه المسجد فقلت: یا رسول‌الله! بابی انت و امی اوصنی بوصیه ینفعنی الله بها قال: نعم و اکرم بک یا اباذر! انک منا اهل البیت و انی موصیک بوصیه فاحفظها فانها جامعه لطرق الخیر و سبله فانک ان تحفظها کان لک بها کفل... یا اباذر! نعمتان مغبون فیهما کثیر من الناس الصحه و الفراغ یا اباذر! اغتنم خمسا قبل خمس: شبابک قبل هر مک و صحتک قبل سقمک و غناک قبل فقرک و فراغک قبل شغلک و حیاتک قبل موتک. (مجموعه ورام، ‌ج 2، الجزء الثانی، ‌ص 52) ابوالاسود گوید: در ربذه بر ابوذر وارد شدم، ابوذر برایم نقل کرد که روزی اول وقت در مسجد خدمت رسول‌اکرم(ص) شرفیاب شدم که هیچ کس جز رسول اکرم و علی(ع) که در کنار او نشسته بود در مسجد دیده نمی‌شد، از خلوت مسجد استفاده کردم و عرضه داشتم: یا رسول‌الله! پدر و مادرم فدایت ممکن است مرا وصیت سودمندی بفرمایید فرمود: ای اباذر!- که در نزد ما محترم و از اهل‌بیتی - من اینک تو را وصیتی می‌کنم که این وصیت جامع همه راههای خیر و سعادت است و اگر آن را به کاربندی کفیل تو خواهد بود، پس نگهبان آن باش. ای اباذر!- دو نعمت است که بسیاری از مردم در آن مغبون می‌شوند: سلامت و فراغت. ای اباذر! پنج چیز را قبل از پنج چیز مغتنم شمار: جوانی را قبل از پیری و سلامت را قبل از بیماری و ثروت را قبل از نداری و فراغت را قبل از گرفتاری و زندگی را پیش از مرگ.

3 - قال النبی علیه و آله السلام: من عرف نفسه فقد عرف ربه ثم علیک من العلم بما لا یصح العمل الا به و هو الاخلاص. (بحارالانوار، ج 2، باب 9، ص 32) هرکس خود را شناخت پروردگارش را شناخته است. پس [از شناختن پروردگار از روی علم و دانش] برتو باد به علم و دانشی که جز به وسیله آن، عمل و کار درست نمی‌شود، و آن اخلاص و پاکدلی است [عمل از روی علم و دانش، یعنی از روی اخلاص به جا آورده شود، نه از روی ریا و خودنمایی].

4 - عن جعفر بن محمد عن ابیه عن ابائه عن علی علیهم‌السلام قال: قال رسول‌الله علیه و آله السلام: نعمتان مکفورتان الامن و العافیه. (الخصال، ‌ج 1، ص 34) ارزش دو نعمت از نظر مردم پوشیده است: امنیت و تندرستی.

عن ابی عبدالله(ع) قال: النعیم فی الدنیا الامن و صحه الجسم و تمام النعمه فی الاخره دخول الجنه و ما تمت النعمه علی عبد قط لم یدخل الجنه. (معانی الاخبار، باب نوادر المعانی، ص 379) نعمت در دنیا امنیت و سلامت جسم است و تمام نعمت در آخرت ورود به بهشت است و تا بنده‌ای داخل بهشت نشود هرگز نعمتی بر او کامل نمی‌گردد.

5 - قال امیرالمومنین(ع)... ولاخیر فی جسد لا راس له (بحارالانوار، ‌ج 2، باب 16، ص 115)... و بدنی که سر نداشته باشد هیچ استفاده‌ای در آن نخواهد بود. این تشبیه ائمه معصومین علیهم‌السلام نسبت به صبر، تقیه و... می‌باشد.

6 - عن امیرالمومنین(ع): بکثره التکبر یکون التلف. تکبر بسیار، نابودی به همراه دارد. (غررالحکم، ص 334)

عن امیرالمومنین(ع): التکبر عین الحماقه. (تصنیف غررالحکم و درر الحکم، الکبر و ذمه، ص 309)

تکبر کردن بر مردم عین حماقت و کم خردی است.

ظاهرا وجه آن این است که تکبر از صفاتی است که نزد خداوند و خلق او مذموم است و اصلا نفع و لذتی در آن قابل تصور نیست.

7 - عن امیرالمومنین(ع): زکاه العلم نشره و بذله لمستحقه و اجهادالنفس فی العمل به. (الحیاه، ج 6، ص 410) زکات علم نشر و یاد دادن آن به شایستگان، ‌و وادار کردن خود به عمل به آن است.

و قال النبی(ص): \"زکاه العلم تعلیمه من لایعلمه\" زکات علم تعلیم آن به نادان است. (بحارالانوار، ج 2، باب 8، ص 25)

عن ابی جعفر(ع) قال: زکاه العلم ان تعلمه عبادالله (الکافی، ج 1، باب بذل العلم...، ص: 41) زکات علم این است که آن را به بندگان خداوند بیاموزی.

8 - حسد آن است که کسی آرزو کند نعمت شخص دیگری از بین برود، ولی اگر مثل آن نعمت را برای خود آرزو کند دیگر به آن حسد گفته نمی‌شود بلکه آن غبطه است. و اگر آن نعمتی که آرزو کرده امری باشد که - مانند علم - رجحان دینی دارد، غبطه آن پسندیده است، از این رو است که حضرت امام جعفرصادق(ع) در روایت فضیل بن عیاض فرموده است: به درستی که مومن غبطه می‌خورد و حسد نمی‌برد و منافق حسد می‌برد و غبطه ندارد.

9 - قابل النبی(ص): سته تدخل النار بسته اشیاء، السلطان بالجور، و العرب بالعصبیه، ‌و الدهاقین بالکذب، و التاجر بالخیانه، و اهل القری بالجهل، و العلماء بالحسد. (تحریر المواعظ العددیه، فصل 2، ص 427) شش گروه به خاطر شش گناه به دوزخ می‌روند: پادشاهان به خاطر ستم، بیابانی‌ها به خاطر تعصب، دهقانان به خاطر دروغ، بازرگانان به خاطر خیانت، ده‌نشینان به خاطر نادانی، و دانشمندان به خاطر حسد.

قال الباقر(ع): لایکون العبد عالما حتی لایکون حاسدا لمن فوقه ولا محقرا لمن دونه. (بحارالانوار، ج 75، باب 22، ص 162) هیچ بنده‌ای عالم [کامل و حقیقی] نمی‌باشد تا آن که نسبت به کسی که برتر از اوست حسد نورزد و آن را که عقب مانده و هنوز به مقام او نرسیده تحقیر نکند و او را کوچک نشمارد.

10- رشک بردن وحسد، ایمان آدمی را می‌سوزاند و می‌‌خورد، چونان که شعله آتش، هیزم‌ خشک را می‌سوزاند و خاکستر می‌کند. (کافی، ج 2، باب الحسد، ص 306)

11 - عن ابی عبدالله(ص) قال: لما هبط نوح(ع) من السفینه اتاه ابلیس فقال له: ‌ما فی‌الارض رجل اعظم منه علی منک دعوت‌الله علی هولاء الفساق فارحتنی منهم الا اعلمک خصلتین؟ ایاک و الحسد فهو الذکی عمل بی ما عمل و ایاک و الحرص فهوالذی عمل بادم ما عمل. (الخصال، ج 1، ص 50) چون نوح از کشتی فرود آمد، شیطان نزد او آمد و گفت: در روی زمین کسی که منت او بر من بیشتر از تو باشد نیست. از خداوند خواستی که این فاسقان را هلاک کند و مرا از آنان راحت کردی. آیا می‌خواهی دو خصلت را به تو یاد بدهم؟ از حسد کردن بپرهیز که آن همان چیزی است که بر سر من آن بلا را آورد (مرا به این ذلت رسانید) و از حرص نیز بپرهیز که آن همان چیزی است که بر سر آدم آن بلا را آورد.

قال امیرالمومنین(ع): ایاک و الحسد فانه شر شیمه و اقبح سجیه و خلیقه ابلیس. (تصنیف غرر الحکم و دررالکلم، ص 299) از حسد دوری کن، به درستی که آن بدترین خصلت و زشت‌ترین خلق و خوی شیطان است.

قال ابی الحسن الثالث(ع): ایاک و الحسد فانه یبین فیک ولایعمل فی عدوک. (بحارالانوار، ج 75، باب 28، ص 365) از حسد بپرهیز که این خوی زشت در تو آشکارا دیده می‌شود بی‌آن که اثری در دشمنت بگذارد.

نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه امام على (ع).پایه تربیت دینى بر تشو

نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه امام على (ع).پایه تربیت دینى بر تشویق است‏.آداب تنبیه از نظر امام على (ع).حکمت تنبیه نمودن‏.اندازه تنبیه نمودن‏.تنبیه از آسان به سخت‏. نقش تنبیه در تربیت از دیدگاه امام على (ع) روانشناسان معتقدند با توجه به زیان‏هاى متعدد روش‏هاى تنبیهى بهتر است هرگز از آنها به عنوان روش‏هاى تربیتى و اصلاحى استفاده نشود و به جاى آنها از روش‏هاى دیگر استفاده گردد، با این حال گاه ممکن است رفتار فرد چنان وخیم و خطرناک باشد که هیچ روش دیگرى به اصطلاح جواب ندهد و ناچار کاربرد روش تنبیه تنها روش ممکن باشد، مثل زمانى که رفتار نامطلوب فرد سلامت و بقاى خود او یا افراد دیگرى را تهدید مى‏کند. اگر به هر دلیل، لازم بود که تنبیه بکار گرفته شود باید آن را به طور موقتى و صرفاً به منظور کنترل رفتار مخرب بکار برد تا فرصت استفاده از روش‏هاى تغییر رفتار فراهم شود. (1)  ● منبع: ماهنامه - پیام زن - 1387 - شماره 199، مهر - تاریخ شمسی نشر 00/7/1387  پایه تربیت دینى بر تشویق است‏ اسلام با رویکرد تشویقى و ایجاد انگیزه‏هاى درونى مى‏کوشد جامعه سالم تربیت کند چنانکه در قرآن کریم مى‏خوانیم: «و لا تستوى الحسنة و لا السیئة ادفع بالتى هى احسن فاذا الذى بینک و بینهُ عدوة کانهُ ولى حمیم (2)؛ هرگز نیکى و بدى یکسان نیست همیشه بدى افراد را به بهترین نیکى پاسخ ده تا همان کس که با تو دشمنى دارد دوست تو گردد. امیرالمؤمنین (ع) مى‏فرمایند: «ازجر المسى بثواب المحسن (3)؛ خطاکار را به وسیله پاداش دادن به نیکوکار تنبیه کن.» باز مى‏فرمایند: «و لایکونن المحسن و المسى‏ء عندک بمنزلة سواء فان فى ذلک تزهیدا لاهل الاحسان فى الاحسان و تدریبا لاهل الاساءه على الاساءه و الزم کلا منهم ما الزم نفسه؛ هرگز نباید نیکوکار و بدکار در پیشگاه تو یکسان باشند که همانا چنین حرکتى نیکوکاران را در نیکى کردن بى‏رغبت نماید و تبهکاران را به بدکارى وادارد و، هر کدام از آنها بنا بر آنچه که خود انتخاب کرده‏اند برخورد نما.» آداب تنبیه از نظر امام على (ع) با توجه به اینکه تنبیه امرى تبعى و عرضى است و نباید به صورت امرى اصلى در تربیت مورد استفاده قرار گیرد، لازم است حتى‏المقدور از آن پرهیز شود و با تمهیداتى تلاش گردد که زمینه خطا و جرم کم شود و نه اینکه با دامن زدن به زمینه خطا و جرم، میدان تنبیه و مجازات را گسترده نمود. امیرمؤمنان على (ع) در عهدنامه مالک اشتر او را متوجه این امر تربیتى نموده و او را فرمان داده است که با تأمین کافى کارکنانش زمینه خطا و جرم را بکاهد و فقط در صورتى به تنبیه و مجازات دست یازد که چاره‏اى جز آن نباشد و شخص خطاکار و مجرم، در عین تأمین کافى دست به خیانت گشوده باشد. امام (ع) به مالک اشتر چنین مى‏نویسد: «ثم اسبغ علیهم الارزاق، فان ذلک قوة لهم على استصلاح انفسهم و غنى لهم عن تناول ما تحت ایدیهم و حجة علیهم ان خالفوا امرک او ثلموا امانتک... فان احد منهم بسط یده الى خیانة اجتمعت بها علیه عندک اخبار عیونک، اکتفیت بذلک شاهدا، فبسطت علیه العقوبه فى بدنه و اخذته بما اصاب من علمه، ثم نصبته بمقام المذله و و سمته بالخیانه و قلدته عار التهمه؛ (4) پس روزى آنان را فراخ دار، که فراخى روزى نیروى‏شان دهد تا در پى اصلاح خود برآیند و بى‏نیازى‏شان بود تا دست به مالى که در اختیار دارند نگشایند و حجتى بود بر آنان اگر فرمانت را نپذیرفتند یا در امانتت خیانت ورزیدند... پس اگر یکى از آنان دست به خیانتى گشود و گزارش مأموران مخفى تو بر آن خیانت همداستان بود، بدین گواه بسنده کن و کیفر او را با تنبیه بدنى بدو برسان و آنچه به دست آورده بستان. سپس او را خوار بدار و خیانتکار شمار و طوق بدنامى در گردنش درآر.» حکمت تنبیه نمودن‏ در تنبیه هدف بیدارى، هشیارى و بازدارندگى است بنابراین آنچه در تنبیه اعمال مى‏شود باید متوجه خلاف و جرم باشد به گونه‏اى که وسیله‏اى گردد براى جدایى شخص از اشتباه و گناه. پس لازم است تنبیه به کردار و رفتار و صفت شخص تعلق گیرد نه شخصیت انسانى و حقیقت وجود او. امیرمؤمنان (ع) فرموده است: «ان‏اللَّه سبحانه قد وضع العقاب على معاصیه ذیاة لعباده عن نقمته (5)؛ همانا خداى سبحان کیفر را بر معاصى خود قرار داده است تا بندگانش را از عذاب خویش بازدارد.» در این صورت ضرورت دارد که تنبیه چنان از ظرافت‏هاى تربیتى برخوردار باشد که به صورت عامل بیدارکننده و بازدارنده از بدى عمل نماید و چه بسا این هدف تنها با ندامت صورت گیرد و لذا در صورت احساس پشیمانى نباید شخص را به یاد اشتباه و گناهش انداخت و به تکرار عذرخواهى واداشت چنانکه امیرالمؤمنین (ع) فرموده است: «اعادة الا عتذار تذکیر بالذنب؛ (6) تکرار نمودن عذرخواهى، به یاد گناه انداختن است.» اندازه تنبیه نمودن‏ تنبیه باید کاملاً سنجیده و حساب شده و دقیق باشد و به هیچ وجه از حد و مرز لازم فراتر نرود، زیرا عملى طبیبانه است و هر گونه نسنجیدگى و بى‏دقتى در آن فاجعه‏بار است. امیرالمؤمنین على (ع) در سخنى به این امر توجه داده و یادآور شده است که چنانچه تنبیه سنجیده و حساب شده و دقیق نباشد، نه تنها تأثیرگذار نخواهد بود بلکه موجبات گستاخى و لجاجت را فراهم مى‏سازد: «الافراط فى الملامه یشب نار اللجاجه؛ (7) زیاده‏روى در سرزنش کردن، میزان لجاجت را افزون‏تر مى‏کند.» تنبیه از آسان به سخت‏ باید دقت شود که در صورت به نتیجه رسیدن تنبیه با اقدامات نرم و لطیف، به هیچ وجه نباید به سوى اقدامات سخت و شدید رفت. امیرمؤمنان (ع) فرموده است: «رب جرم اغنى عن الاعتذار عن الاقرار به؛ (8) بسا گناهى که اقرار به آن از عذرخواهى از آن بى‏نیاز سازد.» پس گاهى صرف پیشمانى و اقرار به نادانى، تنبیه شمرده مى‏شود و نباید گامى بیشتر در جهت تنبیه شخص برداشته شود. این لطافت‏ها در امر تنبیه با توجه به فلسفه تنبیه است و اگر تنبیه جز اینگونه دیده شود به امرى خلاف فلسفه خود تبدیل مى‏گردد، زیرا هدف، بیدارى و هشیارى و بازدارندگى است، چنان که شخص متنبه شده، چنان است که گویا خطا نکرده است و باید اینگونه دیده شود. در سخنى دیگر از امیرالمؤمنین (ع) مى‏خوانیم: «ما اذنب من اعتذر؛ (9) کسى که عذر خواهد، گویا اصلاً گناه نکرده است.» بنابراین در تنبیه پیوسته باید فلسفه تنبیه مدنظر باشد و از آن غفلت صورت نگیرد و به هیچ وجه نباید تنبیه به سوى تشفى خاطر و ارضاى خود و یا انتقام‏گیرى سوق داده شود. زیرا تنبیه زمانى واجد فلسفه خویش است که از سر محبت و شفقت باشد، نه از سر قساوت و خشونت. از امیرالمؤمنان على (ع) چنین روایت شده است: «اضرب خادمک اذا عصى‏اللَّه، واعف عنه اذا عصاک؛ (10) اگر خدمتگزارت خدا را نافرمانى کرد، او را تنبیه کن، ولى اگر شخص تو را نافرمانى کرد، او را ببخش.» این مجموعه آداب در تنبیه، زمانى به درستى به بار مى‏نشیند که شخص خطاکار خود را مستحق تنبیه بداند و هشدار بیرونى با بیدارى درونى توأم شود. به عبارت دیگر؛ اولاً تنبیه براى فرد توجیه شود و ثانیاً او خودش را مستحق تنبیه بداند همه عوامل تنبیه در اسلام در مسیر هدف بزرگتر است و تنبیه کردن زمینه‏اى است براى شکوفا شدن استعدادهاى انسان و رسیدن به کمال مطلق. اکنون نکاتى را که باید در تنبیه کردن مورد توجه قرار گیرد به گونه‏اى فشرده مرور مى‏کنیم: 1- باید بلافاصله بعد از عمل نامطلوب تنبیه کرد. 2- زمانى که فردى را تنبیه مى‏کنیم همزمان او را مورد دلسوزى قرار ندهیم. 3- تنبیه باید توأم با توضیح باشد تا فرد تنبیه شونده دلیل آن را بداند. 4- شدت و مقدار تنبیه باید متناسب با عمل نامطلوب باشد، 5 - اگر عمل نامطلوب است و باید تنبیه شود، لازم است مرتب آن عمل را تنبیه کرد نه اینکه به صورت متناوب و گهگاهى، زیرا اینگونه تنبیه کردن باعث ادامه رفتار نامطلوب مى‏شود. 6- تنبیه نباید عاملى براى جلب توجه باشد در تنبیه کردن باید محیط کنترل شود تا همه افراد رفتارى را نامطلوب بدانند نه اینکه رفتارى را عده‏اى تنبیه و برخى تشویق کنند پدر تنبیه کند و مادر تشویق یا معلم رفتارى را تنبیه کند و والدین همان رفتار را تقویت کنند این عامل باعث تضاد ارزش‏ها مى‏شود و نمى‏توان به سادگى آن را کاهش داد. 7- از تهدیدهاى غیر عملى خوددارى کنیم؛ زیرا فرد به زودى متوجه مى‏شود که این عمل، تنبیه به دنبال ندارد. (11) پى‏نوشتها: 1) تغییر رفتار و رفتار درمانى، ص‏344. 2) فصلت، آیه 34. 3) ابن ابى‏الحدید، ج‏17، ص‏410. 4) نهج‏البلاغه، نامه 43. 5) شرح غررالحکم، ج‏2، ص‏517. 6) همان، ج‏1، ص‏374. 7) همان، ص‏43. 8) شرح غررالحکم، ج‏4، ص‏74. 9) همان، ج‏6، ص‏59. 10) همان، ج‏2، ص‏194. 11) بررسى رفتار در روانشناسى تربیتى، ص‏116 - 117.

محل دفن و جریان به خاک سپردن امام علی(ع)

محل دفن و جریان به خاک سپردن امام علی(ع)

● نویسنده: سید خلیل - شاکری ● ارسال کننده: سید خلیل  سید خلیل شاکری(شاکر سردرود) ● منبع: سایت - باشگاه اندیشه - تاریخ شمسی نشر 21/8/1389 - به نقل از mobtaker.iranblog.com

خبرى است که عباد بن یعقوب رواجنى از حیان بن على عنزى روایت کند که گفت: یکى از غلامان على علیه السّلام براى من حدیث کرد که چون هنگام مرگ أمیر المؤمنین علیه السّلام فرا رسید بحسن و حسین علیهما السّلام فرمود: آنگاه که من از دنیا رفتم، مرا بر تابوتى حمل کنید و از خانه بیرون برید، و شما دنبال تابوت را بگیرید زیرا که جلوى آن برداشته شود، و (دیگران) رنج برداشتن جلوى آن را از گردن شما کفایت کنند، سپس جنازه مرا بغریین (که نام همین زمینى است که اکنون قبر مطهر آن حضرت در آن واقع است، و برخى گفته‏اند نام دو عمارت و بنا بود که در نجف قرار داشته است) ببرید، در آنجا سنگ سفید درخشانى خواهید دید همان جا را بکنید (و حفر کنید) و در آنجا لوحى مى‏بینید، پس مرا در همان مکان بخاک بسپارید. گوید: همین که آن حضرت از دنیا رفت جنازه‏اش را برداشتیم و از خانه بیرون بردیم (و چنانچه فرموده بود) ما دنبال تابوت را گرفته بودیم و جلوش خود برداشته شده بود، و ما صدائى آهسته چون کشیدن درختى بر زمین مى‏شنیدیم تا بغریین رسیدیم، در آنجا سنگ سفیدى دیدیم که درخشندگى داشت، آنجا را کندیم لوحى دیدیم بر آن نوشته بود: این جایى است که نوح براى على بن ابى طالب علیه السّلام ذخیره کرده، پس ما آن حضرت را در آن مکان دفن کرده برگشتیم، و از این بزرگداشت و اکرام خداوند نسبت بأمیر المؤمنین خورسند بودیم، پس جمعى از شیعیان که بنماز بر جنازه آن حضرت نرسیده بودند، و ما جریانى را که دیده بودیم و اکرامى که خداى عز و جل نسبت بأمیر المؤمنین علیه السّلام فرموده بود براى آنها باز گفتیم، آنها گفتند: ما هم دوست داریم آنچه را شما در باره آن بزرگوار دیده‏اید ما نیز بچشم خود ببینیم، بآنها گفتیم: طبق سفارش و وصیت خود آن حضرت جاى قبر پنهان شده، آنها (باین سخن توجه نکردند) بدان سو رفتند و بازگشتند، و گفتند: ما آنجا را کندیم و چیزى نیافتیم. محمد بن عماره از پدرش از جابر بن یزید الجعفى حدیث کند که گفت: از حضرت باقر محمد بن‏على علیهما السّلام پرسیدم: أمیر المؤمنین علیه السّلام در کجا دفن شد؟ فرمود: در ناحیه غریین پیش از سپیده دم بخاک سپرده شد، و حسن و حسین و محمد (حنفیه) فرزندان آن حضرت، و عبد اللَّه بن جعفر (برادرزاده‏اش، این چهار تن) وارد قبرش شدند (و جنازه را در قبر گذاردند). و یعقوب بن یزید (بسند خود) روایت کند که بحسین بن على علیهما السّلام عرض شد: که شما أمیر المؤمنین را در کجا بخاک سپردید؟ فرمود: شبانه او را برداشتیم: و از سوى مسجد اشعث او را بردیم تا رسیدیم بپشت کوفه در کنار غریین و در آنجا او را دفن کردیم. و محمد بن زکریا (بسندش) از عبد اللَّه بن حازم حدیث کند که گفت: روزى با هارون الرشید براى شکار از کوفه بیرون رفتیم، پس بناحیه غریین و ثویه (که جایى است پشت کوفه و قبر أبو موسى اشعرى در آنجا است) رسیدیم، آهوانى را در آنجا دیدیم، پس بازها و سگها (ى شکارى) را بطرف آنها رها کردیم، آنها ساعتى براى شکار آهوان دست و پا کردند (ولى نتوانستند آنها را شکار کنند) پس آن آهوان به تپه (که در آنجا بود) پناه بردند و بالاى همان تپه ایستادند، (ناگهان دیدیم) بازها در کنارى از آن تپه فرود آمدند و سگهاى شکارى بازگشتند، هارون از این جریان در شگفت شد، سپس آهوان از تپه بزیر آمدند بازها بطرف آنها پرواز کردند و سگها نیز بسوى آنها دویدند، آهوان (که که این جریان را دیدند) دوباره بآن تپه (پناه بردند بآنجا) رفتند، بازها و سگها نیز (آنها را رها ساخته) بجاى خود بازگشتند، و تا سه مرتبه این جریان تکرار شد، هارون الرشید گفت: بشتاب بروید و هر که (در این اطراف) یافتید او را نزد من بیاورید (زیرا چنین مینماید که این زمین مقدسى است و اسرارى در آن نهفته است. گوید: ما بجستجو در آن اطراف پرداختیم، ) پیر مردى از قبیله‏بنى اسد یافتیم، و او را نزد هارون آوردیم، هارون بوى گفت: مرا آگاه کن که این تپه چیست؟ پیر مرد گفت: اگر امانم دهى ترا آگاه سازم، هارون گفت: عهد و پیمان خدا براى تو است (و من با خدا عهد کنم) که ترا از جایگاهت بیرون نکنم و آزارت ندهم؟ پیر مرد گفت: پدرم از پدرانش براى من حدیث کرده که آنها گفته‏اند: در این تپه قبر على بن ابى طالب علیه السّلام است، و خداى تعالى آنجا را حرم امن قرار داده، و هیچ چیزى بدان جا پناه نبرد جز اینکه ایمن شود، پس هارون پیاده شد و آبى خواسته وضوء گرفت و نزد آن تپه نماز خواند، و خود را بخاک آن مالید و گریست، پس برگشتیم. محمد بن عایشه (یکى از راویان حدیث) گوید: من این داستان را (از عبد اللَّه بن حازم شنیدم ولى) نتوانستم بپذیرم و دلم آن را بخود راه نمیداد، تا اینکه چند روزى گذشت و من براى بجا آوردن حج بمکه رفتم، در آنجا یاسر: زین بان (نگهبانان زین، یا سازنده زین) هارون را دیدار کردم، و شیوه‏اش چنین بود که چون از طواف فارغ میشدیم مى‏آمد و با ما مى‏نشست، پس (روزى یاسر از این در و آن در) سخن بمیان آورد تا اینکه گفت: شبى از شبها در سفرى که همراه هارون از مکه برمیگشتیم و بکوفه رسیده بودیم، هارون بمن گفت: اى یاسر بعیسى بن جعفر (که یکى از بنى عباس بود) بگو: سوار شود (و براى رفتن آماده شود) پس هر دو سوار شدند و من نیز با آن دو سوار شدم (و براه افتادیم) تا رسیدیم بغریین (جایى که قبر على علیه السّلام در آنجا بود) پس عیسى بن جعفر بزیر آمد و خوابید، اما هارون الرشید به تپه‏اى برآمد و نماز خواند و هر دو رکعت نمازى که خواند دعا کرد و گریست و روى آن تپه میغلطید، (و خود را بخاک آن میمالید) سپس می گفت: اى پسر عمو بخدا سوگند من فضیلت و برترى و پیشى تو را در اسلام میدانم، و بخدا ببرکت (همین سوابق درخشان و کوششهاى فراوان) تو است که من باین مقام رسیده‏ام و بر تخت سلطنت نشسته‏ام، و تو آنچنانى که گفتم، لکن فرزندان تو مرا آزار دهند و بر من خروج کنند، (این کلمات را میگفت) سپس برمیخاست و دوباره نماز میخواند وهمین کلمات را تکرار میکرد و دعا میخواند و میگریست، تا اینکه هنگام سحر شد، پس بمن گفت: اى یاسر عیسى را بلند کن، من او را بلند کردم، پس باو گفت: اى عیسى برخیز و نزد قبر پسر عمویت نماز بخوان، عیسى گفت: این کدامیک از پسر عموهاى من است؟ گفت این قبر على بن ابى طالب است، پس عیسى وضوء گرفت و ایستاد بنماز، و هر دو مشغول نماز بودند تا اینکه سپیده دمید، من گفتم: یا أمیر المؤمنین صبح است، پس سوار شدیم و بکوفه برگشتیم. منابع: ارشاد- ترجمه رسولى محلاتى، ج‏1، ص: 22.

درباره دعا و ساحر و طلسم و رمل و جادو(2)

درباره دعا و ساحر و طلسم و رمل و جادو(2)

● نویسنده: سید خلیل - شاکری ● ارسال کننده: سید خلیل  سید خلیل شاکری(شاکر سردرود) ● منبع: سایت - باشگاه اندیشه - تاریخ شمسی نشر 22/8/1389 - به نقل از mobtaker.iranblog.com

من گویم: معلوم نیست آخرت سراى سزا باشد براى فرشته‏ها آنچه معلوم است سراى آدمیانست و منافات ندارد که فرشته‏ها در آن مکلّف باشند، و بسا که سزاى آنها بهمراه کردار آنها است که از آن لذّت برند و درجه صورى و معنوى یابند، بلکه خود خدمت آنها سزاى آنها است چنانچه وارد است که خوراکشان تسبیح است و نوشابه‏شان تقدیس. و شیخ مفید- ره- در مقالات گفته: گویم: فرشته‏ها مکلّفند و نوید و تهدیددارند خدا تبارک و تعالى فرموده «و هر کدام گویند من معبودم سزایش دوزخ است که باو دهیم و چنین سزا دهیم ستمکاران را» و گویم: آنها برکنارند از آنچه کیفر دوزخ دارد، و این قول جمهور امامیه و همه معتزله و اکثر مرجئه و جمعى از اصحاب حدیث است، و گروهى از امامیه تکلیف فرشته‏ها را منکرند و پندارند بهر کارى واداشته‏اند و جمعى از اصحاب حدیث با آنها موافقند. روایات‏ 1- در علل (ج 2 ص 175): بسندش از محمّد بن جعفر اسدى کوفى که سهیل و زهره دو جانورند در دریاى محیط بجهان که کشتى بدان نرسد، و دسترسى بدان نیست، و آنها در اصناف مسخ‏شده‏ها نام برده شدند، و غلط گفته کسى که آنها را دو ستاره دانسته (آن دو ستاره که معروفند به سهیل و زهره، و هاروت و ماروت دو روحانى فرشته‏نما بودند و در زمینه این بودند که فرشته شوند و در حدّ فرشته نبودند، و محنت و ابتلاء را برگزیدند و کارشان بآنجا رسید که رسید (در پاورقى از مصدر روایت نقل شده) و اگر دو فرشته بودند معصوم بودند و گناه نمیکردند. و خدا آنها را در قرآن دو ملک گفته یعنى آماده بودند که فرشته شوند، چنانچه خدا عزّ و جلّ به پیغمبرش فرموده «راستى تو مرده‏اى و آنها هم مرده‏اند 31- الزمر» یعنى مرده میشوى و مرده میشوند. من گویم: «در زمینه این بودند که فرشته شوند» اگر اسدى از خود گفته مورد اعتراض است زیرا فرشته شدن امرى نیست که عارض ذاتى شود بلکه از حقائق ذاتیه است مانند انسانیّت و حیوانیّت مگر مقصود این باشد که فرشته نبودند و فرشته نما بودند و میشد با فرشته‏ها در آمیزند مانند شیطان. در تفسیر على بن ابراهیم: بسندش از محمّد بن قیس که در مکه بودیم و عطا از امام پنجم از هاروت و ماروت پرسید و او فرمود: فرشته‏ها در هر روز و شب از آسمان بزمین فرو شوند، و کردار ساکنان زمین را از آدمى و پرى نگهبانى کنند و بنویسند و بآسمان برند، فرمود: اهل آسمان از گناهان اهل زمین شیون کردندو با هم در این باره گفتگو کردند و سخن چینى نمودند از آنچه میشنیدند و میدیدند از دروغ و از جرأت آنها بر خدا و خدا را منزه میدانستند از آنچه خلقش بدو بستند و او را بدان وصف کنند. گروهى از فرشته‏ها گفتند پروردگارا خشم نکنى از آنچه خلقت در زمین کنند و از دروغ وصف کردن آنها تو را و آنچه بناروا گویند، و گناه ورزند، با اینکه آنها را نهى کردى، بردبارى کنى با آنکه آنها در قبضه قدرت تواند و آسایش از تو دارند. امام فرمود خدا خواست بفرشته‏ها قدرت و نفوذ فرمان خود را در همه خلقش بنماید، و بفرشته‏ها بفهماند که چه منتى بر آنها دارد از اینکه آنچه با خلقش کرده از آنها برگردانده و چه آمادگى بآنها ارزانى داشته از طبع اطاعت و عصمت آنها از گناهان، فرمود: خدا بفرشته‏ها وحى کرد که از میان خود دو فرشته انتخاب کنید، تا بزمین فرستم و بآنها منش خوردن و نوشیدن و شهوت و حرص و آرزو که خوى آدمیانست بدهم و آنها را در فرمانبرى خود بیازمایم. فرمود: دو فرشته بنام هاروت و ماروت که بیش از دیگران از آدمیان نکوهش میکردند و براى خدا خشم داشتند بر انسان انتخاب کردند، و خدا بآنها سفارش کرد که بشما خوى خوردن و نوشیدن و شهوت و حرص و آرزو دادم و خود را بپائید که بت نپرستید و آدم بى‏تقصیر مکشید و زنا نکنید و مى ننوشید. فرمود: سپس آسمانها را برگرفت و گشود تا قدرت خود را بآنها نماید، و آنها را بصورت آدمى و جامه آن بزمین فرو فرستاد در گوشه بابل فرو شدند و یک ساختمان مجلل کنگره‏دارى بنظر آنها جلوه کرد و بسوى آن رفتند و ناگاه در آن زنى نیکو، زیبا خوشبو، آرایش کرده آنها را پیشواز کرد، و چون او را دیدند و با او سخن گفتند و باو خیره شدند سخت دل آنها را بغریزه شهوتى که داشتند ربود و عاشق او شدند و از او کام خواستند. گفت من کیشى دارم و جز با هم کیش خود هم بستر نشوم مگر اینکه شما هم‏بکیش من در آئید، گفتند: دین تو چیست؟ گفت من یک بت دارم هر که آن را پرستد و باو سجده کند از من کام تواند برد گفتند معبود تو کدام است؟ گفت: این بت، فرمود: بهم نگاه کردند و گفتند: این دو کار است که خدا ما را از آن نهى کرده، بت‏پرستى و زنا، چون سجده و پرستش این بت شرک بخدا است، و بت پرستیم تا بزنا برسیم. فرمود: با خود مشورت کردند، و شهوت بر آنها غلبه کرد و از آن پذیرفتند و او گفت: این مى است بنوشید که شما را آماده کار کند، باز هم با هم شور کردند که این سه کار که خدا ما را از آن نهى کرده، شرک، زنا و میخوارى، بت‏پرستى و میخوارى براى زنا است، با هم شور کردند و گفتند اى زن تو چه بلائى خواهشت را پذیرفتیم، گفت بسیار خوب از این مى بنوشید، و این بت را بپرستید و بر او سجده کنید و این کارها را نمودند. و چون از او کام خواستند و او هم آماده شد و آنها آماده شدند یک گدا بر آنها درآمد و درخواست چیزى کرد، و از دیدن او ترسیدند و وى بآنها گفت شما دو مرد ترسوئید و با این زن عطر زده و زیبا خلوت کردید، شما دو مرد بد هستید و از بر آنها بیرون رفت. آن زن گفت بمعبودم قسم دست شما بمن نرسد با اطلاع این مرد بحال شما و سخنان شما و جاى شما، او الان میرود و بدیگران میگوید، زود بروید او را بکشید تا شما و مرا رسوا نکرده و آنگه کار خود را انجام دهید با دل آرام و آسوده. فرمود: برخاستند و آن مرد را گرفتند و کشتند و نزد او برگشتند و او را ندیدند، و پشیمان شدند و پرهاشان ریخت و سربزیر شدند. فرمود: خدا بآنها وحى کرد، من شما را یک ساعت بزمین فرستادم و از چهار گناه نهى کردم بخصوص و شما مرا منظور نداشتید و از من شرم نکردید و شما از همه بیشتر بر اهل زمین عیب میکردید و از افسوس و خشم من بر آنها دم میزدیدچون شما را معصوم ساخته و از گناه بدور داشتم، چگونه خواهید من شما را کیفر دهم، یا عذاب دنیا را بخواهید یا آخرت. یکى بدیگرى گفت اکنون که باین دنیا آمدیم از دلخواههاى آن بهره بریم تا روزى که بعذاب آخرت رسیم، دیگرى گفت: عذاب دنیا اندازه دارد و تمام‏شدنیست و عذاب آخرت پیوسته و بى‏نهایت است و نباید عذاب آخرت را بر عذاب دنیا برگزینیم که تمام‏شدنیست، فرمود: عذاب دنیا را اختیار کردند، در زمین بابل بمردم جادو یاد میدادند، و چون یاد دادند از زمین بهوا برآمدند و آنها وارو در هوا آویزانند تا روز قیامت. عیاشى: از محمّد بن قیس آن را آورده. گویم: ممکن است این خبر حمل بر تقیه شود، چون پرسش‏کننده از علماى عامّه است. 2- در عیون: (ج 1 ص 266) و در تفسیر امام: بسندى از امام صادق علیه السّلام در تفسیر قول خدا عزّ و جلّ «و پیرو شدند آنچه را میخواندند دیوها بر ملک سلیمان» فرمود: پیرو شدند آنچه را میخواندند دیوان کافر از جادو و نیرنجات بر ملک سلیمان آنان که پنداشتند سلیمان بدان پادشاه شد، و ما هم اکنون بوسیله آن عجائب پدیدار کنیم تا مردم فرمانبر، شوند [و بى‏نیاز شویم از فرمانبرى علی‏]. و گفتند سلیمان کافر و جادوگر استادى بود و بجادوگرى چنان پادشاهى بدست آورد و چنان نیروئى یافت، و خدا عزّ و جلّ رد کرد آنها را و فرمود سلیمان کافر نبود و جادو نکرد ولى دیوها کافر شدند و جادو بمردم یاد دادند و آن را بسلیمان بستند و بدان چه نازل شد بدو فرشته در بابل هاروت و ماروت. پس از نوح جادوگر بسیار شد و خدا عزّ و جلّ دو فرشته فرستاد به پیغمبر آن زمان که وسیله جادو را بیان کنند و وسیله دفع آن را بمردم بیاموزند تا جادو را از خود دفع کنند و آن پیغمبر آن را از دو فرشته گرفت و بمردم رساند بفرمان خداعزّ و جلّ و بآنها فرمود جادو را بفهمند و باطلش کنند و از جادو کردن مردم غدقن کرد، چنانچه زهر را یاد دهند و تریاق را و بشاگرد گویند این زهر است و این تریاق و مبادا با زهر کسى را بکشى. سپس خدا عزّ و جلّ فرمود: «و بکسى یاد ندادند تا گفتند ما فتنه‏ایم مبادا کافر شوى» یعنى بامر پیغمبر آن دو فرشته خود را بمردم نمودند بصورت آدمى و آنها را یاد دادند و خدا فرمود «بکسى یاد ندادند جادو و ابطالش را جز اینکه میگفتند بشاگرد «همانا ما فتنه‏ایم» یعنى آزمایش بنده‏هائیم تا خدا را فرمان برند و بآنچه یاد گیرند جادوى جادوگر را باطل کنند و خود جادو نکنند، و کافر مشو با بکار بردن جادو و زیان زدن بمردم و دعوت مردم باینکه بتو معتقد شوند که جان دهى و جان بگیرى و بر آنچه خدا عزّ و جلّ توانا است توانائى، که این کفر است. خدا عزّ و جلّ فرمود طالبان جادو از آنها که دیوان بر ملک سلیمان نوشته بودند از نیرنجات یاد میگرفتند و آنچه را که بر دو فرشته نازل شد ببابل هاروت و ماروت و از هر صنف مى‏آموختند وسیله جدا کردن مرد را از همسرش، این آنچه براى زیان رساندن بمردم یاد میگرفتند، از دو بهمزدن و نیرنگ و سخن چینى و وانمودن اینکه طلسم را در کجا زیر خاک کرده تا مرد عاشق زن شود و یا بعکس یا اینکه از هم جدا شوند. سپس خدا عزّ و جلّ فرمود «و نبودند زیان رسان بکسى جز بفرمان خدا» یعنى شاگردان بکسى زیان رسان نبودند، جز باینکه خدا آنها را وانهد و بداند زیرا اگر خدا میخواست آنها را بزور باز میداشت. سپس فرمود: «و یاد میگرفتند آنچه زیانشان میزد و سودشان نداشت» چون بقصد زیان زدن یاد میگرفتند و جادوگرى و آن زیان بدین آنها بود و سودى نمیبردند بلکه از دین خدا بوسیله آن بیرون میشدند و البته این شاگردان که آنچه را با دین خود عوض کردند در آخرت بهره‏اى از بهشت ندارند، سپس خدا عزّ وجلّ فرمود «چه بد بود بهائى که خود را بدان فروختند و گرو نمودند بعذاب «اگر میفهمیدند» که آخرت را بدنیا فروختند و بهره بهشت خود را از دست دادند، زیرا یادگیران جادو هم آنانند که عقیده دارند نه پیغمبرى هست، و نه خدائى، نه قیامتى نه زنده‏شدنى. فرمود «و البته دانستند که کسى که آن را بخرد در آخرت بهره ندارد» چون عقیده بآخرت ندارند، زیرا معتقدند که آخرتى نیست و پس از دنیا براى آنها بهره‏اى وجود ندارد، و اگر هم آخرتى باشد با کفر آنها بهره‏اى از آن ندارند، سپس فرمود «چه بد است آنچه خود را بدان فروختند» که آخرت را بدنیا فروختند و خود را گرو کردند بعذاب ابد «کاش میدانستند» با خود چه کردند، ولى چون کافرند آن را ندانند، زیرا در حجج خدا اندیشه نکردند تا عذاب خود را بفهمند و بدانند که منکر حق شدند. یوسف بن محمّد بن زیاد و على بن محمّد بن سیّار از دو پدرشان گفته‏اند که آنان گفتند ما بامام حسن پدر امام قائم علیه السّلام گفتیم: گروهى نزد ما هستند که پندارند هاروت و ماروت دو فرشته بودند که چون گناه آدمیزاده‏ها فزون شد خدا آنان را با یک سوّمى بدنیا فرستاد و زهره آنها را فریفت و آنها دنبال زنا رفتند و مى نوشیدند و آدم کشتند و خدا تبارک و تعالى آنها را در بابل عذاب کرد و جادوگران از آنها جادو مى‏آموختند و خدا آن زن را بصورت این اخترى درآورد که زهره است. امام فرمود: بخدا پناه از این گفتار، البته فرشته‏ها معصومند و محفوظ از کفر و گناه بلطف خدا، خدا عزّ و جلّ فرموده «گناه نکنید در آنچه بدانها فرماید و انجام دهند فرمان را» و فرموده «از او است هر چه در آسمانها و زمین است و هر که نزد او است» یعنى از فرشته‏ها «سر برنتابند از عبادتش و مانده نشوند تسبیح گویند در شب و روز و وانگیرند» و باز در باره فرشته‏ها فرموده «بلکه بنده‏هائى ارجمندند و باو پیشى نگیرند در گفتار و بفرمان او کار کنند، میداند آنچه در پیش آنها است و آنچه در پس آنها و میانجى نشوند مگر براى کسى که‏بپسندد و آنان از ترس او نگرانند». سپس امام علیه السّلام فرمود: اگر چنان باشد که گویند خدا این فرشته‏ها را خلیفه زمین ساخته و چون پیغمبران باشند در دنیا یا چون امامان، لازم آید پیغمبر و امام هم آدم کشد و زنا کند، سپس فرمود: آیا ندانى که خدا عزّ و جلّ هرگز دنیا را از پیغمبر یا امامى از بشر تهى ننهد؟ آیا خدا نفرموده «و نفرستادیم پیش از از تو- یعنى بمردم- جز مردانى که بآنها وحى کردیم از اهل آبادیها، 110- یوسف» و خبر داده که فرشته‏ها نفرستاده است بزمین تا امام و حاکم باشند، و بس فرشته‏ها به پیغمبران فرستاده شدند. گفتند آن دو بآن حضرت گفتیم: بنا بر این ابلیس هم فرشته نبود؟ فرمود: نه بلکه از جن بوده، آیا نشنیدید خدا عزّ و جلّ فرماید «و چون بفرشته‏ها گفتیم براى آدم سجده کنید همه سجده کردند جز ابلیس که از جنّ بود، 51- الکهف» و خبر داده که از جن بوده و همانست که خدا عزّ و جلّ فرموده «و جان را پیش از آن از آتش سوزان آفریدیم، 28- الحجر» امام حسن بن على علیه السّلام فرمود بسند پدرانش از على علیه السّلام که رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: که خدا عزّ و جلّ، گروه آل محمّد را برگزید، و پیغمبران را برگزید و فرشته‏هاى مقرّب را، و آنها را برنگزید مگر میدانست کارى نکنند که از او ببرند و از عصمت او جدا شوند و بسزاواران عذاب و نقمتش گرایند گفتند: براى ما روایت شده که چون رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله تصریح کرد بامامت على علیه السّلام خدا عزّ و جلّ ولایت او را در آسمانها بگروهها از مردم و گروه‏ها از فرشته عرضه کرد و از آن سرباز زدند و خدا آنها را قورباغه کرد. فرمود: پناه بر خدا، اینان دروغ بند و افتراء زن بر مایند، فرشته‏ها هم رسولان خدایند و چون پیغمبران و رسولان دیگر بمردم، مى‏شود کافر باشند؟ گفتیم: نه، فرمود چنین باشند فرشته‏ها، راستى مقام فرشته‏ها البته بزرگ است و کار آنها والا است. در احتجاج (255) بسندى از أبى محمّد عسکرى علیه السّلام از آنجا که گوید «گفتیم بامام حسن پدر امام قائم» تا آخر نقل کرده. 3- در عیون (ج 1 ص 271): بسندش از علی بن محمّد بن جهم که شنیدم مأمون از امام رضا علیه السّلام پرسید از آنچه مردم در باره زهره روایت کنند که زنى بود که هاروت و ماروت بدو فریفته شدند، و آنچه روایت کنند از سهیل که یک گمرکچى بوده در یمن، فرمود: دروغ گفته‏اند که این دو ستاره‏اند، همانا دو جانور دریائى‏اند و مردم بغلط آنها را دو ستاره دانند، خدا دشمنانش را بصورت نور بخش تابان درنیارد که تا آسمان و زمین باشند بمانند. مسخ‏شده‏ها بیش از سه روز زنده نمانند و بمیرند، و نژادى از خود نگذارند امروز در روى زمین مسخ شده نیست و آنچه از مسوخ شمرده شده چون میمون و خوک و خرس و مانند آنها همانا شبیه مسخ‏شده‏هایند که خدا مردمى را از خشم خود براى اینکه منکر توحید خدا بودند و پیغمبران را دروغ دانستند بصورت آنها در آورد و لعن کرد. و امّا هاروت و ماروت دو فرشته بودند که بمردم جادو آموختند تا بدان از جادوى جادوگران دورى جویند و نیرنگ آنها را باطل کنند و بهر کس آموختند گفتند همانا ما فتنه‏ایم کافر مشو، و مردمى کافر شدند که آنچه باید از آن دورى جویند بکار بستند، و جدائى میان مرد و همسرش افکندند، خدا عزّ و جلّ فرموده «زیان رسان نبودند بکسى جز باذن او» یعنى بعلم او. 4- در علل (ج 2 ص 171): بسندش از أبى الحسن علیه السّلام که مسخ‏شده‏ها را شمرد و حدیث را کشیده تا گفته: و زهره مسخ شد براى آن که زنى بود و هاروت و ماروت بدو فریفته شدند. 5- و از همان (ج 2 ص 173): بسند دیگر از امام صادق علیه السّلام که و امازهره زنى بود بنام «ناهید» که مردم گویند: هاروت و ماروت بدو فریفته شدند. 6- و از همان (ج 2 ص 173- از امام صادق نه امام رضا): باسناد دیگر از امام رضا علیه السّلام که: و اما زهره زنى بود که هاروت و ماروت بدو فریفته شدند و خدا او را بصورت زهره درآورد. 7- و از همان (00 ص 174): باسناد دیگر از امام صادق علیه السّلام که از پدرانش از پیغمبر نقل کرده، و اما زهره یک زن ترسا بود از یکى از پادشاهان بنى اسرائیل همان که هاروت و ماروت بدو فریفته شدند نامش «ناهیل» بود و مردم میگویند «ناهید». گویم: اخبار را با سندهاشان در باب مسوخات ذکر کنم ان شاء اللَّه. 8- عیاشى از زراره، از أبى طفیل که در مسجد کوفه بودم و شنیدم على علیه السّلام بر منبر بود، و ابن کواء از ته مسجد فریاد زد، یا أمیر المؤمنین، هدایت چیست؟ آهسته فرمود که نشنود لعن کندت خدا هدایت نخواهى و کورى خواهى سپس باو فرمود: نزدیک آى، نزدیک او شد و از چیزهائى پرسید و باو خبر داد. پس گفت: بمن خبر ده از این ستاره سرخ- یعنى زهره- فرمود: خدا فرشته‏ها را بخلق خود آگاه کرد در یک گناهى بودند، و هاروت و ماروت دو فرشته بودند و گفتند، اینانند که پدرشان را بدست خود آفریدى و فرشته‏ها را بسجده او واداشتى و اکنون نافرمان تواند. فرمود: شاید شما اگر مانند آنها آزموده شوید و شهوت داشته باشید مرا نافرمانى کنید چون آنها، گفتند بعزتت سوگند که نه، فرمود: خدا آنها را بمانند آدمیزاده گرفتار شهوت کرد و بآنها فرمود: بت نپرستید، آدم بناحق نکشید، زنا نکنید و مى ننوشید و آنگه آنها را بزمین فرو کرد. آنها میان مردم قضاوت میکردند هر کدام در یک ناحیه و بدین کار بودند تا این ستاره که زیباترین مردم بود نزد یکى از آنها بمرافعه آمد و او را خوشامد باوگفت: حق با تو است ولى حکم بتو ندهم تا خود را بمن واننهى، روزى را با او وعده گذاشت و نزد دیگرى رفت و مرافعه باو برد و دل او را برد مانند آن یکى و همان وعده را در همان ساعت با او گذاشت. و در آن ساعت هر دو با وى ملاقات کردند، و هر کدام از رفیق خود خجالت داشت و سرها را بزیر انداختند، و آنگه شرم از آنها رفت و یکى بدیگرى گفت: من براى مقصدى آمدم که تو آمدى و با هم از او کام خواستند گفت: نه تا بت او را بپرستند و از مى او بنوشند و چون نوشیدند به بت او نیاز بردند. و گدائى وارد شد و آنها را دید و زن بآنها گفت: این میرود و گزارش شما را میدهد، برخاستند و او را کشتند و از او کام خواستند گفت نه تا بمن نیاموزید وسیله اى را که با آن بآسمان بالا روید و آنها گفتند نه، و او هم گفت: نه، تا باو خبر دادند و آن را براى آزمایش گفت و بآسمان بالا رفت و دیده بدو برداشتند و دیدند اهل آسمان سر بسوى آنها کشند و آنها را مینگرند، و آن زن هم بآسمان رسید و بصورت این ستاره که بینى درآمد. 9- و از همان: بسندش از ابى ولّاد که: بامام ششم گفتم: قربانت، راستى که مردى از یاران ما پارسا مسلمان بسیار نماز خوان گرفتار لهو شده و گوش بسرود میدهد فرمود: این کارش از نماز در وقت و از روزه و از عیادت بیمار و از حضور در جنازه و دیدار برادر باز میدارد؟ گفتم: نه، او را از کار خیر و نیک باز نمى‏دارد فرمود: این از وسوسه‏هاى شیطانست و ان شاء اللَّه آمرزیده شود براى او. سپس فرمود: گروهى از فرشته عیب گرفتند بر آدمیزاده در لذت و شهوت او یعنى از حلال نه از حرام: فرمود: خدا در باره آدمیزاده‏هاى مؤمن سرزنش فرشته‏ها را نپسندید، فرمود: خدا در خاطر آن فرشته‏ها لذت و شهوت افکند تا بر مؤمن عیب نگیرند، و چون آن را احساس کردند، از آن بخدا نالیدند که ما را ببخش ببخش و برگردان بهمان آفرینش خودمان که براى ما اختیار کرده بودى که میترسم در کار پریشان و ناروائى درآئیم، فرمود: خدا آن را از خاطر آنها زدود. فرمود: چون رستاخیز آید و اهل بهشت در بهشت درآیند همان فرشته‏ها اجازه گیرند و نزد اهل بهشت روند و بر آنها درود گویند و گویند درود بر شما در برابر شکیبائى شما در دنیا از لذتها و شهوتهاى حلال. 10- در اقبال (366) از امام چهارم در دعاء عرفه: بار خدایا البته فرشته‏هایت نگرانند از ترست، شنوا و فرمانبر تواند، و بفرمان تو کار کنند، وانگیرند در شب و روز تسبیح گویند. 11- در احتجاج (185) زندیق از امام ششم پرسید در باره دو فرشته هاروت و ماروت چه گوئى چه مردم گویند که آنها بمردم جادو مى‏آموختند؟ فرمود آنها وسیله آزمایش بودند، تسبیح آنها در هر روز این بود که اگر کسى چنین و چنین کند چنان مى‏شود، اگر بچنین و چنین معالجه کند چه مى‏شود اصنافى از جادو بود و آنجا اظهار میکردند مردم از آنها یاد میگرفتند و آن دو بآنها میگفتند همانا ما وسیله آزمایشیم از ما دریافت نکنید چیزى را که زیان براى شما دارد و سود ندارد. تصدیق غیب‏گو (رمال، فالگیر، طالع‏بین) عن الهیثم بن واقد قال: قلت لأبی عبد اللَّه علیه السّلام انّ عندنا بالجزیرة رجلا ربّما اخبر من یأتیه یسئله عن الشّى‏ء یسرق او شبه ذلک أ فنسأله؟ فقال: قال رسول اللَّه صلّى اللَّه‏علیه و آله: من مشى الى ساحر او کاهن او کذاب یصدّقه بما یقول فقد کفر بما انزل اللَّه من کتاب. هیثم بن واقد مى‏گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم که در منطقه جزیره، مردى در بین ما است که گاهى از مال بسرقت رفته یا چیزى نظیر آن به کسانى که از وى پرسش مى‏کنند خبر مى‏دهد آیا مجازیم به او مراجعه کنیم و از این قبیل مسائل سؤال نمائیم؟ در جواب فرمود: که رسول گرامى (ص) گفته است هر کس به منظور آگاهى از مغیبات نزد ساحر یا کاهن یا دروغگو برود و گفته وى را تصدیق نماید به آنچه خداوند از کتب آسمانى نازل فرموده کفر آورده است. تنجیم و غیب‏گوئى‏ على علیه السّلام سربازان خود را براى جنگ با خوارج مهیا نمود، موقعى که خواست حرکت کند شخصى نزدیک آمد و به حضرت عرض کرد اگر در این وقت به جبهه جنگ بروى خائفم که به مرادت نرسى و شکست خورده مراجعت نمائى و من این خبر آینده را از راه محاسبه نجومى و دقت در اوضاع کواکب بدست آورده‏ام. فقال علیه السّلام: أ تزعم انّک تهدى الى السّاعة الّتى من سار فیها صرف عنه السّوء و تخوّف من السّاعة الّتى من سار فیها حاق به الضرّ؟ فمن صدّقک بهذا فقد کذّب القرآن و استغنى عن الاستعانة باللَّه فی نیل المحبوب و دفع المکروه و تبتغى فی‏قولک للعامل بامرک ان یولّیک الحمد دون ربّه لانّک بزعمک انت هدیته الى السّاعة الّتى نال فیها النّفع و امن الضّر. على علیه السّلام به او فرمود: گمان دارى که تو دگران را به ساعتى هدایت مى‏کنى که هر کس در آن ساعت حرکت کند ناملایمات و بدیها دامنگیرش نمى‏شود و از ساعتى مى‏ترسانى که هر کس در آن ساعت سیر نماید در زیان و ضرر محصور مى‏گردد. کسى که تو را در این سخن تصدیق کند قرآن را تکذیب نموده و در راه جلب ملائم و دفع ناملایم از مددخواهى و طلب نصرت و یارى از بارى تعالى بى‏نیاز شده است و از گفته‏ات برمى‏آید که متوقعى اجراکننده دستورت، تو را حمد و ثنا گوید نه خداى خود را زیرا به گمانت این تو هستى که او را به ساعتى هدایت نموده‏اى که بر اثر آن به سود و بهره نائل آمده و از زیان و ضرر مصون مانده است. ثمّ اقبل علیه السّلام على النّاس فقال: ایّها النّاس ایّاکم و تعلّم النّجوم الّا ما یهتدى به فی برّ او بحر فانّها تدعوا الى الکهانة و المنجّم کالکاهن و الکاهن کالسّاحر و السّاحر کالکافر و الکافر فی النّار سیروا على اسم اللَّه. سپس على علیه السّلام روى خود را متوجه مردم نمود و فرمود: ستاره‏شناسى را براى تشخیص راههاى صحرائى و دریائى فراگیرید و بپرهیزید از این که آن را وسیله غیب‏گوئى و راه شناخت پیروزى و شکست قرار دهید که این کار، شما را به کهانت مى‏کشاند و منجمى که هدفش در ستاره‏شناسى‏غیب‏گوئى باشد همانند کاهن است و کاهن مثل ساحر است و ساحر مانند کافر است و کافر جهنّمى است. آنگاه رو کرد به سربازان و فرمود: بنام خدا حرکت کنید یعنى به غیبگوئى آمیخته به بدبینى این مرد که از علم نجوم دم میزند اعتنا ننمائید. وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُطْلِعَکُمْ عَلَى الْغَیْبِ وَ لکِنَّ اللَّهَ یَجْتَبِی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یَشاءُ. چنین نبوده است که خداوند شما را بر غیب آگاه سازد ولى از بین فرستادگان خود کسانى را که خواسته است برگزیده و آنان را از این فیض بزرگ بهره‏مند ساخته است. خلاصه علم به غیبهاى این عالم و همچنین مغیبات سایر عوالم هستى. مختص ذات اقدس الهى است. اینکه در پاره‏اى از موارد پیامبران خدا و اولیاء او در بیدارى، سخن از غیب گفته‏اند به اذن حضرت بارى تعالى بوده یعنى خداوند در مواقعى که اراده فرماید افراد شایسته را بواقعیتهاى ناشناخته ملهم مى‏کند و از مغیبات نسبى آگاهشان مى‏سازد و گاهى الهام خداوند در عالم خواب بوسیله رؤیاهاى صادقه افاضه مى‏شود و بر اثر آن گوشه‏اى از پرده غیب کنار مى‏رود و حقیقت نهفته‏اى براى صاحب رؤیا آشکار مى‏گردد. ولى طرقى را که فریبکاران براى اغفال مردم برگزیده‏اند از قبیل کهانت، سحر و جادو، ستاره‏شناسى و نظائر اینها نه تنها کلید علم غیب نیستند بلکه مایه گمراهى و فسادند و اسلام آنها را ممنوع اعلام نموده است.

درباره دعا و ساحر و طلسم و رمل و جادو(1)

درباره دعا و ساحر و طلسم و رمل و جادو(1)

● نویسنده: سید خلیل - شاکری ● ارسال کننده: سید خلیل  سید خلیل شاکری(شاکر سردرود) ● منبع: سایت - باشگاه اندیشه - تاریخ شمسی نشر 22/8/1389 - به نقل از mobtaker.iranblog.com

مجازات جادوگرى‏ رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: (مجازات) جادوگر مسلمان آن است که باید کشته شود، ولى جادوگر کافر کشته نمى‏شود! سؤال شد: اى رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم! علت این تفاوت چیست؟ فرمود: شرک و جادوگرى مساوى هستند. (بلکه گناه شرک بزرگتر است، و اگر قرار کشته شدن باشد، باید او به خاطر شرک کشته شود). خطر گناه‏ جادوگر کافر است یا نه؟ فقهاء در آن اختلاف دارند، از پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله روایت شده که فرمود: هر که نزد کاهن یا جادوگر رود و او را باور دارد البته کافر است بدان چه بر محمّد صلى اللَّه علیه و آله و سلم فرود آمده، بدان که نزاعى میان امت اسلام نیست که هر که اختران را مدبر و خالق جهان و حوادث جهان داند از خوب و بد کافر است، و این همان نوع یکم از سحر است. و اما نوع دوم که معتقد شود روح آدمى نیرومند گردد تا آنجا که جسم و زندگى و قدرت و تغییر شکل پدید آرد اظهر اینست که امّت اسلام بر کفر او اجماع دارند، و اما نوع سوم که معتقد شود جادوگر از تصفیه و خواندن ورد و دود کردن برخى داروها بآنجا رسد که خدا در دنبال کار او بر سبیل عادت آنها را پدید کند معتزله همه او را کافر دانند و گفته‏اند: با این عقیده ممکن نیست پیغمبران بر حق را شناخت. و این گفته زشتى است زیرا کسى را رسد که گوید: اگر مدّعى نبوت دروغگو باشد نباید خدا این چیزها را بدست او پدید آورد تا مایه اشتباه گردد، ولى اگر مدعى نبوّت نشود و این امور را پدید آورد اشتباهى بمیان نیاید و امتیاز میان حق گو و باطل جوانیست که براى حق گو این امور بدنبال دعوى نبوّت محقق شوند، و اما انواع دیگر جادو که شمردیم شکّى نیست که مایه کفر نباشند. اگر گویند: چون یهود سحر را بسلیمان بستند خدا در تبرئه او فرمود: «و کافر نشد سلیمان» و این دلیل است که هر جادو و سحرى کفر است، بعلاوه فرمود «ولى شیاطین کافر شدند که سحر بمردم مى‏آموختند» و این هم مقتضى است که هر سحرى کفر باشد، و از دو فرشته هم حکایت کرده که آنها بکسى جادو نیاموختند جز اینکه گفتند «همانا ما فتنه‏ایم پس تو کافر مشو» و این هم دلالت دارد که هر سحرى کفر است. گوئیم: حکایت حال را بس که یک صورت کفر وجود داشته باشد و آن را حمل کنیم بر کسى که معتقد بخدائى ستارگانست سپس پس از ایراد درباره حکم کشتن ساحر گفته: اینست کلیات سخن در باره سحر و جادو و اکنون بر گردیم به تفسیر آیه. قول خدا «ولى شیاطین کافر شدند و جادو بمردم مى‏آموختند» ظاهر آیه اینست که کفر آنها براى آموختن جادو بوده، زیرا وصف مشعر بعلیت است، و آموختن آنچه کفر نباشد کفر نیست، پس آیه دلیل است که تعلیم جادو کفر است و مانع را رسد که گوید: وصف مشعر بعلیت نیست و معنا اینست که شیاطین کفر آوردند، و جادو هم مى‏آموختند. اگر گوئى: این مورد اشکال است، زیرا خدا در این آیه خبر داده که دو فرشته بمردم جادو مى‏آموختند، و اگر آموختن جادو کفر باشد لازم شود، دو فرشته را کافر دانند با اینکه همه فرشته‏ها معصومند، و بعلاوه شما دلیل آوردید که هر جادو کفر نیست. گوئیم: لفظ مشترک همه نامدارانش را نگیرد و ما این جادو که کفر است همان نوع اول دانیم که عقیده بخدائى اختران است و آن جادوئى است که کفر است شیاطین هم براى اینکه این جادو را آوردند کافر شدند نه بانواع دیگر و راجع بدو فرشته گوئیم: نپذیریم که این نوع از جادو را آموختند بلکه بسا از اقسام دیگر آن بوده، چنانچه خدا فرموده «از آنها یاد میگرفتند آنچه وسیله جدائى میان مرد و جفت او است». «و بعلاوه اگر مقصود تعلیم این نوع جادو هم باشد در صورتى کفر است که مقصود آموزگار این باشد که شاگرد آن را حق داند و درست و اما اگر آن را بیاموزد براى اینکه از آن کناره گیرد کفر نیست، و آموختن فرشته‏ها براى این بوده که مکلف از آن دورى کند که فرموده «بکسى نمى‏آموختند تا میگفتند ما فتنه‏ایم» و اما قصد شیاطین از آموختن آن اعتقاد حق بودن این چیزها بوده است، و فرق روشن است. نافع و ابن کثیر و عاصم و ابو عمرو «لکنّ» با تشدید خواندندولى دیگران بتخفیف نون خواندند اما اینکه فرموده وَ ما أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ بِبابِلَ هارُوتَ وَ مارُوتَ چند مسأله دارد. 1- در لفظ (ما) دو وجه است یکى اینکه بمعنى «الّذى آنچه» باشد و بر این معنا سه قول است، عطف باشد بر سحر که آنچه بر دو فرشته هم نازل میشده تعلیم میدادند، یا عطف باشد بر ما تَتْلُوا الشَّیاطِینُ یعنى پیرو خواندن افتراء شیطان بودند و پیرو آنچه بر دو فرشته فرو شده بود، زیرا سحر یک قسم آن کفر بود و آن همانى بود که شیاطین میخواندند و یک قسم آن کفر نبود چون تأثیر در تفرقه زن و شوهر و آن نازل بر ملکین بود و خدا گویا از یهود گزارش داده که پیرو هر دو بودند. و یا اینکه عطف باشد بر ملک سلیمان، یعنى آنچه شیاطین میخواندند افتراء بر ملک سلیمان بود و هم بر آنچه بدو فرشته نازل بود، ابو مسلم این را اختیار کرده و منکر است که سحر بر دو فرشته نازل باشد، و چند دلیل بر آن آورده‏اند. الف: زیرا اگر سحر بر آنها نازل شود باید از خدا باشد و آن روا نیست چون سحر کفر است و عبث و انزال آن بر خدا روا نیست. 2- اینکه قول خدا «شیاطین کافر شدند که جادو بمردم مى‏آموختند» دلیل است که آموختن جادو کفر است، و اگر ثابت شود که آنها چنین کردند باید کافر باشند و آن باطل است. 3- چنانچه روا نیست پیغمبران جادو آموزند فرشته را بطریق اولى روا نباشد. 4- جادو را جز بکافران و فاسقان و دیوان سرکش نسبت ندهند، و چگونه کارى که خدا از آن نهى کرده و بدان سزاى کیفر نوید داده بخدا بسته شود، جادو جز امرى بیهوده و اشتباه کارى نیست و رسم خدا ابطال آنست چنانچه در داستان موسى فرموده «آنچه شما آوردید جادو است و البته خدا باطلش سازد». سپس در تفسیر آیه براهى رفته که با اکثر مخالفین مخالف است، گفته: چنانچه شیاطین جادو را بملک سلیمان بسته‏اند با اینکه ملک سلیمان از آن بدور است، همچنان جادو را نسبت دادند به «ما أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ» و آن هم از جادو بدور است، براى اینکه نازل بدانها شرع است و دین و دعوت بنیکى و آنان همینها را بمردم یاد میدادند و میگفتند ما وسیله آزمون هستیم براى تأکید در پذیرش و فرمانبرى، ولى برخى پذیرفتند و دیگران از آن رو گرداندند «و آموختند از آن دو» یعنى فتنه و کفر باندازه‏اى که جدائى اندازند میان مرد و جفتش، این تقریر مذهب أبى مسلم است. وجه دوم: اینست که «ما» نفى باشد و عطف باشد به «ما کَفَرَ سُلَیْمانُ» یعنى سلیمان کافر نشد و بدو فرشته هم جادو نازل نشد، چون جادوگران جادو را بسلیمان مى‏بستند و میگفتند از همانست که بدو فرشته نازل شده در بابل که هاروت و ماروت بودند، و خدا هر دو گفته آنها را رد کرد، و پس از آن فرمود «و بهیچ کس جادو نیاموختند بلکه از آن بسختى غدقن کردند، و اینکه گفتند «همانا هر دو فتنه‏ایم و تو کافر مشو» یعنى وسیله آزمونیم که شما را از جادو نهى کنیم تا مبادا کافر شوید. و بدان که اینها پنج قولند در تفسیر آیه و قول یکم بهتر است از همه زیرا عطف «ما أُنْزِلَ» بر آنچه پهلوى آنست بهتر است از عطف بر آنچه از آن دور است مگر دلیلى آید و اینکه گفته‏اند لازم آید خدا جادو نازل کرده باشد، گوئیم شرح چیزى گاهى براى تشویق بانجام آنست و گاهى براى جلوگیرى از آن و دور کردن مردم از آن چنانچه شاعر گفته. (بدى را دانستم نه براى آنکه دنبالش بروم بلکه تا از آن پرهیز کنم) اینکه دوباره گفته آموختن جادو کفر است چون خدا فرموده «شیاطین کافر شدند که تعلیم دادند بمردم جادو» گفتیم در صدق این جمله کافى است یک نوع جادو کفر باشد، و آن تعلیم جادو است با اعتقاد باینکه کواکب خدایند و با قصداثبات این عقیده، و اینکه دربار سوم گفته آموختن جادو براى انبیاء هم روا نیست تا چه رسد بفرشته‏ها. گوئیم اگر مقصود از آن آگاهى بر ابطال آن باشد چرا بر پیغمبران روا نباشد و اینکه گفته جادو را بکفار و سرکشان وابندند و چگونه بخدا که از آن نهى کرده نسبت توان داد؟ گوئیم فرق است میان عمل و تعلیم، علاوه ممکن است بیک نظر حرام باشد و بیک نظر جائز. ) مسأله دوم: حسن «ملکین» بلام کسره دار خوانده و از ضحاک و ابن عباس هم روایت است و در مقصود آن اختلاف است حسن گفته دو عجمى نبریده در بابل بودند که جادو یاد میدادند و گفته شده: دو پادشاه خوب بودند ولى قرائت مشهوره با لام فتحه دار است یعنى دو فرشته که از آسمان نازل شدند بنام هاروت و ماروت و سپس گفتند همان جبرئیل و میکائیل بودند و دیگران را هم گفته‏اند، براى کسر لام چند دلیل آوردند. 1- آموختن جادو بفرشته‏ها سزاوار نیست. 2- چگونه رواست فرشته نازل شود با اینکه خدا فرماید «اگر فرشته فرو آریم کار بگذرد و سپس مهلت نیابند، 9- الانعام». 3- اگر دو فرشته فرو شوند یا بصورت دو مرد باشند یا نه در صورت یکم جلوه دادن آنها بصورت دو مرد اشتباه کارى است و روا نیست و در صورت دوم مخالف قول خدا است که «اگر او را فرشته مقرّر سازیم بایدش مردى نمائیم، 10- الانعام) و جواب از اعتراض یکم در بیان حکمت نزول فرشته بیاید و جواب از دوم اینست که این آیه با قرائت ملکین بمعنى فرشته خاص است و متواتر و بر آن آیه عام مقدم مى‏شود. و جواب از سوم اینست که بصورت دو مرد بودند و بر مکلّفان زمان انبیاء لازم بود که هر که بصورت آدمى بینند بطور قطع او را آدمى ندانند و در زمان رسول صلى اللَّه علیه و آله هر که دحیه کلبى را میدید نباید او را یک آدمى شناسد و باید درتردید باشد. مسأله سوم: گفتیم فرشته‏اند آیا چرا فرود آمدند؟ از ابن عباس روایت است که براى پاسخگوئى بفرشته‏ها بود که از گناه آدمیزاده و از اینکه خدا به آنها مهلت میدهد و خصوص پس از جادوگرى آنها تعجب کردند، و خدا از آنها خواست تا داناتر و زاهدتر و دیندارتر خود را انتخاب کنند براى فرو شدن بزمین و آنها از میان خود هاروت و ماروت را انتخاب کردند و خدا شهوت آدمى بدانها داد و آنها را بزمین فرستاد، و شرک و آدم کشى و زنا و میخوارى را بر آنها غدقن کرد. فرو شدند و زیباترین زنها بنام زهره نزد آنها رفت و ویرا بخود خواندند و او نپذیرفت جز پس از آنکه بت‏پرستند و مى‏نوشند و آنان در آغاز سر باز زدند ولى شهوت بر آنها چیره شد و همه را انجام دادند، و چون مى نوشیدند و بت پرستیدند گدائى نزد آنها آمد، زهره گفت: اگر او بیرون رود و آنچه از ما دیده بمردم بگوید کار ما تباه شود، اگر خواهید دست شما بمن برسد این مرد را بکشید. نخست خوددارى کردند، ولى او را هم کشتند، و چون از کشتن او فارغ شدند و آن زن را خواستند او را نیافتند، و آنگه پشیمان شدند و افسوس خوردند و بدرگاه خدا لابه کردند، و خدایشان میان عذاب دنیا و عذاب آخرت مخیر کرد، و عذاب دنیا را برگزیدند، و آنها در بابل میان آسمان و زمین آویخته شدند و جادو بمردم مى‏آموزند. و در باره زهره هم دو قول دارند: یکى اینکه چون دو فرشته را خداوند بشهوت آدمیزاده آزمود، ستاره زهره را با فلکش بزمین فرود آورد تا شد آنچه شد، و باز زهره و فلکش بجاى آسمانى خود برگشتند و آن دو را سرزنش میکردند بدان چه از آنها دیدند. دوم اینکه آن زن یک بدکاره بود از مردم زمین و پس از میخوارى و آدم کشى و بت‏پرستى با او مواقعه کردند، و اسم اعظم که بوسیله آن بآسمان بالا میرفتندباو یاد دادند و او آن را خواند و بآسمان بالا رفت نامش «بیدخت» بود و خدا او را مسخ کرد و زهره‏اش نمود. و بدان که این روایت فاسد است و مردود و ناپذیرفتنى، زیرا در قرآن بر آن گواهى نیست بلکه آن را از چند راه باطل داند. یکم: آنچه در آن دلیل است بر عصمت فرشته‏ها از هر گناه. دوم: اینکه گفته‏اند مخیر شدند میان عذاب دنیا و آخرت فاسد است بلکه بهتر این بود که مخیر شوند میانه توبه و عذاب زیرا خدا از کسى که عمرى بت پرستیده توبه پذیر است و چگونه از آنها دریغ میکرد. سوم: عجبتر از همه اینکه گویند در حالى که معذبند بمردم جادو آموزند و بدان دعوت کنند و هم کیفر بینند. و چون فساد این گفته روشن شد گوئیم سبب فرود آوردنشان چند چیز بوده. یک: جادوگران در آن زمان بسیار بودند، و جادوهاى ناشناخته‏اى بکار میبردند و خود را پیغمبر مینامیدند و آن را معجزه خود وانمود میکردند و خدا این دو فرشته فرستاد تا فرمولهاى جادو را بمردم آموزند و آنها بتوانند با مدعیان دروغى نبوّت معارضه کنند و این بهترین غرض و مقصد است. دوم: اینکه امتیاز معجزه از جادو توقف دارد بر دانستن حقیقت معجزه و جادو و مردم بدان نادان بودند و شناخت حقیقت معجزه براى آنها نشدنى بود، و خدا این دو فرشته را فرستاد تا ماهیت جادو را براى همین بشناسانند. سوم: دور نیست که گفته شود جادو تا آنجا که مایه جدائى میان دشمنان خدا و دوستى میان دوستان خدا بوده براى آنها مباح یا مستحب بود و خدا براى همین دو فرشته را فرستاد که جادو را بدین غرض بیاموزند و مردم آن را از آنها یاد گرفتند و در بدى بکار بردند و مایه جدائى دوستان خدا و الفت دشمنان او شدند. چهارم: اینکه دانستن هر چیزى خوبست و چون از جادو غدقن شده بایدآن را فهمید تا از آن دورى کرد چون نهى از آن نامفهوم نشدنیست. پنجم: شاید جن چند نوع جادو میدانستند که آدمى بمانند آنها توانا نبود و خدا فرشته‏ها را فرو فرستاد تا بآدمى یاد دهند آنچه را بتواند با آن بمعارضه جن پردازد. ششم: ممکن است براى سخت گرفتن در تکلیف باشد که بفهمد و بدشوارى از آن خوددارى کند و از لذت آن چشم پوشد و ثواب بیشتر برد، چنانچه خدا قوم طالوت را بجوى آب آزمود، «که هر که از آن نوشد از من نباشد و هر که از آن نچشد از من است» و از اینها روشن شد که دور نیست خدا تعالى دو فرشته را براى یاد دادن جادو بزمین فرو آورده باشد. مسأله چهارم: برخى گفتند این واقعه در زمان ادریس علیه السّلام رخ داده، زیرا چون آن دو فرشته براى این غرض بصورت آدمى فرو شدند، باید در آن وقت پیغمبرى باشد که این معجزه او گردد، و نمیشود خود آنها پیغمبر بشر باشند چون ثابت شده که خدا از فرشته‏ها بآدمى پیغمبر نفرستد، و اللَّه اعلم. مسأله پنجم: هاروت و ماروت که بیان دو فرشته است نام عجمى آنها است که منصرف نشده‏اند و اگر از کلمه هرت و مرت بمعنى شکستن بودند بپندار برخى باید منصرف باشند، و زهرى (هاروت و ماروت) برفع خوانده یعنى «هما هاروت و ماروت» و قول خدا که «یاد نمیدادند جادو را بکسى تا میگفتند همانا ما فتنه‏ایم» شرح اینست که آنها بسختى بر حذر میداشتند از بکار بردن جادو که میگفتند «همانا ما فتنه‏ایم» و مقصود از آن امتحان و امتیاز فرمانبر از نافرمانست و البته ما راههاى اینکه فرستادن دو فرشته براى تعلیم جادو نیکو بوده بیان کردیم که بهمراه آموختن جادو اندرز میدادند که مبادا آن را بکار زنید بلکه از آن فرق میان معجزه و جادو را بدانید و بس، و مبادا بدانستن آن بگناه و فساد و اغراض دنیا بگرائید. اما اینکه فرمود: «از آنها یاد میگرفتند آنچه بدان جدا میکردند مرد رااز جفتش» در آن چند مسأله است. یکم: اینکه با اعتقاد باینکه این جدائى اثر جادو است شوهر کافر میشد و از همسر خود جدا میشد بحکم شرع. دوم: اینکه: اشتباه کارى و نیرنگ و دوبهمزنى آنها را از هم جدا میکرد. مسأله دوم: اینکه مقصود این نیست که جادوى آنها بهمین کار منحصر بوده بلکه آگهى بدین صورت آگهى بکارهاى دیگر هم هست زیرا آرامش مرد بهمسر خود معروف است و بیش از هر دوستى است و اگر با جادو بتوان آن را بر هم زد کارهاى دیگر آسانتر است. اما اینکه فرموده «نبودند زیانزن بکسى» دلیل بر گفته ما است که زیان را مطلق آورده و منحصر بتفریق زن و شوهر نکرده است و ذکر آن براى نمونه است. اما اینکه فرموده «بِإِذْنِ اللَّهِ» اذن بمعنى فرمانست و خدا جادو را نکوهش کرده و عیب آنها شمرده بدان فرمان ندهد و گر نه نباید نکوهش آنها کند و باید آن را تاویل کرد بچند وجه. 1- حسن گفته مقصود اینست که چون جادو شود خدا جادوگر را آزاد گذاشته و جلو او را نبسته. 2- اصمّ گفته: یعنى با علم خدا جادو اثر میکند و خدا آن را میداند چون اذن بمعنى اعلام است و اذان هم از آن آمده و شواهد دیگر هم آورده. 3- زیان دنبال جادو را خدا آفریده و از این رو باذن او است چنانچه خدا فرموده «همانا گفته ما است که چون چیزى خواهیم باو گوئیم باش و میباشد، 41- النحل». 4- مقصود باذن فرمانست و بدین معنا باید تفریق میان زوجین بواسطه کفر باشد و آن حکم شرعى است و جز بامر خدا نیست اما قولش «و البته دانستند هرآینه کسى که آن را خریده در آخرت خلاقى ندارد» در آن چند مسأله است. مسأله یکم: لفظ خرید در اینجا استعاره است بچند وجه، یکم: چون کتاب خدا پشت سر انداختند و بآنچه شیاطین میخواندند چنگ زدند گویا جادو را ببهاى کتاب خدا خریدند دوم: فرشته‏ها میخواستند آنها جادو را وانهند و سود آخرت ببرند و چون جادو بکار بستن پیشه کردند بعوض سود آخرت سود دنیا را خریدند سوم: جادوگرى را بریاضت خریدند چون بى‏آن میسر نبود. مسأله دوم: بیشتر مفسرین گفتند: خلاق بهره است، و از خلق بمعنى اندازه‏گیریست و دیگران گفتند بمعنى خلاص است (و شعر امیّه را گواه آن آورده). در آیه یک پرسش دیگر مانده و آن اینست که چگونه نخست براى آنها در قول خود «و البته دانستند» دانش ثابت کرد ولى آن را با قول خود «کاش میدانستند» نفى کرد و جواب آن چند راه دارد یکم: آنان که دانستند جز آنانند که ندانستند داناها استادان جادوگر بودند که کتاب خدا را پشت سر افکندند و نادانها مردم دیگر که شاگرد آنها بودند، این جواب اخفش است و قطرب. دوم: دانا و نادان یکى است و آنچه دانستند جز آنچه است که ندانستند دانستند که از آخرت بهره ندارند ولى اندازه سودى که از دست دادند و زیانى که دچار شدند ندانستند. سوم: دانا و نادان یکى است و معلوم هم یکى ولى چون از دانش خود بهره نگرفتند و بدان عمل نکردند و از آن رو گردانیدند دانش آنان چون نادانى شد چنانچه خدا تعالى کفار را کران، لالان و کوران خوانده براى آنکه از این حواس خود بهره نبرند، بمردى که کار بیجا کند گویند: کردى و نکردى (پایان). و همانا من بیشتر سخن دراز او را که فزونى‏ها دارد در اینجا آوردم چون مناسب مطالب بابهاى آینده است، و براى اینکه بر عقائد فاسده آنها در این ابواب آگاه شوى. یکى از دوستان شیخ بهائى ما- ره- از او گفته بیضاوى را در تفسیر این آیه‏پرسیده آنجا که گفته «و آنچه روایت شده که آن دو فرشته شکل آدم شدند، و شهوت دار شدند، و بزنى بنام زهره درآویختند و وى آنها را بر گناه و بت‏پرستى واداشت و سپس بدان چه از آنها آموخت بآسمان برآمد، از یهود حکایت شده و شاید یکى از معماگوئى پیشینیانست و حلّ آن بر روشنفکران نهان نیست، شما آن را شرح دهید تا ما هم روشنفکر شویم. شیخ پس از نقل داستان بمانند آنچه رازى در آن روایت کرده گفته: قدماء مفسران عامه آن را از ابن عباس روایت کردند، ولى متأخرانشان آن را نپسندیدند و فخر رازى و دیگران در انتقاد آن سخن بسیارى دارند و گفته: فاسد و مردود و ناپذیرفتنى است بسه دلیل، تا آخر آنچه از او در ضمن کلامش نقل کردیم، سپس گفته در همه این دلیلها اعتراض است. اما یکم: براى آنکه دلیلى نیست که پس از اینکه خدایشان بشکل آدمى کرد و نیروى شهوت و خشم بدانها داد و چون آدمیزاده شدند دیگر معصوم مانده باشند چنانچه از داستان روشن است، و اعتراض بر وجه دوم اینست که تخییر میان توبه و عذاب گرچه براى آنها اصلح است ولى بمذهب مفسر رعایت اصلح بر خدا لازم نیست بلکه رعایت اصلح بدین معنا نزد ما هم واجب نیست. زیرا ما هر چه بحال بنده اصلح است بخدا واجب ندانیم چنانچه مخالفان بما بسته‏اند و بدان بر ما طعن زنند بلکه آن اصلح را بخدا واجب دانیم که ترکش نقض غرض او باشد چنانچه در حواشى تفسیر بیضاوى آن را تحقیق نمودم، و بسا خدا یاد توبه را از آنها برد براى مصلحتى که جز او نداند و بر این فرض بخلى بر خدا لازم نیاید و اما در وجه سوم اعتراض مى‏شود که تعلیم در حال عذاب دیدن نشدنى نیست. و گمانم اینست که انتقاد فخر رازى از این روایت باعث شده که او آن را حمل برمز نموده و آنچه از پدرم- ره- در حلّ آن شنیدم اینست که عالم عامل کامل مقرب بدرگاه خدا گاه شود که بنفس فریبنده خود اعتماد کند و توفیق و عنایت‏خدایش او را فرا نگیرد و دست از دانش خود کشد و بدلخواه نفس پلید و پست پردازد و از لذات معنوى چشم پوشد و بپائین‏تر درکات فرو افتد، و آنکه نادان است و غرق پلیدى بسا که با این دانشمند هواپرست و هرزه برخورد و توفیق الهى او را فرا گیرد، و از دانش او بهره‏ور شود، و از پلیدیهاى عالم ماده برهد و باوج عرفان رسد، و شاگرد در بالاترین درجه سعادت برآید و استاد بپائین‏تر درجه شقاوت گراید. و در برخى تفاسیر دیدم، مقصود از دو فرشته مذکور جانست و دل که از عالم روحانى فرو شدند بعالم جسمانى تا حق را بپا دارند، و فریفته شکوفه زندگى دنیا شدند و در دام شهوت افتادند و مى غفلت نوشیدند، و با دنیاى هرزه درآمیختند و بت هوا را پرستیدند، و خودکشى کردند از نظر نعمت جاودانى و سزاوار شکنجه درد آور و عذاب سخت شدند. و این داستان را که علماى عامه از ابن عباس روایت کردند علماى ما هم از امام پنجم علیه السّلام روایت کردند و شیخ جلیل ابو على طبرسى- ره- آن را در (ج 1 ص 170- 177) مجمع البیان آورده ولى میان دو روایت اندک اختلافى است، زیرا در روایت اصحاب ما نیست که هنگام عذاب دیدن جادو مى‏آموختند، بلکه صریح است در اینکه تعلیم پیش از عذاب بوده، و همچنان در آن نیست که آن زن اسم اعظم از آنها یاد گرفت و ببرکت آن بآسمان برآمد. و حاصل اینکه این داستان از طرق ما و طرق عامه هر دو روایت شده و از حکایات بى‏سند نیست چنانچه از سخن علامه دوّانى در شرح عقائد عضدیّه برآید آنجا که گفته: این داستان نه در قرآنست و نه در سنت رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله دلیلى بر درستى آنست. و دلیل آورده که از دروغها است باینکه این زن بواسطه آنچه از دو فرشته آموخت یعنى اسم اعظم بآسمان برآید ولى آنها با اینکه آن را دانند این کار با دانستن اسم اعظم نتوانند. و نهان نیست که این دلیل او در صورتى تمام است که خدا- جل اسمه- پس از اینکه مرتکب گناهان کبیره شدند اسم اعظم را از یادشان نبرده باشد و اثبات آن دشوار است (پایان سخن او- ره-). 2- یَسْتَنْکِفَ الْمَسِیحُ‏ طبرسى- ره- در (ج 3 ص 146) مجمع گفته این آیه را دلیل آوردند بر اینکه فرشته‏ها افضل از پیغمبرانند گفتند پس انداختن ذکر فرشته‏ها در چنین خطابى دلیل تفضیل آنها است، زیرا شیوه بر این نیست که گویند: امیر از این کار سر نتابد و بلکه پاسبان هم بلکه فروتر را پیش دارند و بزرگتر را بدنبال آرند و گویند: وزیر از این کار سر نتابد و نه پادشاه. و اصحاب ما از آن پاسخ دادند که: فرشته‏ها را پس انداخته براى آنکه همه فرشته‏ها افضل و پرثواب‏ترند از یک شخص مسیح، و این را نباید دلیل گرفت که هر یک از او برترند، و این مورد خلاف است، و بعلاوه با اینکه ما میگوئیم انبیاء برتر از فرشته‏اند، تفاوت را بسیار نمیدانیم و در این صورت تقدم ذکر برتر خوبست نبینى که خوبست گفت: سرباز نزنند فلان امیر و فلان امیر در صورتى که هم‏پایه باشند یا در پایه بهم نزدیک باشند. بیضاوى در (ج 1 ص 319) تفسیرش گفته: بسا تقدیم مسیح در عطف براى تکثیر فرشته‏ها است نه بزرگتر بودن آنها، چنانچه گوئى امیر بجائى رسید که نه رئیس مخالف او است و نه مرءوس. 3- «راستى آنان که نزد پروردگار تواند» یعنى همه فرشته‏ها یا مقربان آنها «و از برایش سجده کنند» یعنى با زبونى او را بپرستند و با خوارى «و شریک نسازند با او» دیگرى را. 4- «براى خدا سجده کنند هر آنچه در آسمانها و هر آنچه در زمینند» یعنى هم بآفرینش و منش خود فرمانبر اویند و هم فرمان او را ببرند و پیشانى بر خاک نهند، تا همه اهل آسمانها و زمین را فرا گیرد، و هر آنچه جنبد چه در آسمان باشد و چه در زمین و مجردات عطف شده بامور جسمانى و هر که معتقد است که‏فرشته‏ها مجردند بدین آیه دلیل آورده یا مقصود از آنچه در آسمانها است و در زمین از فرشته‏ها چون حافظان و جز آنها، و ما که در غیر عقلاء اطلاق شود و بر عقلاء هم شده جون هر دو تیره با هم جمعند و این بهتر است از آوردن لفظ «من». «و آنان سرباز نزنند» از پرستش او «میترسند از پروردگار خود از بالاى خود» که مبادا عذابى بر سرشان آید، یا اینکه بر آنها قهر نماید، و قول خدا است که «و او است قهرکننده بر بنده‏هایش» 19- الانعام، براى آنکه هر که از خدا ترسد سرپیچى از عبادتش نکند «و انجام دهند هر چه فرمان دارند» از طاعت و تدبیر، و این است که فرشته‏ها مکلفند و میان بیم و رجاءاند (ج 1 ص 668 تفسیر بیضاوى). و در باره قول خدا «و فرو نشویم جز بفرمان پروردگارت» در (ج 2 ص 42) گفته: این حکایت از گفتار جبرئیل است که در وقتى از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و سلم از اصحاب کهف و ذى القرنین و روح پرسیدند دیر آمد و او ندانست چه پاسخ دهد، و امید داشت باو وحى شود و 15 روز تا 40 روز دیر آمد و مشرکان گفتند: پروردگارش با او وداع کرد و او را ناخوش داشت و سپس بیان آنها فرود آمد، و مقصود اینست که ما گاه گاه بفرمان خدا فرو شویم نه بدلخواه. «و از او است آنچه در پیش و در پس ما است و آنچه میان آنها است» از اماکن و اوقات، نه از جایى بجائى و نه درگاهى و گاهى فرو نشویم جز بفرمان و خواست او «و نیست پروردگارت تارک تو» و فرو نیامدن ما براى نبودن فرمان او بود نه براى اینکه وانهاده‏ات چنانچه کفار پندارند، و حکمتى در آن بوده «نه خسته شوند و نه واگیرند». «و گفتند خدا فرزند گرفته» در باره خزاعه فرو شد که فرشته‏ها را دختران خدا دانستند و او را از آن تبرئه کرد که فرمود «منزه است او» «بلکه آنان بنده‏هائى ارجمندند» نه فرزندان او «که از او پیشى نگیرند در گفتار» مانند بنده‏ها «و بفرمان او کار کنند» و کارى بیفرمانش نکنند «میداند هر چه برابر آنها و درپس آنها است» هیچ چیز بر او نهان نیست از آنچه پیش داشتند یا پس گذاشتند، و براى همین است که کاملا خود را بپایند. «از ترسش در هراسند» و میلرزند از عظمت و هیبت او و اصل خشیه ترس با تعظیم است و از این رو مخصوص علماء است، و اشفاق نگرانیست «و هر کدام گویند» چه فرشته باشد و یا جز او که من معبودم سزاش دوزخ است «چنین سزا دهیم ستمکاران را» از ستم و شرک و دعوى خدائى، و این منافات با عصمت فرشته‏ها ندارد، زیرا فرض وجود منافات با امتناع وقوع ندارد چنانچه خدا فرموده «اگر مشرک شوى البته عملت را حبط کنیم، 65- الزمر». 5- «بر آن» یعنى دوزخ «فرشته‏ها گماشته‏اند» که کارش را تصدى دارند و آنها زبانیه‏اند «غِلاظٌ شِدادٌ» سخت گفتار و سخت کردار یا سخت خلقت و سخت خلق و نیرومند بر هر کار دشوار «نافرمانى خدا نکنند» در گذشته و بکنند هر چه فرماید» در آینده و فرمان را بپذیرند و انجام دهند. طبرسى- ره- در (ج 10 ص 318) مجمع گفته: این آیه دلیل است که فرشته‏هاى گماشته بر دوزخ معصومند از گناه و نافرمانى خدا نکنند، جبائى گفته: همانا مقصود اینست که نافرمانى او نکنند و هر چه در دنیا بآنها فرمان دهد انجام دهند، زیرا آخرت تکلیف ندارد و همانا سراى سزا است [براى مؤمنان‏] و خدا ثواب آنها را عذاب کردن دوزخیان مقرر داشته که از آن شادند و کامیاب، چنانچه شادى مؤمنان و لذت آنها را در بهشت مقرر کرده. ادامه دارد ...

بمناسبت ورود حضرت خانم فاطمه معصومه (س) به شهر مقدس قم

بمناسبت ورود حضرت خانم فاطمه معصومه (س) به شهر مقدس قم

تو میهمان نا خوانده ای نبودی که با آمدنت، کسی را شگفت زده کنی. عمری است که شهر قم آبستن رؤیای آمدن زنی از قبیله روشنایی است.
هر روز، مناره های مسجد شهر قد می کشند تا شاید سایه محمل تو را از دور ببینند و در بانگ اذان خویش، بشارت رسیدنت را فریاد کنند.
شهر ما به درازای تاریخ است که انتظار تو را می کشد!
پس اگر می بینی جماعت شیفتگانت، دست و پای دلشان را گم کرده اند و زبانشان از تکلم باز مانده، به خاطر دیدار توست.
قبول کن حلقه زدن دور در دانه آل طه و نگین امامت، کمترین کاری است که ما توانسته ایم بکنیم.
ما دور افتادگان از خانه کرامت آل عبا، در تار و پود چادرت آرزوهای دیرینه مان را جستجو می کنیم.
ما از تو عطر محمدی رسول خدا صلی الله علیه و آله را می جوییم و در پی مهر علوی علیه السلام هستیم و با دیدن سبزی نگاهت، یاد خانه نیم سوخته فاطمه علیهاالسلام می کنیم و از صبر و بردباری مجتبی علیه السلام می پرسیم.
اما تو بیش از همه، عطر خاطرات امام هشتم علیه السلام را در ایوان دل ما می پراکنی؛ آن چنان که گویی امام رضا علیه السلام بر دشت خاطرمان خیمه زده است و بر منبر نگاهمان حدیث نور می گوید.
بانوی آب و آیینه!
ما شهرمان رامهیا کرده بودیم تا بر گرداگرد لبخند مهرت خانه بسازیم و از مسیر نگاهت، کوچه بکشیم و دیارمان را در پیوند با تو جاویدان کنیم.
ما کجا می دانستیم که میهمان تازه رسیده مان، هنوز بار سفر بر زمین نگذاشته، بار عمر خویش بر شانه های حضرت اجل می گذارد و از اقلیم ما محمل بر می بندد.
ما دلمان می خواست تمام دیوارهای گرداگردت را آیینه کاری می کردیم و زمین زیر پایت را از مرمر سفید می ساختیم و بالای سرت را سایبانی می زدیم از گنبدهای پر از کبوتر، نه این که با آرزوهای ناکاممان خانه آخرتت را آذین بندیم.
اما ما به همین نیز مفتخریم که شهرمان را به نام تو می شناسند و از ما نشانه های تو را می جویند.
خدا کند که همسایگان خوبیبرای یادگار آل الله باشیم!

وقتی کلمات بخواهند برای رسیدن به یک شعر زیبا جمع شوند، وقتی ستاره ها بخواهند فرشی از نور بسازند، وقتی گل ها تابلوی زیبایی از شیرینی و لبخند بخواهند بسازند، وقتی آرامش، بخواهد میهمان دل های آدم ها شود، وقتی کرم، عطوفت دست هایش را بر سر خاک بکشد، تازه یادمان می آید تو آمدی تا همه شعرها زیبا شوند.
ستاره ها، رقص نور در آسمان به راه انداختند و یک به یک به پایت ریختند.
کلمات، عادت کردند برای تو، دور هم میهمانی بگیرند.
گل ها به بهانه تو شکفتند.
آرامش تازه فهمید چقدر محتاج چشم های شماست... و خاک تازه مهربان شد...
تو نبودی و قم، خاک صبوری نبود.
خاکِ شوره زار، با تو شعور تازه گرفت. تسبیح در تسبیح، درختان انار به مقدمت شکوفه های سُرخ ریختند؛ زیرا تو فرزند سرخ ترین آواز قرون بودی.
آمدی؛ با کوله باری از گُل و لبخند.
آمدی؛ با آشناترین خنده های سبز. آمدی؛ با کریم ترین دست های باغ. آمدی؛ با بی بهانه ترین سخاوت، سرشارترین حضور.
چقدر آمدن تو در دل هامان نور کاشت!
بانو! تو آمده ای تا هفت روز هفته این شهر، چیزی بشود ما ورای همه پیچیدگی های تاریخ.
این شهر نمک زده، باران می خواست، عشق می خواست، شور و صدا می خواست؛ با تو به تمام این ها رسید....
آه، ای رسول تلخ ترین لحظه های مدینه!
ای زایر غریب شاه خراسان، تنهای بی همراه...! بال های کدام فرشته، سایبان تو شد؟
کاش غربت نشین نبودی!
کاش صدای تو از مدینه که آمدی، تا توس رسیده بود!
بعضی وقت ها غبطه می خورم به کبوترانی که حول محور گنبد زرد رنگ تو می چرخند.
غبطه می خورم به ابرهای بالای حرم.
دلم تنگ می شود برای کاشی های فیروزه ای و یاکریم های آرام ایوان آیینه.
دلم تنگ می شود برای دُعای توسل، برای نُدبه، برای صُبح جمعه های بهاری ات، برای کُمیل خوانی های غریبانه.
آمدی و درخت ها بوی بهار گرفتند.
آمدی تا دلتنگی های گونه گونه این مردم صبور، هوای آرامش بگیرد؛
آرامش آفتابی قم.
ستاره سپید پوش خانه خورشید، بهانه بی بدیل گریستن! آمدنت را با گُلاب و اشک، آمدنت را با ستاره و لبخند، آمدنت را با تمام درختان به پیشواز خواهیم آمد.

جمال و کمال فاطمى(س)

خاک قم گشته مقدس ازجلال فاطمه
نورباران گشته این شهرازجمال فاطمه

گرچه شهر قم شده گنجینه علم و ادب
قطره اى باشد ز دریاى کمال فاطمه

تابش شمع و چراغ و کهرباى نورها
باشد از نقد جمال بى مثال فاطمه

صافى آیینه ایوان نیکو منظرش
گوشه اى از صافى قلب زلال فاطمه

عطرآگین گشته گراین بارگاه جنتى
این نسیمى است ازعبیر بى همال فاطمه

بر سر ما سایه افکن ازکرامت اى بتول
شد سعید آنکس که بد اندرظلال فاطمه

آفت دلها غم است بردرگه معصومه ام
حرمت من حرمت عز و جلال فاطمه

یارب ازغمها مرا برهان هم ازافسردگى
عفوکن مارا به قلب پر ملال فاطمه

کبریا از درگهش کس رانکرده ناامید
خاصه آنکو داشت پشتیبان مثال فاطمه

(گنجینه دانشمندان, ج 1, ص 17)

تجربه مهم درسی از معلم فداکار

تجربه مهم درسی از معلم فداکار هر انسانی دو آموزنده دارد : یکی روزگار           دیگری آموزگار                اولی به بهای زندگی ات                                دومی به بهای زندگی اش

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگردقضائی قضائی می باشد. برای اعتلای دیانت و فرهنگ امت اسلامی همکاری و یاری برادرانه با زحمتکشان واقعی این عرصه داشته باشیم.

بمناسبت ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به شهر مقدس قم.الفاظ ازمدح تو

بمناسبت ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به شهر مقدس قم

***************************

الفاظ ازمدح تو قاصرند

بالد بر آسمان ز شرف آسمان قم
ساید بر آستان تو سر آسمان قم

درگاه تو است مرکز دارالفنون علم
طلاب دین کواکبى از کهکشان قم

در پیشگاه حضرت معصومه صبح و شام
بیزد گهر, مدرس گوهر فشان قم

سبقت ز ساکنان حریم خدا برند
از راه دوستى على عارفان قم

چون پاى اهل علم بر این خاک مى رسد
اى دل به جان ببوس توهم خاکدان قم

اى در پر بها به قم گشته اى مکین
کردى ز خلد باز درى در مکان قم

سر عاکفان کعبه یزدان به جان نهند
بر آستان قدس ملک پاسبان قم

الفاظ در معانى مدح تو قاصر است
اى نازنین که جسم تو باشد روان قم

آید اگر خلیل پیمبر در آن حرم
نبود شگفت گر شود از عاکفان قم

چشم دلم ز گرد ضریح تو روشن است
آرى چو توتیا بود این ارمغان قم

در پر بهاء(لمعات عشق, ص 118)

عشق چیست؟

هو الطاهر

عشق چیست؟

عشق یعنی یک تبسم یک نگاه

پاک کن از زندگی اندوه آه

عشق یعنی آرزوی یک وصال

آرزوی یک وصال بی زلال

عشق یعنی فرصت تابندگی

عشق یعنی راز و سفر زندگی

عشق یعنی سوختن در یک قفس

ساختن با شعله ها در هر قفس

عشق یعنی زندگی از سر بگیر

دردت از آلاله بر پر بگیر...

... پس بگذارید سرسپردگی به خداوند لباس درونتان باشد نه نمایش بیرون...در پنهان ترین لایه های روحتان باشد، نه آواز آشکار لبهایتان.... بگذارید سرسپردگی به خداوند در میان استخوان دنده هایتان باشد...

نقش مشورت در موفقیت انسان

نقش مشورت در موفقیت انسان

هو الموفق

جهت عدم شکست جوانان و نوجوانان به نظر می رسدمطالعه این مقاله تداوم بخش کار أنان و پابرجائی و استحکام و تثبیت آن مفید واقع کردد.

1. با مشورت نمودن با افراد متخصص در موضوع اندیشه ها و عقول و تجربه آنان را بر اندیشه و تجارب خود اضافه نموده و در حقیقت به جای یک فکر چند فکر به نفع مشورت کننده است.

2. مشورت نمودن با شرایط بالا به مشاورین شخصیت داده و احترام می گذارد و همین موضوع باعث جلب محبت مشاورین بجانب مشورت کننده است.

3. با مشورت نمودن با افراد عاقل احتمال خطا و لغزش به حداقل رسیده و همیشه تقریبا بهترین راه را پیش روی خود خواهد داشت.

4. وقتی انسان مشورت نمود و در کار مورد نظر خود موفق شدطبعا مورد حسد واقع نمی شود و انسان هائی که با آنان مشاورت نموده،موفقیت او را موفقیت خود دانسته و از این باب مطمئنا خوشحال خواهند شد.

5. اگر انسان پس از مشورت در موضوع مشاورتی خود با شکست مواجه شود کمتر مورد سرزنش و ملامت واقع خواهد شد،زیرا او همان کاری کرده که به مشورت کننده ارایه طریق نموده بودند.

6. اگر انسان پس از مشورت شکست خورد افرادی که مورد مشاوره قرار گرفته بودند از هر نظر در حد امکان به کمک او آمده و سعی در جبران شکست او می کنند. چون شکست او را بنوعی شکست اینها تلقی می شود و مطمئنا با او همدردی خواهند نمود که این کار باری از دوش شکست خورده بر می دارد.

شایان دکر است فواید مشورت را نمی توان در اینجا کلا بیان نمود ولی آنچه که مسلم است عمده آن همان افزایش ضریب موفقیت و استفاده از تجربه و اندیشه مشاورین صالح است. لذا به خاطر همین فواید و آثار است که اسلام ناب محمدی (ص) مسلمین را به مشورت نمودن در انجام کارها دعوت کرده است و اگر نگوئیم که مشورت در امورات مهم واجب است حداقل می توان آن را مستحب موکد دانست که بزرگان دین نیز در این امر سفارشات بسیاری فرموده اند. اینک صرف نظر از احادیث و فرمایشات بزرگان آیاتی را که بر مطلوب بودن مشورت در اسلام را می رساند می آوریم.

اهمیت مشورت در قران

در قران مبین این وازه با مشتقاتش سه بار ذکر شده است:

الف) "فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلین‏_از آنان در گذر و به آنها طلب مغفرت و آمرزش کن و با آن ها در کار مشورت نما و چون تصمیم گرفتی،پس بر خدا توکل کن همانا خدا متوکلین را دوست دارد. "(ال عمران/ 159)

مطلبی که در اینجا بنظر می رسد اول اهمیت مشورت با متخصصین امر و بعد از تصمیم نهائی "آمنت توکلت علی الله" گفتن است و از او مدد و یاری خواستن.

در این آیه پیامبر(ص) با آنکه مسایل را از طریق وحی دریافت می نمود و عقل و اندیشه برتری در جامعه داشته اند ولی در عین حال ماموریت می یابد که در کارها با مسلمین مشورت کند. مسئله ای که در اینجا جلب توجه می کند این است که ایا در زمان زندگانی رحمه للعالمین(ص)از هر نظر علمی،دینی و مذهبی و قرب و منزلت نزد خدا اکمل و اتم تر از نبی اکرم(ص)وجود داشت که او نیازی به مشورت داشته باشد؟!نکته ای که در اینجامهم است این که برای احترام به دیگران و شخصیت دادن به آنها و آموزش مسلمین در امر مشورت مامور به این کار بود و همین که مشورت در میان مسلمین بصورت یک سنت مطرح شودو مسلمین با یکدیگر مشورت کنند تا مانع بروز فاجعه در مشکلات پیش روی امت پیامبر(ص) باشد بطوریکه گرفتاری هایی که امروزه امت اسلام دچار آن هستند بنوعی یکی از ریشه های آن از عدم تحقق تمام و کمال دستوات قران و معارف اهلبیت(ع) نشات می گیرد.

فایده دیگر مشاورت نبی اعظم(ص) این بود که انسانهای دلسوز و خیرخواه را از آدم های مغرض و بدخواه باز می شناخت. مسئله اصلی اینجاست که این آیه بعد از جنگ احد نازل شده و به نظر می رسد هدف ایه مشورت در امر جنگ می باشد ولی جنگ موضوعوعیت ندارد و شامل مسائل دیگری هم می شود.

در تاریخ اسلام چندین و چند نمونه جالب از مشورت نمودن پیامبر اعظم(ص) با اصحاب نقل شده که می تواند موضوع تحقیق و پژوهش در این مقوله باشد.

ب)" وَ الَّذینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى‏ بَیْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُون‏_و مومنان کسانی هستند دعوت پروردگار خویش را پاسخ داده اند و نماز را بر پا داشته اند و کارشان در بین شان با مشاورت است و از آنچه که داده ایم انفاق می کنند. "(شوری/38)

بطوریکه ملاحضه می فرمائید این آیه شامل چندین پیام است که یکی از نشانه های مومنان در آیه ذکر شده که مربوط به بحث ماست این است که آنها یعنی مومنین با یکدیگر مشورت می کنند و این نشانه در کنار نشانه های دیگری مانند اقامه نماز و انفاق در راه خدا ذکر شده است که خود دلیل بر مطلوب بودن زیاد مشورت نمودن است. همچنین از این آیه اثبات می گردد که مشورت کردن بایستی بصورت یک عادت و سنت در میان مسلمین رایج باشد. آنها همیشه با یکدیگر مشورت کنند.

به نظر می رسد نقطه ای که خود حائز اهمیت است این که در عرف جامعه افراد متخصصی در رابطه با مشاوره دوره تخصصی دیده و در امورات عرف جامعه به افراد آن جامعه مشاوره می نمایند که خود حاکی از اهمیت امر مشاوره را گویاست.

ج) "فَإِنْ أَرادا فِصالاً عَنْ تَراضٍ مِنْهُما وَ تَشاوُرٍ فَلا جُناحَ عَلَیْهِما_پس اگر والدین (پدر و مادر) بخواهند کودک خود را با رضایت هر دو و با مشورت با یکدیگر از شیر باز گیرند اشکالی ندارد."(بقره/233)

به نظر می آید در این آیه درباره یک موضوع خانوادگی که تقریبا از دیدگاه عام چندان اهمیتی ندارد چنین رهنمون شده است، که زن و مرد درباره بازگیری کودک خود از شیر مادر با یکدیگر مشورت کنند. پس وقتی درباره چنین مووضوعی مشورت لازم باشد روشن است که در مسایل دیگر و مهم و سنگین تر و پیچیده تر مطمئنا لازم می شود بلکه شاید ضرورت داشته باشد.

حال این سوال مطرح است که یک انسان بعنوان مسلمان با عنایت به دستورات قران و ائمه هدی(ع)و بالاخص نبی اعظم(ص) را قبول کرده و اجرا نماید ضریب شکست او اعم از مادی و معنوی چقدر خواهد بود؟جوابی که مسلم است این است که ضریب شکست کم بوده و اکمل و اتم بودن دین ناب محمدی (ص) را در جامعه مدعی پیشرفت و مدرنیته امروزه به اثبات می رساند.

امید است به یاری حضرت دوست در آینده به موضوعات تخصصی تری در این رابطه ها صرفا برای عدم شکست احتمالی جوانان و نوجوانان که آمیخته با تجارب چندین دهه می باشد قربه الی الله به محضرشان تقدیم نمائیم.

آداب باطنی تلاوت قرآن

آداب باطنی تلاوت قرآن

از جمله عواملی که قرآن را در دل‏ها و مصاحف حفظ می‏کند، تلاوت و مداومت در مطالعه آن است. تلاوت قرآن نیز مانند هر عمل مستحب دیگر دارای آدابی است که خود بر دو نوعند: ظاهری و باطنی. از این دو قسم آداب باطنی تلاوت قرآن از اهمیت بیشتری برخوردار است که در هنگام تلاوت قرآن بایستی مد نظر قرار گیرد. برای تلاوت قرآن ده ادب باطنی است که به ترتیب در پی می‏آید.
فهمیدن اصل کلام
تلاوت کننده، باید بداند که با چه سخن بزرگی مواجه است، سخنی که نشانه لطف و رحمت و عنایت آفریدگار هستی به آدمی است. سخنی که حقایق بسیار بلندی را تا مرز فهم و درک انسان‏ها تنزل داده است.
فهم عظمت کلام، درک فضل و لطف خداوند درباره بندگان است که این کلام را از عرش جلال خود تا سطح فهم مردم نازل فرموده است و باید اندیشید که چگونه خداوند در رسانیدن معانی کلام خود ـ که صفتی قائم به ذات اوست ـ به مرتبه فهم مردم، به بندگان لطف و کرم فرموده چگونه آن صفت در طی حروف و اصوات که از صفات بشری است بر آنان تجلی کرده است. قاری قرآن بایستی کلام الهی را درس بگیرد و بیاموزد و به قرائت آن اکتفا نکند چنانکه در سوره اعراف آیه 169 آمده است:
«و درسوا ما فیه»
یعنی کلام الهی را فرا گرفتند.
همچنین قاری قرآن بایستی آیات الهی را با گوش جان بشنود و آن را به خاطر بسپارد، چنان که در سوره حاقه آیه 12 آمده است :
«و تعیها اذن واعیة»
« قرآن را گوش‏های حافظ به یاد می‏سپارند»
درک عظمت کلام الهی، جز با اندیشه در محتوای آن میسّر نیست.
آگاهی به عظمت متکلم
شایسته است که قاری قرآن، در آغاز تلاوت، به عظمت گوینده قرآن توجه کند و بداند که قرآن سخن بشر نیست همان طور که ظاهر قرآن را جز با طهارت نمی‏توان لمس کرد، معنی و حقیقت آن نیز جز با طهارت قلب از صفات زشت قابل درک نیست. در هنگام تلاوت باید به خود گوشزد کرد که گوینده این سخنان آفریدگار همه چیز و روزی دهنده همه جنبدگان است و همه تحت سیطره او قرار دارند و در فضل و رحمت او غوطه ورند. اگر نعمت دهد از فضل اوست و اگر مجازات کند از عدلش، و در نهایت هم اوست که می‏گوید: اینان اهل بهشت و اینان اهل دوزخند.
اندیشیدن به حقایقی از این قبیل، عظمت و تعالی گوینده قرآن را در دل می‏نشاند و کلام او را مؤثر می‏سازد، چرا که برای آدمیان، گذشته از اصل کلام، گوینده آن نیز اهمیت داشته و اعتبار کلام تا حد زیادی به اعتبار و شأن متکلم بستگی دارد.
حضور قلب
حضور قلب از توجه بیشتر سرچشمه می‏گیرد زیرا تعظیم کلامی که قرائت می‏شود، ریشه در توجه انسان به آن کلام دارد، و اندیشه خود را در چیز دیگری مصروف نمی‏دارد و این تمرکز اندیشه و همّت سبب شادی و انبساط خاطر می‏شود. ومی‏گویند در معنا و تفسیر آیه
«یَا یَحْیَی خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّةٍ» (مریم/12)
گفته شده:
«با جدیت و کوشش کتاب را بگیر»
یعنی این که در هنگام تلاوت قرآن وجود خود را از تمامی افکار خالی و همت را به آن مصروف بدار.
مهار ذهن و خودداری از انحراف ذهن از یک مسئله به مسائل دیگر امری بس دشوار و نیازمند به تمرین است یعنی آن چه را که عموم مردم «حواس پرتی» می‏دانند به راحتی قابل پیشگیری نیست و حضور قلب نیز چیزی جز «حواس جمعی» نیست. کسی که قرآن می‏خواند، باید به آنچه می‏خواند عنایت و توجه داشته باشد و کلمات را بر حسب عادت و چرخش زبان نگوید زیرا قاری قرآن، تنها به مقداری که با توجه خوانده است، بهره می‏برد و آن چه بی‏توجه خوانده می‏شود مانند آبی است که هدر می‏رود و مزرعه را سیراب نمی‏کند، منظور آن است که هنگام تلاوت، تمام حواس قاری به آیات الهی باشد و هیچ همّ و غمّ دیگری را به دل راه ندهد.
تدبّر
کسانی که قرآن می‏خوانند و کسانی که به آن گوش می‏دهند، لازم است که در آیات کتاب الهی به تدبّر و تفکر بپردازند و با اندیشیدن در مضامین آیات، خود را در معرض تابش نور الهی قرار دهند و در یک فضای معنوی تنفس کنند. تدبّر در آیات قرآنی انسان را در دنیایی از معارف والا و مفاهیم بلند قرار می‏دهد که هیچ چیز با آن برابری ندارد و آیات قرآنی به عنوان کلیدهای سعادت انسانی در اختیار او قرار می‏گیرند. قرآن کریم، مردم به خصوص صاحبان اندیشه را به تدبّر در آیات خود فراخوانده است.
«کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الأَلْبَابِ» (ص/29)
« قرآن کتابی است مبارک که آن را نازل کردیم تا مردم در آیات آن تدبّر کنند و صاحبان اندیشه متذکر باشند.»
و نیز در جای دیگر از کسانی که در آیات قرآن تدبّر نمی‏کنند گله می‏کند و دل‏های آن‏ها را مُهر شده می‏نامد که سخن حق در آنها نفوذ ندارد:
«أَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَی قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» (محمد/24)
چرا در قرآن تدبّر نمی‏کنند یا بر دلهایشان قفل زده شده است؟»
و نیز در جای دیگر اهل معنا را به توجه و تذکر در آیات قرآنی که به آسانی در اختیار آنهاست و هیچ گونه پیچیدگی ندارد فرا می‏خواند:
«وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّکِرٍ » (قمر/17)
«همانا قرآن را برای توجه به آن آسان قرار دادیم آیا توجه کننده‏ای هست؟»
تفهّم
منظور از تفهّم آن است که از هر آیه‏ای آن چه سزاوار آن است برداشت و استنباط کند (یعنی مراد از تفهّم آن است که برای هر آیه‏ای، توضیح و شرحی مناسب با موضوع آن، به دست آورد) تفهّم در ادامه تدبر است، چه بسا کسی تدبّر کند اما حصول نتیجه‏ای نباشد، یعنی باید آن قدر تدبّر کرد تا مفهوم آیه را دریافت. براین اساس آیات قرآن مشتمل بر مطالب گوناگونی است (از صفات آفریدگار گرفته تا صفات آدمیان و...) که دانستن هر یک چراغی است فرا راه تکامل انسان.
ترک موانع فهم
بعضی از مردم به خاطر اینکه شیطان پرده‏ای بر فهم آنان افکنده است، از فهم معانی قرآن محروم و از درک اسرار و شگفتی‏های آن بی‏بهره‏اند، قاری قرآن بایستی در رفع موانع و حجب شیطانی بکوشد که از جملۀ این موانع؛
1) تلاش و توجه بیش از حد در تلفظ صحیح کلمات قرآن، تا مبادا حرفی را از مخرج نادرست، ادا کنند.
2)داشتن جمود و تعصّب در مسائل؛ این چنین اعتقاد و تعصّبی مانع از ارتقاء است و به او اجازه نمی‏دهد که غیر از مورد اعتقادش به مطلب دیگری بیندیشد.
3)اصرار بر گناهان که سبب تاریکی دل می‏گردد و مانند غبار بر آیینه قلب نشسته، از تجلّی حق جلوگیری می‏کند.
4)منحصر دانستن قرآن در تفسیر ظاهری و اعتقاد به اینکه بقیه تفسیر به رأی است و این خود از حجاب‏های بزرگ فهم قرآن است.
تخصیص
تخصیص یعنی این که تلاوت کننده در نظر بگیرد که مقصود از هر خطاب قرآن، خود اوست پس اگر نهی از امری را در قرآن می‏خواند، یا وعده و وعیدی را می‏شنود خود را مخاطب بداند و اگر داستان‏های انبیاء و اقوام گذشته را قرائت می‏کند آنها را به منزله افسانه تلقی نکند بلکه بداند که مقصود از آنها عبرت است و قاری بایستی از لابه‏لای آنها آنچه را مورد نیاز می‏باشد برگیرد. در قرآن کریم می‏خوانیم:
«وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّکِرٍ » (قمر/24)
«یعنی ما قرآن را برای پند گرفتن آسان ساختیم، پس آیا پند گیرنده‏ای هست؟»
تأثیر
تأثیر آن است که قرائت کننده قرآن از آیات گوناگون کلام الهی متأثر شود وبه حسب مضمون هر آیه حالت حزن و اندوه یا نشاط و شادی برایش حاصل گردد؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) خود از آیات الهی متأثر بود. در این صورت قلب آماده تأثیر پذیری می‏شود. قاری باید به تناسب معنای آیه حالتی مناسب در دل احساس کند، اگر به آیه عذاب می‏رسد احساس وحشت نماید و اگر به آیه مغفرت می‏رسد، شاداب باشد. از این رو گفته‏اند بنده‏ای که با ایمان قرآن را بخواند، اندوهش افزون و شادیش اندک، گریه‏اش فراوان و خنده‏اش کم، دل مشغولیش بسیار و راحتیش، قلیل است.
ترقی
ترقی یعنی این که تلاوت کننده قرآن به مرحله‏ای ارتقاء یابد که گویا کلام را از خداوند می‏شنود قرائت سه درجه دارد: پایین‏ترین آن این است که قاری آن را بر خدا می‏خواند و خود را در برابر او می‏بیند در این مرحله حال او، حالت درخواست و تضرّع و گریه و زاری خواهد بود.
درجه فراتر این که تلاوت کننده با قلب خود شهادت دهد که پروردگار با الطافش او را مخاطب ساخته و مشمول نعمات خود قرار داده است، در این مرحله مقام قاری، مقام حیا و تعظیم و گوش دادن و فهم است.
درجه سوم این که در کلام، متکلم و در کلمات، صفات او را ببیند و لذا به خود و قرائت خود ننگرد و همت و کوشش او تنها گوینده این کلمات باشد و اندیشه‏اش را متوجه او کند، گویا مستغرق در دیدار گوینده است نه به قرائت و حتی نه به نعمت و شکر منعم.
امام صادق(ع) می‏فرماید:
«والله لقد تجلی الله لخلقه فی کلامه ولکن لایبصرون»
« به خدا قسم، خداوند در کلام خود تجلی کرد ولی آنان نمی‏بینند.»[1]
تبرّی
تبرّی آن است که تلاوت کننده قرآن، در هنگام تلاوت از نیرو و توان و توجه خود دوری کند و با چشم خشنودی و تزکیه به خود ننگرد، هنگامی که آیات بهشت و مدح صالحان را می‏خواند به خود تطبیق ندهد، بلکه برای اهل یقین و صدیقین گواهی دهد و ابراز اشتیاق نماید که به آنان بپیوندد و زمانی که آیه غضب و مذمت گناهکاران و مقصران می‏خواند به خود تطبیق دهد و در خشیت و خوف خود را مخاطب سازد و امیرالمؤمنان علی(ع) به همین نکته اشاره دارد در آن جا که می‏فرماید:
«اذا مرّوا بآیة فیها تخویف اصغوا الیها مسامع قلوبهم و ظنّوا انّ زفیر جهنم و شهیقها فی اصول آذانهم»[2]
«هنگامی که به آیه‏ای برمی‏خورند که در آن ذکر تهدیدی است، با گوش قلب آن را می‏شنوند و چنین می‏اندیشند که صدای آتش جهنم در گوشهایشان است.»
منبع:
آل طه، سید سعید؛ نشریه پاسدار اسلام ، صص : 39 – 37، بهمن 1381

بیانی در مورد کلام حضرت یوسف نبی( ع)

بیانی در مورد کلام حضرت یوسف نبی( ع) 1. تفسیر ارشادالاذهان وَ قالَ لِلَّذِی ظَنَّ أَنَّهُ ناجٍ مِنْهُمَا ... ظنّ هنا بمعنى: علم فقد قال للذی تأکد نجاته: اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ أی ائت على ذکری عند سیدک و أننی حبست ظلما فَأَنْساهُ الشَّیْطانُ ذِکْرَ رَبِّهِ أی أنسى الشیطان یوسف ذکر اللّه فی تلک الحال حتى استغاث بمخلوق فالتمس من الساقی أن یذکره عند سیّده فلذلک لبث فی السجن بضع سنین‏ روی أنه بقی سبع سنین بعد خمس سنین سبقتها لأن العرب تطلق لفظ البضع على السبع. و قالوا: بل الضمیر فی أنساه، یرجع إلى الساقی الذی سها عن ذکر یوسف و نسیه سبع سنین. 2. أطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‏7، ص: 202-201 مسئلة مشکلة- و آن اینست که در تفسیر این آیه از نظر مفسرین و اخبار مختلف است و ما ابتداء بهر طریق تفسیر میکنیم و سپس حق در مقام را بیان میکنیم وَ قالَ یوسف لِلَّذِی ظَنَّ أَنَّهُ ناجٍ مِنْهُمَا که ساقى باشد و ظن در اینجا بمعنى یقین است مثل آیه شریفه إِنِّی ظَنَنْتُ أَنِّی مُلاقٍ حِسابِیَهْ حاقه آیه 20، اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ به اینکه یوسف بى‏گناه و بى‏تقصیر گرفتار حبس شده و بخواه که مرا نجات دهد و بیرون آورد. فَأَنْساهُ الشَّیْطانُ ذِکْرَ رَبِّهِ بعض مفسرین گفتند ضمیر انسیه و ضمیر ربّه بیوسف برمیگردد یعنى شیطان یوسف را از ذکر پروردگارش غافل کرد که توجه بخدا نکرد در خلاصى از حبس و توجه بمخلوق کرد و همین سبب شد که فَلَبِثَ فِی السِّجْنِ بِضْعَ سِنِینَ و اخبارى بر طبق این تفسیر ذکر کرده‏اند از حضرت زین العابدین و از حضرت صادق علیهما السّلام و از حضرت رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم و از حضرت مجتبى علیه السّلام حتى اینکه جبرئیل [ع‏] آمد یوسف کى تو را خوش صورت‏ترین خلق قرار داده، کى محبت تو را در قلب پدرت انداخت، کى تو را از قتل نجات داد، کى تو را از چاه بیرون آورد، کى تو را از کید زنها خلاص کرد تمام را بگفت خدا پس چرا از خدا نخواستى و توجه بمخلوق کردى باید در حبس بمانى، یوسف [ع‏] بسیار گریه کرد که او را یکى از گریه کنندگان عالم شمردند آدم، نوح، یعقوب، یوسف، صدیقه طاهره و زین العابدین علیهم السّلام که اهل زندان از گریه او بتنگ آمدند تا آنکه جبرئیل آمد دعائى تعلیم او کرد موجب خلاصى او شد این یک نحو تفسیر. و اما نحو دیگر آنکه ضمیر انسیه و ضمیر ربّه بساقى برمیگردد که او فراموش کرد ذکر یوسف را نزد ملک که سیّد او بود و این باعث شد که چند سال در زندان ماند و اینکه یوسف خطایى نکرد پیغمبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم هم از اصحاب طلب نصرت میکرد ائمه اطهار [ع‏] هم حتى از دشمن طلب میکردند و مؤمن اگر در شدّت باشد و طریقى براى تخلص داشته باشد اقدام کند تقصیرى نکرده و تحقیق اینکه حضرت یوسف [ع‏] خود از خداى خود طلب حبس کرد براى نجات از دعوت زنها گفت رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَیَّ مِمَّا یَدْعُونَنِی إِلَیْهِ و موقعى که این فرمایش را بساقى کرد سه روز بیشتر از حبس نگذشته بود و باید طورى شود که این قضیه زلیخا و یوسف متروک شود و از نظرها بیرون رود البته اگر صبر کرده بود و اظهارى نکرده بود بهتر بود لکن اظهارش هم خطا و تقصیرى نبود و بعبارت اخرى یک ترک اولى بیش نبود و گریه یوسف بر همین ترک اولى بوده چنانچه گریه آدم هم از این جهت بوده و باین جمع بین اخبار میشود و تفسیر دوم که ضمیر فانسیه و ذکر ربه راجع بساقى است نه بیوسف بلکه شاهد بر این در دو آیه بعد که میفرماید وَ ادَّکَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ اینکه نسیان او بوده و در این موقع متذکر شده و مراد از بضع چند سال است که گفتند از سه تا نه اطلاق بضع میشود و مشهور اینکه یوسف هفت سال در زندان بود تا ملک آن خواب را دید که میفرماید: 3. ترجمه المیزان، ج‏11، ص: 247-246 توسل به اسباب منافاتى با اخلاص ندارد، بلکه اعتماد بر اسباب با اخلاص منافات دارد و اما اینکه دو ضمیر مذکور را به یوسف برگردانیم و در نتیجه معنا چنین شود که: شیطان یاد پروردگار یوسف را از دل او ببرد و لا جرم در نجات یافتن از زندان دست به دامن غیر آورد و به همین جهت خدا عقابش کرد و چند سال دیگر در زندان بماند، هم چنان که بعضى از مفسرین‏ هم گفته‏اند: و چه بسا به روایت هم نسبت داده باشند (احتمال ضعیفى است که) با نص کتاب مخالفت دارد. چون صرفنظر از ثنایى که خداوند در این سوره از آن جناب نموده تصریح کرده بر اینکه او از مخلصین بوده. و نیز تصریح کرده که مخلصین کسانیند که شیطان در ایشان راه ندارد. و اخلاص براى خدا باعث آن نمى‏شود که انسان به غیر از خدا متوسل به سبب‏هاى دیگر نشود، زیرا این از نهایت درجه نادانى است که آدمى توقع کند که بطور کلى اسباب را لغو بداند و مقاصد خود را بدون سبب انجام دهد. بلکه تنها و تنها اخلاص سبب مى‏شود که انسان به سبب‏هاى دیگر دلبستگى و اعتماد نداشته باشد. و در جمله" اذْکُرْنِی عِنْدَ رَبِّکَ" قرینه‏اى که دلالت کند بر دلبستگى یوسف (ع) به غیر خدا وجود ندارد. بعلاوه جمله" وَ قالَ الَّذِی نَجا مِنْهُما وَ ادَّکَرَ بَعْدَ أُمَّةٍ ..." خود قرینه روشنى است بر اینکه فراموش کننده یوسف نبوده بلکه ساقى بوده است.

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگردقضائی قضائی می باشد. برای اعتلای دیانت و فرهنگ امت اسلامی همکاری و یاری برادرانه با زحمتکشان واقعی این عرصه داشته باشیم.

کلید های طلائی در عرفان امامیه

کلید های طلائی در عرفان امامیه به نام خالق یکتا کلید های طلائی در عرفان امامیه جهت رسیدن به خواسته های شرعی و رسیدن به کمال انسانیت که خداوند متعال آنرا از افراد خاص مومنین بی نهایت خواسته و حد و مرزی قائل نشده است بطوریکه در احادیث قدسی و نبوی و علوی آمده است در هر حال و شرایط و زمان و مکان خالق خود را یاد کنید منتهی چطور و در چه شرایطی و در چه حالی و با چه معرفتی.... مدخل آغاز هر سخنی مجرای تراوش مفاهیم و هویت هر کلامی می باشد و مطلع هر موضوعی باب بیان غرض و هدف از بررسی و تدوین و نگارش مطلوب است و از آنجائیکه نشر علم بر عالمان تکلیف است و هر علمی را باید از باب مختص آن وارد شد. پس عالمان برای ادای تکلیف شان می بایست مطلوبشان را از مطلع و دروازه آن علم بر طالبین و ... بگشایند.لذا در مقاله پیش رویتان غرض نویسنده گشودن دروازه بحث و گفتگو در مورد نظریات علمی و عملی ذکر می باشد و مباحث پردازش شده بر مبنای اصول و معارف معرفتی تشیع اثنی عشری می باشد. مبحث ذکر دریایی از معرفت را دربر دارد و با فضل خداوند متعال هر سخنی که به حق در مورد ذکر بیان گردد هر سطر و کلام و حرف اش دارای اثرات مهمه برای مومنین در پی خواهد داشت. لذا بر آن شدیم تا در مورد ذکر و ذاکر و مذکور باب بحث و گفتگوی علمی و نظری را بگشائیم و در مواردی نیز لمعاتی از ذکر عملی را نیز یادآور شویم، تا ان شاء الله به فضل و اذن ربانی باب سخنان و کلام حقانی در مورد ذکر باشیم. شایان ذکر است که هر علمی بر اساس قاعده و قوانین خاص خود پی ریزی شده است و تخطی از این قوانین انسان را از آثار مفید آن باز می دارد و بالاخص در مورد ذکر که روح انسان میزبان تاثیرات و تجلیات یاد حق می باشد و اگر ذاکر برای رسیدن به نیاتش شرایط لازمه را اخذ نماید یعنی قوانین را رعایت کند ، مطمئنا آثار و فواید بیشماری برای یاد کننده حق در پی خواهد داشت و اگر سهل انگاری کند چه بسا ضررهایی انسان را تهدید کند که غیر قابل بازگشت باشد. در متون دینی ما دعا و طلب نمودن از وهاب لایتناهی بسیار توصیه شده است و اجابت دعوات را حتمی گفته اند و در اغلب مواردی که فردی دعایی کرده و به اجابت ان نرسیده ریشه اش را در عدم پایبندی به شرایط ذکر گفته اند چرا که از مهمترین شرایط ذکر حق حسن ظن نسبت به خداوند می باشد، بنابراین اگر انسان در قبال طلب اش ،مطلوب مورد نظر خود را در نیابد می بایست حسن ظن نسبت به خدا نموده و راضی از رضایت حق باشد که شاید خداوند بگونه ای دیگر اراده اجابت نموده است و اصل اجابت حق است بطوریکه وقتی عاملین به دستوراتش توفیق مستجاب شدن را یابند علام الغیوب،ربی که مفتاح الفتوح از آن اوست در های غیبی را بر روی مقبولین درگاهش می گشاید و طالبین حقایق ملکوتی را به مقاصد عالیه می رساند و سایرین سیر الی الله را به تجرد نفس میکشاند و عبد اش را از رجوع به هر مرجع مادی در عین ابزار بودن و نعمت حق بودن شان بی نیاز از آنها می گرداند. رسالت علماء و دانشمندان متعهد در بکارگیری سیاست ها و روش های تربیت معرفتی مسلمین می باشد تا ایشان را از چنگال شیطنت های شیطانی و علایق فانیه نجات بخشندو برای نیل به مقاصد و اهداف معروضه بالا می توان با اگاهی بخشیدن در مورد اذکار مهمه با شرایط و رعایت اصول و قوانین آن، موارد مراجعه به اذکار حسنای خداوند و گنجهای قران حمد و ایه الکرسی و غیره و شفا و درمان در تمامی امور بوسیله ایات قران مجید و نحوه صحیح توسلات به چهارده معصوم (علیه السلام) و روزه و نماز و سجده و دعا و احتراز و تعویذات جهت حفاظت از مردن های بد و خطرات شداید و تصدقات و قربانی که بهترین بیمه های ربانی بوده و درمان امراض مهلک با تربت سید الشهداء (علیه السلام) و اب نیسان و زمزم و خواص حروف و ... و طب ائمه اطهار (علیه السلام) و لقمان و چندین دعاهای مهم و صلوات کامل تدوین و تشریح نمود و البته بر اهل شوق و ذوق و ایمان و صدق و صفا پوشیده نیست که تمامی موارد معروضه بالا را بایستی با شرایط خود وارد شد.لذا به نظر این فقیر بتوان با ترویج مراتب فوق دلهای مرده بعضی از مردم را زنده کرده و امراض روحی و جسمی انانرا دارو بخشید و گمراهان وادی حیرت و جهالت را به کاخهای جاوید جنت کشانید تا احیاء نفس کرده و در جهان فانی نقش خیر و نیکی از خوبی نهاده باشند. بسم الله الرحمان الرحیم بسیار واضح است که یاد و ذکر بنده فانی که آغاز خلقت اش از قطره ای پست است و در پایان عمر مادی اش مرداری بد بو است ، لایق خداوند قادر لایزال و بی نیاز نیست ولی یاد کردن خداوند قادر و توانا و دانا و حکیم و خالق ازلی بر عبید درمانده و بیچاره خیلی ارزشمند تر است. البته ذکر حق پیوسته و متصل و ابدی است،چرا که خداوند متعال در وحی خویش بر قلب نبی اعظم (ص)فرموده است:"و ما کان ربک نسیا1"چرا که او خدای سبحان حی قیومی است که" لا تاخده سنه و لا نوم" و او" علی کل شی علیم "زیرا که او فرمود"قل ربی یقذف بالحق علام الغیوب2" است پس غفلتی او را در بر نمی گیرد تا دچار فراموشی شده و ذکر بنده اش را قطع کند و آنچه که واضح و مبرهن است ادب عبد ، در ذاکر خدا بودن اوست.لذا اگر عبد تأدبا به یاد حق بود و بر اثر مناجات و انس با محبوب ازلی و ابدی و لذت یاد حق نیاز اش را فراموش کرد و از خدا چیزی نخواست خداوندی که"علیم بذات الصدور 3"است هرگز ذکر او را و نیازش را از یاد نمی برد. ولی ذکر خدا نسبت به همه یکسان نیست،که این خود بحث تخصصی است و مجال مستقل و مفصل مطلبد. لذا وقتی قران می فرماید: "فاذکرونی اذکرکم واشکروا لی و لا تکفرون4"ذات مقدس حق فرموده پس مرا یاد کنید، شما را یاد میکنم و برایم سپاس گذارید و مرا کفران مکنید.سخن از ذکر ذاکری است که فارق از دغدغه ی بهشتی شدن و یا مصونیت از آتش جهنم ، مختص ذات پاک الهی ذکر می گوید بطوریکه برخی ذکر حق می گویند برای در امان ماندن از نار خشم و قهر الهی و برخی دیگر به طمع نعمت های بهشت ،در این میان کسانی پیام این آیه را دریافته اند که می گویند:"فهبنی یا الهی ...صبرت علی عذابک فکیف اصبر علی فراقک5" اینان که خدا را نه به ترس از جهنم و نه به طمع و شوق به بهشت بلکه بر اساس محبت و شایستگی او برای عبادت پرستش می کنند ایشان در فکر جنه اللقاء هستند و دنیا و آخرت و نعیم و جنت آنان خداوند است چنان که حضرت امام سجاد(علیه السلام)در مناجات المریدین بر خداوند عرض می کند:"یا نعیمی و جنتی و یا دنیای و آخرتی یا ارحم الراحمین" با توجه به عرایض معروضه بالا به نظر می رسد گرچه آیه"فاذکرونی اذکرکم "بطور عام یک دستور تشریفی است و در بعد خاص تکالیف و واجبات مطرح شده از جانب شرع را در بر می گیرد، ولی پیام اصیل و اصلی آن در جان کلام ابراهیم نبی(علیه السلام)است که فرمود:"انی وجهت وجهی من دین و کردار خویش پاک کردم و روى دل خویش فرا دادم للذی فطر السماوات والارض فرا آن خداى که بیافرید آسمانها را و زمینها را حَنِیفاً و من مسلمان پاک دین و ما انا من المشرکین و من از انباز گیران نیستم با اللَّه6"پس اگر ذاکر قصد بندگی محض را نموده است می بایست همانند"الذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی جنوبهم7 "همیشه به یاد خدا باشد و اگر بقا و دوام خواهد برای ذکرهایش پس "و اذکر ربک فی نفسک خداوند خویش را یاد کن در دل خویش تضرعا و خفیه بزارى و بیم و دون الجهر من القول و یاد کن خداوند خویش بآوازى فروتر از بانگ بالغدو والاصال ببامدادها و شبانگاهها و لا تکن من الغافلین و نگر از غافلان نباشى.8" البته وقتی بنده ای مشغول ذکر حق شد از عمر خویش بهره خواهد برد چرا که همین ذکر، او را از گناهان اتشین عافیت سوز باز می دارد و اگر با فهم و اگاهی ذاکر حق شد دیگر هیچ نبیند و نخواهد جز رضایت الهی. پس ذکر حق منافع دنیوی و اخروی بیشماری دارد که از مهمترین آثار ذکر حق انس انسان با خدای ازلی و سرمدی می باشد و این در حالیست که همه انسانها همواره بنوعی دچار دغدغه ها و گرفتاریها و مشکلاتی هستند که برای رفع آنها شاید شبانه روز تلاش کنند، همه انسانها آرزوهائی دارند و خلاصه سخن، بشریت همواره خود را نیازمند خواسته هایش یافته است ولی بر هیچکس پوشیده نیست که مطمئنا بهترین راه برای براورده شدن حاجات مشروع و نجات از مهالک دنیوی و اخروی ،بیماری های گوناگون و امراضی که اطباء ناامید از درمان آن گشته اند ، گرفتاری های معیشتی ، آرزوها و دعاهای معنوی ،مصونیت از خصم و بد اندیش و افراد نا باب ، علم بضمائر یافتن و کشف وشهود حقایق را نمودن و... در همنشینی و مانوس شدن با حق لطیف می باشد و این توفیقات به برکت ذاکر حق شدن و در سایه سار ذکر خدای لایزال و بی نیاز میسور است . اگر چه مومن با اراده خویش ذکر حق را بر زبان و قلب خویش جاری می کند ولی تا زمانی که اذن و فضل الهی مشمول مومن نگردد ذکر حقیقی و ملکوتی ،این نعمت عرشی از انسان روان نخواهد گردید لذا وقتی رب الاعلی به فضل و لطف و رحمت اش از وجود مومن از مجرای حقانی و ربانی و ملکوتی اذکارش نورش را تجلی می دهد، مومن ذاکر را منور از تجلی خود می گرداند.و چون مردم را مراتبی است پس لطف و اذن او متناسب صداقت و صفای باطنی و ظرفیت و قدر طلب او می باشد.در اینجا نکته ای که به نظر مهم می رسد ، رسیدن به مقام طلب می باشد و تا زمانی که انسان خود را نیازمند ذکر حق نبیند ،ذکر او فایده بخش نخواهد بود.پس اگر در کلام الهی خداوند ذکر را از انسان بسیار و بی شمار خواسته است با توجه به این که هر عبادتی را قدر و اندازه ای مقرر نموده است روی سخن اش با افرادی است که به نیاز ذکر نایل گردیده اند.و نیازمندان حق به روشنی دریافته اند که تنها راه و روش برای نجات از همه دغدغه های پیش روی بشریت در ذکر حق لایزال می باشد، لذا طالبین و نیازمندان ذکر حق باید به مصداق ندای وحی که"یا ایها الذین امنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا سبحوه بکره و اصیلا9" همیشه خداوند را در صبح و شام بسیار ذکر کنند .تا به فیض "فاستجاب لهم ربهم 10"مستفیض گردند چراکه خداوند می فرماید:"انی لا اضیع عمل عامل منکم من ذکر او انثی11" چون که"بعضکم من بعض12" در نتیجه میزان خدا عمل صالح بندگانش می باشد نه جنسیت آنها. شمه ای از اوصاف ذکر الف)ذکر کثیر؛حضرت امام صادق(علیه السلام)ذکر کثیر را بدین مضمون توصیف نموده اند:زمانیکه بنده ای (وقتیکه با گناه و حرام و طغیان شهوات برخورد میکند) پروردگارش را با تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) یاد کند (یعنی با ذکر حق در ظاهر و باطن و گناه را واگذارد) پس خدا را چنین یاد کردنی ذکر کثیر است 13و در روایتی دیگر ذکر کثیر را گفتن سی بار سبحان الله فرموده اند14. ب)یاد خدا کاملترین عبادتها؛نماز و روزه و حج و زکات و سایر عبادات همه ذکر خداست و البته این اذکار باید به اذن او و به قصد قربت اش انجام گیرد و حتی در دستوراتی که قصد قربت شرط نمی باشد اگر مسلمانی قوانین شرعی را در آن رعایت کند چون بیاد خدا بوده و با در نظر گرفتن خدایی او اوامر اش را اجرا نموده پس ذکر حق از او تجلی یافته است لذا وقتی قران می فرماید:"اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی واقم الصلاه لذکری15"و یا در جایی دیگرکه می فرماید:"فاذا افضتم من عرفات فاذکروا الله عند اامشعر الحرام و اذکروه کما هدئکم16" پس بیانگر این می باشد که ذکر حق هدف عبد برای اجرای فرامین الهی و احتراز از محرمات از جانب خداوند می باشد . برای روشن تر شدن مطلب آیاتی از قران را تقدیم حضورتان می کنیم: ب-1)"فاذا قضیتم مناسککم فاذکرو ا الله کذکرکم آبائکم او اشد ذکرا 17" ب-2)"واذکروا الله فی ایاما معدودات18" ب-3)"فاذا امنتم فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون19" و.... اگر در ایات فوق توجه نمائیم ذکر حق را در تمامی موقعیتها توصیه و سفارش نموده است .البته در برخی موارد در قران خداوند ذکر را بر بندگانش تکلیف کرده است همانند تکلیف اقامه نماز های یومیه ،به هر حال اگر مسلمانی ذکر حق بر لسان وقلبش روان گردید مصداق "الذین امنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب20"می گردد و هنگامی که فضل الهی مشمول ذاکر گردد و ذاکر در همه شئونات زندگی اش به یاد حق باشد ، به فرموده خدای منان همین بنده ذاکرش ،مذکور ذات صمدی باریتعالی می گردد"من ذکرنی سرا ذکرته علانیه21" و چنان که اشاره شد ذکر حق متفاوت از ذکر عبد بر معبودش می باشد. ج)شفا و درمان در ذکر؛ "وننزل من القران" و فرو می فرستیم از قرآن، "ما هو شفاء" چیزى که آن آسانى(راحتی از درد ها و قبض و بسط ها) است، "و رحمه للمومنین" و بخشایشى گرویدگان را، "ولا یزید الظالمین" و (هم این قرآن‏) نفزاید کافران را، "الا خسارا" مگر زیانکارى22. قران باب شفاء و رحمت الهی بر بندگان مومن اش می باشدو هنگامی که مومنی به دردی و یا مشکلی گرفتار گشت چون او را سریع الرضا یافته ،پس با سوز دل و حضور قلبی می گوید"یا من اسمه دواء و ذکره شفاء" و چون ذکر حق زایل کننده غفلت و نسیان از خداوند است و دعوت ابلیس ملعون برای مادیگرائی و اماره ای بودن برای غفلت از یاد حق می باشد پس اگر رسول خدا(صلی الله علیه واله و سلم)سه گروه را مصون از شیطنت های شیطان و اعوانش بیان نموده و فرموده اند که ذاکرین و گریه کنندگان از ترس خدا و آمرزش خواهان در حصار امن الهی اند به این بر می گردد که ذکر حق امنیت روحی و جسمی ذاکر را در پی دارد و ذکر حق تجلی بخش کشاف الغم بودن حق و رزاقیت الهی در تمامی اوقات زندگی دنیوی ذاکر می باشد. سخن پایانی با توجه به عرایض معروضه فوق به نظر می رسد که: اولا:هدف و غرض عبد از ذکر حق ،یاد کردن حق وهاب، عبید مبتلا را می باشد. ثانیا:ذکری ربانی است که ذاکر ،ذکرش را مختص ذات مطهر خداوند گرداند. ثالثا:اگر خداوند ذکر اش را قدری معین نکرد برای این است که عالم و علیم به فقر ذاتی بندگانش است و می داند که همواره آنان دچار انواع گرفتاری ها بوده اند و ذکرش را مجرای فیاضی مرئی و غیبی ، لاهوتی و ناسوتی خویش در برابر این بلا ها و امتحانات و ...قرار داد تا بندگانش را از تحیر و سرگردانی و هلاکت رهایی بخشد. رابعا:خداوند تنها تجلی بخش ذکر حقانی از بندگانش است و عمل صالح را به عقد انسانیت او در آورده است. خامسا:با توجه به اوصاف ظاهری و باطنی ذکر حق ، به نظر می رسد از مهمترین فوائد و آثار یاد حق برای ذاکر تجلیات ملکوتی در امورات دنیوی و اخروی می باشد. در اینجا مسئله ای مطرح می شود که چرا برخی از ما در قبال حقوق اصلی و اصیل بندگی مرضی الهی که تکوینا و تشریعا در قران و روایات ائمه اطهار(علیه السلام)مطرح شده است، بنوعی دچار غفلتیم؟! از این رو برخی افراد در مقابل دستور قران در سفارش ذکر حق در تمامی شئونات زندگی ،با خود نمی گویند که وظیفه من در مورد ذکر حق چیست؟ چرا قران مهمترین دستور و سفارش خود را به ذکر اختصاص داده است؟چرا خداوند اختصاص ذکر برای ذات پاکش را غرض عبد برای فریضه نماز بیان فرموده است؟ و سوالات بسیاری که اگر در بنده عاصی و نوعی پدیدار گردد به خیلی نکات مثبت و سازنده دست خواهیم یافت و آن زمان است که با تامل نمون بر مبنای ثقلین نبی اعظم(صلی الله علیه واله و سلم)در مورد ذکر حق به فضل الهی از لحاظ فکری و اعتقادی از آفات مصون خواهیم ماند چرا که این مصونیت روحی، عقل را در مسیر صحیح وصالحانه سیر خواهد داد و عملا نیز در مسیر بندگی محض مرضی ذات باریتعالی در صراط سلوک عارفانه علویان قرار خواهیم گرفت.لذا پاسخ به سوالات بالا نیازمند بررسی های گسترده ای است که غرض این مقاله نمی باشد الا ایحال اجمالا چنین به نظر می رسد چونکه یکی از شرایط مهم ذاکر حق شدن رسیدن به فهم و ادراک فقر و حقارت ذاتی در قبال حق لایزال می باشد پس وقتی برخی افراد از این نکته بنوعی غافل گردند پس خود را غنی به حساب آورده و در سدد عرفی سازی دین و معنویت شان بر می آیند و عملا روحیه اومانیستی لیبرالی را خدای خویش می سازند ، اتفاقی که دامنگیر انسان غربی رونسانسی در قرون اخیر گشته است و تبعات این مرض واگیردار به دامنه جغرافیایی امت اسلام نیز کشیده شده است و ظهور عرفای اخلاطی سکولار مسلک از جمله اسیب هایی است که در امت نبوی متاسفانه بروز نموده است . بطوریکه این عرفای قلابی به معنویت واقعی و ربانی و ملکوتی تخصیص یافته در عرفان شیعی ،این نعمت کبریائی چنان هجوم همه جانبه ای برده است که تجلیات ملکوتی آن را با ایده هایی همچون عرفان اکینکار ،انرزی درونی ،شعور کیهانی و... خلط نموده و تعمدا این عرفان اصیل و اصلی و متعالی شیعی را قربانی هوس ها و قدرت طلبی خویش می کنند و بااین عمل شان شخصیت انسانی را در معرض بیماری هایی قرار می دهند که در اغلب موارد گرفتارشدگان دچارامراض لاعلاج شده و البته خسارت ها و ضرر های جبران ناپذیری نیز پیکره دیانت اصیل مسلمین را تهدید می کند.پس بر عالم و دلسوخته و متفکر و دانشمند متعهد شیعی است که"ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعضه و جادلهم بالتی هی احسن 23"چرا که "ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله و هو اعلم بالمهتدین24 "و خداوند نیز اجر آن را چنین بر بندگان صالح اش تقدیر نمود که " و من احسن قولا ممن دعا الی الله و عمل صالحا و قال اننی من المسلمین25" منبع : از مجموعه آثار اذکار

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگردقضائی قضائی می باشد. برای اعتلای دیانت و فرهنگ امت اسلامی همکاری و یاری برادرانه با زحمتکشان واقعی این عرصه داشته باشیم.

کلید های طلائی در عرفان امامیه به نام خالق یکتا کلید های طلائی در عرفان امامیه جهت رسیدن به خواسته های شرعی و رسیدن به کمال انسانیت که خداوند متعال آنرا از افراد خاص مومنین بی نهایت خواسته و حد و مرزی قائل نشده است بطوریکه در احادیث قدسی و نبوی و علوی آمده است در هر حال و شرایط و زمان و مکان خالق خود را یاد کنید منتهی چطور و در چه شرایطی و در چه حالی و با چه معرفتی.... مدخل آغاز هر سخنی مجرای تراوش مفاهیم و هویت هر کلامی می باشد و مطلع هر موضوعی باب بیان غرض و هدف از بررسی و تدوین و نگارش مطلوب است و از آنجائیکه نشر علم بر عالمان تکلیف است و هر علمی را باید از باب مختص آن وارد شد. پس عالمان برای ادای تکلیف شان می بایست مطلوبشان را از مطلع و دروازه آن علم بر طالبین و ... بگشایند.لذا در مقاله پیش رویتان غرض نویسنده گشودن دروازه بحث و گفتگو در مورد نظریات علمی و عملی ذکر می باشد و مباحث پردازش شده بر مبنای اصول و معارف معرفتی تشیع اثنی عشری می باشد. مبحث ذکر دریایی از معرفت را دربر دارد و با فضل خداوند متعال هر سخنی که به حق در مورد ذکر بیان گردد هر سطر و کلام و حرف اش دارای اثرات مهمه برای مومنین در پی خواهد داشت. لذا بر آن شدیم تا در مورد ذکر و ذاکر و مذکور باب بحث و گفتگوی علمی و نظری را بگشائیم و در مواردی نیز لمعاتی از ذکر عملی را نیز یادآور شویم، تا ان شاء الله به فضل و اذن ربانی باب سخنان و کلام حقانی در مورد ذکر باشیم. شایان ذکر است که هر علمی بر اساس قاعده و قوانین خاص خود پی ریزی شده است و تخطی از این قوانین انسان را از آثار مفید آن باز می دارد و بالاخص در مورد ذکر که روح انسان میزبان تاثیرات و تجلیات یاد حق می باشد و اگر ذاکر برای رسیدن به نیاتش شرایط لازمه را اخذ نماید یعنی قوانین را رعایت کند ، مطمئنا آثار و فواید بیشماری برای یاد کننده حق در پی خواهد داشت و اگر سهل انگاری کند چه بسا ضررهایی انسان را تهدید کند که غیر قابل بازگشت باشد. در متون دینی ما دعا و طلب نمودن از وهاب لایتناهی بسیار توصیه شده است و اجابت دعوات را حتمی گفته اند و در اغلب مواردی که فردی دعایی کرده و به اجابت ان نرسیده ریشه اش را در عدم پایبندی به شرایط ذکر گفته اند چرا که از مهمترین شرایط ذکر حق حسن ظن نسبت به خداوند می باشد، بنابراین اگر انسان در قبال طلب اش ،مطلوب مورد نظر خود را در نیابد می بایست حسن ظن نسبت به خدا نموده و راضی از رضایت حق باشد که شاید خداوند بگونه ای دیگر اراده اجابت نموده است و اصل اجابت حق است بطوریکه وقتی عاملین به دستوراتش توفیق مستجاب شدن را یابند علام الغیوب،ربی که مفتاح الفتوح از آن اوست در های غیبی را بر روی مقبولین درگاهش می گشاید و طالبین حقایق ملکوتی را به مقاصد عالیه می رساند و سایرین سیر الی الله را به تجرد نفس میکشاند و عبد اش را از رجوع به هر مرجع مادی در عین ابزار بودن و نعمت حق بودن شان بی نیاز از آنها می گرداند. رسالت علماء و دانشمندان متعهد در بکارگیری سیاست ها و روش های تربیت معرفتی مسلمین می باشد تا ایشان را از چنگال شیطنت های شیطانی و علایق فانیه نجات بخشندو برای نیل به مقاصد و اهداف معروضه بالا می توان با اگاهی بخشیدن در مورد اذکار مهمه با شرایط و رعایت اصول و قوانین آن، موارد مراجعه به اذکار حسنای خداوند و گنجهای قران حمد و ایه الکرسی و غیره و شفا و درمان در تمامی امور بوسیله ایات قران مجید و نحوه صحیح توسلات به چهارده معصوم (علیه السلام) و روزه و نماز و سجده و دعا و احتراز و تعویذات جهت حفاظت از مردن های بد و خطرات شداید و تصدقات و قربانی که بهترین بیمه های ربانی بوده و درمان امراض مهلک با تربت سید الشهداء (علیه السلام) و اب نیسان و زمزم و خواص حروف و ... و طب ائمه اطهار (علیه السلام) و لقمان و چندین دعاهای مهم و صلوات کامل تدوین و تشریح نمود و البته بر اهل شوق و ذوق و ایمان و صدق و صفا پوشیده نیست که تمامی موارد معروضه بالا را بایستی با شرایط خود وارد شد.لذا به نظر این فقیر بتوان با ترویج مراتب فوق دلهای مرده بعضی از مردم را زنده کرده و امراض روحی و جسمی انانرا دارو بخشید و گمراهان وادی حیرت و جهالت را به کاخهای جاوید جنت کشانید تا احیاء نفس کرده و در جهان فانی نقش خیر و نیکی از خوبی نهاده باشند. بسم الله الرحمان الرحیم بسیار واضح است که یاد و ذکر بنده فانی که آغاز خلقت اش از قطره ای پست است و در پایان عمر مادی اش مرداری بد بو است ، لایق خداوند قادر لایزال و بی نیاز نیست ولی یاد کردن خداوند قادر و توانا و دانا و حکیم و خالق ازلی بر عبید درمانده و بیچاره خیلی ارزشمند تر است. البته ذکر حق پیوسته و متصل و ابدی است،چرا که خداوند متعال در وحی خویش بر قلب نبی اعظم (ص)فرموده است:"و ما کان ربک نسیا1"چرا که او خدای سبحان حی قیومی است که" لا تاخده سنه و لا نوم" و او" علی کل شی علیم "زیرا که او فرمود"قل ربی یقذف بالحق علام الغیوب2" است پس غفلتی او را در بر نمی گیرد تا دچار فراموشی شده و ذکر بنده اش را قطع کند و آنچه که واضح و مبرهن است ادب عبد ، در ذاکر خدا بودن اوست.لذا اگر عبد تأدبا به یاد حق بود و بر اثر مناجات و انس با محبوب ازلی و ابدی و لذت یاد حق نیاز اش را فراموش کرد و از خدا چیزی نخواست خداوندی که"علیم بذات الصدور 3"است هرگز ذکر او را و نیازش را از یاد نمی برد. ولی ذکر خدا نسبت به همه یکسان نیست،که این خود بحث تخصصی است و مجال مستقل و مفصل مطلبد. لذا وقتی قران می فرماید: "فاذکرونی اذکرکم واشکروا لی و لا تکفرون4"ذات مقدس حق فرموده پس مرا یاد کنید، شما را یاد میکنم و برایم سپاس گذارید و مرا کفران مکنید.سخن از ذکر ذاکری است که فارق از دغدغه ی بهشتی شدن و یا مصونیت از آتش جهنم ، مختص ذات پاک الهی ذکر می گوید بطوریکه برخی ذکر حق می گویند برای در امان ماندن از نار خشم و قهر الهی و برخی دیگر به طمع نعمت های بهشت ،در این میان کسانی پیام این آیه را دریافته اند که می گویند:"فهبنی یا الهی ...صبرت علی عذابک فکیف اصبر علی فراقک5" اینان که خدا را نه به ترس از جهنم و نه به طمع و شوق به بهشت بلکه بر اساس محبت و شایستگی او برای عبادت پرستش می کنند ایشان در فکر جنه اللقاء هستند و دنیا و آخرت و نعیم و جنت آنان خداوند است چنان که حضرت امام سجاد(علیه السلام)در مناجات المریدین بر خداوند عرض می کند:"یا نعیمی و جنتی و یا دنیای و آخرتی یا ارحم الراحمین" با توجه به عرایض معروضه بالا به نظر می رسد گرچه آیه"فاذکرونی اذکرکم "بطور عام یک دستور تشریفی است و در بعد خاص تکالیف و واجبات مطرح شده از جانب شرع را در بر می گیرد، ولی پیام اصیل و اصلی آن در جان کلام ابراهیم نبی(علیه السلام)است که فرمود:"انی وجهت وجهی من دین و کردار خویش پاک کردم و روى دل خویش فرا دادم للذی فطر السماوات والارض فرا آن خداى که بیافرید آسمانها را و زمینها را حَنِیفاً و من مسلمان پاک دین و ما انا من المشرکین و من از انباز گیران نیستم با اللَّه6"پس اگر ذاکر قصد بندگی محض را نموده است می بایست همانند"الذین یذکرون الله قیاما و قعودا و علی جنوبهم7 "همیشه به یاد خدا باشد و اگر بقا و دوام خواهد برای ذکرهایش پس "و اذکر ربک فی نفسک خداوند خویش را یاد کن در دل خویش تضرعا و خفیه بزارى و بیم و دون الجهر من القول و یاد کن خداوند خویش بآوازى فروتر از بانگ بالغدو والاصال ببامدادها و شبانگاهها و لا تکن من الغافلین و نگر از غافلان نباشى.8" البته وقتی بنده ای مشغول ذکر حق شد از عمر خویش بهره خواهد برد چرا که همین ذکر، او را از گناهان اتشین عافیت سوز باز می دارد و اگر با فهم و اگاهی ذاکر حق شد دیگر هیچ نبیند و نخواهد جز رضایت الهی. پس ذکر حق منافع دنیوی و اخروی بیشماری دارد که از مهمترین آثار ذکر حق انس انسان با خدای ازلی و سرمدی می باشد و این در حالیست که همه انسانها همواره بنوعی دچار دغدغه ها و گرفتاریها و مشکلاتی هستند که برای رفع آنها شاید شبانه روز تلاش کنند، همه انسانها آرزوهائی دارند و خلاصه سخن، بشریت همواره خود را نیازمند خواسته هایش یافته است ولی بر هیچکس پوشیده نیست که مطمئنا بهترین راه برای براورده شدن حاجات مشروع و نجات از مهالک دنیوی و اخروی ،بیماری های گوناگون و امراضی که اطباء ناامید از درمان آن گشته اند ، گرفتاری های معیشتی ، آرزوها و دعاهای معنوی ،مصونیت از خصم و بد اندیش و افراد نا باب ، علم بضمائر یافتن و کشف وشهود حقایق را نمودن و... در همنشینی و مانوس شدن با حق لطیف می باشد و این توفیقات به برکت ذاکر حق شدن و در سایه سار ذکر خدای لایزال و بی نیاز میسور است . اگر چه مومن با اراده خویش ذکر حق را بر زبان و قلب خویش جاری می کند ولی تا زمانی که اذن و فضل الهی مشمول مومن نگردد ذکر حقیقی و ملکوتی ،این نعمت عرشی از انسان روان نخواهد گردید لذا وقتی رب الاعلی به فضل و لطف و رحمت اش از وجود مومن از مجرای حقانی و ربانی و ملکوتی اذکارش نورش را تجلی می دهد، مومن ذاکر را منور از تجلی خود می گرداند.و چون مردم را مراتبی است پس لطف و اذن او متناسب صداقت و صفای باطنی و ظرفیت و قدر طلب او می باشد.در اینجا نکته ای که به نظر مهم می رسد ، رسیدن به مقام طلب می باشد و تا زمانی که انسان خود را نیازمند ذکر حق نبیند ،ذکر او فایده بخش نخواهد بود.پس اگر در کلام الهی خداوند ذکر را از انسان بسیار و بی شمار خواسته است با توجه به این که هر عبادتی را قدر و اندازه ای مقرر نموده است روی سخن اش با افرادی است که به نیاز ذکر نایل گردیده اند.و نیازمندان حق به روشنی دریافته اند که تنها راه و روش برای نجات از همه دغدغه های پیش روی بشریت در ذکر حق لایزال می باشد، لذا طالبین و نیازمندان ذکر حق باید به مصداق ندای وحی که"یا ایها الذین امنوا اذکروا الله ذکرا کثیرا سبحوه بکره و اصیلا9" همیشه خداوند را در صبح و شام بسیار ذکر کنند .تا به فیض "فاستجاب لهم ربهم 10"مستفیض گردند چراکه خداوند می فرماید:"انی لا اضیع عمل عامل منکم من ذکر او انثی11" چون که"بعضکم من بعض12" در نتیجه میزان خدا عمل صالح بندگانش می باشد نه جنسیت آنها. شمه ای از اوصاف ذکر الف)ذکر کثیر؛حضرت امام صادق(علیه السلام)ذکر کثیر را بدین مضمون توصیف نموده اند:زمانیکه بنده ای (وقتیکه با گناه و حرام و طغیان شهوات برخورد میکند) پروردگارش را با تسبیح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) یاد کند (یعنی با ذکر حق در ظاهر و باطن و گناه را واگذارد) پس خدا را چنین یاد کردنی ذکر کثیر است 13و در روایتی دیگر ذکر کثیر را گفتن سی بار سبحان الله فرموده اند14. ب)یاد خدا کاملترین عبادتها؛نماز و روزه و حج و زکات و سایر عبادات همه ذکر خداست و البته این اذکار باید به اذن او و به قصد قربت اش انجام گیرد و حتی در دستوراتی که قصد قربت شرط نمی باشد اگر مسلمانی قوانین شرعی را در آن رعایت کند چون بیاد خدا بوده و با در نظر گرفتن خدایی او اوامر اش را اجرا نموده پس ذکر حق از او تجلی یافته است لذا وقتی قران می فرماید:"اننی انا الله لا اله الا انا فاعبدنی واقم الصلاه لذکری15"و یا در جایی دیگرکه می فرماید:"فاذا افضتم من عرفات فاذکروا الله عند اامشعر الحرام و اذکروه کما هدئکم16" پس بیانگر این می باشد که ذکر حق هدف عبد برای اجرای فرامین الهی و احتراز از محرمات از جانب خداوند می باشد . برای روشن تر شدن مطلب آیاتی از قران را تقدیم حضورتان می کنیم: ب-1)"فاذا قضیتم مناسککم فاذکرو ا الله کذکرکم آبائکم او اشد ذکرا 17" ب-2)"واذکروا الله فی ایاما معدودات18" ب-3)"فاذا امنتم فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون19" و.... اگر در ایات فوق توجه نمائیم ذکر حق را در تمامی موقعیتها توصیه و سفارش نموده است .البته در برخی موارد در قران خداوند ذکر را بر بندگانش تکلیف کرده است همانند تکلیف اقامه نماز های یومیه ،به هر حال اگر مسلمانی ذکر حق بر لسان وقلبش روان گردید مصداق "الذین امنوا و تطمئن قلوبهم بذکر الله الا بذکر الله تطمئن القلوب20"می گردد و هنگامی که فضل الهی مشمول ذاکر گردد و ذاکر در همه شئونات زندگی اش به یاد حق باشد ، به فرموده خدای منان همین بنده ذاکرش ،مذکور ذات صمدی باریتعالی می گردد"من ذکرنی سرا ذکرته علانیه21" و چنان که اشاره شد ذکر حق متفاوت از ذکر عبد بر معبودش می باشد. ج)شفا و درمان در ذکر؛ "وننزل من القران" و فرو می فرستیم از قرآن، "ما هو شفاء" چیزى که آن آسانى(راحتی از درد ها و قبض و بسط ها) است، "و رحمه للمومنین" و بخشایشى گرویدگان را، "ولا یزید الظالمین" و (هم این قرآن‏) نفزاید کافران را، "الا خسارا" مگر زیانکارى22. قران باب شفاء و رحمت الهی بر بندگان مومن اش می باشدو هنگامی که مومنی به دردی و یا مشکلی گرفتار گشت چون او را سریع الرضا یافته ،پس با سوز دل و حضور قلبی می گوید"یا من اسمه دواء و ذکره شفاء" و چون ذکر حق زایل کننده غفلت و نسیان از خداوند است و دعوت ابلیس ملعون برای مادیگرائی و اماره ای بودن برای غفلت از یاد حق می باشد پس اگر رسول خدا(صلی الله علیه واله و سلم)سه گروه را مصون از شیطنت های شیطان و اعوانش بیان نموده و فرموده اند که ذاکرین و گریه کنندگان از ترس خدا و آمرزش خواهان در حصار امن الهی اند به این بر می گردد که ذکر حق امنیت روحی و جسمی ذاکر را در پی دارد و ذکر حق تجلی بخش کشاف الغم بودن حق و رزاقیت الهی در تمامی اوقات زندگی دنیوی ذاکر می باشد. سخن پایانی با توجه به عرایض معروضه فوق به نظر می رسد که: اولا:هدف و غرض عبد از ذکر حق ،یاد کردن حق وهاب، عبید مبتلا را می باشد. ثانیا:ذکری ربانی است که ذاکر ،ذکرش را مختص ذات مطهر خداوند گرداند. ثالثا:اگر خداوند ذکر اش را قدری معین نکرد برای این است که عالم و علیم به فقر ذاتی بندگانش است و می داند که همواره آنان دچار انواع گرفتاری ها بوده اند و ذکرش را مجرای فیاضی مرئی و غیبی ، لاهوتی و ناسوتی خویش در برابر این بلا ها و امتحانات و ...قرار داد تا بندگانش را از تحیر و سرگردانی و هلاکت رهایی بخشد. رابعا:خداوند تنها تجلی بخش ذکر حقانی از بندگانش است و عمل صالح را به عقد انسانیت او در آورده است. خامسا:با توجه به اوصاف ظاهری و باطنی ذکر حق ، به نظر می رسد از مهمترین فوائد و آثار یاد حق برای ذاکر تجلیات ملکوتی در امورات دنیوی و اخروی می باشد. در اینجا مسئله ای مطرح می شود که چرا برخی از ما در قبال حقوق اصلی و اصیل بندگی مرضی الهی که تکوینا و تشریعا در قران و روایات ائمه اطهار(علیه السلام)مطرح شده است، بنوعی دچار غفلتیم؟! از این رو برخی افراد در مقابل دستور قران در سفارش ذکر حق در تمامی شئونات زندگی ،با خود نمی گویند که وظیفه من در مورد ذکر حق چیست؟ چرا قران مهمترین دستور و سفارش خود را به ذکر اختصاص داده است؟چرا خداوند اختصاص ذکر برای ذات پاکش را غرض عبد برای فریضه نماز بیان فرموده است؟ و سوالات بسیاری که اگر در بنده عاصی و نوعی پدیدار گردد به خیلی نکات مثبت و سازنده دست خواهیم یافت و آن زمان است که با تامل نمون بر مبنای ثقلین نبی اعظم(صلی الله علیه واله و سلم)در مورد ذکر حق به فضل الهی از لحاظ فکری و اعتقادی از آفات مصون خواهیم ماند چرا که این مصونیت روحی، عقل را در مسیر صحیح وصالحانه سیر خواهد داد و عملا نیز در مسیر بندگی محض مرضی ذات باریتعالی در صراط سلوک عارفانه علویان قرار خواهیم گرفت.لذا پاسخ به سوالات بالا نیازمند بررسی های گسترده ای است که غرض این مقاله نمی باشد الا ایحال اجمالا چنین به نظر می رسد چونکه یکی از شرایط مهم ذاکر حق شدن رسیدن به فهم و ادراک فقر و حقارت ذاتی در قبال حق لایزال می باشد پس وقتی برخی افراد از این نکته بنوعی غافل گردند پس خود را غنی به حساب آورده و در سدد عرفی سازی دین و معنویت شان بر می آیند و عملا روحیه اومانیستی لیبرالی را خدای خویش می سازند ، اتفاقی که دامنگیر انسان غربی رونسانسی در قرون اخیر گشته است و تبعات این مرض واگیردار به دامنه جغرافیایی امت اسلام نیز کشیده شده است و ظهور عرفای اخلاطی سکولار مسلک از جمله اسیب هایی است که در امت نبوی متاسفانه بروز نموده است . بطوریکه این عرفای قلابی به معنویت واقعی و ربانی و ملکوتی تخصیص یافته در عرفان شیعی ،این نعمت کبریائی چنان هجوم همه جانبه ای برده است که تجلیات ملکوتی آن را با ایده هایی همچون عرفان اکینکار ،انرزی درونی ،شعور کیهانی و... خلط نموده و تعمدا این عرفان اصیل و اصلی و متعالی شیعی را قربانی هوس ها و قدرت طلبی خویش می کنند و بااین عمل شان شخصیت انسانی را در معرض بیماری هایی قرار می دهند که در اغلب موارد گرفتارشدگان دچارامراض لاعلاج شده و البته خسارت ها و ضرر های جبران ناپذیری نیز پیکره دیانت اصیل مسلمین را تهدید می کند.پس بر عالم و دلسوخته و متفکر و دانشمند متعهد شیعی است که"ادع الی سبیل ربک بالحکمه و الموعضه و جادلهم بالتی هی احسن 23"چرا که "ان ربک هو اعلم بمن ضل عن سبیله و هو اعلم بالمهتدین24 "و خداوند نیز اجر آن را چنین بر بندگان صالح اش تقدیر نمود که " و من احسن قولا ممن دعا الی الله و عمل صالحا و قال اننی من المسلمین25" منبع : از مجموعه آثار اذکار

تحقیق وتهیه و تنظیم : سید خلیل شاکری(شاکر سردرود)استفاده از مطالب وبلاگ بدون درج منبع شرعا حرام و به استناد قانون حق کپی رایت و حقوق مولفین ممنوع بوده و قابل پیگردقضائی قضائی می باشد. برای اعتلای دیانت و فرهنگ امت اسلامی همکاری و یاری برادرانه با زحمتکشان واقعی این عرصه داشته باشیم.

نقش نماز واهمیت آن درجمع خانواده

نقش نماز واهمیت آن درجمع خانواده

بمصداق اینکه با حلول حلوا گفتن دهان شیرین نمی شود عملا ما بایستی در هر ادعایمان با عملمان ثابت و مصداق پیدا کند و ذکر هو الظاهر و هو الباطن در تائید این مطلب است شخصی که ادعای مسلمانی می کند بایستی با ادای پنج وقت نماز خاشعانه و خاضعانه ضمن اینکه عرض بندگی خود را به خالق متعال عرضه می دارد و خود را بدین وسیله پنج بار با نماز معنی دار تطهیر نموده و خودش به خودش مراحل و مفاهیم نماز جهت عمل گوشزد می کند آیا چنین نماز گزاری کمال انسانیت در او تجلی پیدا نمی کند ؟اگر این امر مصداق پیدا نمی کند مطمئنا مفهوم نماز برای او روشن نشده و قرائت نماز او لقلقه زبان است و بس

مابایستی به اهمیت نماز که عمودالدین است پی برده باشیم. هیچ می دانید که ما مسئول نماز خواندن خاندان خودمان، یعنی زن و فرزند خودمان هستیم یا نه؟ هر فردی ازماهم مسئول نماز خودش است و هم مسئول نماز اهلش یعنی زن وبچه اش.

خطاب به پیامبر اکرم ص است: «و امر اهلک بالصلوة و اصطبر علیها» (طه/132)، ای پیامبر! خاندان خودت را به نماز امر کن و خودت هم بر نماز صابر باش. این اختصاص به پیامبرص ندارد، همه ما به این امر موظف هستیم.

بچه ها را چه باید کرد؟ بچه ها را از کوچکی باید به نماز تمرین داد.لذا بما دستور رسیده است که به بچه از هفت سالگی نماز تمرینی یاد بدهیم.

البته شاید برخی بچه های هفت ساله نمی توانند نماز صحیح بخوانند ولی صورت نماز راکه می توانند بخوانند. از هفت سالگی می توانند به نماز عادت کنند، چه پسر وچه دختر. یعنی همان بچه که به دبستان می رود، باید نماز را در دبستان به او یاد بدهند، واین روش را خانواده هم باید به او یاد دهند. ولی این راباید توجه داشته باشیم که یاد دادن و وادار کردن با زور نتیجه ای نخواهدداشت، کوشش کنید که بچه تان از اول به نماز خواندن رغبت داشته باشد و به این کار تشویق شود.

طبق روش وسنت پیغمب ص به هر شکلی که می توانید موجبات تشویق بچه تان را فراهم کنید که با ذوق و شوق نماز بخواند، زیاد به او بارک الله بگوئید، جایزه بدهید، اظهار محبت کنید که بفهمد وقتی نماز می خواند، بر محبت شما نسبت به او افزوده می شود. دیگر اینکه بچه را باید در محیط مشوق نماز خواندن برد.نه دربزمهای آنچنانی رقص و...

به تجربه ثابت شده است که اگر بچه به مسجد نرود، اگر در جمع نباشد و نماز خواندن جمع را نبیند، به اینکار تشویق نمی شود، چون اصلا حضور در جمع مشوق انسان است. آدم بزرگ هم وقتی خودش را در جمع اهل عبادت می بیند، روح عبادت بیشتری پیدا می کند،ومسلما بچه بیشتر تحت تأثیرقرار خواهد گرفت.

متاسفانه کم رفتن ما به مسجد و معابد و مجالس دینی و اینکه برخی متاسفانه با کارهای بدشان سبب میگردند که بچه ها ونوجوانان کمتر در مجالس مذهبی شرکت می کنند، سبب می شود که اینها از ابتدا رغبت به عبادت پیدا نکنند ولی این برای شما وظیفه است.که بگوئید وبفهمانید که با یک گل بهار نمشود وبا اقلیت افراد بد مسلمان نما دین بد نبوده بلکه راه رونده خلا فکار خودش را در زیر لوای پرجم اسلام پنهان کرده واز اسلام مطالبی را جهت سر پوش گذاشتن باعمال خودش دزددیده است وطبعا در هر چیزی دزدی وجود دارد آنچه که مسلم است دین اسلام اکمل ترین واتم ترین دینها وپیشوایان ورهبران آن برجسته ترین خلق خداییند ودستهای پنهانی می خواهند که نام اینها ودین را باصطلاح خراب نمایند .غافل ازاینکه هرچه با آل علی ع درافتد.ورافتد

اما اسلام که می گوید بچه ات را وادار به نماز خواندن بکن، نمی گوید آقا فرمان بده، تشربزن، دعوایش کن. نه، ازهر وسیله ای که می دانید بهتر می شود برای تشویق او به عبادت و نماز خواندن استفاده کرد، شما باید استفاده بکنید. باید ما با بچه های خودمان برنامه مسجد رفتن داشته باشیم تا آنها با مساجد و معابد آشنا بشوند.وآدمهای مومن ومدین را ومنافق را بشناسانیم.

ما خودمان که از بچگی با مساجد و معابد به سهم خود آشنا بودیم در این اوضاع و احوال امروز چقدر به مسجد می رویم که بچه های ما که هفت ساله شده اند به دبستان رفته اند و بعد به دبیرستان و بعد به دانشگاه ولی اصلا پایشان به مساجد نرسیده است، بروند.

خوب، اینها قهرا از مساجد فراری می شوند. حالا ممکن است بگوئید وضع مساجد طبق سلیقه نیست، یا مثلا یک روضه خوان می آید و حرف چنین و چنان می زند. آنها را هم وظیفه داریم که با متانت اصلاح بکنیم، وظیفه که در یک جا تمام نمی شود.

پس این را هم هرگز فراموش نکنید که ما وظیفه دایم نماز بخوانیم ووظیفه داریم که خاندان خودمان را هم نماز خوان بکنیم بشکلی که به نماز راغب و تشویق بشوند، فوائد و خاصیت نماز خواندن و در حدودی که می توانیم فلسفه نماز خواندن را برای بچه ها بازگو نموده وبه آنها بفهمانیم که نماز حقیقی ستون دین اسلام بوده وباز دارنده گناهان است...

ذکری برای ترغیب شدن هر چه بیشتر افراد به نماز

اذکار بسیاری در این مورد از بزرگان در کتب معتبر دینی نقل شده است اما آنکه حائز اهمیت است اینکه نماز گذار اول باید به راه راست هدایت شده و به مرحله خودباوری و خود شناسی رسیده و با نماز خاضعانه عملا بیشتر به مرحله خدا شناسی برسد بنابراین در سوره مبارک یاسین آیه "علی صراط المستقیم" را روزی 100 مرتبه طبق فرموده کتاب زاد المعاد مجلسی کسی بگوید او به راه راست هدایت و راغب نماز خواهد شد البته نقش لقمه حلال و مسائل دیگر مطمئنا موثر است .

طلب حاجت فوری با نماز

طلب حاجت فوری با نماز

درکتب معتبر دینی وشفاودرمان آمده که غسل کند باجامعه پاک چهارکعت نماز شب جمعه به دوسلام (باحضورقلب)بجا آورد دررکعت اول بعداز حمد صدبار.افوض امری الی الله ان الله بصیر بالعباد.ودررکعت دوم بعداز حمد صد بار نصرمن الله وفتح قریب.ودررکعت سوم بعداز حمد صد بار.الا الی الله نصیر الامور.ودر رکعت چهارم بعدازحمد صد بار.انا فتحنا لک فتحا مبینا. .وبعداز سلام صد بار گوید .غفرانک ربنا والیک المصیر.پس سربسجده گذاشته وصد بارگوید.استغفرالله واتوب الیه . که اگر با شرایط خالص درامر پروردگار بوده باشد و در صورت اینکه خالق صلاح داند انشاءالله حاجت او فرا برآورده میگردد(تجربه شده)

نماز آسان حاجت فوری

دو رکعت نماز عاشقانه بجا بیاور وبعد همانطور روبه قبله 2394مرتبه با حضور قلب وبا تلفظ صحیح وکامل بگو.لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین.بی شک بمطلب رسد

حاجت فوری باذکرودورکعت نماز

حاجتمند سعی کند بادلی شکسته وطهارت ظاهروباطن واینکه از همه جا بریده وفقط امیدش بخدا وائمه اطهار علیهم السلام وقران باشد ودرمسیر اسلام وولایت علوی ودر جهت رضای خالق قدم برداشته ودرحال مضطر دورکعت نماز باشرایط(درهمه نمازها) بجاآورده وبعد روبه قبله سعی کند در خلوت باشد تا موجب آرامش فکری گردد بلا فاصله در یکجا بگوید کهیعص اکفنی حمعسق ارحمنی سبحان القادر القاهر الکافی وطلب حاجت باتضرع نماید.ازشفاودرمان با تصرف توضیح.

خواستن حاجت بانماز مولا علی(ع)

درکتب دینی معتبر وشفا ودرمان .مجرب103)ازحضرت امام سجاد (ع) روایت شده است که چون حضرت امیرالمومنین(ع)راکاردشواری پیش می آمد جامه پاک ونظیف میپوشید ووضومی ساخت وبربلندترین جای ازبام خانه میشد وچهاررکعت نماز میکرد.دررکعت اول بعداز حمد سوره .اذازلزت.ودررکعت دوم اذ اجاء .ودررکعت سوم کافرون.ودررکعت چهارم. قل هوالله .وبعددست به دعا برمیداشت ومی خواند.
اللهم انی اسئلک باسمائک التی اذا دعیت بها علی ابواب السماء للفتح انفخت واذا دعیت بها علی ابواب العسر للسیر تیسرت و اسئلک باسماءک التی اذا دعیت بها علی ابواب العسرللیسر تیسرت واسئلک باسمائک التی اذا دعیت بها علی القبور للنشور انتشرت وصلی الله علی محمد و اقلبنی بقضاء حاجتی چون کسی این را بجا آورد بخدا قسم قدم برندارد بجائی مگر آنکه حاجت اوروا شود. فقیر عاصی درگاه خدا (شاکر) ملتمس